tlUQMAMS piUwN
advsrtsnliën.
Zitting van Woensdag 24 Dec.
De Mi nia ter Tan Oorlog (de heer
Bosboom) neomt de motie-Ter Laan over,
strekkende de nieuwe regeling Tan de jaar
wedden der zoogenaamde non-combattanten
te doen ingaan op 1 Jan. 1914. De heer
de Jong (n.1.) trekt a(jn motie (verminde-
ring Tan de eischen Tan Toorgeoefendheid),
in, en de motie-Dnymaer Tan Twist om de
gelegenheid te openen voor de sergeanten-
majoor-instrnctenr om tot een hoogeren rang
beTorderd te worden wordt Terworpen.
De heer Ter Laan protesteert tegen den
adjndan'. Tan den Prina, die i 4000.krijgt,
alleen om den heelen dag achter den Prina
aan te loopen, en wil de Teroaderde instel
ling van de provinciale en plaatselijke staten
doen TerTallen. De Minister aal dit
laatste OTerwegen.
O Ter de Terdere Tergadering Talt aeer
weinig te Termeiden. Er wil trouwens ióo
weinig belangstelling, bij de leden-zelf, dat
bet bQ de stemming OTer een motie-Ter Laan
tot afschaffing Tan de derde herhalingsoefe
ning, op welke stemming de heer Dnymaer
Tan Twist aandrong, bleek dat de Kamer
alechte 49 leden had en dui onvoltallig was,
Zoo ging men „tot nader order" uiteen,
waarschijnlijk tot half Januari. Nog ruim de
helft der brgrooting moet alsdan worden af
gedaan.
Aganria.
Bioscoop-Voarstellingen. Kaaaalwtg 111.
Dagelijks 7 nor. Zondags 3 nur.
Bioscoop-Voorstellingen. Spoorgracht lt.
Dagelijks 7 nor. Zondags 3 nur.
Bioscoop-Voorstellingen. Koningstraat.
Dsgeljjki 7 nur. Zondags 3 uur.
21-38 Dec. Bioscoop-Voorstellingen in Casin o, 8.15 u.
27 Dec. Tooneelver. Kunst en Vriendschap".
Uitvoering in T i v o 1 i, 8 nur.
Ingezonden Mododooling.
ISIJ LICHTE aandoeningen
aangewend, voorkomen
a vaak zear GEVAARLIJKE ziekten B
Marine an Lagar.
Bij Kon. Beil is met ing. van 1 Febr. bevorderd
tot vice-admiraal, de schout-bg-nacht F. Pinke,
cuiom. der zeemacht en chef van het dep. der
marine in Ned.-lndië.
Ingevolge Kon. besluit van 23 dezer wordt met
6 Januari:
lo. Hr. Ms. pantierdekschip Holland uit dienst
gesteld
2o. de kapitein-luitenant ter zee W. H. von
Leschen met dien datum eervol van het bevel
over genoemden bodem ontheven.
3 Januari 1914 tijdelijk geplaatst bij het Depar
tement van Marine te sQravenhage. de luitenant
ter zee der le klasse A. van der Sluis van Hr. Ms.
slleemikeicks en met dien datum tgdeljjk geplaatst
aan boord van Hr Ms. iHeemtkerckt de luitenant
ter tee der te klasse R. 11. van Meeriant, thans
werkzaam aan bet Departement van Marine te
's Qravenhsge.
De luitenant ter zee der 2de klasse D. J. baron
van Lijnden wordt, in veiband met z\jn terugkeer
uit Fiume, gerekend mét den lzen December 1913
te zijn gesteld ter beschikking.
De hoofdraachinist K. van Dorsten is den 37sten
December 1913 overgeplaatst van Hr. Ms. sKorte-
naert naar Hr. Ms. Koningin Emmat en tijdelijk
geplaatst te Vlistingen bij de gereedmaking en
beproeving van bij de Maatschappij «De Schelde*
m aanbouw zynde torpedobooten 13« en »G 14«.
De buitengewoon-adelborst bij de Koninklijke
Marine-reserve P. S. J. de Vries wordt 2 Januari
1914 geplaatst aan boord van Hr. Ms. sAtjehs, tot
het raedemaken van eene oefening van drie acuter-
eenvolgende maanden.
De luit. ter xee 3de kl. J. L. Chaillet wordt
eerstdaags per particuliere gelegenheid uit Oost-
Indië terugverwacht.
B\j besch. v. d. Min. van Marine is luit t. z.
2de kl. W. Voorbeytel Cannenburg met 6 Jan.
gepl. in de directie te Amsterdam.
Bij besch. v. d. Min. v. Marine is, met ing. van
1 Jan. benoemd tot mach. bij bet loodswezen, de
licht.-mach. W. Bartel».
De bij het 4e regt. vesting-artillerie benoemde
kapitein R. D. Storm Boyiing is bestemd voor bet
3e bataljon van het korps te HellevoeUluis.
De kapitein H. J. Verhuist van het 4e regt
vesting-artillerie is overgeplaatst bij het 4< regt
veld-artillerie te 's-Hertogenbosch.
De 1e luitenant J. Drost van het 10e regt in
fanterie wordt op 31 deter ontheven van zijne
detacheering bij de militair* gymnastiekschool te
Utrecht
De 2e luitenant W. Qerlach en de sergeanten
P. Atma en J. H. van Rijn, van het 2te regt infanterie,
worden op 31 dezer ontheven van bnnne deta
cheering bq de militaire gymnastiekschool te Utrecht
De positieverbetering der z. g. onderofficieren
buiten den troep non-combattanten, aan
vankelijk voor toepassing vastgesteld op 1 Juli
1914, daarna op 1 April 1914, tal op 1 Januari a.s.
reeds in werking treden.
