LHimiLil
WEEKBLAD VOOR WIERINGEN EN OMSTREKEN.
KRUSS
8e Jaargang.
Vrijdag 12 October 1947
No. 75.
ALKMAARSCHK
TABAK VAN J.
feuilleton.
Overal verkrijgbaar.
UVMTS - STBUD
CCURAHT
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG en VRIJDAG
Abonnementsprijs
per 3 maanden 0.60.
ADVERTENTIËN:
van 1-5 regelsf O.i; O
Iedere regel meer0.06
UITGEVER:
CO RN. J. I30SKER. WIERINGEN.
GEMENGD NIEUWS.
Haverrijst een nieuw voedingsmiddel.
In Oostenrijk is sinds kort onder den naam „ha-
verrijst" een nieuw oorlogsvoedingsmiddel in den
handel gebracht. Het heeft een zekere overeen
komst met rijst en is tevens vrij van de gebreken
die de tot dusver uit haver bereide voedingsmid
delen bevatten. Ondanks zijn hooj^> voeddings-
waarde en lichte verteerbaarheid w >idt haver wei
nig voor menschelijk voedsel gebru.ki. Door den
oorlog is havermeel wel in eer gestegen maar men
ondervindt nog te veel hinder van de doppen. Dit
bezwaar vervalt bij haverrijst. Zooals „Proinc-
thius meedeelt wordt de haver net behandeld als
rijst. Ze wordt gedroogd en gepeld, daarna werden
de korrels gepollijst, waardoor het dunne vliesje
onder den dop wordt verwijderd. Hei afval wordt
als veevoeder gebruikt.
Onzichtbare schepen
Daily Telegraph meldt uit New York; In'scheep
vaartkringen alhier is groote bela ig<tclling ge
wekt door een bericht uit Washing.on. dal de voer
loopige proeven met z.g.n. onzichtbare schip, een
vinding van Edison, goed geslaagd zijn. Men ver
wacht, dat hierdoor veel afbreuk aan den'duikboot
oorlog zal worden gedaan.
Het bezwaar van den rookpluim kan worden ver
meden door het meenemen van 300 ton harde ko
len welke voorraad voldoende is om cr :lr, gevaar
lijke zone mee te passeeren. Veie schepen van dit
type zijn reeds uit Europa teruggekeerd, blijkbaar
zonder door duikbooten te zijn opgemerkt.
Distributie van Carbid.
Naar men ons mededeelt, worden aan het Rijks
distributiebureau voorbereidende maatregelen
getroffen inzake distributie van calcium - carbid.
Uit Ursem
Wat eene verandering binnen eene week Het
water in den Schermerboezem is zoo gerezen, dat
vele tuinen en erven blank staan. Hier en daar
dringt het water al in de huizen Daarenboven zijn
de slooten in alle polders boordevol. Dc greppels
Icopen over, de weiden zijn dras en hier en daar
kabbelt reeds het water van een binnenzcetje.
De jas van een raadsheer.
Maandag is uit het gebouw van den Hoogen
Raad een overjas van den vice-presiaeut van dat
college ontvreemd, vermoedelijk door een per-
r.oon, die zich daar had aangemeld, zeggende dat
hi; voor het Bureau van Consulatie kwam. Deze
persoon, die naar men meende op te merken, on-
p^f21 tlütëZöfZL
Bureau Hippolytushoef, Wieringen
Tel. Interc. No. 10.
Bijburcau: C. Slikker Cz.
Kleine Sluis-Anna - Paulowna
Agentschap A. Keuris Gz„ Wieringcrwaard.
i}
-
'd r den invloed van sterken drank verkeerde of
zich als beschonken voordeeo, weid door den con
eieige in een wachtkamer gelaten cn zou zich van
duar naar men vermoedt, toegang hebben ver
schaft tot de kleedkamer, vanwaar hij, na de :as
te hebben aangetrokken, vermoedelijk langs
anderen weg dan hij gekomen was het gebouw
toeft verlaten. De jas is teruggevonden bij een op
keeper.
