KLEINE COURANT
i
't Vliegend Blaadje
voor Helder, Texel, Wieringen en Anne Peuiowna
Ho. 4284
Woensdag 10 September i8i8.
41ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. i ra 50 ct., fr. p,, post 75 ct., buitenland 11.25
Pre-Zondagsblad 'il\ 45 fO.75
miêuModeblad 65 75 ft.
(Voor het buitenlanJ bij vooruitbetaling.)
Adrertentiin van 1 tot 5 regels (bij rooruitbetaling) 30 cent.
Elke regel meer6
Bewijs-exemplaar 2f
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend
Varaehijnt Dinsdag- Vrijdagmiddag.
Uitgever: O. OE BOER Jr,, Helder.
BareaeKoningstraat 29. intirc T:i«f. 60
BIEUW9BERICHTER.
HELDER, 9 September.
By Kun. beslait van 5 dezer is benoemd
tot notaris binnen het arrondissement Haar
lem, ter standplaats IJmniden, gemeente
Velseu, W. A. Dolleman, candidaat-notaris
te Veisen.
Staten-Generaal.
Bij Kon. besluit van 5 deser is bepaald,
dat de tegeuwordige zitting der Staten Gene
raal zal worden gesloten op Zaterdag 13 Sep
tember, des namiddags te drie uur.
De minister van binnenlandscbe zaken is
gemachtigd zich op vermeld tijdstip te begeven
naar de vergadering der Staten-Generaal, ton
einde in een voroenigde vergadering der beide
Kamers, de zitting in naam der Koningin
te slniten.
De begrootingen.
Naar de „N. Ct." verneemt, zonden do
Ministers van Oorlog en van Koloniën voor
nemens zijn de bogrootingen van hun voor
gangers ongowijzigd te laten, terwijl de
Minister van Marine op de xyoo de eer9te
aanvraag zon brengen ton behoeve vuu een
pantserschip van 21,000 ton.
Een geweldenaar.
Zondagavond wilde een man bij do Wester-
markt te Amsterdam op een wagen van ljjn
3 springen. Aangezien echter de tram geheel
vol was, verbood de condnctenr hem den
toegang.
De man werd daarop zoo nijdig, dat hij den
conducteur mishandelde. Politiebnlp werd ge-
rtqnireerd, maar het woeste heerschap sloeg
ook een agent tegen den grond.
Geboeid werd de man naar oen der politie
bureau'» vervoerd; de conducteur werd door
den geneeskundigen dienst vei bonden.
Het zwarte masker.
Een niet alledaagsch geval van jeugdige
boosdoeners, kweekelingen van prikkellectuur,
ia Vrijdag voor de 6de kamer te Amsterdam
met gesloten deuren behandeld
Vier jongens van goeden hnise, onder wie
twee leeriingen van de H. B. S allen om en
bjj 14 jaar oud, hadden onder het lezen van
detective-romans en het bezoeken van bioscoop
theaters het plan gevormd, zich te constitueeren
tot een rooverbende.
Zij noemden hun club Het Zwarte Masker,
beloolden gehoorzaamheid aan hun chef en
bekrachtigden hun verbond door behoorlijk
onderteekendo statuten. Wie daartegen zou
zondigen, zou worden voroordeeld tot den
kogel. Tot dat doel was voor gezamenlijke
rekening een revolver aangeschaft. Vuorls
ook een geldkistje, hetwelk ergens oiider den
grond verstopt werd. Van al hetgeen geroofd
werd, kwam een deel in de algemeene kas,
terwijl de rest onderling verdeeld word.
De chef dirigeerde den een naar de Zwem
inrichting aan den Heiligenweg, een ander
naar het Sportpark, een derde naar de sport
club Olympia, en in goede orde kwamen de
jongens bun buit aandragen horloges, geld,
kostbaarheden, zelfs rijwielen.
Geen van de bende dacht er aan zich tegen
de tyrannie van den chef te verzetten, of
zich aan de overeenkomst te onttrekken, uit
vrees voor den kogel.
Bij ontdekking vond de politie nog eenige
guldens in de kas der bende.
Het O. M. eischte tegen een der jongelui
8 maanden tuchtschool, tegen de drie anderen,
onder wie de rooverhoofdman, ieder 6 maanden
tuchtschool.
Jan Olieslagers op de Entos.
Een hoogtevlucht van 1590 meter.
De Antwerpsche duivel heeft z'n titel oer
aangedaan. Terwijl er velen aan twijfelden,
dat er met dezen harden wind gevlogen zou
kunnen worden, verzekerde Jan Olieslagers
ons, heel veel wind te kunnen velen. Het
Entos-comité had Zondag den straatweg
achter het tentoonstellingsgebouw in een
opstijgingsplaats doen veranderen, terwijl in
een groote linnen tent het toestel was onder
gebracht. De weg was afgezet; bet publiek
werd legen entrde alleen op de zoogenaamde
vuurwerktiibunes toegelaten. Eenige palen
waren weggenomen, de Zwerver in het zijka
naal gelegen, werd opgetrokken, totdat Olie
slagers ten slotte genoegen nam met deze iet
wat primitieve opstijgingsplaats. Eenige pad
vinders waren bovendien zoo welwillend, zich
op dun weg aan de overzijde van het groote
Entos-Kanaal met eenige vlaggen bij de tele
foondraden te plaatsen, opdat de vlieger deze
hindernis tijdig gewaar zou kunnen worden.
