m
mi zm.
14e Jaargang-
No. 97.
Dinsdag 4 December 1923.
WIERINGER COURA
NIEUWS- SN ^DVE§rrENTSEBL^D VOOR
WSERIfiGEN EB?. OMSTREKEN
v '.j r:
\J
VERSCHIJNT ELKEN
ADVERTENT
Ni
B U R E A U i
ÜITGEVGR: 4
DINSDAG en VRIJDAG
Van 1—5 regels
0.50.
Hippol ytushoef Wieringea.
COPN. J. BOSKEf?, WJERINGEN
ABONNEMENTSPRIJS
Iedere regel meer
0.10.
TEL. INTERCOMM. N«. 19.
per 3 maanden 0.85.
STAATSKUISKOUDKUNDE.
IV.
In het vorig artikel hebben we gezien,
dat Iegelijk met het ontstaan der steden,
de banrechten entstonden. Zoo gebeurde
het dan, dal er otk stapeliechten kwamen
om de steden le verrijken. Een stapelrecht
voor Heusden uit het jaar 1557 bepaalde,
dat alle visch, die van zee uit langs Plens
den werd gevoerd, eerst .n die p aats
moest werden opgeslagen, slechts een uit
zondering maakte men voor die visch, die
naar Keulen werd gevoerd. Keulen was
namelijk de hoogste markt. De Keulsche
munt was cok het wettige betaalmiddel.
Slechts enkele steden kregen de gunst van
stapelrechten. Dit had tengevolge dait an
dere steden daartegen opkwamen, en zoo
s'oten Amsterdam, Haarlem, Rotterdam,
Hocrn, MedcmbLk en andere steden een
verbond om aan dal stapelrecht, een einde
te maken. Het gevolg hiervan was, dat het
recht in r.sam geha idbaafd bleef, echter
mot vele beperkingen en vele afwijkingen.
Reeds in de tweede helft der Middel
eeuwen was men in Nederland op een hoo
ge trap van ontwikkeling gekomen
scheepstimmerrij, de vrachtvaarten, de
visscherij en den zeehandel. Karakteristiek
is hier te lande ook de verhouding van de
steden tegenover hei plalteiand.
Zoo werd aan de Bollandsche, Zeeuw-
sche en Friesche 'andslieden verboden,
om hun eigen boter op het land te verkoo
pen, maar moesten ze die boter brengen
naar de stedelijke nvai'kten
Er waren zeer vee! van deze bepalingen.
C-p het platteland onLstonden hoe lan
ger hoe meer bedrijven en neringen. Dit
was echter legen de zin van de groote ste
den, cn werd d-ccro a docr een twintigtal
steden geklaagd bij Karei V, om dit zoo
veel moge,lijk togen le gaan. Toen werd er
een order uitgevaardigd op da builennee
ringen. Als motiefwerd opgegevende
ontvolking der steden cgen te gaan. Men
verbood daarom in HoTand, dat op het
platteland eenig koren zou worden
kocht. Men vindt ook verbodsbepa'ngen
ever het venten op het platteland.
Ook bij de boter en kaasindustrie had
men geen vrijheid van Arbeid en Industrie.
De waar mocht alleen v rkocht worden als
ze gewogen w.as door dc stedelijke waag.
Men mocht ook de boter niet kleuren. Af
geroomde kdas mocht niet de vorm heb
ben van werkelijk volle kaas die afge
roomde kaas mocht a' een gemaakt wor-
FEUILLETON.
No. 39.
Beste vrouw antwoordde hij, ik zal met
genoegen vian uwe welwillandheid gebruik
maken.
Wil ik uwe kamer in orde houden,
vroeg zij. 't Zal u niet veel kosten.
Zeer goed, doch ik moet u vooruit zeg
gen dat ik hier niet dikwijls slapen zal.
O!., hennam de portiersier, en ver lal
de daarbij een lange geschiedenis, die den
lezer in liet geheel niet interesseeren in
teresseeren zou,
Dc jonge man lachte.
Is dat uw eigen geschiedenis vroeg hij
daarna.
Neen, antwoordde de vrouw, -maar ik
heb toch ook een weinig geluk gehad in die
wereld, 't Leven is niet zoet voor mij ge
weest doch wal helpt het dit thans te be
treuren Men moet welen te vergeten
trachtten zich te troosten. Wie weet, mijn
heer hoe gelukkig gij heden ook zijn moogl
wat de dag van morgen brengen kan
De jonge mn.n beefde.