Uit Hoorn.
De raad dezer gemeente tot oprichting
van een gemeentelijk electusci beoThf Kn daartoe
va* I et Provinciaal electris 1, bedrijf te huren cn
dooi dat bedrijf te bouwen bovengrondsch net van
keper voor de levering van elsclrischen stroom
aan de klein industrie en voj verlichto.gsdoelein-
den.
Bak- en braad/ot.
De Minister van Landbouw deelt mede, dat het
.anisoen van normaal bak- en braadvet met ingang
v-ii 9 October is verhoogd toi 350 gram per hoofd
en per 4 weken.
Zachte zoo.
De Minister van Landbouw deelt mede, dat hel
rantsoen van zachte zeep met ingang van 9 Octo
ber is verlaagd tot 400 gram per hoofd en per 4
week.
unze goede buit ia li
In den nacht van Woensdag cp Donderdag hoor
de een bewoner van Oud-Schota.i een ongewoon
gerucht in zijn tuin. Hij ging kijken en bemerkte
iemand, die met paard en rijtuig door den tuin
reed. Of de ongewone bezoeker door de duister
nis was misleid of dat Bacchus de teugels hield, is
niet bekend, want de vreemde koetsier ging er van
door en liet paard en wagen achter.
's Morgens ging men den eenigen politieagent
van Oud - Schoten raadplegen, wat er met het ach
tergebleven boeltje gebeuren moest. Doch deze
kwam niet, want hij moest aardappelen rooien
Geld slaan uit eikels
De familie Sandberg te Beetsterzwaag heeft het
Plotseling zweeg hij met gemaakte verlegenheid
en ging toen recht op zijn doel aan.
,,0 juist! Trmpe, de eene guns. is de andere
waard. Je vader heeft in zijn we.rkplaats enkeie
modellen hangen, en er is mij veel aan gelegen, die
eens nauwkeurig te bezichtigen. Wanneer ik er
maar één woord over sprak, zou Ir.j ze mij zeker
gaarne leenen. Maar na hetgeen van middag ge
beurd is, is dat onmogelijk.... Wanneer jij mis
schien zoo vriendelijk wildet zijn.... Het zijn de
nummers dertien, twintig en dertig.Ik zou ech
ter niet graag hebben, dat je vader er iets van
merkte. Wil je het doen Sla maar toe. Gezond
heid Laten wij nog eens klinken op het we's'a-
gen der fabriek en op uwe toekomstGeloof maar
gerust; gij wordt nog eens een groot man.
Als Urban anders niets verlangde Frans
was uiterst gelukkig, zijn patroon voor alle vrien
delijkheid, die hij hem bewezen had, éen kleinen
wederdienst te kunnen bewijzen. Wie kon weten,
of deze kleine welwillendheid niet de eerste sport
zou worden van de ladder, die naar een toekom
stig compagnonschap voerde....
Uit de balconkamer drongen de zachte tonen
van een wals en het gelijkmatig trippelen der dan
senden tot hen door. Een eigenaardige geur trof
Frans; het was de atmospheer der welgesteldheid
en burgerlijke genotzucht, die hem begon te be
dwelmen. Waarheen hij zijn blik ook wendde, over
al zag hij de vruchten van een degelijken rijkdom,
de macht van het geld, den overvloed van gekocht
geluk.... En voor zijn benevelde oogen doemde
de eenvoudige woning zijner ouders op, met bare
ouderwetsche, versleten meubels, haar gemis aan
alle luxe; de belichaamde bekrompenheid van goe
dige, maar in maatschappelijke ontwikkeling bij
hun tijd achtergebleven menschen. Een reuk van
arbeid, van rondvliegende spaanders, van stof en
zweet, waarvan het geheele huis doortrokken was
steeg hem in den neus.. En hier, hoe geheel an
ders was de lucht hoe zuiver, veelbelovend....