Nadat deze voorbereidingsmaatregelen heel
wat tijd in beslag badden genomen, werd om
streeks kwart voor vijf de lichte Blóriot libel,
voorzien van een 50 P.K. Gcóme-motor, naar
bniten gereden. Aan helpers geen gebrek.
Olieslagers ging kalm bet terrein nog eenB
even te voet erkennen en besloot pal voor do
tribune te vertrekken, om even voor de water-
ruachbaan over het zijkanaal op te stijgen,
een onderneming, die ons niet ongevaarlijk
leek. De Antwerpsche duivel dacht er anders
over en precies 5 .10 wbb de motor aangezet.
Dadelijk daarop stoof Jan weg, groette mei
één hand, terwijl bij met do andere bet hoog
testuur in werking stelde, zoodat hij reeds
binnen 20 motor den grond verlaten had, en
terstond de noodige hoogte te pakken had,
om botsingen met de voor hem staande hin
dernissen te vermijden.
Reeds vóór zijn vertrek had by bot ver
tangen te kennen gegeven, bet Nedorlandsch
hoogte-record, dat op zijn naam staat met
1020 tneter, in 1910 te Winschoten gemaakt,
te verboteren. Jammer genoeg, was er geen
enkele official van de Nederlandsche Ver-
eeniging voor Luchtvaart aanwezig om zulks
te constatsereu. De heer P. L. Lucassen, eeu
lid van een der comité's van onze Neder
landsche Aóroclub, verklaarde zich bereid,
zij het dan ook geheel officieus, als tijdop
nemer en controleur over do hoogte-barometer,
die verzegeld was, te fnngeeron.
De kranige Belg vloog met oen broeden
boog ovor het geheele tentoonstellingsterrein,
waarby h\j voortdurend steeg en de cirkels
telkens grooter werden, zoodat hjj ook bovi
Amsterdam kwam, waar 'n ieder hem kon
waarnemen. De libel werd al kleiner en
kleiner en geleek ten slotte oen groote roof
vogel, die zich boog in de egaal blauwe lucht
met groote snelheid voortbewoog. Duizenden
op, en nog voel meer buiten de tentoonstel'
ling volgden deze vlucht met de noodige
spanning. Aan hoogteschatters geen gebrek,
waarbij er maar weinigen waren, dje er het
oog in hadden. Behalve oen mooie werd het
bovendien een duurvlncht. De stijging duurde
n.I. ongeveer 15 minuten, waarna we het
toestel plots naar de laagte zagen pikeeren.
Toen werd do motor stop gezet en daalde
Olieslagors mot 'n praebtigen zweofval. Van
te voren was bepaald, dat hij op hot ongelijke
terrein, waar het vuurwerk wordt afgestoken,
zou neerkomen. Toen bij op 30 meter van
den beganen grond was gekomen, nadat z'n
hoogtevlucht dus ongeveer 18 minuten had
geduurd, ging de Antwerpenaar eenige acro
batische toeren maken en dit nog wel, zoo-
als vooruit afgesproken, op de maat der
muziek. Wjj kregen een wals in de lucht te
zien, met elegante wendingen, terwijl ten
slotte eenige hindernissen werden genomen.
Onder donderend gejuich kreeg de kranige
vlieger eindelijk, nadat hij 24'/s minuut in
de lucht was gebleven, contact mot de aarde.
De landing geschiedde, ondanks het slechte
terrein, buitengewoon vlot.
De enthusiaste menigto werd op oen af
stand gehouden, terwijl geconstateerd werd,
dat Olieslagors een hoogte van 1590 meter
had bereikt. Al wordt dit hoogte-record wel
licht niet officieel erkend, bet is in ieder
geval een schitterende prestatie geweest,
waarvoor de menigto den Antwerpschon duivel
buitengewoon dankbaar wub.
Te midden van een onorme mensohen-
massa werd de held van het oogonblik naar
het Trotadero restaurant geleid, waar hij
allereerst door den voorzitter van de centrale
missie der tentoonstelling, mr. H.Smeenge,
met een hartelijke en op luchtvaartgebied
gedocumenteerde rede werd gehuldigd, waar
op de jongejuffrouw Mia Verschure op gra-
cieuse wijze, Olieslagors eon bloemenhulde
aanbood. Do muziek vau Oberbayem, die
reeds na Levasseur's demonstraties de M:»r-
seillaise niot scheen te kunnen spelen, liet
thans eenigo fanfares hooren, doch had thans
het Belgische volkslied, do Brabarconnc,
niet op haar repertoire.
Vervolgens sprak ook de voorzitter van
het dagelijksch bestuur, de heer C. G. Vattier
Kraane, eenigo woorden tot Olieslagers, waar
na een gezellig samenzijn volgde en een
dtfilé van allerliefste jonge dames langs
Olieslagers plaats had ten einde z'n hand-
teekening te verkrijgen.
Zeer waarschijnlijk zal men Olieslagers op
21 of 28 September wederom op de Entos
in actie kunnen zien.
(„Maandag Courant").
0e „Lutlno".
