KLEINE COURANT
g
'f Wliegenif Blaadje
voor MeSder, 7mlf Wieringen mm Annm Paulownm
No. 4274.
Woensdag 28 Januari 1914.
42ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 et, fr. p. pozt 75 ct, buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad i 37} 45 f0.75
uiiSnJ Modeblad n 65 i i 75 i ft.
(Voor liet buitenland bij vooruitbetaling.)
Adverteatiën van 1 tot 5 regels (bij vooruitbetaling) 10 cent.
Elke regel meer8
Bewijs-exemplaar 2§
Vignetten en groete letters worden naar plaatsruimte berekend.
WnrMhyaf DimSii- «m Sryria|nMila|.
Uiignw! O. DE SOES in,
Esarram Eanin|*tpaal 19. Intirc. Ttltf. 40
Tweede Blad.
Loop der bevolking in de gemeente Helder in 1911.
Op X januari 1918 14205 mannen 18258 vrouwen.
Vermeerdering door geboorte
vestiging
870 man. 853 vr.
4814 1174
Vermindering door overlijden
vertrek
119 man, 111 vr.
4177 1285
mannen 14780 vrouwen,
4296
1896
Totaal op 81 December 1918 a) 14598 mannen 18884 vrouwen.
Bevolking op 31 December 1918
81 1912
Totaio vermeerdering
J) Hiervan in militaire gebouwei
n J»
ti t.
14593 mannen
14205
18384 vrouwen
18258
Totaal 27977
27458
188 mannen 181 vronwen Totftal 519
i s «hepen 8480 m. 4 vr. Totaal 3484
3122 m. 2 vr. 3124
8502 m. 20 vr. 8522.
Agenda.
Bioscoop-Voorstallingen. Kanaalweg 112.
Dagelijks 7 uur. Zondags 2 uur.
Bioscoop-Voorstellingen. Spoorgracht 18.
Dagelijks 7 uur. Zondags 2 nar.
Bioscoopvoorstellingen. Koningstraat.
Dagelijks 7 uur. Zondags 2 uur.
29 Jan. Ned. Protestantenbond. Openb. Verg. in
de Nieuwe Kerk, 8 uur.
30 Jan. N.V. Tooneelvereeniging. Dir. Herman
Heyermans, O a s i n o, 8 uur.
7 Febr. Dansolub „T. o. p.". Balmasqué in T i v o 1 i.
UIT HET BUITEN LAND.
De Belgische kamer heeft een viertal
dagen beraadslaagd over een niet politiek
gedeelte der schoolwet, n.1. over de taal die
in de scholen zal onderwezen worden. Er
schjjnt nog al rumoer geheeracht te hebben
want enkele loden verklaarden verkeerd
gestemd te hebben. De kwestie liep over
het Vlaamsch of het FranachIu Vlaan
deren zal in 't Vlaamaóh, in Walenland in
't Franach onderwezen worden zou men logiaeh
geredeneerd denken. Ook neen, de amen
dementen die dat beoogden warden verwor
pen. Van Canwelaert atelde voor eerat iD
het derde leerjaar de tweede taal aan te
leeron. Minister Poniet zeide dat hierin aan
het onderwas het oordeel moet vrijgelaten
worden. Aangenomen is: de overtaal van
het onderwijs zal zijn de moedertaal en: dc
gemeenten kannen in de aobool een tweede
taal doen aanleeren. Jawel, maar de kamer
besliste met 89 tegen 51 stemmen dat
Ylaomsch geen Nederlandsch is, want men
wilde het woord Nederlsndeeh niet in de
plaats van Vlaamach hebben. Ba, ra wat
is 't dan.
Zuoveol ia zeker dat de Vlamingen weer
het loodje leggen. De afgevaardi gde Augusteyns
zeide dat in Walenland de algemoeue ont
wikkeling hooger staat en dat de werklieden
er hooger loon winnen dan in Vlaanderen.
In 't Walenland leeren se eeno taal,
't Franach vrij goed, in 't grootste deel va;
Vlaanderen, 't Fransch en Vlaamaóh half.
De Vlaamegeainden van onderscheidene riob-
ting trokken één lijn, doeh 't hielp niets.
België blijft overheerschend Franach, niet
tegenstaande de grootste helft der bevolking
VlaamBch ia.
Iu België de taalkwestie, in Hongarije de
rsïaonkweatie. Ia de Hongaareche Kamer'
verklaarde de oppositie bij monde van graaf
Afsfromji alle debatten te zullen verijdelen.
De oppositie maakte hot zoo bar dat eesigo
leden moesten verwijderd worden met geweld.
De heele oppositie verklaarde nu niet meer
aan de beraadslagingen te willen deelnemen
en verliet do zaal. Zonder oppositie zette
na het parlement de beraadslagingen voort
Gevolg der gebeurtenissen eenige duels o. t-
een van minister-president graaf Tisza met
den vroegeren minister Soltan von Deay.
Erg gezellig daar.