Voorts wordt een jaarweddeitelsel, gepaard met
eene herziening der inkomsten, ingevoerd voor
opperschippers, sergeanten- en korporaals-schipper,
korporaals-stoker, en sergeanten-msjoor-ruur-
werker.
Slaomwaarfbariohten.
STOO«vaa>T-MaaT80HaPPu Nbdiklakd.
Boeton arriv. 23 deier van Avonmouth te Antwerpen,
harabangan arriv. 34 dezer van A'dam te Batavia.
Bali, thuisreis vertrok 24 dezar van Sabang.
Koningin Emma, uitreis, vertrok 34 dezer v. Suez.
Bands, uitreis, arrv. 24 dezer van Suez.
Batjan, thuisreis, vertr 36 dezer van Perim.
Orotius, thuisreis, vertrok 25 dezer van Lissabon.
Koning Willem III, thuisr. vertr. 26 Dec. v. Perim.
Prinses Jnliana vertr. 25 dezer Batavia n. A dam.
Radja, uitreis, vertrok 35 deier van Colombo.
Rembrandt, uitreis, arriv. 26 deier te Singapore.
Sumatra, uitreis, pass. 34 deser te Oibraltar.
Vondel, uitreis, arriv. 26 deier te Lissabon.
Roman* asem Llotd.
Deli vertrok 24 deier van Rotterdam naar Hamburg.
Sindoro arriv. 32 deier van R'dara te Batavia.
Soerakarta, uitreis, vertrok 23 deier van Suez.
Ceyion, uitreis, pass. 23 dezer Perim.
Oorontalo, uitreis, pats. 24 deier Wight.
Arakan, van Madras naar Dundee, vertrok 23 dezer
van Port Said
Bogor, uitreis, pass. 23 dezer Kaap Blanc.
Djebres vertr. 24 d. v. Hamb. n. Java via Antwerpen.
Menado, thuisreis, arriv. 23 deier te Marseille.
Tabanan, uitreis, arriv. 23 deier te Marseille.
Kedin vertrok 25 deier van Rotterdam naar Batavia.
KoHimcLuss hollamneona Llotd
Gelria, thuisreis, vertrok 23 dezer van Vigo.
Zeelandia, thuisreis, vertrok 30 deier vau Santoz.
Kom. Wbst-Indischz Maildienst.
Triton arriv. 21 deier A'dam en R'dam te Barbados.
Print Willem V, thuisr. is 23 dezer St Michaelsgep,
Juno, t. A'dam n. Barbados, ia 26 d. Bevesiergepasa.
Java Bkhqalsh lijk.
Java arriv. 22 dezer van Calcutta te Penang
ViSBOharijbericlitaa.
Nieawedirp, 23 December. Aangebracht
door 8 korders te iam«n 10 atnks middeltong
75 cent per stuk, 20 kleine toog 80 cent
per stak, 4 mand atort schol f 8 per mand,
10 mand kleine echol f 8 a f 4 per mand,
6 mand aohar f 2,50 r*er mand.
24 Deoember, 12 korders te samen met
20 stuks groote tong f 1,10 per stok, 40
middeltong 70 cent per stak, 40 kleine toag
80 oent per stak, 16 mand stort schol f 7
a f 9 per mand, 20 mand kleine schol f 8
a f 4 psr mand, 4 mand schar f 8 per mand,
4 mand w{ftiog f 4 psr mand.
25 en 26 December. Niets.
8arg«Hijk« Stand w. Haldar,
Van 23 tot 24 December.
GETROUWD: L. Troost en M. Kindt.
J. Groene wond en P. Tan Els Keker. V. Bot
ter en G. Gauw. O. W. Heu en W. Loo-
Tenat(jn. J. t. d. Menie en W. Zwaan. W.
P. Tjerks en T. Gelder. J. F. W. t. Leeu
wen en B. Vermeulen. A. H. Hekhajjsen en
T. G. C. Kikkert. A. Bakker en A. C. Ver
moet.
BEVALLEN: M. Aland geb. Nicolal, s.
E. Staalman geb. Federmann, c. H. A. Tan
't Hert geb. Buisman, s. F. C. Tan Etteger
eeb. Schiöfer, s. M. C. G. Wallast geb.
Kuylaars,
Marktberichten.
Schagen, 24 Dec. 1918.
15 Paarden f100 f800.
42 Geldekoeien (Tette) f200 k 1670.
17 Kalfkoeien f225 k f300.
30 Schapen (Tette) f 80 f 45.
270 OTerhouders f24 k f 31.
85 Varkens (rette) p. KG. f 0.46 k 10.58
60 Biggen f 10 k f 14.
100 Konjjnen f 0.80 k i 1.25.
50 Kippen f 0.60 k f 1.75 per stok.
80 Eenden f 0.70 k f 1.
450 K.G. Boter f 1.45 k 1.55 per K.G.
2500 Kipeieren f 5.50 k I 6.50 per 100 stuks
VERVOLG BERIOHTER.
HELDER, 27 December.
Blijkens b(j het departement Tan marine
ontTangen bericht, is Hr. Ms. pantserichip
„Koningin Regentes", onder berel Tan den
kapitein ter aee J. Albarda, den 23en deser
Tan Djoddah Tertrokken.
Da „da Ruyter".