De bomaaning van het borgingsschip, dat
sedert maanden bezig is op do reodo van
Terschelling de plaats uit te vindon, waar
het wrak van de „Lntine" ligt, beweert,
naar men aan de „Nieuwe Ct." meldt, thans
erin geslaagd te zyn een kaDon terug te
vindoc, waaraan omtrent 1850 door duikers
eon boei als herkennicgsteeken werd vast
gemaakt. Op die plaats werden in genoemd
jaar eenige staven goud gevonden.
De veronderstelling is, dat, toen men bij
i eerste redding-pogingen het wrak trachtte
te verstoepen, het achterschip mot de kost
bare lading van het vaartuig is afgebroken
sedert is dit achterschip soek geweest.
Het vinden van het kanon met den boei
beschouwt men nu als een toeken, dat het
spoor van de lading weor gevonden is.
Dezer dagen werd een nogal aanzienlijke
hoeveelheid zwaar wrakhout naar boven ge
bracht.
Goud vond men echter voor zoover bekend
niet.
0e drukte in Oen Haag.
De Haagache Tramweg-Maatschappij ver
voerde Vrijdag ruim 250,000 personen.
Gasverttikking.
i eeD huis aan de Mathonesserlaan te
Rotterdam is de dienstbode Vrijdagmorgen
ten gevolge van gasverstikking dood op haar
bed gevonden. Een goskraantje bad men
vergeten te sluiten.
Moord.
Zondagochtend is do particuliere jachtop-
sienor Timmer.», te Moergestel, bij eeu aan
val op wildstroopers doodgeschoten. Do vor-
dachto, Dekkers genaamd, uit Oisterwijk, is
gearresteerd.
Het spoorwegongeluk in Engeland.
Londen, 5 September, Pringle heeft van
daag het ondersoek naar Leeds verplaatst;
tevens maakte hjj bekend, in overleg met het
bestuur van don Midlandspoorwog te hebben
besloten, dat het openbaar zou sjjn. Ver
moedelijk is zulks een gevolg van de protesten
in de pers tegen alle geheimdoencr(j.
De eerste getuige wus Nicholson, de ma
chinist van den eersten trein. Deze zeide
o.a., dat zyn trein te zwaar was (230 tozi)
en dat hjj daardoor tien minuten moest stil
houden om den noodigen stoom te krijgen.
Getuige had te Carlisle om een voorspan
locomotief gevraagd, maar de stationchef bad
geantwoord, dat hjj hem die niet bezi
kon. Nicholson gaf nochtans toe wel
nog zwaardoro treinen te hebben gereden,
maar dan was de weersgesteldheid beter
geweest dan bjj deze gelegenheid. Stilhouden
om stoom te krijgen, was hem vroeger slechts
eenmaal gebeurd. Getuige klaagde voorts over
de hoedanigheid vsn de kolen, die niet altijd
bevredigend wub. Nu de ramp heersehte er
groote verwarring, zoi Nicholson. Niemand
scheen geschikto bevelen te kunnen geven
om de redding te leiden er. de passagiers in
te lichten. Hoe de brand was ontstaan, kon
Nicholson niet verklaren, mogelijk door de
gloeiende sintels van de locomotief van den
twooden trein, dacht hjj.
Do tweodo getuige, Nicholson's stoker,
Metcalfe genaamd, bevestigde do verklaringen
van Nicholson over de slechte hoedanigheid
van de kolen. Ze waren volgeDS dezen ge
tuige to klein voor locomotieven van zulke
sneltreinen. Wanneer men langen tjjd mot
zulke kolen stookt, ontwikkelen ze geen
warmte genoeg. Metcalfo kon evenmin als
Nicholson het in brand raken van den trein
verklaren. Ook de volgende getuigen
dat trouwons niet.
De volgende getuige, Pishor, de man van
den slaapwagen, geloofde dat hjj met blusch-
toestellen don brand aanvankelijk had
bluscht. Eerst een poos later brak opnieuw
brand uit.
Het handelsdepartement zette bet onderzoek
naar de oorzaak van het ongeluk voort, ge
durende welk de machinist en de stoker van
den aanrjjdenden trein een belangrijke ver
klaring aflegden. Candell, de machinist, ver
telde, boe het kwam, dat hjj het onveilig
soin niet opmerkte en zoide, dat hij bij Mal-
lerstang buiten op do locomotief bezig was;
bjj zag hot sein slechts vluchtig en kon er
niet op zweren, dat het op veilig stond,
'laar voor de veiligheid van zjjn trein
st hjj doorgaan met de locomotief te
oliën. Hjj gaf toe, dat het zjjn eerste plicht
geweest, naar de seinen te zieD en dat
hjj pas later bemerkte, dat bjj ze reeds alle
voorbji was. Als hjj op een afstand van
vjjfcig yard den stilstaanden trein gezien had,
zou hjj in staat geweest zjjn, zyn trein tot
stilstand te brengeD. Het flniten van den
stilstaanden trein had hjj volstrekt niet ge
hoord.
De stoker gaf toe, dat hjj de seinen totaal
vergeten had, er bjj voegende, dat de machi
nist er naar kook.
Het parelsnoer.