Zooals te verwachten was ging het or in
den Dnitschen Rijksdag bjj de behandeling
der Zabern-questie warmpjes toe. Do soc.-dom.
afgevaardigde Frank besprak de bemoeiing
van den kroonprins. Honderdduizend Duit-
scherB zullen door zjjn telegram zijn opge
wekt, om te bewerken dat het volk zolf
zijn zaak zal ter hand nemen, als de toe
komstige Keizer met de mensehen die de
grondwet verachten en tegen den staat op
treden, intiem bevriend is.
Hier dreigde de president den spreker tot
da orde te zullen roepen. Frank ging voort:
//Even ongelukkig was de regimentsorder
van den Kroonprins aan de huzaren te
Dantzig, waarin hjj den aanval tegen den
vijand als het hoogste soldatengelnk roemt."
De president waarschuwt voor zulke woor
den die als een beleediging van den Dnitschen
Kroonprins knnnen worden opgevat.
Ook de rijkskanselier protesteerde heftig
tegen deze woorden-
De vrijzinnigen zeiden in hnn interpellatie
ook harde dingen terwijl de rijkskanselier
het optreden te Zabern verdedigde. Namens
het Centrum werd insgelijks eene veroor-
doeliug van bet gebeurde uitgesproken.
Het slot der interpellaties was een krachtige
demonstratie van den Rijksdag tegen de
weinige achting voor do besluiten van den
Rijksdag van de zijde der regeering, die het
niet noodig vond te verschijnen, nu initiatief
voorstellen besproken werden en tot een
groote nederlaag voor de conservatieven.
De door het centrum en de nationaal-liberalen
ingediende moties werden met een groote
meerderheid onmiddellijk aangenomen; de
voorstellen werden, eveneens met een groote
meerderheid, verwezen naar een bijzondere
commissie van 21 leden, en hierop werd de
Rijksdag verdaagd tot Woensdag, om te
demonstreereu tegen de afwezigheid van de
rogeering. Alle besluiten werden aangeno
men met_ alleen de stemmen van de beide
conservatieve partijen tegen.
Na de ridderorde aan kolonel Von Reuter
heeft ook de soldaat, die veroordeeld was
tot 48 dagen arrest, omdat hij zaken, den
dienst betreffende, had bekend gemaakt en
aan den »Eli&iaer" eenige mededeelingen
had gedaan, wat gekregen. Nadat hjj 29
dagen in arrest was geweest sjjn hem de
overige óp gen kwijtgescholden I Lieb Vut er-
land kancst rukig sein!
Wat Albanië betreft, Griekenland wil den
nieuwen vorst prins Von Wied vriendschap
pelijk te gomoet treden. Maar het zal zich
verzetten rtegen een onrecht dat de mogend
heden Griekenland willen aandoen", door te
verlangen dat het Noord-Epirns opgeve.
Epirua is een Grieksch land, ziot ge. Er zijn
wel enkels steden met eon Mohammedaau-
sche meerderheid, maar de bevolking van
het platteland is overwegend Grieksch. Eu
dan zegt Griekenland heel bescheiden: ,Meo
dieat te erkennen dat Griekenland, door
Epiros te ontraimen reeds een offer van
beteekenis brengt voor de rnst in Europa."
Ismael Kemal is or van door. Als hoofd
der voorloopige rogeering heeft hij zijn macht
overgedragen aan de vertegenwoordigers der
mogendheden.
De commissie van controle der mogend
heden heeft Tevzy bey benoemd tot regea-
ringsdirzeteur van het geheelc gebied. De
Hollandache officieren regeeron ook meezjj
beschikken over do (geordende macht".
Als do prins Von Wied nn maar gauw
komt.
RIEUWSBE&IOHTEB.
HELDER, 27 Januari.
Banoemingen, onz. uit de 8taat«-Couratn
Van heden af znllen w{j de benoemings
besluiten, voorkomende in dc Staats-Courant
en welke voor onze gemeente van belang
zijn, benevens do plaatsingen vp.n offleioren
enz. van do Zeemacht, het 4de regiment
Vesting-Artilleri?, het 21oto regiment Infan
terie en van het korps Pantserfort-Artillerie
des avonds te 6 uur
publiceeren in do vestibule van ons kantoor,
Koningstraat.
Hot pantsjrsohip ,De Ruyter" dat in
de volgende maand alhier binnen wordt ver
wacht, zal 1 Maart d. a. v. buiten dienst
worden gestold.
Ha'. Ms. „De Ruyter" is 26 dezer te Port-
Said aangekomen.
J. Oortglj4en. t
Vrijdagavond is alhier in don ouderdom
van b\jna 70 jaar overleden de heer J.
Oortgjjseu, hoofd van don bekenden houthandel
J. OortgjjBen Zoon. De overledene was
van 1891 tot 1897 lid van den Raad onzer
gemeente, in laatEÉgcpcsmd jaar nam hij als
zoodanig ontslag. Ook was hjj jaren lang
commissaris van de Spaarbank tot Nnt van
'i Algemeen. Do heer Oortgjjssn had zich
door zijn hnmaan karakter veel vrienden
verworven.