Het pantserdekachip „de Rnyter" aou, vol-
gena bericht in de Indiacha bladen, na het
gereedkomen Tan de herstellingen, noodig
geworden omdat het schip ter hoogte Tan
P.dsng onlangs heeft vastgezeten, den 20en
December naar Sabang rerlrekken, ten einde
aldaar de „Koningin Regentes" af te wachten,
die aldaar den 25en December werd Terwacht.
Na de begroeting te Sabang sou de „de
Boyter" de reis naar Nederland aanvaarden.
Dl Invaliditeitswet.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel heeft in de beschikking, houdende
aanwijzing van personen, die ouden van
dagen bij het aanvragen van een rente, als
bedoeld in de artikelen 869 en 870 der
Invaliditeitswet, behulpzaam sullen »ijn, de
volgende wijzigingen gebracht:
binnen het gebied der rentecommiesie te
Helder, in de gemeente Callantsoog, op
verzoek, ingetrokken de aanwijzing van C.
Spierdijk, gewesen ambtenaar ter aeoretarie
van de gemeente CaUantaoog, tbana wonende
te Alkmaar, en aangewezen M. J. S. de Bjjke,
secretaris der gemeente Callantsoog.
Ia don namiddag van den laten Kerst
dag werd door het westgat alhier binnenge
sleept de lichter „Ostseo Ztg.", kapitein M.
Klaasen, gesleept door de Duitsche sleepboot
„Hercules", kapitein Ru wake.
Op bericht van den vuurtoren, dat hulp
gevraagd werd, vertrok de aleepboot „Simaon"
van hier. Er was geen noodsein geheschen.
Een kerattak in de mast van de sleepboot
was verkeerdelijk hiervoor aangesien.
Evenwel was hulp hard noodig. Van de
lichter was een gedeelte der lading overboord
geslagen, de koning van het roer gebroken,
de donkey stuk geslagen, de achtermast ge
broken, en een boot weggeslagen, terwijl de
aohterpiek gedeeltelijk volgeloopen was. Ook
had de lichter sterke slagstf.
Eenmaal in het Marsdiep aangekomen, gaf
het nog veel moeite het schip ia bedwang
te houden.
Ten slotte echter werden sleepboot en lichter
door de „Simson" behouden binnengebraoht.
Ter navolging.
Het beetuur van de plaalsel. Vereeniging
tot bestrijding der Tuberculose werd deser
dagen verrast door de toesending van eene
groote hoeveelheid theelood, gedurende de
reis versameid door de Bootslieden van
Hr. Ms. „Zeeland".
De opbrengst, welke f9.bedroeg, was
eene seer welkome bijdrage in de kas, die
door buitengewone omstandigheden een groote
behoefte aan dergelijke verrassingen heeft.
Algemeen Tehuis voor Militairen.
Op 21 Dec. werd eene ledenvergadering
gehouden van het Algemeen Tehuis voor
Militairen. Behandeld werd de begrooting
voor 1914, die overeenkomstig de voorstellen
van het bestuur werd vastgesteld. De voor
zitter deelde mede, dat tengevolge van ver
trek der heeren Schoo en Koning twee
vacatures s(jn ontstaan in het bestuur en
•preekt een woord van erkentelijkheid uit
voor hetgeen beide heeren voor de inrichting
hebben gedaan. Ia hunne plaats worden
gekozen de heeren A. Vos en dr. G. v. d.
Reijden, terwyl de periodiek aftredeode leden,
de heeren Sant en Raske worden herkozen.
Ia de oommissie voor het nazien der rekening
worden gekozen de heeren Burgers, Harjer
en Kaan, tot plaatsvervanger de heer Van
Baerle.
aQuo Vadle domlne?"
Woensdag reed een wagen met reolamebord
voor de voorstelling van „Quo Vadis"jn
„Casino" door de straten. In de Koningstraat
gekomen, raakte op een gegeven oogenblik
de geleider het atuur kwijt en reeddoor'
de ruiten van een woning.
Dit gaf een atraatjongen aanleiding tot de
vraag: „Quo Vadis, domine?" waarop met
galgenhumor 's geleiders antwoord kwam:
„Naar de huiskamer van meneer XI"
Ondertusschen waa de situatie voor meneer
X. minder prettig, want, boewei de bioscoop
naar hem kwam in plaats van omgekeerd,
heeft hjj er toch op een andere wijze van
geprofiteerd dan de gebruikelijke.
Overnachten bulten de kazerne.
Het voor oefening onder de wapenen
komende personeel der Landweer, dat in aan
merking wensobt te komen om buiten de
kazerne te overnachten moet in
den vervolge uiterlijk 4 weken véér den dag
voor opkomst bepaald, een deebetrelfend ver
zoek indienen.
Dit Tersoek moet door verlofgangers der
bataljons landweer-infanterie of der compag
nieën landweer-vesting-artillerie, landweer-
pontonniers, landweer-genietroepen en land
weer- admir^tratietroepen worden gerioht
onderscheidenlijk tot den bataljonscommandant
tot den commandeerende-officier der Vesting
artillerie ter plaatse waar zy geoefend zullen
worden, tot den commandeerende officier van
bet Korps Pontonniers, tot den c >mmandeerende
officier vau het Regiment Genietroepen en
tot den commandeerende officier van de
Compagnie Landweer-Administratietroepen,
dan wel tot hunnen landweerdistricts-oommt.
Aan dat personeel voor zoover het
o 1 d ij geniet kan, wanneer de belangen
van den dienst sulks toelaten, tevens worden
vergund om onder het genot van vergoeding
wegens gemis van levensmiddelen en van
brood, in eigen voeding te voorzien.
Typografen.