Parijs, 5 Sept. MouIod, de chef van de
justitieele politie, ontving hedenmorgen ver
slag van den naar Londen gezonden politie
beambte. Hierin worden de omstandigheden
van de aldaar plaats gehad hebbende arresta-
megedeeld, maar verklaard dat geen
enkel nieuw feit is gebleken dat aanleiding
zou kunnen geven tot de veronderstelling, dat
paarlen van het beruchtte paarlsnoer alle
weder terug zouden worden gevonden. Daar
de Engelsche wet het hooren der gevangenen
niet toestaat, was het onmogelijk van hen
iets te vernemen. Nieuwe arrestaties hebben
nog Diet plaats gehad.
Ontploffing.
Parijs, 6 September. In de St. Denisstraat
te Aubervilliers heeft eon onfplofflog plaats
gehad bjj een vuurworkmakor. Er zjjn vjjf
dooden en een tiental gewonden.
De ontploffing had plaats op hetoogenblik
dat een meesterknecht met vier werklieden
ontplofbare stoffen aan het opbergen waren
in een vertrek naast de werkplaats, waar de
patronen worden gemaakt. Zjj werden door
de ontploffing 200 meter weggeslingerd. Hun
ljjken waren vreeseljjk verminkt. Doorweg-
geslagen ateenen werden eenige arbeiders
gewond, die op den spoorweg aan het werk
waren. Op vijfhonderd meter afstand van het
ontplofte hniB lag een menschenvoet.
De oorzaak van do ontploffing is waar
schijnlijk, dat een soort ontplofbaar poedel
met wator in aanraking kwam.
50.000 francs verdwenen.
Keulen, 6 September. Volgeua bericht uit
Ziirich is een zak met 50,000 francs aan
bankbiljett.-n en gond, door de Kantonale
Bank te Schafibansen aan de Zwitsersche
Nationale Bank te Ziirich afgezonden, zonder
het geld aangekomen. De zak was onge
schonden, bevatte waardeloos papier en lood
en woog ongeveer even zwaar als toen cr
nog het bankpapier en het goud in waren.
De zending was verzekerd.
Een Waalsch Vlaamsch incident.
Brussel, 7 September. De «Etoile Beige"'
maakt molding van het incident, dat zich ter
gelegenheid van het bezoek van den koning
to Bergen voordeed:
Gedurendo het voorbijtrekken van den
koniokljjken stoet jaichten de leden eener
Vluumsche vereeniging den koning in het
Vlaamsch toe, waarop do Walen in het Eransch
begonnen te schreeuwen.
Spoedig daarna vielen de Walen de Vla
mingen aan en verschoorden het vaandel van
do Vlaamsche vereeniging. De politie maakte
een einde aun het schandaal.
Hat drama te Mühlbauten.
Omtrent de krankzinnige daad van den
onderwijzer Waguer in het Wurtembergache
dorpje MUhlhausen aan de Enz, (zie ons
vorig nummer), bevat het „Berl. Tagebl.",
zooals do Berlynsche correspondent van het
H.blad" teL-foneert, het volgende
Wagner is de schoonzoon van een her
bergier in MUhlhausen. Meer dan tion jsar
geleden was hjj aldaar werkzaam als onder
wijzer daarna werd hjj naar bet Daburige
Dogerloch overgeplaatst als hoofdonderwijzer.
H(5 g«°g dikwjjls naar zjjn vroegoro woon
plaats, omdat bjj daar nog vele bekenden had.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag,
even na óéa uur, klonk in Miihlhuuson
plotseling brandalarm. Een schuur, dicht bjj
do school, stond in vlammen. Toen zag men,
dat ook cp verschillende andere plaatsen
van het dorpje, dat slechts 800 inwoners telt,
brand was uitgebroken. De verschrikte bo-
woners keken uit de vensters om te weten
te komen wat do oorzaak was van het al
gemeene tumult op straat. Men zag een op
gewonden man door do menigte hollen
toen men hem vragen wilde, wat er eigenlijk
gebeurd was, vuurde hjj als antwoord een
revolverschot af. Een der hooren viel dood
op straat neer. Voor men in de duisternis
van den schrik bekomen was, rende de man,
die eon zwart masker en een voile voor het
gezicht droeg, naar een anderen kant van
het dorp, waar intusschen de vlammen van
de brandende schuren en huizen hoog op
laaiden. Dadelyk daarop hoorde men ver
schillende revolverschoten. De verschrikte
en radelooze dorpelingen dachten eerst dat
men te doen had met een bende inbrekers
on plunderaars, die tegelijkertijd op ver
schillende plaatsen het dorp in brand ge
stoken hadden om in de verwarring te stelen
Intusschen werd hot bekend, dat de ge
maskerde man de hoofdonderwijzer Wagner
was. Toen snelden de boeren naar hot ge
deelte van het dorp, waar W igner zich
ophield, en daar waren zjj getuige van het
ontzettende bloedbad, dut de waanzinnige had
aangericht. In zjjn volle lengte stond hjj
daar en loste onafgebroken schoten uit sjjn
beide rovolvers op iedereen, die hem naderde.
Hjj had een lederen riem om het lichaam
gebonden, waarin 200 patronen geborgen
waren. In het geheel schoot hjj twintig per
sonen neeracht hunner, zeven mannon en
een meisje van acht jaar, waren onmiddellijk
dood. Van de anderen zijn de meesten seer
ernstig gewond.