Litteraire Soiree Mevrouw Boldlngh.
De derde litteraire Soirée, to geven door
mevrouw W. L. Boldingh-Goeman», sal plaats
hebben op Donderdag 5 Februari in „Casino".
Mevrouw Boldingh zal Alfred de Musset
behandelen en eenige zijuer verzen lezen.
Ongeval.
Terwijl de bejaarde schipper A. S. Zon
dagmorgen zjjn schuit in de Bnitenhaven wilde
verlaten en daartoe overstapte op een ander
vaartuig, sprong hij mis, kwam met zijn kin
op de reeling en stortte vervolgens te water.
Door zijn hulpgeroep opmerkzaam gemaakt,
kwam de 19-jarige knecht B. J. uit de roef
te voorschijn, die sijn baas door middel van
een haak nat en kond aan boord haalde.
Een kwaad dier.
Toen een dienstmeisje Zondagmorgen aan
de Hoofdgracht het hondje van haar meesteres
wilde beschermen tegen den aanval vau een
grooteren hond, word zjj door dozen een siuk
van het oor gebeten. Per telefoon werd oen
dokter ontboden, die het stuk aanhechte, doch
niet de stellige verzekering gaf, dat het zou
aangroeien.
lis.
Allerwegen nit ons land komen berichten
omtrent ijsvermaak, In Amsterdam heeft
uittocht plaats gehad naar de omliggende
dorpen, en naar Marken. De hevige tegen
wind noodzaakte de meeaten mot de tram
terng te gaaD. Die had daar niet opge
rekend, xoodat het een vechten en dringen
werd om een plaatsje te bemachtigen. To
Rotterdam had de Rotterdamscha IJsclub
esn paar kunstrijdstera geëngageerd, die
allerlei sierlijke, elegante dansen op de
sohaats uitvoerden. Vele Rotterdammers
trokken naar Gouda, al was het dan ook,
dat do sterke wind velen noodzaakte por
trein terug te gaan. De Hagenaars reden i
Leiden en Warmond.
Friesland klaagde: de sterke Westenwind
ontnam velen het ijsgenot aanvankelijk, maar
des middags werd hot beter, do wind ging
wat liggen en nit alle hoeken kwamen de
liefhebbers te voorschijn, De hardrijderijen
profiteerden ervan; zij waren drnk bezocht.
Allerwegen komen de ijeberichtenSchie-
dam spreekt van //geselligo drukte", Hengelo
had een jjsfeeat, bij Dordrecht waren groote
feestelijkheden, Edam, Veendam, Zaandam,
Haarlem, Spaarndam, Deventer enzoovoort
enzoovoort, zij allen melden over het ijs
vermaak van Zondag.
Alkmaar begint al te klagen. (Het is
plotseling afgeloopon met het wintervermaak",
zogt de (Alkm. Ct." van Maandag. Een
clubtocht naar Hourn is nog doorgegaan,
al ging het moerendoel weer met den trein
"ÏÏL
Den Helder I wèl zijn we in dit
opzicht misdaeld. Niot, dat we geen ijs
en, we hadden zelfs het prachtigste ijs
van de wereld op het Bassin en de fort-
graohtec, maar maar 't was een kille,
klamme, koude wind, die ons al het ijsgenot
bcdiorf. Wind krijgen we hier uit de eerste
hand on vooral op de open vlakte van hot
kanaal en omgeving kan het goducht spoken,
't Wa« dan ook niet te doen om to rijden
het Bassin; er waren er wol die het
doorzetten, meestal mannen, een heel enkele
vrouw, maar 't was tegen den wind in trekken,
trekken. Ea d. w.inige supporters, die daar
stonden te kijken zochten cenigo beschutting
tegen den kouden wind achter oen goederen
wagen van de H. S. M. die aan het kanaal
gelost had.
Was duidelijk te zien, dat hot gedaan
met de pret, zondor dat dia begonnen
wbb. 't Water stond 's middags al op het ijs
i al maar dooide het, dooide hot
Toon zjja we maar naar huis gegaan,
hebben eon dooa vasolino genomen en de
ihaatsen dik, dik onder het vet gelegd. Wie
weet, wanneer ze er weer nitkomen, 6f ze
wel weer nitkomen zalfs?
Maar verdrietig is hot van Amsterdam
i Rotterdam en zooveel andere plaatson te
lezen en zelf te mog6n toezien
Eerste Halder'» Bioscoop-Theater.