Op het tijdens de Kerstdagen te Amsterdam
gehouden huiBhoudelyk congres van den Alge-
moenen Nederlandschen Typografenbond
werd het ontworpen oontract met den Ned.
Bond van Boekdrukkerijen besproken, en met
groote meerderheid van stemmen, behoudens
eene kleine wijziging, aangenomen.
De moord op Hendrik de Klerk.
Alhoewel het reeds bjjna drie maanden
geleden is, ligt de afschuwelijke moord op
het 6-jarige knaapje Hendrik de Klerk nog
versch in aller geheugen. Wy hebben over
dese gebeurtenis indertijd uitvoerige mede-
deelingen gedaan. Men zal zich herinneren,
dat op den 29slen September van dit jaar
de jeugdige De Klerk en z'n broertje, van
de grootouders komend, door iemand werdeo
meegenomen. Bij de Da Buyterkade geko
men, werd de oudste, de 7-jarige Casper,
gezegd even te wachten, waarna de groote
onbekende de jongste met zich naar do over
zijde van het IJ nam. Eerst eenige dagen
later werd het lijkje van het jongako in de
Baiksloter Ham gevonden.
Aanvankelijk was de politie van oordeel,
dat het kind verdronken was, later bleek
maar al t« duidelijk, dat het inderdaad het
slachtoffer was geworden van een ellendeling,
die, helaas, geen enkel spoor had nagelaten.
Er is over het ondersoek in deze zaak
door politie en justitie heel wat te doen
Weliswaar meldde sich by de justitie in
persoon een aarts dronkaard, Franciscus
Dykmaos aan, die nog steeds achter slot
en grendel zit, maar waarvan men tot de
conclusie is gekomen, dat by de dader niet
is. Zijn opzending naar het krankzinnigen
gesticht te Medemblik is alleen het gevolg
van zyn door den alcohol geheel getroubleerd
wezen.
De •Telegraaf" heeft thans op eigen hand
een onderzoek in een andere richting inge-
■teld, en naar het blad mededeelt, is zij den
vermoedelijken dader thans op het spoor, dat
wil zeggen, ny kent thans don naam van
den vermoedelyken dader. Het is een zeke
ren Willems, bijgenaamd «Boerenjantje",
wonende te Hoorn, die als een ongunstig
type bekend staat, ten opzichte van zijn
zedelijk leven. Deze Willems, hoeft eenige
dagen in het gezin van de Klerk doorge
bracht, had veel attentie voor den kleinen
jongen op zyn versoek heeft de jonge
de Klerk eenige nachten b{j hem geslapen,
ens. enz. Ook juffrouw Nieuwenburg, te
Nieuwendam, herkent uit de verstrekte ge
gevens deze Willems als de mar-, die inder
tijd in haar café met den kleinen jongen
een besoek bracht.
De ^Telegraaf" haalt verder tal van be-
wijsen aan om te doen sien, dat zy inder
daad den waren schuldige op het spoor is.
Alleende verblijfplaats van Willems is
op 'C oogenblik niet te vinden. Hjj schijnt
op 't oogenblik het land af te loopen ventond
met papier en potlooden. Uit de verschil
lende verhalen omtrent hem, blijkt wel, dat
men met een gevaarlijk individu te doen
heeft.
Bakkersetaklng te 's-Gravenhage.
Te 's-Gravenhage is een staking onder de
bekkers uitgebroken. Op eenige groote brood
fabrieken staat hst werk stil. Op een drietal
werkplaatsen werden de eischen ingewilligd.
Ia de omgeving, waar bakkerijen zijn geves
tigd, werd door bereden politie gepatrouilleerd,
terwijl een honderdtal rijksveldwachters de
politie sal komen versterken.
Van patroonszijde wordt medegedeeld dat
geen enkele fabriek de looneischen heeft
ingewilligd. Ook breidt de staking sich tot
heden niet verder uit. Het aantal stakende
gesellen bedraagt 130.
De zaak Van Leeuwen-Heus.
Onder groote belangstelling werd Woensdag
voor het Gerechtshof te 's-Gravenhage be
handeld de zaak tegen G. B. van Leeuwen,
student te Leiden, door de Haazsche Recht
bank tot 10 jaar gevangenisstraf veroordeeld
wegens moord op zyn verloofde mij. Willy
Hans in de van Merlenstraat te 's-Gravenhage.
Behalve mej. J. H. Post, de voormalige
huishoudster van beklaagde's vader als getuige
k charge waren nog gedagvaard prof. dr. G.
Jelgersma en dr. Boonackrr als deskundigen.
Beklaagde antwoordde kalm op de hem
gestelde vragen en zeide niet in hooger beroep
te zyn gegaan, omdat hij zioh schnldig achtte
en de hem opgelegde straf gaarne had on
dergaan.
Prof. Jelgersma verklaarde omtrent mejuf
frouw Post, die bij als patiënt in Endegeest
kende, dat het mogelyk is, dat se absolute
onwaarheid vertelt in deze zaak, maar wat
se zegt kan toch van belang zjjn bij het ver
klaren van de zaak. De brieven die zy schreef
vindt hij seer erg. Brieven van cbaotage,
van ecxueele beschuldigingen. Hy noemt ver
schillende gevallen, waarin iemand zeer ner
veus werd door het ontvangen van chantage-
brieven.
Beklaagde zeide desgevraagd, dat de be
dreigingen van mej. Post niet te maken hebben
met het doodschieten van sija meisje en dat
by ook niet door die bedreigingen in zennw-
achtigen toestand is geraakt, waardoor bjj tot
de daad gekomen is.
