zm loei.
14e Jaargang-
Dinsdag 20 November 1923.
No. 93.
WIERINGER COURANT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WiEHiüGEN EN ©MSTR1BCEM
UITGEVER: 4
CO"N. J BCSKER. WIERINGEN.
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG en VRIJDAG
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden 0.85.
AD VERTENTHNi
Van 15 regel* 0.50.
Iedere regel mee* 0.10.
BUREAU]
Hippol yt-usboef Wieringen.
TEL. INTERCOMM. Na 19.
STAATSHUISHOUDKUNDE.
II.
Naar aanleiding van het feit, dat thans
be-slotcn is let de vorming van een nieuw
kabinet, wiil ik een artikel schrijven over
de volksinvloed zooals die geweest en.
thans is in Nederland.
Tijdens het 'bewind van koning Willem I
Wanen er ook reeds ministers, doch zijn
ninisters waren meer zijn dienaren als zijn
raadsliedenmannen, die blijk gaven van
inzicht met 'hem te verschillen, kon hij
r.'et naast zich dulden.
Wat de Staten-Generaal betreft, de le-
dan der Eerste Kamer werden door den
Koning benoemd en waagden het niet dik
wijls, zich tegen het verlangen des konings
te verzetten hunne vergaderingen wa-ii
niet openbaar en niemand wist wat daar
in werd verhandeld.
De leden der Tweede Kamer werden
door de Provinciale Sla'.cn gekozen. Waag
de' een Kamerlid zich legen de regeering
ernstig te verzetten of tegen 'n regeerings
voorstel al te zeer zijn stem te verheffen,
dan liep hij gevaar, dat, zoo hij een ambt
bekleedde, dit hem werd ontnomen of dat
hij door Koninklijke gunst(?) benoemd
werd tot lid der Eerste Kamer.
Daarenboven, veel vermocht de Kamer
nietzooveel als maar eenigszins mogelijk
was, werd bij Kon. Besluit geiegeld en
slechts het allernoodzakelijkste werd aan
het oordeel der Staten-Generaal onder
worpen.
Lag het aan de eene zijde in het ka
rakter van Willem I om zoo weinig moge
lijk met de Kamer rekening te houden,
aan de andere zijde werd het doorvoeren
van dit stelsel hem gemakkelijk g.maakt
dooir de trapsgewijze verkiezing der 'eden
der Tweede Kamer, waardoor de bevol
king zoo goed als geen invloed op de sa
menstelling van dit llichaam was gelaten.
Omtrent de begrooting werd bepaald,
dat de uitgaven eenmaal goedgekeurd
»door de Statcn-Ger.eraal, gedurende de
tien daarop vo?gende jaren aan geen toe
slemming onderworpen waren.
Door deze bepaling kon slechts een
maal in de tien jaren, door afstemming
van de begrooting, een minister tot heen
gaan gedwongen worden.
Ook met zijne ministers hield de Ko
ning weinig rekening. Aansluiten van de
ministers -tot een geheel, het vormen van
een: kabinet werd met alle kracht door
den Koning tegengehouden. Wanneer ge
meenschappelijk overleg wenschelijk was,
dan riep de Koning de ministers, welke
hij verlangde Ie zien tot een kabinetsraad
onder zijn presidium (voorzitterschap) bij
een.
Slechts drie ministers hadden daarbij
toegang, welke door den Koning werden
uilgenoodigd te komen. Willem I had ge
heel de macht in handen, alle krachtige
regee rinigspcrson en verdwenen
In 1840 begon mien op de Grondwether
ziening aan te dringen, en werd er een.
groote 'herziening in het Staatsbestuur ge
bracht. De begrooting moest nu plaats
hebben cm de twee jaren. Verder kwam
de ministriëefle verantwoordelijkheid en
moesten alle Koninklijke besluiten en be
schikkingen in het vervolg mede door een
minister wordien onderteekend. Het gevolg
dezer mede onderleek.ening was, dat oen
beschuldiging tcgem de regeering geuit
voortaan niet meer den: Koning kon tref
fen, doch de ministers. De strijd tusschen
Koning en; volksvertegenwoordiging werd
nu een strijd tusschen volksvertegenwoor
diging en ministers. De regeering werd nu
gevormd door den Koning met zijn minis
ters.
