16e Jaargang.
Vrijdag I Mei 1925.
No. 38
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINGEN EN, OMSTREKEN
1 DITH.
HEERENBAAI.
PORTORICO.
J. 1. O IJ SS
BLANKE BAAI
PRUIMTABAK.
WIERINGER COURAF'
UITGEVER
J0RN J. B03KER, WIERINGEN
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden 1.
VERSCHIJNT EL KEN
DINSDAG en VRIJDAG.
ADVERTENTIëN:
Van 15 regels 0.50.
Iedere regel meer 0.10.
BUREAU:
Hippolytushoef Wierlngen.
Telef. Intercomm. No. 19.
TORNADO'S.
Hoozen en tornado's zou eigen
lijk de titel moeten luiden, want
een principieel verschil bestaat s:
niet tusschen de wervelstormen,
aan welke deze namen zijn toege
kend. Maai- de Noord-Amerikaan-
sche soort overtreft meestal de
Europeesche en tropische dermate
in kracht, dat de yankoes geheel
gerechtigd zijn om hun hoozen
een afzonderlijken naam toe te
kannen.
Onlangs weer zijn de Vereenig-
de Staten en de verdere wereld
opgeschrikt door de ontstellende
berichten van de ongelooflijke ver
wf5estingen, die een tornado aan
gericht heelt. Helaas, zij zg.1 niet
de laatste zijn, maar zij zal onaf-
wendbaar gevolgd worden door
andere, omdat zij hun ontstaan
danken aan de eigenschappen de
ntmospheer en het relict' van hei
land, die beide het vermoedelijk
langer dan de menschheid zullen
uithouden.
Met ons woord ..hoos" een ooi
spronkolijke Hollandsche bena
ming duiden wij aan, zoowel
de grillende stofworvels, die als
gevaarlijke spoken uit: overver
hitte zandvlakten oprijzen en gril
lig ronddansen, als de zonderlin
ge, wentelende slurven, die uit de
wolken neerdalen en vaak de aanl
oppervlakten hereiken. De torna
do's hehooren tot deze laatste
soort.
Niet enkel zijn de tornado's veel
heftiger dan de hoozen, maar bo
vendien veelvuldige!', ja, wel twin
tigmaal meci voorkomend. T)o
staat Kansas wordt het. meest be
zocht. De tornado's treden voor
namelijk in de maanden Mei en
Juni op. Merkwaardig is k t. '!n'
de onwoders eerst later (.Tuni-
.Tiili) veelvuldig worden, terwijl
dat in Europa, zooals eerder be
grijpelijk is. samenvalt, en wel iri
den zomer (.Tuli-Augusfus.1
FEUILLETON.
11el gelaat van den graaf straal
de.
Welnu, vrienden riep hij
uit. Deze Rlena Romanow, is de
grootmoeder van Editli.
En hierop schetste hij in korte
trekken, zonder zich nog te verra
den, de geschiedenis van zijn
rampzalig huwelijk en de gebooi-
te van het meisje, waaraan zijn
gade het leven schonk en dat men
hield voor het kind van een-vriend
der ontrouwe gade.
Edith riepen tegelijk (ioo.-
ges en Al ex is.
Juist antwoordde de graaf
Haar levenslot is je hekend. .Ie
weet, hoe zij de aangenomen doch
1er is geworden van Ambroise
Mowrillon. En nu, Georgcs, Alcxis,
tegenover dat portret van Elen
Romanow, moeder van graaf Di
y.'.'oure, vraag ik je. kan er twij
fel beslaan Van wie is Edith de
dochter
Ik antwoord, mijnheer, sprak
Goorges ernstig, dat, Édith de doch
ter van Graaf De Soleure niet. kan
zijn, dan wanneer deze haar op-
eischt en voor haar zijn armen o-
pent.
Goorges hernam de gewaande
Rroussol met trillende stem, graaf
DeSoleuro eischt zijn kind op. dat
hii bemint dat. hij aanbidt.
Een snik ontsnapte aan zijn
horst.
't Is in den namiddag, vooral
tusschen drie en zes uur, dat. de
tornado'verschijnt, in de verte
zich voordoende als een inktzwar
te wolkzuil. Uit het Zuidwesten
naderende, vervolgt zij haar on
heilvollen loop naar hot noordoos
ten, ijlend als een sneltrein, één,
twee tot drie kilometer per mi
nuut vooruit, stormende en tien
tallen kilometers afleggende. Ge
middeld 'n veertig kilometers,
maar er zijn baanlengten van 500
km gemeten.