Mej. Post deelde mede wegens onaange
naamheden uit haar dienstbetrekking b(J
beklaagde'* vader te zyn gegaan in Jani 1911.
De aanleiding tot die onaangenaamheden wilde
zjj niet in het publiek zeggen
Daarom werd zij gehoord met gesloten
denren. Prof. Jelgersma werd echter by haar
verhoor toegelaten.
Het Openbaar Ministerie eischte vijftien
jaar gevangenisstraf.
Conflict vlescherebedrljf te Vlaardlngen
opgeheven.
Na een conferentie tussoben het bestuur
van de reedersvereeniging en bet bestuur
van de seemansvereeniging „Volharding",
waarbij de reedere eenige verbetering, be
dragende voor de wintervaart pl.m. f 40 per
man, haddea toegezegd, en bovendien een
verbetering voor de zeilvaart in uitzicht
hadden gesteld, is Dinsdag in een drnk
bezochte vergadering van de vereeniging
„Volharding", besloten de voorwaarden voor
de wintervaart te aanvaarden.
Voorts werd door de vergadering besloten,
wat betreft de zeilvaart, haar bonding nader
te bepalen, nadat de plannen van de raeders
volledig bekend zyn.
Sarekat lelam.
De heer M. van Genns, hoofdredacteur
van het Soerabajasche Handelsblad, seint
aan de Telegraaf, d. d. 28 December.
Er sjjn opzienbare getuigenverklaringen
afgelegd bjj de behandeling van de Karang-
Assimscbe zaak.
Dit twee dergelijke zaken, die voor den
Landraad te Toeban zyn behandeld, is ge
bleken, dat de meergegoede leden der Sarekat
Islam een geheimen eed aflegden ben ver
plichtend, op een bepaald sein nit Solo een
oproer te beginnen.
Naast dezen geheimen eed bestond een
gewone eed voor de kleine luyden.
Ook uithoofde van de talrijkekasknoeierijen,
is de Sirekat Islam ten doode opgeschreven.
Scbeepiongelukken.
Het jaar 1918 dat nn bijna ten einde is,
is voor Lloyd's eon der meest ongunstige
jaren geweest. Dat blykt uit mededeelingen
door de „Evening Standaard" uit aasura-
deurskringon ontvangen. Volgens deze mede
deelingen heeft Lloyd's nog nimmer een zoo
groot bedrag aan schadevergoedingen moeten
uitkeeren, dan dit jaar het geval was.
Het bedrag der uitgekeerde schadevergoe
dingen over de maanden Januari tot en met
December was 6.408,500, dat is 200,000
meer dan in deselfle periode van bet vorige
jaar. Men vreest dat aan het eind van Dec.
dit bedrag wel tot 7,000,000 gestegen sal «ijn,
daar in de laatst» maand nog zooveel onge
lukken hebben plaats gehad.
Esn van de ergste maanden was wel
November waarin 1,805,000 is uitbetaald.
Ia April bedroeg het totaal der schadever
goedingen slechts 226,000.
Gedurende de eerste 11 maanden van 1918
sija 6832 ongelukken gebeurd met schepen,
van een inhoud van 500 ton bruto en meer.
Hiervan zyn 1820 door aanvaring, 1532
door stranding, 895 door slecht weer
en 423 door brand of ontploffing veroorzaakt.
Niet minder dan 216 schepen, waaronder
62 Engeleche en 154 vreemde, met een ge-
sumenlykon inhoud van 488,910 ton, zijn
geheel verloren gegaan.
De ernstigste schipbreuk was in dit jaar
die van de „Volturno", waarbij, naar men
sich zal herinneren, 186 menschen het leven
verloren.
Brand in Britich Guyana.
London, 24 December. Een groote brand
woedt ia de gebouwen van de Demerara
Compaey te Georgetown. Hij ontstond ten
gevolge van een octploffiog. Zes blokken
gebouwen z(jn vernield, waardoor een schade
van 140.000 is aangericht. Er zijn acht
duizend ton aniker vernietigd. Drie-en-twintig
menschen zijn omgekomen en vierhonderd
gewond.
De voorstad Charlestown is bijna geheel
verwoest.
Het spoorwegongeluk
bij Aasen.
Zooals we Woensdag per bulletin hebben
bekend gemaakt, is de sneltrein, die te 7.11
Dinsdagavond nit Groniogen naar het zuiden
vertrok, tusschen Beilen en Hooghalen
bij Assen gedeeltelijk ontspoord. De drie
achterste wagens, twee tweede-klasse en een
derde-klaase rymig braken van den trein
die buitengewoon lang was bij de koppe
ling ai. De eerste tweede-klaswagen bleef
in de rails, de tweede tweede-klaswagen en
de derde-klaswagen, die de laatste wagen van
don trein was en voor den Haag waren
bestemd ontspoorden. Die tweede tweede-
klaewagen was er het ergste aan toe. Hij
werd als het ware samengedrukt tnsschen
den tweede-klaswagen, die in het spoor bleef,
en den laatsten wagen (de derde-klaswagen)
dis op een stapel hiels liep langs de spoor
baan en in hellenden staad bleef staan. De
twoede tweede-klaswagen kantelde om en de
zich daarin bevindende reizigers schijnen door
den vloer heengozakt te zjjn en aldns te z\jn
overreden...
Ik zag een dame, schrijft een verslaggever,
die met haar beide beenen onder de wielen was
geraakt. Haar eene been was geheel afgereden,
bet andere sat onder een wiel bekneld... Met
dommekrachten slaagde men er in, den wagen
wat op te beuren. Dat gaf haar verlichting,
want zjj was volkomen bg haar bewustzgn.