In 1848 had nogmaals een grondwets
herziening plaats, de wijzigingen waren de
volgendeDe Tweede Kamer zou voort
aan direct door heit volk, de Eerste Ka
mer door die Provinciale Staten worden,
gekozen, die op haar beurt weer door het
■olk worden gekozen evenals de Gemeen
teraden. De ministerieelc verantwoorde
lijkheid werd een volledige. De Tweede
Kamer veiikrccg het recht van amende
ment (een van een' of meer leden der
volksvertegenwoordiging uitgaand oor-
voorstel tot wijziging eener weisvoor
dracht) waardoor baar invloed op de wet
geving moer werd vergroot, even,a's dit
het gevalt was op het geheele regeerings-
beleid door de invoering der eenjarige
begrooling.
Werd door al deze nieuwe bepalingen
de invloed van dp volksvertegenwoordi
ging ten koste van de macht van den Ko
ning vergroot, een nieuw instituut en wel
het ontbindingsrecht van de Staten Gene
raai, van beidio Kamers tezamen of van
iedur afzonderlijk, aan den Koning gege
ven, was schijnbaar een versterking van
de Koninfk'ijka macht In zulk e'en ontbin
ding is echter geen persoonlijke daad van
den Koning gelegen, daar de Kamers
slechts ontbonden worden krachtens Kon.
Besluit mede onderteekend door de minis
ters.
FEUILLETON.
De herziening van 1887 heeft lang zoo
veel heleekenis niet voor de
ontwikkeling van de macht der
volksvertegenwoordiging als de herzie
ning van 1848.
De waarde van de herziening van 1887
is vooral gelegen in de verandering welke
deze in de aftreding der Tweede Kamer
bracht. Tot 1887 schreef de grondwet
voor, dat dit lichaam om de twee jaar
voor de helft zou wordien vernieuwd se
dert de herziening trad de Tweede Kamer
om de vier jaar in haar geheeJi af zoodat
de geheele Kamer thans telkens de mee
ning van het geheele land weergeeft.
Bovendien heeft de herziening van 1887
de uitbreiding van het kiesrecht mogelijk
gemaakt.
Het is sedert genoemde herziening, dat
de ministeries giehcel worden hervormd
naar de politieke overtuiging van de meer
derheid der Kamerleden. Het parlemen
taire stelsel is daardoor gaan worden een
bestanddeel van bet Nederlandsche en de
tegenstelling tusschen Koning en volksver
tegenwoordiging is komeni te vervallen.
Het parlementaire evenwicht heeft zieh
afdoende gevestigd. NOORDEN.
Wordt vervolgd.
No. 35
Heeft mijnheer Leo schulden, riep Lou:
se uit.
Ik weet niet of dit nu nog het geval is,
maar toch zou het imij niet verwenderen.
I Is zeker dat hij met vijftienhonderd
franken per maand voor zijne kleine uit
gaven niet genoeg heeft. En hij zou een
eigen huishouding willen voeren. Hemel
Wal zou de burggraaf dan zijn gang gaan.
Hij zou de millioenen van den graaf spo
dig verbrast hebben. Op hel einde van
het afgeloopen jaar heeft mijnheer de
graaf meer dan dertigduizend franken
schulden voor hem betaald.
Daar heb ik iets van gehoord, .murmel
de Louise.
Welnu, en gisteren nog heeft mijnheer
de graaf een gat v-an twintigduizend fran
ken gestopt. Hij was daarover geheel bui
ten zijn humeur. Maar dat zal ik wel nie
mand verwonderen. Toen de burggraaf
'thuis kwam heeft hij 'hem bittere verwij
len toegevoegd.
En dan vroeg Louise angstig.
Dan heeft de burggraaf zijn vader zeer
droogjes geantwoord, dat de naan, dien
hij draagt, hem verplicht zijn stand op te
'houden in de wereld en dal hij niet minder
doen kan als anderen, wier namen hij
noemde. Daar de graaf hem leen zijn
dwaasheden nog ens goed onder de oo-
gen bracht, keerde den zoon doodeenvou
dig den rug tot zijn vader en ging zich in
GEMENGD NIEUWS
FAILLISSEMENTEN IN NEDERLAND.
Volgens imededeeling van het Hinde's-
informaticbureau van VAN DER GRAAF
en CO's Bureau voor den Handel zijn over
de afgeloopen week, eindigende 16 Nov.
in Nederland uitgesproken 89 faillissemen
ten tegen 86 faillissementen in dezelfde
week van het vorige jaar.