Doe zooals gij gezegd hebt, hernam hij,
ik zal u voor het schoonhouden mijner ka
mer tien fnancs per maand geven.
En om van de vrouw bevrijd 'c geraken
deed hij de dcuv open en iet haiar vertrek
'ken.
Een uur later begaf zich de burggraaf
die zoo goed mogelijk de mmeren, en den
gangs eens werkmians nabootste, met de
beide handen in dc broekzikken, naiar de
St. Maurstroat.
a in pdatte vormen.
Op het .gehield d^r visscherij heeft de
overheid veel meer nog Ingegrepen. De
ler'l.'COp van visch werd. verboden, voordat
deze afgeslagen was op de daarvoor be-
l-cmde plaats. Omtrent de haringvisscherij
en voor de visscherij in de binnenwateren
aren ook nog een aantal verplichtingen.
Alle haring was onderworpen aan een
e.-plichte keuring-it gold colt van het
out en de vaten, waarin de haring ver
pakt werd. De verpakking moet zelfs
plaats hebben onder toezicht van een amb
tenaair. De haring welke gevangeng werd
tusschen den. lsten Januari !en den lsten.
Juni moesten weer op een andere manier
verpakt worden. Men mocht voor vreem
delingen geen haringbuisen of haringnetten
maken en geen artikelen uitvoeren die be
noodigd waren voor d.e haringvisscherij.
Men mocht zich voor de haringvisscherij
niet bij vreemdelingen verhuren.
Wat -de toestand der arbeiders aan
gaat, is geen. verschil merkbaar met 'de
rige eeuwen.
De loonen verschillen ns;t veel ze wa
ren wel stijgende, maar ook de levens
standaard vcor den arbeider werd hoog r.
Tegelijk met de ontwikkeling van de
groot-Industrie, zien we, dat er gebruik
gemaakt wordt van vrouwenarbeid in
1687 wordt van een katoendrukkerij mel
ding gemaakt, waarin het meest vrouwen
arbeidden.. Zcio ging het ook in de zout
ziederijen en papierfabrieken. Hoewel het
tegengegaan werd bestond aan hot einde
der 17c eeuw e2n uitgebreide kinderar
beid. Er waren fab-Icken waar kinderen
an 7 tot 12 jaar arbridden. Zelfs werden
rel contracten omtrent deze kinderan
arbe'd afgesleten met weeshuizen, fn de
18e .eeuw echter werd die kinderarbeid
m strengste tegergegaan.
In de 18e eeuw ging de Handel ook ach-
:ruit steeds was deze van meer 'betoe-
kenis geweest, dan do industrie.
NOORDEN
EMENGO NIEUWS"*
AMERIKA
UITBREIDING VAN HET LEGER.
In zijn jaarverslag aan l et Ccngr.es uil
de minister van oorlog Weeks een dringen
de waarschuwing tegen ook maar de ge
ringste vermindering der icgerbegrcoting.
Hij zegt, dat het leger niet alleen besnoeid
tot beneden de vitale behoeften, n
Alvorens Pierre Ricard verradelijk door
een dier middelen te treffer, die men al
tijd vindt wanneer men zich door haait
aat leiden en men niets anders verlangt
dan zich van een vijand te ontdoen, was
hot eerst n-oodig, dit hij de gewoonte des
bngemans leerde kennen.
fk moet hem zien, had hij bij zichzelven
gezegd, en zoo het mogelijk is noet hij
zelfs Cholefs vriend worden.
Niettegenstaande bij nooit onder werk
lieden geleefd had. kende hij toch nage
noeg al hunne gebreken. Hij wist
goed, diat talrijke wijntappers an drank-
slijters die men in de volkswijken zoo o-
verbodig aantreft, ten koste der arbeiders
leven, en hij dacht dal Piene Ricard den
ook wel druk de kroegen bezoeken zoi
Dc burggraaf wandelde op het trottoir
in dc St. Maurslraal toen de werklieden
van het huls Cerbon hunne ateliers vcr'ie-
ten. Hij hield het oog op iedereen, doch
niets was er dat heen Pierre Rfcaird leerde
kennen, al was hij daartoe opzettelijk naar
hier gekomen.