De moordenaar kon eindelijk, toen hjj zjjn
patronen afgevuurd had en geen tjjd meer
vond om opnieuw te laden, door een agent
van politie en een spoorwegarbeider over-
land worden.
De agent was reeds door twee schoten ge-
ond, eer het hem gelukte door een houw
met zjjn sabel don dader onschadelijk te
maken.
De woedende boeren takelden den onder
wijzer verschrikkelijk toe met hun spnden.
Zij wondden hom op verschillende plaatsen
on sloegen hem een hand af.
Ten slotte werd hjj geboeid voorloopig
naar het armenhuis gebracht.
Wagner heeft voor zjjn vertrek naar
Milblhausen een brief geschreven aan den
rector van de volksschool, waario hjj dezen
ededeelt, dat hjj van plan was de daad
i plegen. Bovondien richtte hjj een ver
warden brief aan het „Siuttgarter Neues
Tagebiatt", waarin o.a. gezegd wordt„Aan
jjn volk. Ik geloof aan geen God en ik
wensch een bondgenoot to zjjn van den duivel.
Ik zou gaarne iedereen, die voor mjjn pistool
komt, martelen, maar ik weet dat het niet
steeds kan. Ik wensch ook dat ik na de daad
g-imarteld word. Ik ga sedert jaren met dolk
mes in bed. Over mjjzelf kan in niets
kwaads zeggen, behalve in sezuoole aange
legenheden.
De straten van Mtihlbaoaen zagen er
Vrijdagmorgen uit als een slagveld. Vele
ODsehen liepen weenend rond en de een
voudige boeren konden zich slechts moeiljjk
eon voorstelling maken van het verschrikke
lijke drama, dat er afgespeeld was.
Uit Stuttgart werd aan den „Berl. Lok.
Anzeiger" geseind, dat de 40-jarige Wagner
bekend stond als een kalm man, die een
gelukkig familieleven leidde. Vroeger is nooit
)jj hera een spoor waargenomen, van een
geestelijk defect. In den laatsten tjjd moet
bjj wel enkele eigenaardigheden vertoond
hebben.
Volgens een bericht aan de „National
Ztg." is Wagner reeds Vrijdagmiddag door
rechter van instructie geboord. Hjj was
volkomen bedaard en legde zjjn verklaringen
af met heldere stem en zonder eenige ver
warring. Op de vraag van den rechter, hoe
hjj tot deze verschrikkelijke daad gekomen
was, antwoordde hjj, zonder een spier van
het gezicht te vertrekken: „Ik heb de daad
'a sedert lang voorbereid". Niemand die
moordenaar na de daad zag, heeft den
indruk gekregen, dat men met een waan
zinnige te doen heeft. Toen men hem eraan
herinnerde, dat bjj ook zjjn vrouw en zjjn
kinderen vermoord had, haalde hjj on
verschillig de schouders op.
Vrijdagmiddag ia eeu der ernstig gewonden
overleden, zoodat het aantal doodeD, met do
vrouw en de vier kinderen mede, thans
veertien bedraagt.
Uit een van de brieven, welke de onder
wijzer Ernst Wagner heeft geschreven voor
Hjj bet afschuwelijk bloedbad te MUhlhausen
giug aanrichten, heeft men reeds het een en
ander medegedeeld. Daar hjj eenig inzicht
geeft in de duistere psysche van dit ,dieriu
schengedaante", zooals de «Berl. Lok.-
Aoz." hem noemt, geven wjj hem hier «oo
goed als in zjjn geheel weer. Voor een deel
bevat het schrijven verwarde walgelijkheden,
die niet herhaald kunnen worden. Do brief
begint:
Aan mjjn volkl De aanhef is een eeuw-
horinnering.JIk ben echter geen koning, maar
eon arme candidaat van den dood, en ik wil
niet aansporen tot grooteche daden, maar ik
wil u slechts een weinig mjjn meening zoggen.
Er is veel te veel volk. De helft moest men
maar dadelyk doodslaan. Het ie het voeder
niet waard, daar het voos van lyf is. Van alle
voortbrengselen des menschen is juist de meDsch
het slechtste. Hield niot mjjn eigen jammerlijke
wezen mjj hiervan af, dan zou ik u zeggen,
hoezeer ik walg van al deze leeljjke armoedige,
e meoschen. Het is een goedkoope grap,
mjj met den vinger na te wjjzen. Ieder van
"sed beter, aan zjjn eigen tekortkomingen
te denken.
,Ik heb veel moeten lijden. Ik ben bespot
gesard door gemeene menschen. Ik zou
van een afgronddiepe laagheid des menschen
kunnen verhalen. Wien heb ik kwaad gedaan
Laat hjj te voorschijn treden, tot wiens schade
ik geleefd heb.
//Ik heb mij zelf ter dood veroordeeld. Ik
heb het vonnis niet voltrokken, wjjl ik een
zwak mensch was. Thans kan ik zeggen, dat
mjj de dood geen afgrijzen meer inboezemt.
Ik ben verzadigd met plagen. Ik vrees niets
r, daar ik Diets meer hoop. Maar het is
toch geen kleinigheid, vrouw en kinderen om
te brengen. Sedert zes jaren is myn stage
gedachte moord. Die stond met mjj op, en
legde zich met mjj ter ruste. Ztf stoorde mjj
bjj myn werk en beangstigde my in mjjn
droomen. Wie heeft zoo vaak als ik bjjl en
dolk tot bedgenooten gehad?