Het bioBCOop-theater aan den Kanaalweg
heeft van don 28aten tot den 29sten dezer
weer eon mooi afwisselend programma, uit
muntend geschikt om voor aangename en
boeiando tjjdpssBeering te dienen. Behalve
de „Holdersche courant", die tal van prachtige
kiekjes geeft, wordt een zeldzaam fraaie na
tuuropname in beold gebracht, namelijk „De
Vallen van Terni", welke film een welver
diende aandacht gesiet. 't Wordt gevolgd door
een drama in vier aeten naar den beroemden
van Alpkonse Daadet, „Een Jongens-
loven", een bijzonder aangrijpende geschie
denis, waarin eon jeugdige knaap, Jack ge-
een werkeljjk treffende hoofdrol
vervult. Na dit groote nummer krijgen wo
„Patachon wordt kamerdienaar", een echt
komisch stukje, dat zeer op do lachspieren
werkt. En tot slot een drama uit het wilde
Westen, „Het kind en de bandiet", waarvan
we slechts mededeslen dat het hoogst span
nende tooneelen bavat. Als gewoonlijk kwatnen
er nog een paar extra nummers bij, die veel
vroolijkheid brachten. Vooral hot laatste was
heusch komisch genoeg om het publiek van
Zaterdagavond eens volop te doen lachen.
In het gobonw van het Leger des Heils
zal op a.s. Donderdag een aanschouwelijke
voorstelling gegeven worden van dc dronkaard
en zijn kind hetwelk vadar uit de kroeg
zal halen. Tevens zal er gelegenhuid gegeven
worden tot het teekenen der lijsten voor
hot Volkspetitionnement.
Domala Nieuwenhul» voor „De Dageraad".
Voor een groote menigte belangstellenden
hield do heer F. Domei» Nieuwen huis gisteren -
avond eone rede over de beteekenis van
Vrjj-denken ea vry denken». De heer Tuk,
Voorzitter, die de vergadering opende, deelde
mede, dat da. Onnekes nitgenoodigd was tot
debatteeren op grond van diens verwijten
jegens de plaatselijke pers als zoude deze
hot ongeloof ia de hand werken doovnegeo-
ring van kerkelijke bijeenkomsten en het
weergeven van die van »De Dageraad'. Van
don hoer Onnekes was een weigerend be
richt ingekomen.
De heer Domela Nieuwenhuis, hierop het
woord verkrijgende, besprak allereerst vrij
denken. In de eerste plaats moet men zelf
denken, 't goaa moeilijker is dan men moent.
Ton tweede moet men vrij Bön iQ '0°
denken, d. w. z. men moet niet van te voren
vaststellen wat men dot-ken zal. tTwyfolen«
vindt men een leelyk woord, tooh is 't do
eenige mogelijkheid om daardoor tot denken
to komen. Plaats das voor het denken geen
staketsels en aanvaard de vrachten van nw
denken.
Ten derde tracht harmonie te brengen
tusschen uw denkon ea uw doen. Dat is
it allerhoogste, waarnaar we moeten streven.
Met. vrij denken bedoelen we de vrije
uiting der gedachte, want niemand kan ons
natuurlijk het doeken als zoodanig verhin
deren. Die vrijheid liet in ons veel geroemde
vrije Holland voel te wenschen over (katho
lieken-vervolging tijdens de hervorming eto.)
Eerst aan de groote, veelgesmade Fransche
revolutie hebben we vrijheid van godsdienst
te danken.
De economische vrijheid vormt de onder
grond voor de geestelijke. Wjj moetou aan
de economipche vrijheid werken en tevens
den geest vrijmaken. Tusschen beide bestant
wisselwerking.
't Is niet gemakkelijk vrijdenker te »ijn,
in onze lenges maatschappij. Denken verhoogt
het peil der maatschappij. Geloof en desken
staan naast elkander. De geloovigen zeggen
tegen den vrijdenker: gij gelooft tenslotte
óók, want de monschelyka konnis is beperkt
en gij moet veel gevoelen of aannemen wat
onverklaarbaar is.
Mnar dat is een heel ander geloof. De
geloovige neemt dingen aan die indrnischen
tegen het verstand. De ongeloovige erkent
steeds contrdle op zijn denken. Het geloof
dezer dagen is een dooreenmenging van ge
loof en rede.
Wat verBtaat men onder God? Een boven-
nstuurlijk wezen, oen persoonlijk begrip.
Tegenwoordig zijn or die God noemon Al-
geest, Alliefde, Meester e.d. Daardoor ont-
staat begripsverwarring.
Do waarheid-zelve is zoo moeilijk niet,
wèl om haar in een goed oostnam tc kleeden.
In het tweede deel «ijner rede legde spr.
uit wat vrijdenker-zijn boteekent. Niot iedere
atheïst is vrijdenker. Sommigen noemen zich
agnoBtici (niet-weters), maar dat is
vrijdenker-zijn. 't Is niets anders dan god
loochenaar.
Vrijdenkers Btaan veel bescheidener tegen
over vraagstukken dan anderen. De geloovigen
weten alles te verklaren, behalve het begrip
God: dan heet het, daar mag men niet naar
vragen, 't Streven van den vrijdenker: alles
te onderzoeken wat voor don menschelijken
geest vatbaar is, dat is, wat ons gelukkig
maakt. Laat ons bljjven bij do werkelijkheid
van dit loven en ons niet verdiepen in vraag
stukken, die we töch niet kunnen oplossen,
't Gebied van ket geloof wordt Al kleiner
dat van da wetenschap grooter.