Toen de werklieden zich van lieverle
de verwijderd hadden, kreeg de straal
weer een gewoon aanzien. Doch de burg
graaf had tevens opg merkt, dat verschei
dene werklieden- eene bijzondere herberg
'binnen gingen. Na eerst een oo,, en blik ge
aarzeld te hebben bad hij ook over den
drempel.
Ik moet hier voorzichtig zijn, dacht hij.
Hij handde uit een zijner zakken een ge
vulde tabakszak te voorschijn met een
steer.cn pijp, welke hij door een die.r ge
dienstige geesten, die te Parijs den pijpen-
deorrcokersstiel vormen, wis aangerookt.
Dan ging hij vastberaden het bedempen
dat er weldra verhoogde (redieten voor
de landsverdediging noodig zullen zijn we
gons bet opgebruik en dor co-ril ogsve-o raai
den, Woe'ks herhaalt zijn vroeger advies
m zoo spoedig moge'ijk de sterkte van
hel staande leger van de huidige grens van
125.CC0 te verhoogen lot 150.000, daar dit
het minimum is, noodzakelijk voor de
landsverdediging. Hij legt er den nadruk
op dat Amerika in .-en toestand van onge
reedheid verkeert, s'echts le vergelijken
met dien van Duitsehland, en dat gen be
roep op steun voor zijn verdedigingspoll.
tfe'k waardoor do Amerikanen in slaat
worden gesteld hun doeleinden te verdedi
gen, terwijl zij trouw blijven aan vreedza
me tradities.
EGYPTE.
ZWARE REGENS.
Groot.: verwoestingen.
Berichten uil Kairo melden dat in het
gebied van Assioean ongekend zware re
gens gevallen, waardoor he'-le dorpen wer
den w-egg slagen en hond-erden personen
dakloos zijn geworden. Spoorwegen en 'e
legraaflijnen werden vernield. De regen
duurt nog steeds voort. De bewoners der
erwoeste dorpen zijn zonder voedsel en
verkeeren in deerniswekkenden -toesiana.
JAPAN.
BEZUINIGING OP DE VLOOT.
Tokio, 1 Dec. De Minister van Marine
deelde mede, dat zijn departement, even
als de andere, verplicht was geweest, de
begrooting te verlagen, tengevolge van A.
gelden, die onverwacht noodig waren voor
het herstel van de verwoesting, aange
richt docr de aardb.ving. De voorgestelde
loot begroeting voer 1923 cn 1924 tot 'be
dragen va-n .onderscheidenlijk 278 en 279
Llli-cen yen, werden verminderd met 39
en 41 -mililio-en.
RUIME EN LATE ZEGEN.
Na voor een paar jaren het zilveren hu
welijksfeest te hebben herdacht, werd in
een arbeidersgezin te Utrecht Vrijdag het
29e kind geboren. De vader lelt 60, de
ceder 45 jaren.
ONVEILIGHEID AAN DE BELGISCHE
GRENS.
Tte Aardeniberg is ingebroken in de R.-
K. kenk, waar -een bus voor noodlijdend
Duitsehland werd gelicht.
Tn de grensgemeente Eede werd inge
broken in de openbare school, waar alle
kasten waren nagegaan, doch niets werd
gevonden van geldswaarde evenwel werd
-cr-d do fiets v-an een- onderwijzer ont
vreemd. Bet rijwiel werd later terugge-
'cnden ts O-os'burg. Ook in de R.-K. kerk
te Eede werd ingebroken. Daar werden de
offerblokken geledigd. Men denkt aan een
Belgische -bende inbrekers.
HET FAMILIEDRAMA TE SLEEN.
Zaterdagmorgen te 9 uur werd, in tegen
woordfgheid van de Justitie, -een aanvang
gemaakt met het opgraven van het -lijk
van den in 1918 verslagen Jan Meyer,
wiens lijik begraven was achter het huis
van den moordenaar. Te ha'f twaalf onge
veer werden de overblijf se'en van het 'ijk
in den tuin op een diepte van ongeveer
80 c.M. gevonden. Zooals vermoed werd,
ken in het voorgod m lte van hel hoofd
nog oen wonde van vijf centimeter diep
worden geconstateerd.
Het lijk -lag voorover in den kuil.
NUTTIGE WENK.
Te koude en le warme spijzen en dran
ken moet men mijden, te meer omdat hel
glazuur der tanden '.r door springt.
EEN LAFFE STREEK.