„Morgen zal ik ze u bezorgen, mijnheer Urban,
mijn woord er op
„Bravo, mijn waarde .Timpe, dat had ik ook van
je verwacht.... Men wil waarachtig al naar huis,
zie maar. Maar laten wij eerst nog eens klinken:
op hen, die wij liefhebben...."
Toen Frans zoowat tien minuten later een har-
telijken handdruk van Emma ontvangen en, het
huis verlaten had, begon de wijn eerst recht zijn
invloed op zijn verbeelding uit te oefenen, zoodat
hij halfluide bij zich zelf zeide „Urban en Timpe
Dat klinkt niet slecht, waarachtig niet!
recht van eikels zoeken in haar bosschen verpacht
voor 2000
Steenkolen - haring
Dinsdag werden 3 Katwijker schuiten door de
Nieuwe gracht te Haarlem, komende van de Leid-
schevaart, geboomd.
Daar deze schuiten in den regel re hoofdvaarl
het Cpaarne nemen, wekte dit argwaan op bij een
der controleurs van het brandstoflenbureau aldaar
Hij hield de schuiten aan, één was reeds in de rich
tmg van Spaarndam vertrokken, en constateerde
dat de haringvaatjessteenkolen bevatten!
in de 3 vaartuigen werd aangetroffen resp, 20, 10
cn 30 ion steenkolen.
Een vervoerbewijs was niet aanwezig. En de
schipper van de tweede schuit, A. v. Duivenbode
wiens schuit behalve steenkolen ook viseh bevat.'
tc, wist van niets.
De schuiten zijn aan den ketting gelegd. Aan den
Minister is machtiging tot onteiging gevraagd.
Teeken des tijds
De echtgenoote van den burgemeester in een
der aanzienlijkeste steden van Gelderland, maakte
bekend, dat zij dezen winter niet kan ontvangen
door gebrek aan brandstof
Zich in de vingers gesneden
pi-, uit qc gemeentekas gesuosideerd, gaf be
langloos zijne medewerking. Op één lid na; die be
weerde dat hij wel 4 per dag kon verdienen en
die 4 wilde hij als vergoeding ontvangen.
Je zult ze hebben, zei de burgemeester, en hi;
kn.cg ze.
Maar de tijd kwam, dat de biljetten voor d>>
i.tkker binnen! dacht „het lid",
boofdelijken omslag werden uitgereikt, en „het l:d
tot dusver in een der laagste klassen aangeslagen
zag zich nu in eens gepromoveerd tot een inkomen
van 1200.
Hij naar den burgemeester. Dat ve gis wou hij
hersteld hebben. „Is geen vergis", zei de burge
meester, „laatst bij dat feestje heb je ^elf verze
kerd, dat je 4 per dag kondt verFenen. Dat is
NEGENDE HOOFDSTUK
De laatste sneeuw was nauwelijks van de daken
verdwenen, de grimmige koude pas voor een zach
tere temperatuur geweken, of er werd al weer vlij
tig aan het nieuwe gebouw gewerkt. Maaar de
groote werkstaking der metselaars gedurende de
eerste zomermaanden haalde een streep door de
rekening van Urban.
Men schreef het jaar 1873. De industrieele zwen
j derij had de geheele maatschappij aangetast; de
ondernemingen op aandeelen schoten als padde
stoelen uit den grond op. Kapitaal en arbeid ston
den scherp tegenover elkander. Het recht van ver
eeniging zegevierde, want de benedenste lagen der
maatschappij werden door een zeldzame eenstem
migheid bezield. De eischen der mindere standen
namen toe met den gouddorst der rijken en gegoe
den. Aan honderden gebouwen werd in Berlijn
slechts af en toe gewerkt. Men staakte het werk
eenvoudig zoo lang tot dat de eischen ingewilligd
werden. Ongelukkig was de vraag naar werkkrach
grooter dan het aanbod. Daardoor kwam het,
per laar uus over de 1200. Man. we hebben je ge
naJ.g thandeld.
En Jet lid" zal hebben le betalen.