In mijn gansohe leven heb ik geen geluk
gesmaakt. Ik geloof aan geen God. Maar had
ik dit geloof op mjjn knieën zou ik Hem
willen smoeken, my te laten vermoorden. Den
duivel zou ik wil Ion smeekoD, en als het
grootste wondor zou ik het beschouwen, als
m|j in den nacht van den moord al dogenon
Voor het pistool gebracht werden, die ik de
meeste redon heb te haten. Niet alleen dooden
zou ik ze willen, maar martelen, onmenschelyk,
dierlyk, daar ik nu eenmaal oen dier beo.
Maar ook wil ik Diet vergeten, dankbaar die
genen te herdenken, die goed voor mjj ge
weest zjjn en my vriendelijkheid bewezen
hebben, zelfs nog toen zjj wisten, hoe het met
my stond."
Een andere brief is aan zjjn collega's ge
richt. Wagner deelt ia dit schrijven mede,
dat hjj uit de vereeniging van onderwysers
treedt, alles omkleed met vage, duistere zinnen.
Deze brief eindigt aldus: „Uwe tranen kan
ik missen, evenals de Heiland, want ik ben
verlost. Gij echter moet doorgaan met uw
domkoppen, smeerpoetsen en tuig les te geven.
De trooBter, dien ik ulieden nalaat, is de
onderofficior-schoolmetster. Ten teeken, dat
ik in 't aangezicht van den dood aan u ge
dacht heb, groot u voor 't laatst de Radelstet-
ter schoolmeester Ernst Wagner."
By bet doorzoeken van Wagner's kleoderen
vond men in een dor zakken een schrijven,
dat van zes jaar geledon gedateerd is. Het
i bevat een nitvoerig plan van het thans door
hem aangerichte bloedbad. Ook thans nog
weigert de moordenaar iedere verklaring
omtrent de redenen van zjjn daad. Hjj her
haalt voortdurend„Hak mjj dan kop af, dat
is het verstandigst, dan is alles nit." Verder
verzocht hjj naar liet ziekenhuis gebracht te
worden, daar hjj, ondanks hetgeen hjj gedaan
had, niet ziek wilde worden door den tocht
in het armenhuis, waarheon men hem ge
bracht had.
Zaterdag trachtte de zoon van een der
gedoode mannen in het armenhuis binnen te
dringen, om den moordenaar van zjjn vader
met eigen hand te wurgen. Hjj had reeds
een paar ruiten van het gebouw ing
en het kostte de grootste moeite,
beletten verder het gebouw binnen te dringen.
De verwondingen aan de linkerhand van
den moordenaar bleken zoo zwaar, dat men
hem die moest afzetten. De operatie moest,
wegens een wond aan den neus, zondei
narcose plaats hebben, waarop Wagner her-
haaldo, dat het hem liever zou sjjn geweest,
als men hem maar dadelyk had omgebracht.
Toen hjj naar het ziekenhuis was overge
bracht, verlangde hjj daar dadeljjk eten.
Omtrent de personaliteiten van den moor
denaar wordt thans nog hel volgende bekend:
Wagner was verkwistend van aard en had
deswege herhaaldelijk ruzie met zjjn vrouw.
Een erfenis, die den kinderen alleen te beurt
waB gevallen, was eveneens aanleiding tot
twisten met zjjn vrouw. Zjjn meeaten vrjjen
tjjd des avonds bracht hjj in geselschap van
liederlijke vrouwspersonen door. Het geld,
dat hjj daarvoor noodig had, onthield by zyn
familie. H(j zat ook veel in de openbare
leesbibliotheek van Stuttgart, en bracht daar
gansche middagen met lezen door. Zyn lec
tuur bestond hoofdzakelijk uit middeleeuwsche
folianten en broeierig-fantutische romans.
Op school had hjj er een zeker ziekeljjk
pleizier in, de kinderen te ranselen. Wagner
sprak veel en vaak den drank toe, en on-
s dronk hjj in een kroeg 20 flesschen
bier achter elkaar leeg. Ook in de school
1 opgemerkt, dat hjj groota hoeveelheden
alcohol dronk.
Verloden Woensdag speelden Wagner's
kinderen vrooljjk met buurkinderen. Van een
der kinderen vroeg Wagner een slijpsteen te
leen, „omdat hjj eon mes goed scherp moest
slijpen". Met ditselfde mes vermoordde hjj
kort daarop syn gaDSche gezin. Door zjjn
afschuwelijke daad zyn talrijke gezinnen te
Mtihlhauson in bittere ellende gedompeld,
vele omdat zjj den kostwinner verloren hebben,
andere omdat hun gansche oogst verbrand
is. Er worden reeds inzamelingen ten bate
dezer ongelukkigen gehouden.
Hoe boeataebtig de moordenaar te werk
ging, toont het feit, dat hjj zjjn revolver zoo
dicht bjj het hoofd hield van het elfjarig
meisje, dat gedood werd, dat bjj het schot
de patroonhuls in de haren van 't kind ver
ward raakte en daar pas uitviel toen het
ljjkje gewasschen werd.