Vian 1 Januari tot en 'met 16 Nov. 1923
3651 faillissementen tegenover 2789 over
hetzellfde tijdperk van het vorige jaar.
BINNENLAND. DE CRISIS.
Vian doorgaans goedinge'ichte zijde ver
nemen wij dat de stappen, tot heden door
dr. A. P. N. Kooien in de richting der
oplossing van de regeeringscrisis gedaan,
zich hebben bepaald tot het pogen, de
drie groepen der rechterzijde tot e'kaar
te brengen.
Na het rnlgr. Notens de mogelijkheden
te hebben nagegaan die de opdracht van
H. M. tot een kabinetsformatie kunnen
begunstigen, heeft de heer Kooien gecon
fereerd met in den Haag gevestigde lei
ders der Christelijk-Hisiorische en Anti-
Revolutionaire fracties.
Deee besprekingen, die nog zullen wor
den voortgezet, hebben uiteraard slechts
een vcorloopig karakter, maar tot nu toe
wordt in Proteslantsch-rechlsche kringen
aan het welslagen van dr. Kooien getwij
feld. De Anti-Revolutionaire Kamerleden
voelen niet veel voor de vernieuwing der
rechtsche coalitie.
ONDER BOOMSTAMMEN VERPLET
TERD. Toen de vrouw van den lompen-
niaker B. te Hengelo spaanders zocht in
een stapel bromstemmen, kwam er in de
s'amir.en beweging, tengevolgje waarvan
de hand der vrouw beklemd geraakte. Bij
haar pogingen om zich Los te rukken rol
den neg meer stammen omilaag, zoodat
ten slotte do vrouw geheiel onder het hout
bedolven werd. Toen de mian, ©enigen tijd
later thuiskomend, zijn v>ro,uw miste, ging
hij zoeken, en z-'g dat .een. arm en een bc'em
uit den houlsbapel stalken. Na vieeil moeite
gelukte het de vro.uw onder de zware
stammen vandaan te halen. Haar hoofd
was geheel verpletterd.
TUSSCHEN EEN ZAAGMACHINE.
De wagenmaker Habenbeng te Noord-
Berghuizen, geraakte tusschen zijn in wer
king zijnde zaagmachine. De eene arm van
dien ongelukkige werd gedeeltelijk ver
splinterd, de andere ontwricht, terwijl hij
bovendien verschillende verwondingen
opliep. De man is in ernstigen toestand
onmiddellijk maar het ziekenhuis te Olden-
ovcrgebracht.
24 KOEIEN VERBRAND.
Door het inslaan Van den bliksem is te
Twijzeü (Friesland) brand ontstaan in een
boerderij. De boerderij brandde tot den,
grond toe af len 24 koeien kwamen daarbij
om het leven.
Ook te Birdiaard (Friesland) sloeg de
bliksem in oen boerderij,, die eveneens ge
heel afbrandde.
EEN GEVAARLIJK JONGMENSCH.
Toen Zaterdagmiddag eenige schooljon
gens aan den Voorbeuvel te Zeist twist
kregen, stak een; 13-jarige jongen een 9-
jarigen makker onverhoeds zijn knipmes
in den rug. Hevig .bloedende werd de ge
troffen knaap opgenomen.. De jeugdige da
der zei aan de politie, dat hij in drift had
gestoken. Het mes werd in beslag geno-
ien,
VALSCHE AANGIFTE.
De politie te Doetinchem heeft proces-
zijne vertrekken opsluiten, waar hij op dit
oogenbiik wellicht nog is.
En wat heeft mijnheer de graaf gezegd
Oie is den ganschen avond zeer bekom
merd en afgetrokken geweest, hij heeft
den mond niet meer geopend.
Weet mevrouw de gravin er iets van,
Jozef
Neen mijnheer de Graaf zegt haar niets
wat haar verdriet zou kunnen veroorza
ken.
Louise verliet dien ouden dienstknecht
en keerde naar haar kamer terug, en. nu
dat zij have droefheid kon 'laten uitbarsten,
stortte zij warme tranen.