Een geneesheer, die sich met een collega
toevallig in den trein bevond, sprak voort
durend met haar, wel vyf kwartier lang.
Haar man, die naast haar had gezeten en
ongedeerd was gebleven, liep als waanzinnig
heen en weer...
Ik zag ook een heer, die achter den trein
lag, wiens hoofd was afgereden, en wiens
kleeren hem geheel van het bovenlgf waren
gorukt. Eon officier in dien wagen bleef on
gedeerd. Gelukkig, dat er geen brand in den
omgekantelden tweedeklaswagen ontstond.
Het licht bleef branden, toen de wagen om
gekanteld was, doch het werd door het trein
personeel gedoofd.
Van alle kanten kwam hnlp opdagen. Het
tooneel van de ramp, door de flambouwen
on fietslantaarns der toegesnelde dorpsbewoners
scbaarsch werd verlicht, bood een tragischen
aanblik, welke nog versomberd werd door
een hevige hagel- en regenbui, welke zich
even na de ramp aldaar ontlastte.
Van uit Groningen, Assen en Beilen waren
artsen ter adBistentie aangekomen, terwyl
do eerste hnlp werd verleend door prof.
Middendorp en een tweetal artsen, die zish
in den trein bevonden.
Al spoedig werden onder den puinhoop een
vijftal lij kon te voorschijn gebracht, die naar
Beilen werden vervoord. De gewonden werden
langs den weg gelegd en verbonden.
Dit ontzettend spoorwegongeluk, zooals in
geen jaren in one land plaats had, kostte
aan vijf, alle betrekkelijk nog jonge menschen,
het leven,
De slachtoffers zijnMr. J. Cort van der
Linden, hoofdcommies ter prov. griffie te
Groninger, soon van onsen minister-president
Dr. J. G. Roosenbnrg, ond 25 jaar, nit Den
Haag, die juist eenige dagen geleden te Gro
ningen promoveerde; J. G. Pont nit Den Haag,
oud-directeur van de N. V. Levensverzeke
ring-Maatschappij „De Waarborg", gehuwd,
zonder kiaderenmevronw Kapteyn Van der
Werf, ond ongeveer 81 jaar, echtgenoote van
den heer Kaptein, leeraar in het Duitsch te
Leiden, en mej H. A. van Zanten, 87 jaar,
coupeuse te Groningen, ongehnwd, dochter
van de Wed. van Zanten te Zwolle.
Zwaar gewond werd naar Groningen over
gebracht en daar in het ziekenhuis opgenomen
mej. W. de Boer, onderwjjteres te Groningen.
De volgende bijzonderheden ontleenen wj)
aan het „Handelsblad" van heden:
't Was de avondsneltrein die om 7.11 uit
Groningen naar het sniden vertrekt, waar
mede het vreeselyke ongeluk plaats had.
Honderden reizigers verdrongen sich op het
perron om het Kerstfeest in den bniselijken
kring te vieren.
Zonder eenige stoornis, sonder dat iete
bijzonders plaats had, werd het st-xtion Assen
bereikt. Ook daar werden weder vele reizigers
opgenomen. 9e trein was lang, doch niet
langer dan anders op drukke dagen. Eo voort
ging het, steeds verder I Wat deerde het of
het daar buiten regende, hagelde? In den
verlichten, verwarmden wagon dacht men
slechts aan het wederzien van familie, van
vrouw en kinderen, onders, vrienden en
bekenden.
Voorbij het station Hooghalen, joist toen
de trein de kleine spoorbrng over het Oranje
kanaal) gepasseerd was, had het noodlottige
ongeluk plaats. Aanvankelijk, toen de trein
daar zoo plotseling stilstond, wisten de meesten
niet wat er gaande was.
Totdat het pireoneel met lantaarns langs
den trein ging, luid roepende om geneesheeren.
Toen begreep men dat er iets heel ernstigs
gebsnrd moest zijn. Wèl werd den reizigers
verzocht in de oonpé's te blijven, maar slechts
weinigen voldeden aan dat verzoek. Men wilde
zien wat er gebeurd was....
Ea daar, eenige honderden meters terug,
sag msn het schrikkelijk onheil dat waa ge
beurd. Eon wagon, uitsluitend bestemd voor
reizigers eerste en tweede klasse, lag gekanteld
op den weg.
Men stond ontzet, wist eigenlijk nog niet
welk een omvang de ramp had. Ja, een
sacht gekerm wees er op dat er slachtoffers
waren. En terwijl de hagel neersloeg, de
wind over de kale heide gierde, werd het
onderzoek begonnen. Het eerst giDg men
naar de plaats van waar het gekerm kwam.
Daar lag een vronw te worstelen om los
komen.
Te vergeefs echter. Een voet was haar
reeds afgereden en met het geheele been
lag zQ onder een van de kromgetrokken
doch weder neergeslagen rails. Machteloos
om hnlp te bieden moest men het lyden van
de arme vronw aansien.
Doch er waren meer slachtoffers. Hnn
lijden kad reede een einde genomen. Hier
en daar sag men onder den ontspoorden
wagen een arm en een been steken. Een
eindje verder lag een afgereden voet en
andere menschelyke lichaamadeelen. Men
trachtte onder den wagen te komen en te
sien... maar velen weken verschrikt terog:
't was afschuwelijk. Daar lag een vrouw
wier schedel gespleten was, ginder het vorm-
loose overblijfsel van een man met afgereden
arm, verpletterde beenen. Langsaam en
voorzichtig bracht men de menschelyke
overblijfselen onder den omgekantelden wagen
uit. Ook onder den 8de klasse wagen werd
nog een ljjk weggehaald, n.1. dat van den
heer Cort van der Linden. Dese had in
Groningen plaats genomen in een le klasse
compartiment van het omgevallen rytnig, is
bfj het kantelen daarnit gevallen, doodge
drukt eerst misschien en toen nog door het
laatste rijtuig overreden. Geheel verpletterd,
nagenoeg onherkenbaar, werd zijn lijk te
voorsohjjn gehaald.