Dezer dagen werd te Huizen 's avonds
en tien-jirag jongetje vermist, dat St. N.i-
colaasetalagës zou gaan zien. Fam-Tie po
litie en eer. speurhond gingen op -onaer-
zo-ek uit, doch -moesten onverrichterzake
huiswaarts keeren. Te half 2 kwam de ver
miste verschrikt en uitgeput naar huis.
Eenige jongens hadden hem buiten het
dorp gedragen, een pr°P den mond ge
duwd en aan handen en voeten vastgebon
den. Na uren lobben is hei hem griukt
zichzelf te verlossen, De politie stelt een
streng onderzoek in.
DAAR IS 'T GEMAKKELIJK.
Volgens de jongs'e berichten bcstaai in
Rusland nog onveranderd de huwelijkswet
geving van October 1918, doch -er moet
sprake van zijn, dat zij binnenkort zal
worden herzien. Op het oogenblik is in
het algemeen de fo-. stand aldus
Onder uhwelijk verstaat man een duur
zame samenwoning van man en, vrouw,
-met -dien verstande, d-at e-r ingeschat-vei.
en niet ingeschreven huweJijik'en zijn.
Bij de inschrijving van een huwelijk ko
men de echtgenoot;n overeen, welken
naam zij wenschen 'e dragen, dus of den
naam van den man, cf dien van de vrouw,
c-f alle -twee sair.er. Dij dc ontbinding van
bet huwelijk kunnen d-e cch'gar.-ooien v cr
afspraak maken over den familienaam
werden zij hel daarover niets eens, dan
•moet ieder den naam van veer het huv-v.-
lijk dragen.
De kinderen uit een ingeschreven huwe
lijk dragen den doo>- de echtgenocten ge
kozen; kinderen uit een niet ingeschreven
huwe,lijk kunnen dan raam van den vader
van de moeder of van allebei dragen in
twijfelachtige -gevallen beslist de rechter.
Het ingeschreven huwelijk verschilt
van het niet ingeschreven in de eerste
plaats hi-crin del niemand z:ch tegelijker
tijd in twee ingeschreven huwelijken t evin
den mag; ien tweede dat de beboi.i u-
ech'.c'ijke helft door de ender' onderhou
den moet worden, dus ook de man icor
de vrouw. Deze verplichting tot onderhoud
vervalt niet door scheiding,
De scheiding ksn na overeenkomst of
op verzoek van een der partijen worden
uitgesproken en heelt meestal ten dcci,
dat de gescheider.en ean tweede ingcschre
huwelijk kunnen sluiten.
en slecht verlicht vertrek der herberg bin-
n.
Er waren een drietal groepjes drinke
broers. Hij nra-m aam .en lange tafel plaats.
Vaaraan -ook een vijftal gezellen van het
huis Co-rbon gezeten waren, en legde ta
bak en pijp voor zich op latei neder.
Wat belieft u vroeg hem een dikke
blozende vrouw, die de waardin scheen le
zijn.
De jongeman wierp een 'blik op de gla
zen der overigen en om te doen evenals
zij deden, bestelde hij een glas absint.
Terwijl hij op den drank wachtte, stop
te -hij zijn pijn en stak dien aan. De werk
lieden rc-okten allen zonder onderscheid.
De dikke vrouw bracht bel gl-as absint,
doch de jonge man bracht er nauwelijks
de lippen aan, niettegenstaande hij den
schijn aannam, alsof hij er een gretig ge
bruik van maakte.
Terwijl hij zijn pijp rookte, wat blijk
baar -met 'bijzondere zwarigheden gepaard
ging, luisterde hij naar het gesprek van
hen, die mede met bom aan tafel zaten.
Gezellen, sprak een van dc slotenima
kers ik stel voor eaa gla-S ledigen op de
weerkomst van Rob ia die ons zonder af
scheid te nemen verlaten had.
Er werd aengestooton ei gedronken.
Zeg eens, Robin, vroeg een ander, wat
hebt gij met Tibaut afgehaspeld
Gij zijl wat al te nieuwsgierig, vriend
antwoordde Robin bits.
Men zou baast denken dat gij in uwe
onderneming niet geslaagd zijt,
Dat is wel mogelijk.
En Thibaut. die nog doiv.mcr is als een
uilskuiken, hernam een ander is met Ro
bin in twist.
A N N A P A U L O W N A
Hl.KL-hKLlJKh" STANü
GEBORENMartina Theodora, doch-
van T. A. van 'er Krcon en van M.