Spr. legt nit het verschil tnsechen
dualisme en atheïsme en bespreekt de
litoirawet (wet van oorzaak en gevolg). De
vrijdenker moet werken volgens de inductiove
methode: stap voor stap voorwaarts, uit do
algemeene verschijnselen de bijzondere aflei
dend. De vrijdenker vermijdt de huichelarij
en stelt de mensehen voor de keuzezus of zóc/.
Er is dus nog heel wat te doen, o. a. de
strijd tegen de kerk, es de jongeren zullen
in de gelederen der vrijdenkers troden. Wij
willen niet de kerk afschaffen, z|J moet van-
zelve doodbloeden.
Voor debat meldden zich aan do heeren
Bakker en Knyk. Eerstgenoemde ver
dedigt do vrij zinnig-godsdienstige opvattingen
tegenover dio vaa spreker, ziet geen opbou
wende kracht in z|jn rodo an betoogt, dat de
vrijzinnig-godsdisüstigen zich zeer zeker niot
buigen voor de dogma's der kerk. Godsdienst
is eone znak van gevoel en hoel iets anders
dan denken, dat uit de redo voorkomt. Juist
omdat W9 niet alles vatten kunnen, gaan we
gelooven aan een almacht, en vinden daarin
troost. Niouwenhnis vraagt: waar komt God-
zelf dan vandaan maar daar houdt de grens
op van ons weten en begint het geloof, ant
woordt debater.
Er is geen vrijheid, zegt Bpr. Er is zeer
zeker vrijheid. Ieder is vry om ryk te worden
(groote hilariteit). Dat God een persoonlijk
God is, is debater niet met Spr. eens. De
vrijzinnigen gelooven dat anders.
Do hoor Kuyk vraagt hoe Spr., dio de
begrippen dat alles stof en kracht iB, ver
dedigt, sioh dan sympathie, antipathie, voor
gevoel eto. verklaart en welk standpunt Spr.
inneemt ten opziohte van theosofie en spiri-
ime.
Ia zijn antwoord had Spr. gelegenheid op
een en ander, door hem betoogd, nadorinte
gaan. Spr. vraagt debater Knyk, of die ooit
tot andere waarneming ook van sympathie
e. d.. abstracta begrippen is gekomen dan
langs ziotoigeljjken weg. Daarmee is de twee
eenheid: stof en kracht verklaard. Wat heeft
het christendom in 2000 jaar bereikt? Geef
on* honderd jaar vrije gedaohte en wij be
reiken meer dan in <iie 2000 jaar de ohrisie-
lijke godsdienst hooft berrikt.
Den heer Bakker antwoordt spr., dat
hij zelf in de vrijzinnige kerk is geweest,
doch die verlaten heeft, juist omdat zjj hum
niet vry Mon is ontronw geworden aan
het oude godsbegrip, speelt met woorden,
verwatert het. Wat de vrijheid om rijk te
worden betreft, jammer ie het dan, dat niet
meerderen daarvan gebruikmaken. (Gelscb).
Spr. breekt alleen af, zei debater. Ja, spr.
zou óok wol liever opbouwen, maar om te
kunnen opbouwen moot men beginnen mot
eerst aftebmken. Bovendien is toch de vrijo
gedachte opbouwend, zQ wil de menschhoid
vry maken.
Te Botterdam is Zondag overleden de
ond zeeofficier M. J. Gilhuys, commissaris
der loodsen, enz. aldaar.
Plotsellnga dood.
Van een gezin in de Govert Flinckstraat
to Amsterdam zjjn in veertien dagen tijds
kort na elkaar vier kinderen gestorven,
onderscheidenlijk 5, 8, l1/i jaar on eenige
weken oud. Het ljjkjo van hot kind, datj.1.
Donderdag stierf, ia door de jnstitie in beslag
genomen, ten eindo te onderzoeken woikede
oorzaak van den dood der kinderen kan s\jn.
De behandelende geneesheer was er niet in
geslaagd deze oorzaak vast te stellon en
stelde don Gezondheidsdienst van het geval
in kennis. Zonder uitwerpselen van de kleine
lijders vermocht deze echter niets te vev-
riehten, zoodat op last van de Justitie op
dracht werd gegeven tot hst verriahten van
■•ctie op het laatst gestorven kindje.
Het geheele gezin bsstond nit man, vrouw
en acht kinderen.
Een noodlottige vechtpartij.