Uit later ontvangen berichten blijkt nog, dat
Wagner bjj zjjn tweede verhoor bekende reeds
jaren goleden zware sexueele misdrijven te
hebben gepleegd. Uit toe-pelingen van per
sonen, waarmede Ml verkeerde, had hjj opge
maakt, dat dezen kennis droegen van zjjn ver
grijpen. Daarom had hjj een einde aan zjjn
leven willen maken, maar zich eerst nog willen
wreken op de gehoele gemeente MUhlhausen,
die het tooneel zyner afdwalingen was ge
weest. Hjj had zich reeds sedert jaren in
het revolverschieten geoefend.
Zooals reeds is medegedeeld, heeft de
„Gerichtskommission" verklaard en ook
verscheidene bladen deelen die meening
dat Wagner z(jn dsad in volle toerekenbaar
heid pleegde, en volstrekt niet waanzinnig
was of is.
Naar aanleiding hiervan merkt de redactie
van de „Frankf. Ztg." o.a. op: „Vanwaar
die gewisheid Men schjjnt Wagner's toe
rekenbaarheid hoofdzakelijk hieruit af te leiden,
dat hjj volgens een bepaald plan en logisch
is te werk gegaan, eo zich ook in zjjn brieven
rnstig en helder uit. Maar moet men het dan
aan een gerechtelijke commissie werkelijk
nog dnideljjk maken, dat niet alle geestes
zieken verstompt of „verrilckt" zjjn, dat
zeer veel hunner in tegendeel buitengewoon
schrander te werk gaan Men verschoone
bet publiek, tot na het resultaat van een
ernstig onderzoek, met dergeljjko officieele
meeningsuitingen. Voor ieder, die het relaas
van Wagner's bloedige daad las, was het
toch dadeljjk riuideljjk, dat hier een
woedde, wiens daden door geen normaal
functionneorende hersens werden bestuurd,
een waanzinnige, die niet weet wat bjj doet.'"
(Telegraaf.)
Levensmiddelen voor den Oorlog-
De Vorwiirfs heeft een reeks van drie ar
tikelen gewjjd aan den vjjand van de reus
achtige legers, namelijk den honger. Uit het
werk van den Pruischen generalen staf haalt
het blad tal van plaatsen aan, ten bewjjie,
hoe slecht in 1870/71 de verpleging van de
Duitsche troepen geregeld is geweest. Beeds
bjj do samentrekking van de troepen, na de
mobilisatie, bleek de verpleging volstrekt niet
voorbereid te zjjn geweest. Men had, zegt
het werk van den staf, blykbaur nog reke
ning gehouden met dc langzame samentrekking,
die voor de invoering van de spoorwegen te
voet geschiodde, want er waren in de pro-
viBndmagutijoen van het gebied van samen
trekking geen noemenswaardige voorraden aan
wezig, en evenmin had men zorg gedragen
om voorraden uit het binnenland te laten komen,
door tussche* de militaire treinen in voor-
raadtreinen in te lasscben. De geheele vi
pleging van de troepen moest pas na afkon
diging van do mobilisatie geïmproviseerd
worden.
Het govolg is geweest, dat heele Duitsche
legercorpsen dikwjjls op het slagveld honger
en dorst hebben geleden, dat twee legercorp
sen ruzio kregen over de verdeelingen van
den buit, toen zj{ te Forbach een Frauach
magazjjn haddon vermeesterd enz. Het was
alleen aan de omstandigheid, dat de vjjand
niets ondernam, te danken, dat deze misstan
den geen ernstiger gevolgen haddeD.
Toen de Duitsche troepen voor Sedan ston
den, was de verpleging nog altjjd niet gere
geld. //Te Bazeillea en Donchery zoo
verklaart de staf werden Fransche pro-
viandtreincn vermeesterd, die het mogeljjk
maakten de troepen gedurende en na den slag
te verzorgen. Toch waren ufdeelingen van
het derde leger, daar hun «ijzeren portie*''
op waren, genoopt, hun honger te stillen met
aardappelen, knollen en andere veldvruchten,
die zÖ zeiven opgroeven". Do toestand werd
nog ernstiger, toen Sedan zich over had ge
geven en nu ook de gevangenen verpleegd
moesion worden. De soldaten moesten het
weer dikwjjls stellen met eigengerooide aar
dappelen, die bjj het vnur gebakken werden.
Niet eens de vorpleging van het insluitingi-
leger van Metz, dat geen vjjand moer in sjju
rug had staan, was behoorljjk in orde. «Het
is zegt de staf alleen aan den geringen
afstand van de Duitsche grens en het bestsan
van eeu spoorlijn daarheen te danken, dat
het leger over het algemeen voldoende ver
pleegd is. Aan de administratie komt daar
niet de minste verdienste voor toe".
Het werk van den generalen staf, dat den
toestand zeker niet te zwart heeft afgemaald,
toont aan, meent de Vorwkrta, hoe moeiljjk
het is, groote troepenmassa's tc verzorgen.