Et al dien tijd lag jnffronw De Boer be
klemd onder de rails. Men probeerde van
alles. Maar onwrikbaar drnkte de kromge
trokken ijzermasaa op haar. Diep bewogen
en swijgend stonden velen er om heen. De
zoon van den brugwachter Willem Smeenge
klom op een gegeven oogenblik aan de achter
zijde in den wagen en gaf aan de ongelukkige
lijderee de gelegenheid met het hoofd tegen
hem aan te lennen. Later werd zijn taak
overgenomen door den verloofde van het
slachtoffer, den heer Maatjes nit Hoogeveen.
Deze stond op het perron aldaar op zijn
meisje te wachten, toen hjj van het vreeselijke
ongeluk hoorde. Onmiddellijk vertrok h|J
naar de plaats des onheil» en vond daar
zyn meisje, nog altijd machteloos ter neder
liggend.
Eerst tegen half een slaagde men er in
het been vry te maken. Wel werd door de
geaeesheeren overwogen tot ampntatie over
te gaan, doch de mogelijkheid dat het been
nog behouden zon knonen blijven deed hen
besluiten eerst nog af te wachten. Tenslotte
werd een gat in den grond gegravendaarin
plaatste men dommekrachten en zéé kon het
arme slachtoffer, na meer dan vier uur dul-
deloose pijnen te hebben geleden, nit baar
positie worden bevrijd. Al dien tijd was «ij
bij kennis gebleven, zachtjes kermend. En
toen de rail eindelijk iets in de heogte werd
gelicht, ontsnapte haar een zucht van ver
lichting en zacht stamelend klonk het: «God
dank, mijn been is losl'
Inmiddels waren reeds vier lijken tt
voorschijn gehaald, nl. van de heeren Cort
van der Linden en Pant, mevronw Kapteic
en mej. Van Zanten, die echter op dat
oogenblik nog niet herkend waren. Dr. Roo-
■eaburg nit Den Haag, die van het ongeluk
gehoord had en wist dat zijn zoon met dien
trein eon medekomen, telegrapheerde i
zQn 1 oeder, den officier van justitie, of
zijn e n bij de slachtoffers was.
Op ..at oogenblik was diens lijk echter
nog niet gevonden en voorloopig werd het
angstige ouderhart nog gerust gesteld. Na
middernacht, toen de veroogelukte wagen
eteede verder werd onderzocht, vond men
echter nog dat laatste lijk, weggetrokken
achter het gasreaervoir. 't Werd naast de
andere golegd, op zjj van den weg. Heel
vroeg in den grauwen wintermorgen had
het vervoer plaats naar het op ongeveer een
uur afetands gelegen dorpje Beilen. Achter
de openbare school is nog een hulpschooltje,
dat vroeger ook dienst deed, doch thans
voor verschillende andere doeleinden be
stemd is. Daar werd inderhaast een houten
schraag opgeslagen en naast elkaar werden
de slachtoffers daar neergelegd. Een wit
laken dekte de verminkte lichamen.
Zéé sagen we se hedenmorgen liggen. Bjj
ieder lijk een klein groen takje, als blyk
van piëteit door onbekende hand daar neer
gelegd.
Naast vjjf dooden waren er maar weinig
gewonden. Hoeveel reizigers er in den ver
ongelukten wagen zaten, is niet bekend,
maar het schijnt dat enkelen er nog heel-
nids uitgekomen zijn.
Zoo b.v. de heer Kaptein. Terwijl zijn
vronw plotseling als 't ware door den bodem
van den wagen zakte en doodgereden werd,
kwam h(j zelf ongedeerd naar bniten. Waar
schijnlijk hebben nog eenige andere reizigers
op dezelfde wijze de coupé verlaten.
Behalve de meer genoemde jnffronw De
Boer waa er nog een tot dnsver onbekend
gebleven dame nit Zwolle, voor wie heel
kundige hnlp werd ingeroepen. In gezelsohap
van den geneeskundige vertrok z(j naar de
plaats harer bestemming.
De toestand van de swaar gewonde onder-
wtjseres, mej. De Boer, is op het oogenblik
vrjj bevredigend. Dr. Van den Berg heeft
alle hoop baar in het leven te honden.
Haar eene been is op verschillende plaatsen
gebroken, het andere reeds geamputeerd. De
rechterarm is eveneens gebroken. De dokter
gaf ons de verzekering, dat si), wanneer zQ
er door komt, later met behnlp van een
houten been sal kannen gaan en staan waar
sy wil. De eerete vijf dagen valt evenwel
over haar toestand niets positiefs t« zeggen.
De andere gewonde is de jongeheer Roelf-
itma, nit Groningen, die heden met ge
broken arm is teruggekeerd. Andere ge
wonden sjjn er niet.
De oorsaak.
Omtrent de oorzaak van het ongelnk valt
niets met sekerheid te zeggen. Wel was de
trein lang, maar dat gebenrt steeds bQ feest
dagen en levert op zichzelf geen gevaar op.