Zondagavond iB te Amsterdam op de Kei
zersgracht, bij do Beerecstr&p.t, een vechtpartij
ontstaan tusschen den 19-jarigen chauffeur
F. W. en den 16 jarigen scholier 8, waarbij
eerstgenoemde in dolle drift zija zakmes
heeft getrokken en den jongeron knaap een
eteek in den hals heeft toegebracht, met het
gevolg, dat de slagader geraakt werd en de
binBen den tijd voa 5 minnten dood
gebloed
De rnzie, waarop dit verschrikkelijk feit
is gevolgd, had oen buiten gewoon onbetee-
keneade aanleiding. De 16 jarige S. was, met
twoe kennissen op weg naar huis, in de Van
Lecnepstraat, toen zjj bjj de Keizersgracht
een gezelschap van vier hun onbekende op
geschoten jongens ontmoetten, waartoe de
chauffeur F. W. behoorde. Deze speelde op
eon moudorgeltje, waarop iemand uit het
gezelschap van S., misschien deze zolf, Bmalend
riep „Mot je een ceat hebben Hierop
volgdo een woordenwisseling, die spoedig
ontaardde in een vechtpartij tusschen S. en
W. Hoewel drie jaar jonger, bleef S„ die
bokles heeft gehad, den 19 jarigen chauffeur
baas, wierp hem tot driemaal toe op den
grond en bracht hem eenige gevoelige stompon
toe. W. ontstak toen zoo in woede, dat hjj
zijn knipmes voor den dag haalde, het opende
en er wild mede om zich heen sloeg, met het
gevolg, dat hij zijn tegenstander trof in den
hals. Deze stond op en liep zonder iets te
zeggen heen, gevolgd door zijjn kameraden.
Er worden over en weer nog eonige scheld
woorden geroopen, doch S., dio eonige passen
vooruit liep, zweegen hield zijn zakdoek
tegen de keel. Op de Prinsengracht gekomen,
wankelde hij plotseling en stortte neer. Zjjn
kameraden en eenige voorbijgangers droegen
hem naar het nabij gelegen politiebureau op
de Lauriergracht, waar hjj reeds bezweken
bleek te zjjo. Het Ijjk van den jongen ver
toonde een diepe halswond.
Eenige reohercheurs hebben den dader op
gespoord. Hjj werd naar het bureau geleid,
waar de commissaris, de heer Dusser de
Barenne, en de hoofd-inspecteur, de heer
Scha&fsma, hot onderzoek leidden. Hem werd
niet onmiddellijk medegedeeld, welk noodlottig
gevolg zijn daad had gehad. Hjj bekende
mot het mes to hebben gestoken, doch wist
niet, waar h(j zijn slachtoffer had getroffen.
Eerst Maan dagnamiddag vernam hij, dat de
hem onbekende jongen, met wien hij gevochten
en wien hij gestoken heeft, dood is.
gil!' thans tor beschikking van de jnstitie
IJmulden, 26 Januari.
Aanvaringe n. Vrydeg kwam de stoom
trawler „Lobelia" binnen met zware averij,
zijnde op zee in aanvaring geweest met een
onbekend gebleven vermoedelijk Engelsche-
■toomtrawler. De stoomtrawlers „Wilhelmina"
en „Batavier I", waren bjj het Ha&ks-vnnr-
schip met elkander in aanvaring en keerden
beschadigd naar hier terng.
Vreemde torpodobooteu. Zater
dagavond kwamen hier zes Grieksche torpe
dobooten binnen, waarvan de voorste alleon
een loods genomen had. Van de vijf volgende
kwam er eon bjj den Noorderstrekdam aan des
grond, doch kon met behulp von den sleep
dienst „Vischploeg" weer vlotkomen.
Bloedvergiftiging.
In het St.Elizabethsgnsthuis te Amersfoort
overleed Donderdag aan bloedvergiftiging de
eerw. heer E. Moes, pastoor te Achterveld,
onder Amersfoort.
De pastoor had de vorige week bet ongeluk
by bet openen van een kistje sigaren zich
in den vinger te prikken.
Levend verbrand.
Ongeveer halfnegen Zondagavond is de
t jarige Gepke Toxopeus, reeds 15 jaren
dienstbode bij de fl;ma Kraft in de Nieuwe
Kerkstraat te Gromingen, levend verbrand.
De vrouw zat in de konken, bij] het fornuis,
aardappels te schillen voor de gezellen,
terwijl zij een groote kool vunr in do stoof
had. De vrouw dommelde is. Op een gegeven
oogonblik bemerkte zij, dat zij in lichto laaie
stond. De gezelloB, die op haar hulpgesohrai
kwamen tooloopen, poogden den bracd met
dekens te blussohen, het had evenwel geen
resultaat. Dr. Noosten constateerde den dood.
Het lijk is per politic-brancard naar het
academisch ziekenhuis vervoerd.
inbraak.