De ongelukkige, sprak zij tot zich zel
ve zij beminnen hem reeds niet meer. Hij
zal 't nog zoover brengen dat zij hem ha
len en verafschuwen
Dan dacht zij 'aan Pierre, wiens voor
beeldig leven geheel aan den arbeid was
gewijd aan Pierre, die zijn eigen onder
wijzer was geweest en voor zijn aangeno
men moeder zulke teedere gen'genheid
aan den dag legde.
Hoe blind ook hare liefde voor haar
zoon was toch was hij gedwongen te er
kennen, dat de nederige werkman meer
waard 'was dan de schitterende burggraaf.
"t Zit in het bloed zuchtte zij.
Schielijk nam zij een vast besluit, sprong
haastig op, en na zich de oogen met
versch water gewasschen te hebben, daal
de zij snel de trappen af om aan de kamer
van de burggraaf te gaan kloppen.
Wie is ar? vroeg de jongman.
Ik ben het, mijnheerLouise.
W at wilt gij
Ik moet u volstrekt spreken.
Dc deur werd geopend en Louise stond
tegenover haar zoon, wiens gerimpeld
voorhoofd duidelijk genoeg toonde, dat
hij in een boozen luim verkeerde.
Zij sloot de deur achter zich en trad
vooruit tot in het midden der kamer. In
haar hart bonsde het geweldig en zij voel
de dat hare knieën knikten. De ongelukki
ge liet zich op een stoel nedervallen.
De jongman die niets van deze ongewo
ne wijze van handelen begreep staarde
haar verwonderd en vergramd .aan.
Wat hebt gij te zeggen vroeg 'hij kort
af.
Wat ik tl' te zeggen heb, 'mijnheer dc
burggraaf, is ernstig en zeer gewichtig.
Dal belooft wat, zeide hij op lossen
toen. Vooruit dan maar.
Mijnheer de burggraaf, hernam Louise
aan een hevige ontroering ten prooi, laat
mij toe, dat ik u enkele opmerkingen ma
ko?
En waarover
Over uw gednalg, over het zonderling
leven, dat gij sinds eenigen tijd leidt.
En het is nog wel met zedelessen, dat
gij voor den dag komt, riep de gewaande
burggraaf vertcomnd uit. Maar, goede
vrouw, gij verliest volkomen het hooft. Is
er hier iemand, die u gelast .uw meester
allerlei vermaningen onder het oog te
brengen Mijnheer de burggraaf, .gij ver
geet maar al te zeer, dat ik u groot ge
bracht heb, antwoordde Louise, terwijl zij
alle moeite inspande om niet in een hevig
snikken uit te barsten.
Daarvoor heeft men u toch betaald,
naar ik vermoed., hernam Leo.
Ijskoud is dat hart, murmelde dc onge
lukkige. Niet het geringste gevoel doet hel
kloppen.
trbaal opgemaakt tegen een vrCi. -
daar, terzake van valsche aangifte. Om
zich zelf schoon te wasschien had ze aan
gifte gedaan, dat men haar had aangerand
De persoon in qauestie is teen gearres
teerd en 24 uur in arrest gehouden. Na
scherp verhoor viel tenslotte de vrouv.
door de mand.
SPOORWEGONGEVAL.
Vrijdagochtend is bij de halte Blija een
rnslig spoorwegongeluk gebeurd, waarbij
de machinist De Vries, wonende te
Schrans bij Leeuwarden, zwaar inwendig
werd gewond.
Een losse locomotief, waarop De Vries
reed, was uit Leeuwarden vertrokken om
een trein uit Anjum te halen. Te FcrwcrJ
moest deze locomotief 6 minuten wachten.
De machinist reed echter dood. Bij Blija
gekomen, leek voor hem de lijn veilig,
doch een wissel was overgehaald, waar
door de locomotief op een andere lijn te
recht kwam. Op deze baan stond C2n vee
trein die bestemd was vcor Leeuwarden.
In volle vaart reeds de losse locomotief
op den stilstaanden trein. Van de losse lo
comolief was een bufferba'k totaal inge
drukt, de buffers waren afgebroken. De
veetrein liep belangrijke schade op. Van
de ter. derlc co motief was de tender incen-
gedrukt, terwijl de bagagewagen totaal
werd versplinterd. Het personenrijtuig,
dal op deze wagen volgde, liep eenige
schade op. De passagiers, 6 ingezetenen
Ho'werd, kwamen met den schrik vrij.