Ranzijn. Johanna W'lhelmina, d.v, .1, W.
Stollc en van M. A Staal.
ONDERTROUWD- Lena IMulder cn
melis wm Loon.
OVERLEDENe»n als 'tvcrlocs a.ingc
geven kind van W. II. de Haan en van
A. Buiter.
De Surnumerair H. F. van der Vc-lde,
belast met die waarneming van het belas
tingkantoor Anna Pa-ulowna, is ontheven
van deze opdracht in zijne plaats is met
deze opdracht belast dc Surnemerair itil
de directie Rotterdam, de heer A. J. 0-
verbeek
"GEMEENTE WTÊRINGEÏÏ
Openbare Vergadering tegen oorlog
en militairisme Zondagmiddag 1.1. in dc
bovenzaal vian Vieerdig,
De zaal w-as matig b- zei 'oen de heer
J. Duijnker een woord van opening SDrak.
Zijn geestverwanten te Nieuwe Niedorp cn
Twee onscheidbare v lenden, dat is
niet mogelijk.
Is hot avaa-r Robin, wat daar gezega
wordt
Ja diait is waar.
Waarom dan toch
Ik heb 't reeds vroeger gezegd, gij zijl
wat al te nieuwsgierig, antwoordde Robin.
Ik zou durven wedden, dat er
vrouw in het spel is
Houdt gij den mond, voegde Robin den
persoon toe. die deze woorden gesproken
had, gij weet «al le goed, hoezeer gij de ge
woonte hebt niets dan domheden te ver
tellen,
Dat iis om U even Robin, hernam- weer
een ander doch wanneer 'k thans -nog ie
rr-gdenk aan hetgeen gij ons bij gelegen
heid d.r begrafenis van vader Gucrin ver
teld heb, zeg ik maar, d3t Thibul een hart
van ijzer of steen zou moe'en hebben.
Zooals de echtgenocten van Corneville
opperde een ander.
Palais Royial -heb hoor-an opvoeren, en
Wal. wil dal zeggen
Zc-o heet het comediestuk, dat ik in
waarvan de held zich zeer bespottelijk
maakte.
Gelijk Thibaut tegenover Pierre, meen
de een der werklieden.
Allen lachte, behalve Robin, wiens gc-
'aat meer en meer versomberde.
Bij 't hoeren van Pierre's naam luister
de de burggraaf met beid-; ooren.
Ik begrijp -er niets van, zeidc dan weer
een. van ben.heden morgen' heb Lk nog
gezien hoe Thibrut tot Pieri c ging om hem
dc hand te reiken.
En hedenavond heeft Thiaut Pierre's
arm aangenimen, en zij zijn gezamenlijk
met Bcyer vertrokken.
Pierre heelt -met zijn vleiende taal Thi
baut overgehaald, evenals hij Boyer en
nog anderen heeft gedaan, antwoordde Ro
bin met sombere stam.
Weldra aal het uwe beurt zijn, Robin,
zeide een der aanwezigen
Ik houd niet van -dergelijke dwaze
kwinksl/aigen, antwoordde de aangespreke
ne, en een straal van gramschap en nijd
vonkelde in zijn vurige oogen.
Maaik u daarom net boos, hernam dc
andere spottend men weel wel dat Pierre
uw nachtmerrie is, dat gij hem haat.
Jidi i,k haat -hem, antwoordde Robin, ter
wijl hij -een wo-esten blik op zijne gezellen
wierp.
Maar ik denk dat de heer Corbon u uw
gevaelen niet vragen ar-l
Ik heb gezegd dat hij nooit meester
knecht zal worden. Noot zal dat 'c:c'.ie-
den Ik zou liever.
Het overige verste h:in cp dc lippen.
Op dit cogenbl'-k wendde een der werk
lieden zich om, tot zijn gezel aan tafel en
f'-u'slerdc hem in '1 oor
Kent gij dien persoon di ir, die aan on-
ze tafel zit
Neen, het is de eerste maal dal ik hem
zie.
Blijkharr luistert liij ons af cn vci'i'.st
geen woord van wat wij zeggen.
Hij heeft een g'as absinlh gevraagd doch
bij gebruikt or geen druppel van, en zijn
-pijlp smaakt hem blijkbaar co-k niet zeer
goed.
Zou hij ons bespieden
Misschien is hij wel van de geheime po
litie.
Wordt vervolgd.