Zondagavond is er ingebroken ten huize
van een onderwijzer, in de Jonkerfransstraat
to Rotterdam, De gehoele woning vond men
thuiskomende doorzocht. Ontvreemd is een
bedrag van 11000 aan bankpapier, waaronder
drie bankbiljetten van f 100, voorts bank
biljetten van f60, f40, f26 en f 10. Mode
worden vermist een aantal gouden sieraden,
waaronder eon broche, twee juweel en
oorknoppen, een halsketting, twee heoren-
hologekettingen, aan armband van schild
pad met gond belegd, vijf gondan tientjes,
en twee ringen, waarin de letters N. B. of
W. A. H. 8.
Druk goederenvervoer.
Het goederenvervoer per spoorweg wordt
met den dag drukker tengevolge der gestremde
vaart. Het goederenstation Rotterdam Feyen-
oord is volgepropt met wagens, zoowel aan
komende als vertrekkende ladingen.
Zaterdag kwemen aldaar aan 1400 wagens
en bleven op hat rangeerterrein nog aanwezig
2550 stuks. Yoorwaar geen kloinigheid.
Diefstal te Breda.
Zaterdagavond half negen is Piet Roks
uit Parijs naar buis te Breda teruggekeerd,
en heeft zich eenige uren later met z(jn
vador bij de firma Yan Mierlo on Zoon aan
gemeld en dete nog ruim f 12.000 afgedragen.
Ruki beweert Donderdagavond met zijn
vriend, den kantoorbediende S. Bordes, naar
Antwerpen te zjjn gegaan, daar te hebben
igelogeord, don volgenden dag naar Paraste
zjjn vertrokken, alwaar ze verschillende
inkoopen deden.
Volgens Roks heeft hjj Bordes te Parijs
verlaten. Deze zon van daar naar Marseille
of Bareslona sporen om zioh in te schepen
voor Yenozuela.
Roks is door de politie in voorarrest ge
steld.
6oed voor de neefjes en nichtjes!
Te Breda is vrij plotseling overleden eon
zonderling man, die zich bjjna nimmer op
straat vertoonde. Hjj woonde alleen meteen
dienstbode en bemooide zich met byaaniemand.
Nu hij gastorvoa is, werd er alleen aan
contanten in sjjn huis gevonden oen bedrag
van ongeveer f 200.000.
Aldus meldt de „Bred. Ct."
Brand ta Soarabaja.
Bjj een brand in een loods op de Djokjascho
onderneming Boelofs, waarin een bioscoop
voorstelling werd gegeven, sjjn 16 vrouwen,
58 kinderen en 10 mannen gedood.
De gazonken duikboot A 7.
Do eerste poging om de bjj Plymouth go-
zonken duikboot A 7 te lichten, is mislukt.
Wel heeft men oen stalen kabel om het schip
weten te legger, doch er was mot stoom-
wiadaoBon geen beweging in te krijgen. Na
een uur hoeft men het toen opgegeven
Zaterdag zou men met het lichten voortgaan.
Wilde zwljnan
De koude drijft in de bosBen van Frankryk
de wilde zwijnen uit hun schuilplaatsen. Mi
vraagt zich af waar die dieren zich bjj minder
nijpend weer toch wel ophonden. In den
omtrek van Nancy hebben dragonders er
dezer dagen acht met de lans geveld. De
wolvenjagermeesters een ambt, dat in
Frankrijk nog steeds bestaat halen hun
schilderachtige uniformen uit de kast, gespen
zich het mes om en wapenen ook hHn mannen.
Autodieven.
De New-Torksche politie heeft de hand
gelegd op zestien auto-dieven, die delaatBte
maanden zooveel auto's hadden gestolen, dat
do waarde vau hun buit op 21/a millioen golden
wordt geschat. Speurders hebben hen geknipt
door zich te vermommen es voor te doen als
chauffeurs.
Naar aanleiding van onze alkohol-artikelen.
knippen wy dit bericht:
„Yolgens by de direotie van de Bataafsche
Petroleum Maatschappij ontvangen telegrafi
sche bsriohten is van de productie van den
kortgeleden aangeboorden spniter in Mexico
reeds 200,000 borrels opgeslagen."
r Ter Laan (Rotterdam, s.d.a.p.)
t in het algemeen dezeit maatregel
TWEEDE KAMER.
(Vervolg van het eerste blad).
Vergadering van Maandag 26 Januari.
Yoorsitter: Mr. H. Goeman Bor-
g e s iu s.
Staatsbegrootlng voor 1914.
MARINE.
Aan de orde is de stemming over Hoofd
stuk YI der Staat9begrooting voor 1914.
De Minister van Marine (do heer
Rambonnet), gevolg gevende aan het
door hem toegezegd, met zijn ambtgenoot
van financiën gepleegd overleg om de salaris-
verhooging voor de ambtenaren van het
loodswezen, do betonning en bebakening
nader te doen ingaan mot 1 Januari
19 14 inplaats van 1 Juni 1914, verhoogt
alznog de desbetreffende artikelen van de
begrooting, ten eindo dit mogelyk temaken.
De Marinebegrooting komt daarop in
stemming en wordt aangenomen mei
51 tegen 9 stemmen.