Burgelijke Stand Gemeente ANNA PANLOWNA.
-r geschreven over de maand September i9!7.
Gceoren: Hcndrika, d.v. Dirk stnnncs tn van
J nsie Bakker. Jan, z. v. Jan. d» Boer en Antje
Blom. WiUèrr z. v. Tromp Po t en van HcnJrika
Cornelisccn. Alida Anna. d. v. Corneiis Smit en
van Antje Delver. Anna Maria, d. v. Gerardus Jo
hannes Jannes en van Cornelia Portegijs. Aric z.
v. Martinus Corneiis dc Graaf en van SibbiPa Ca-
tharia Beek. Jan, z. v, Gijsbert Mcerveld en van
Teuntje Hoenson. Maartje, d. v. Corneiis Borst en
van Dieuwertje Hoep.
Ondertrouwd Pieter Wagemakcr. oud 37 jaren
en Reinlje de Wit. oud 34 jaren. Dirk Johan Mosk
oud 25 jaren en Necltje Johanna Kooij. oud 16 .1 -
ren.
Getrouwd Pieter Wagemaker en Rcintje d; Wil
Overleden Jan Koter, Hoogvorst. oud 71 jaren
weduwnaar van Maartje van Twuivcr. Crrnelia
Huijgen, oud 13 maanden, dochter van Adrianus
Huijgen en van Johanna Hendriks. Anna Margare-
'ha van der Holst, oud 27 jaren, echtgenoote van
Johannes Albcrtus van Rijn. Wilhelmina Bernardi-
na v an der Voort, oud 19 jaren, dochter van The -
doms van der Voort en van Hendrika van Dijk.
Jan Pranger, nud 81 jaren, weduwnaar van Antje
Vos.
KORTE BERICHTEN.
Door 43 van de 5i winkeliers te Hcllevoetsluis
is aan Burg, en Welh. een adres ingezonden, waar
in zij verzoeken den Raad voor te stellen om de
winkelsluiting, van 1 Oct> 1.1, op 7 uur bepaald, op
Voor de betrekking van uoüv-uU..v.oi5t
het Raadhuis, te Wassenaar, hébben zich 205 soli-
citanten aangemeld.
De aardappeloogst in dc Groninger Veenkolo
nfën bedraagt van 200 tot 225 H.L. De verbouwers
zijn van meéning, dat de prijs zich zal regelen naar
dien van het aardappelmeel en verwachten 2.50
per H.L. Voor den oorlog was de prijs 0.70.
Jtn and te Arnhem had dezen zomer als land-
veerman "ier dagen moeten opkomc", doch aange
zien hij bij vergissing niet werd opgeroepen, bleef
hij thuis. Eenigen tijd later ontving hij een aanzeg
ging cm.... zich te laten keuren voor den land
storm. waaraan hij voldeed, met 't gevolg, dat Bij
.lal lot Urban's groot verdriet het bouwen langer
duurde en met grooter offers verbonden was, dan
hij verwacht had. Eerst in de lente van het volgen
dc jaar waren de fabrieksgebouwen geheel vol-
tooid, en de geheele zomer van 1874 ging nog heen *oo hoog toe. als hi, in den beginne gedacht ha„
mol de inwendige inrichting.
De muur, die het terrein van het naastliggende
gescheiden had, en waaraan zich voor vele her in-
ütL.'iigen vastknoopten, was afgebroken en zijn
p„ -«'s was ingenomen door den kalen achterkant
mer had Urban nog tweemaal getracht de Timpe's
van het ketelhuis. Gedurende den afgeloopen zo
over te halen, hem hun terrein tc verkoopen. Toen
hij eindelijk inzag, dat alle verdere moeite nutte
loos zou zijn, liet hij de machineloods vlak tegen
het tuintje bouwen, hoewel dit niet volgens het oor
spronkelijke plan was. Maar hij wilde ten minste
op eenige wijze zijn wrok koelen. Slechts een ge
deelte van enkele voeten breedte liet hij weer tot
dezelfde hoogte opbouwen, alsof hij daardoor sym
bolisch den weg wilde aanwijzen, langs welken hij
eens de nu voor hem gesloten wereld dacht bin
nen te komen.