Dat losraken is natunrlijk niet de oorzaak
van het ongeluk, maar het gevolg van het
ongelnk dat daaraan vooraf ging. Hoe dat
heeft plaats gehad, zal nog moeten worden
uitgemaaktof misschien nooit worden
uitgemaakt. Na het ongeluk stond de wissel
nog zooals hy behoorde te staan. Tronwens,
het feit dat, op de laatste twee wagens na,
de geheele trein passeerde zonder dat iets
bemerkt werd, is voldoende bewijs dat bet
daaraan niet lag.
Een andere lering is de volgende
De vermoedelijke oorzaak ligt in het los
raken van een of ander voorwerp onderden
wagen. Wat dat geweest is ligt in het daister.
Dit voorwerp moet de wisselstang geraakt
hebben tengevolge waarvan het wisselslot
most sija gesprongen, waardoor de wissel
is overgegaan. Toen daarop de beide laatst*
wagens dit punt bereikten zijn zij op het
licks liggende wisselspoor geloopsn, terwijl
de 18 voorgaande wagens het rechte spoor
volgden. Na eenige meters sjjn se losge
raakt nadat ze nog eerst wagen 13 nit d*
rails hadden gewipt die door den schok door
wagen 14 aan .de achterzijde werd ingedrukt.
Ernstig was dese indonking niet.
Minister Cort van der Linden vertrok den
eersten Kerstdag met z;jn vronw en twee
zoons naar Beilen ook dr. Roosenbnrg verge
zeld van een zoon en broeder, kwamen
gelijktijdig aldaar aan. In het hulpechooltje
lagen de lyken van de omgekomenen, ont
zettend verminkt. De lijken werden kort daarna
gekist en naar den Haag overgebracht.
De Koningin en Prins Hendrik met gevolg
zijn gisterenmiddag naar de woning gereden
van Mr. Cort van der Linden om peraoonlyk
hnn deelneming te betuigen.
Een portefeuille met f 6000.— eigendom
van den heer Pant, wordt vermist.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-Indië:
Verxeadiagsweg.
Datum der ter
postbezorging.
p. zeepoit via Amsterdam 3 Jan. 6.55 's st.
p. zeepost Ti» Rotterdam 9 12.15 'sn.
p. Holl. mail via Genos 30 Dec. 6.55 's av.
p. HolL mail via Marseille 6 Jan. 3.40 's n.
p.Fraa. mail via Marseille 9 12.15 'an.
(voor Atjeh, Snmatra's
Westkust en Benkoe-
laa, alleen op verlangen
der afzenders),
p. Doitsche m. via Napels
Naar Palembang, Riouw, Bauka, Billiton
«a Borneo:
Tijdst der
laat boiL
»Jl Postk.
p. Eng. mail via Brindiii
p. Holl. mail vla Geana
p. Holl. mail via Marseille
(alleen op verL der afz.)
p. Fran. mail via Maraeille
P Doitsche ra, via Napels
2 Jan.
30 Dec,|
6 Jan.
8.45 'sm.
6.55 av.
3.40'sn.
Laatst* beriohtaa.
Hr. Ms. „de RuIJter"
is 24 dezer van Soerabaya naar Nederland
vertrokken.
Hr. Ms. „Koningin Regentes"
is 27 dezer te Aden aangekomen en zou, na
aanvulling van den kolenvoorraad, dadelQk
weder vertrekken.
Brand te Schagen.
Gisteravond te half tien ia in het bekende
groote manufacturen magazijn van den heer
Schmalz aan de Laagz(jd* te Schagen brand
uitgebroken, tengevolge van het omvallen
van een kaarsje van de kerstboom in de
étalage. In minder dan geen t(jd stond bet
magazjjn in brand, en werd hot geheel*
winkelhuis vernield.
Er kon slechts weinig worden gered.
Ondanks den hevigen wind, bleef de brand
beperkt tot dit perceel.
Uit IJmniden wordt geseind:
Door de onafhankelijke havenarbeiders-orga
nisatie is de Burgemeester verzocht opnieuw
pogingen tot bemiddeling te willen instellen.
De Heer en Mevrouw BEIJNEN-
Visser geven kennis van de geboorte
van hun Zoon Pieter Cornslis Jan.
Volstrekt eenige kennisgeving.
Helder, 24 Dec. 1913.
Geboren: Carollena Lena,
Dochter van M. GrQnwald en
J. Grünwald—Bbogholter.
Den Helder, 28 December 1918.
Getrouwd:
Johao F. W. van Leeuwen
en
Brlgitta Vermeulen,
die, mede nameus wederzydsche familie,
bunnen bartelljken dank betuigen voor
de vele blijken van belangstelling bij
hun huwelijk ondervonden.
Helder, 24 December 1918.
Getrouwd
Job. v. d. Meula
en
W. Zwaan,
die, namens wederzijdsche familie hun
bartelljken dank betuigen voor de belang
stelling bij hun huwelijk ondervonden.
Helder, 24 December 1913.
Hiermede vervullen wy den treu-
rigen plicht U kennis te geven, van
het overlijden van onzen geliefden
Echtgenoot, Vader, Behuwd- en
Grootvader, den Heer
P. W. H. de Kan,
iu den ouderdom van ruim 61 jaar.
W. M. DE KAN—PELLE.
A. A. DE KAN.
M. W. VOORTHU YZEN - DE KAN.
J. H. VOORTHUYZEN.
W. P. VOORTHUYZEN.
Ondergeteekenden betuigen hunnen
bartalljksn dank voor de vele blijken van
belangstelling bij hunne 26-jarige Echt-
vereeniging ondervonden, zoowel van
binnen als buiten de gemeente.
J. C. VALKHOFF.
A. VALKHOFF—DE KLOS,
en Kinderen.