TegenMondeis, Gerhard, Ter Laan (Rot
terdam), Albarda, Schaper, Helsdingen, Tor
Laan (den Haag), Hugenboltz, Spiekman
(allen s. d. a. p.).
PonalonnesrlDi van weduwen en waezen
van Rljkawerkileden.
Aan ée orde is het wetsontwerp tot toe
kenning van pensioen aan de weduwen on
weezon van mindere g«ëmployeorden, werk-
liodoa en bedienden enz. bjj inrichtingen
van 's rjjks zee- en landmacht.
De algemeene beraadslagingen worden
geopend.
De he<
waardeert i I D_
bedoelde wednwen en weezen in het
pensioenfonds van weduwen en weezen voor
bnrgorl|jke ambtenaren op te nemen, doch
acht het niet gewenscht, dat de kosten daar
van dinkken op de lage inkomens van dit
personeel.
Er is alles voor te zeggen om thans geen
irincipicelo beslissing te nemen over de
Eorting op het salaris. Maar het is do vraag,
of niet op een andera wjjze een oplossing is
te vinden, n.1. door eenvoudig het loon zoo
danig to verhoogon, dat die korting volledig
kan worden betaald. Men bedenke daarbij,
dat de wednwenpensioenen bij do loonon van
deze werklieden varioeren tusuohon f 123
en f 180. Ir is geen sprake van, dat eon
weduwe daarvan kan leven. Spr. meent,
dat het pensioanbedrag voor deze laag be
zoldigden dient verhoogd en voor aen loon
beneden de f 500 60 procent van don grond-
•l*g moet bedragen. Het is niet voldoende,
een bedrag van f 400 van korting vr|j te
stellen. Men moet dit ir. elk geval ver-
hoogen tot f 600. En als dit niot kan, dan
is inderdaad loonsverhooging urgent.
De heer De Meoster (u. 1.) merkt op,
dat wanneer men deze werklieden loonsver
hooging geeft, daarmede hun kortingen vol
doende worden gedekt. Spr. wensoht, dat
aan de werklieden b|j do rijkswerven, die
werden, de door hen betaalde kor-
tllen worden teruggegeven. Hjj ver
langt voorts, dat het ontwerp zoo spoedig
mogelijk in werking zal treden en niet zal
wachten, totdat hot ontslag van dc werklieden
aan de rijkswerven Intreedt.
De heer Roodhuyzen (u.1.) meent,dat
de teohniok en het systeem der Pensioenwet
sioh tegen vrijstelling van deze werklieden
verzet, maar bjj vraagt den minister: indien
het bljjkt, dat de laagste loonen deze korting
niet kunnen dragen, die loonen te verhoogen.
De Minister van Financiën (de
heer Bertling) kan niet voldoen aan den
wenzoh, om vrijstelling van bijdrage in het
pensioen. Immers deze zou medebrengen, dat
die vrijstelling ook wordt verleend a*n de
burgerlijke ambtenaren. Hnu loon moet zoo
z|jn, dat het betalen van dit pensioen voor
hen niet te zware last is.
Er moet een drang z|js, om zoo noodig
loonsverhooging voor deze werklieden onder
de oogen te zien, als hun loon voor deze
bijdragen te laag blijkt.
Met zijn ambtgenooten van m. fine en oor
log ia de miaister reeds in overleg getreder
oin de ponsionneering van de werklieden bjj
de rijkswerven eerat te doen aanvangen,
watnoer dit wetsontwerp in werking zalzjjn
getreden. Hij zal bevorderen, dat dit zoo
spoedig mogelijk geschiedt.
De minister voegt in overleg met z|jn
ambtgenooton van marine en oorlog aan het
wetsontwerp oen artikel toe, waardoor daar
aan terugwerkende kracht wordt toegekend
tot 81 December 1918 voor weduwen van
lieden voor de inwerkingtreding van het
wetsontwerp overleden.
De Minister van Marine, de heer
Rambonnet, zegt toe, aan de ontslagen werk
lieden van de rijkswerf te Amsterdam een
gratificatie te zullen geven voor hun geBtorte
pensioenbijdragen, en verklaart voorts dili
gent te zullen bl|jvon ten aanzien van de
verbetering van de loontoestauden aan de
rijkswerven.
Een brutfile roovar.
Op de Miohig&n Central Spoorweg heeft
een bandiet op z|ja eentjo een trein tot stil
stand gebraoht en de passagiers geplunderd.
Om hen te bewijzen dat h|j voor niets stond,
had h|j eerat een der passagiers doodgeschoten.
Het boevenstuk gebeurde onder de rook van
Chicago.
8P0RT.
Noordhollindicbfi Voetbalbond.
De commissie, belast met de samenstelling
van een Noordhollandach Elftal, dat in de
wedstrijden om den BegeerkranB dit jaar te
Zwolle zal nitkomen, heeft te Wormorveer
vergaderd.
Besloten werd den 8sten Februari op het
Z.F.C.-terrein een proefwedatr|jd te houden