De legers, die in vroegere oorlogen te velde
stonden, waren klein in vergelijking met die,
welke in een toekomstigen oorlog op de been
zullen zjjn. Duitschland alleen zal dadeljjk vjjf
millioen soldaten oproepen. Nog daargelaten
de vraag, of het mogeljjk is, zulko legers
beweegljjk to houden, hen te dirigeeren, ryst
de tweede, niet minder belangrijke vraag,
hoe men een verpleging van die massa's kan
kan waarborgen De troepen hebben nu veld-
bakovens en keukenwagens, maar geen ster
veling kan zeggen, waar die inrichtingen in
het gevecht, dat elke berekening die vooraf
gemaakt is, omverwerpt, tullen blijven. De
»en moeten van hun eigen land uit ver-
i worden, want de vjjand zal, als bjj
terugtrekt, de levensmiddelen, die hjj niet
se kan nemen, eenvoudig vernietigen.
Maar voor proviandeering van het eigen
land uit is het noodig, dat daar voldoende
levensmiddelen aanwezig zjjn, een voorwaarde
waaraan in Duitschland niet voldaan is. De
vjjand van de geweldige legers is de honger.
Daartegenover zjjn machine-geweren en hou
witsers nutteloos. Hjj vernietigt de tucht,
ziekten en epidemieën volgen hem op den
voet, die meer slachtoffers vergen van de
bloedigste veldslagen. Nog altijd is men het
er niet over eens, of de verpleging van de
troepen de taak van het legerbestuur of van
een zelfstandige intendance moet zjjii. Maar
daarmee helpt men het feit niet uit de wereld,
dat geen van beiden proviand uit den grond
knnnen stampen. Duitschland kan zjjn bevol
king c u al niet voeden zonder aanvoer uit
het buitenland. Die misstand wordt ernstiger
met de toeneming van de bevolking. Op den
;rond waar tien jaar geleden nog graan ver-
>ouwd werd, staan nu veelal huurkazernes,
waarin broodeters wonen. Waar moeten de
levensmiddelen vandaan komen om de milli-
n soldaten te voeden Onder de militaire
n staat Duitschland in dit opzicht geens
zins alleen, want in andere, rjjker met levens
middelen gezegende, landen zal men handen
tekort komen, om don oogst binnen te haleu
en zal men geen vervoermiddelen hebben, om
de onttagljjke voorraden leeftocht naar de
troepofl te brengen.
De oorlog tuszehen Rusland en Japan heeft
het voldoende bewezen. Met soldaten, die
honger hebben, kan men geen overwinningen
bevechten. De legers van millioenen zjjn in
strumenten geworden, zoo groot, dat men ze
niet meer kan hanteeren.
Wat de generalen staf met een openhartig
heid, waarvoor men hem dankbaar moet sjjn,
aan het licht gebracht heeft, kan slechte strek
ken, besluit de Vorwarts, om de wapens van
de sociaal-democaatie in den stryd tegen het
lilitarisme te vermeerderen. Rott. Ct.
Een ter dood veroordeelde geopereerd.
In Juli 1.1. veroordeelde hot hof to Kroms,
Oostenrijk, zekeren Rnpp, die een vee
kuoper had gedood om hem te bestelen, ter
dood. Drie weken geleden constateerde de
gevaogenisdokter dat Rupp aan appendicitus
leed. Hjj moest geopereerd worden of zou
sterven. Trots zjjn protesten, werd Rupp
naar een hospitaal te Weenen gebracht en
geopereerd. Hjj is nu geheel genezen naar
de gevangenis te Krems teruggebracht om
te worden gehangen.
Hoe men in Rusland omkoopt.
Een Petersburger blad verhaalt, naar de
Voss. Ztg. meldt, eenige staaltjes van Rus
sischo omkooperjj. Want het is hekend, dat
men in Rusland niets verkrijgen kan zonder
te «smeeren". Maar veel ligt aan de mani< r
waarop dit gebeurt. En daarin zjjn de Rus
en grootindustrieel in Petersburg had
de hulp van een ambtenaar noodig voor ecu
leveringhij was een slimme rakker, wien
aan den noodigen humor niet ontbrak.
Op een prachtigen zomerdag ging bjj naar
bnreau van dien ambtenaar met een
zwarten regenjas aan, op overschoenen en
met een paraplnie in de hand. Z .^"ver
scheen hjj bjj den geweldige.
.Wel, mjjnheer de handelsraad," zeide
de Tsjinownik, «gaat gjj een reis maken naar
Noordpool?"
«Och neen, mjjn kikvorsch voorspelt
regen. En ik heb mjj er op ingericht."
De ambtenaar keek eens naar do lucht.
Geen wolkje te zieu. De heldere Juni-hemel
stond strak boven de stad.
«Uw kikvorsch weet er niets van hoor
Geen sprake van regen."
.Wedden, dat het binnen een half uur
regent
«Wedden, waarom?"
«Ik zet duizend roebels tegon een, dat
het binnen een half uur giet!"
,Top," zeide de Tsjinownik.
Ed de industrieel -haalde een pakje bank
noten uit zjju portefeuille, dat bjj op tafel
legde. Hjj keek op zjjn horloge en zeide:
,Het is nu balf twaalf. Alt het om twaalf
uur niet regent, heb ik de weddingschap
verloren."
Ovor de leverantie werd geen woord ge
sproken. En de duizend roebels bleven op
bet bureau.
De nieuwe veldwachter.
Drie jongens buitelden over een hek heen.
Een paz aangestelde veldwachter riep hun
toe: „Zeg eens, moet jelai den nek breken?
Wie bei jelui t"
„Wjj zjjn zoons van den burgemeester!"
„O, gaat dan je gang maar, jongeheeren."