Wat baas Timpe betrof, juist deze plagerij had
hem een hevigen haat jegens zijn buurman doen op
vatten, een vijandige stemming, die zoozeer al zijn
gedachten vervulde, dat zelfs de zorg voor het be
lang van zijn zoon niet in staat was haar te ver
anderen. Toen het bouwen telkens stil moest
staan, kon hij zijn voldoening daarover niet ver
zwijgen en toen men den schoorsteen van het ke
telhuis begon te bouwen, wachtte hij met een ze
ker leedvermaak de voltooing daarvan af.
„Wee hem, wanneer hij hem niet zoo hoog
maakt, dat wij geen last van den rook hebben," zei
de hij telkens tegen zijn knechts. „Dan zal ik er
wel voor zorgen, dat hij een nieuwen steiger moet
laten bouwen om er nog een stuk op te zetten."
Maar Urban zorgde er wel voor niet te handelen
in strijd met de wettelijke bepalingen, die de ver-
plichtigen van eigenaars van naburige erven re
gelen. Steeds hooger en hooger verrees de reus-
aphtige schoorsteen van dag tot dag, en toen ein
dclijk de steiger weggenomen werd en Timpe voor
de eerste maal de rcuzenzuil zi"l*. duidelijk cn
scherp tegen den horinzon zag afteekenen, en met
het hoofd in den nek opkeek, naar den bliksemaf
leider, die haar kroonde, scheen hij hem nog eens
Zijn eerste vrees werd door een tweede verdron
gen, namelijk dat de schoorsteen op den een of an
deren dag kon omvallen en het dak van zijn huis
zou verpletteren. Dagen lang kwelde hem deze g*
dachte.-En toen op zekeren nacht een hevige storm
over de daken van Berlijn gierde cn groote ver
woestingen aanrichtte, kon hij niet rustig slapen.
Hij stond van zijn legerstede op, ging naar de eer
ste verdieping en keek daar een uur lang uit een
der ramen, naar den schoorsteen ondanks den
regen, die hem in het gezicht woei.
Nog voor Kerstmis kwam de fabriek in wer
king. De dag, waarop voor het eerst dc ywnr'e
rook uit den fabrieksschoorsteen ten hemel steeg,
was voor Johannes Timpe en zijne knechts een
zeer gewichtige. Het-duurde lang. eer zij aan he>
gedruis der machine konden gewennen. Wat steun
de en krende, bromde cn gonsde datHet klonk
zelfs boven het snorren der draaibanken uit. Het
scheen wel. alsof het groote drijfwiel niet aan zijn
reuzenwerk kon gewennen; want met het snorren-
j de geluid daarvan verbond zich een zacht gefluit
dat het oor onaangenaam aandeed. De zwarte
walm werd door den wind op de daken neergesla
gen en liet een onaangenamen reuk van roet en
zwaveldampen achter.
Een geheele week lang gaf de opening der fa-
briek den bewoners der omliggende eerwaardige
huizen den stof tot lange gesprekken. De troepeo
werklieden, die haar nu verlevendigden, maakten
ze tot een der hoofdaderen van verkeer van deze
wijk. Het portaal der inrichting stak als het zinne
beeld van de zegepraal der industrie ver in de
straat uit. Het nieuwe Berlijn had een bres gesla
gen in het oude, cn overstroomde de ruimen met
trisch leven. Zelfs de spitse gevels, die anders kn>»i
rig als slaperige uilen op de menschen neerzig<*n,
schijven er nu vriendelijker cn lichteruit tc zien.
In 'v herbergen klonk .ot midd»n hi den nacht het
getier der drinkers, en ieder die aan we-klicJen
gi.ïJ dacht te verdienen, vertooiJ» een vriende-
I»A gezicht.
iW .«rdt vervolgd).