De gewonde werd per ziekenauto naar
Leeuwarden vervoerd.
UIT SCHAGEN.
Naar wij vernemen: zal met voorken mi;
van de beide Wethouders, de hecren P.
Trapman eni J. Helder, bij de begrooling
alhier een voorstel aan de orde komen otv
het salaris van de wethouders van 400
op 5C0 te brengen.
- De heer P. Koemeester, R.-K. raads
lid alhier heeft wegens voortdurende on
gesteldheid als raadslid bedankt. Hij
wordt opgevolgd door Jen heer O. Hui-
berls, veehouder in den polder Burgbcrn.
VAN DE BLOEMBOLLf NVELDEN.
Op de Zanderij te Castricum zoomede
te Uitgeest, als op vele plaatsen langs de
duinkust zijn als een gevolg van de vele
regens, zoomede een gebrek aan een vcl-
En na een oogenbiik gezwegen te heb
ban hernam zij
Er heeft imij niemand tot u gezonden,
mijnheer ik geef alleen gehoor aan mijn
ovcrgroole genegenheid voor ,u.
Deze genegenheid, die ik echter niet ge
heel wil wegcijferen, geeft u zeer slechten
raad.
O, ik weet wel, dat gij er weinig om
geeft gij hebt er zelfs geen oogen v
te zien, hoezeer ik verknocht aan
ben.
Ten. volle overtuigd dat ik mijn plicht
vervulde, heb ik u vaak mijne raadgevin
gen doen hoorem, doch helaas gij 'hebt
nooit naar mij willen luisteren, en ik werd
verteerd door ©ene innige droefheid, daa:
ik niet in staat was u betere gevoelens in
te prenten. Ik beloofde u, dat ik in 't ver
volg zou zwijgen, zonder u nog nooit lastig
te vallen doch ik had te veel van mijn;
krachten verhoo; t. Ik kan niet Iang°r
zwijgen.
Dal zou toch het beste zijn, en zoo uwe
overgroote genegenheid voor mij u het
verlangen kon ingeven mij een. waar genoe
gen te doen
Wei
Dan moest gij aan uwe gewone bezighi
■'en gaan en mij met rust laten.
Ik heb u reeds gezegd, mijnbeer de burg
graaf, hernam Louise, terwijl zij opstond,
dat ik u over gewichtige zaken te spreken
hem. Ik wil u spreken, ik moet u spreki
Welaan vooruit dan maar. Laat ons hoo
ren wat gij weet.
Leo stak een sigaar aan en vlcid zich
in een 'eun steel neder, terwijl hij spo Land
zeide
Begin nu .maar voedster Ik luister
met beide ooren.
Louise zuchtte, haalde de hand. over
het voorhoofd en sprak
Merkt gij er dan niets van mijnheer cc
burggraaf, dat de genegenheid, welke mijn
heer de graaf en mevrouw d_ gravin
eertijds voor u koesterden, van lieverlede
grcotendeels verloren ga;at. Zij worden
meer en meer onverschillig voor u.
Een somber licht straalde uit den blik
van den jongeman.
Ja mijne zuster is hun lieveling, ant
woordde hij heel koel. Het gebeurt meer,
dat ouders hunne .kinderen niet in dezelf
de mate beminnen.
Dat is mogelijk, antwoordde Louiisc,
doch niet slechts beminnen mijnheer de
gra.af en mevrouw de gravin u minder dan
Ernestine, rraar zij beminnen u in het ge
heel niet meer.
Het is wel onbeschaamd van u, hernam
hij op norschen toon, op deze wijze dc ge
voelens mijner ouders te verklaren.
Ik vergis mij niet mijnheer. O, neen,
ik vergis mij zeker niet. Ik ben zek:r van
hetgeen, ik zeg. Er is geen enke' dienstbo
de in huis, die dat zoo goed niet weet als
ik. Trouwens om dit niet duidelijk in te
zien zou men werkelijk stekeblind moeten
zijn. En de bedienden velgen hunne mees
ters na, mijnheervan geen enkelen on
der hen. bezit gij thans neg de genegen
heid. Toonen zij nog een. weinig eerbied
voor u, weigeren zij nog niet aan uwe be
velen te gehoorzamen dan geschiedt dit
alleen, omdat gehoorzaamheid en eerbied
hun door de dienstgaarheid is opgelegd.
Wordt vervolgd.