Niet breed is de tornado, enkele
honderden meters slechts, gemid
deld een 100 meter en veel bree-
der dan 3 km. zijn ze zelden geme
ten. In Europa zijn de hoozen de
helft, dunner, maar in die smalle
strook zwelt de wind snel tot een
schrikbaarlijke orkaanskracht aan
en zijn verwoestende kracht wordt
nog-vermeerderd doordat hij stij
gend is en bovendien een bijna
plotselinge luchtverdunning in
treedt.
De lucht wervelt. Honderden
malen is hot waargenomen en ook
in welken zin de werveling ge
schiedt. Merkwaardig is het, dat.
ie richting meestal cyclonisch is,
dus van links naar rechts aan dt
voorzijde van de wervelkolom.
Tot welke kracht de wind kan
aangroeien, kan afgeleid worden
uit do hijkans ongelooflijke kracht
toeren van den storm, als hgt o-
ver een weg heen tillen van een
13.000 kg zwaren spoorwegwagen,
wat 'n windsnelheid van 250 km
oer uur vereischt, of het oplichten
van een 25.000 kg wegende kraan.
Bedenkt men, dat de windrichting
opwaarts was, dan komt men tot
totaal-snelheden van 400 km per
uur.
Verergerd wordt het nog door
de luchtverdunning. Uiterst snel
is het geheele verloop, want niet
meer dan ecnige honderden me
ters is de doorsnede der wervelen
Schreiend voegde hij er bij
Ik ben de vader van Edith, ik
ben graaf Gaston De Soleure.
Kreten van verrassing deden
zich hooren. De vrienden omhels
den met tranen in de oogen den
graaf. De oude Valenski was op
de knieën gezonken en met de oo
gen gericht op Georges' schilderij
en uitgestrekte handen, schreide
hij als de anderen.
Hij moet sterven.
Na een zeer slechten nacht te
hebben doorgebracht, want het
was haar niet mogelijk geweest
den slaap te vatten, was mevrouw
.Toramie vroeg opgestaan.
O mhalftien kwam zij aan hit
huis der misdaad, tot groote ver
bazing van Jacques Vernier, die
op zulk een vroegtijdig bezoek
niet. verwacht, was. Zij vernam
chter tot haar groote tevreden -
lieid, dat de ziekte der gevangene
zeer verergerd was. Deze deed
niets dan lachen, dansen, zingen,
neigingen maken ,en allerlei
d wa a slved en u i tk ra men.
Vat vertelt zij al zoo vroeg
zij.
Zij verbeeldt zich comedie te
elen en zegt allerlei rollen op,
die zij vroeger van buiten heeft
geleerd, geloof ik tenminste.
O, dan is er geen twijfel aan,
>.ei mevrouw .Toramie. Dat. zijn de
eigenaardige kenteekenen van
waanzien, en waarschijnlijk een
ongeneeslijke. Derhalve kunnen
wij ons vandaag reeds van dat
schepsel ontdoen. We hebben niets
meer van haar te duchten. Zij zal
goed verborgen zijn in een krank
zinnigengesticht.
Daarvoor zijn toch enkele for
'maliteiten te volbrengen
Tabaksfabriek De wakende I -een w"
Laat 12ö
ALKMAAR.
70, 80, 100, 120, 140. 150, 160, 180, 200, 225, 250 en 350,
450 en 500 cent per pond.
400,
de zuil en de voortbewegingssnel
heid, 10, 20 en meer meters per
seconde, zoodat binnen enkele me
ters seconden de wind tot orkaan
kracht aangroeit eii de barome -
ter 10, 20 en meer milimeter valt.
De lucht, in huizen en kasten
opgesloten, kan zoo ras nigt ont
snappen om evenwich t te geven
met den snel verlaagden druk
daarbuiten en de daken vliegen
van de huizen af, de kasten sprin
gen open, tapijten worden van
den wand gerukt. Daarbij dringc
de werveling omhoog, zoodat alle
voorwerpen mee de lucht in ge
sleurd worden. De fabelachtigste
ongevallen gebeuren. Bij de Kirks
ville-tornado van 1899 in den staat
Missouri vlogen lieele huizen in
de luchtgezien werden sommige,
die op *30 m hoogte uit elkaar
sprongen. Menschen worden tien
tallen meters hoog opgelicht, en
honderden meters weggevoerd cn
meer of minder hard neergesmakt
Soms zoo zacht, dat. ze riog leef -
Ion, ja geheel ongedeerd waren.
Begrijpelijk is het, dat in de
Vereenigde Staten, waar de torna
do's zoo veelvuldig zijn, men tor
nado-kelders bouwt, want nergens
anders is men veilig als onder
gronds. Helaas schijnt ook dat
niet afdoende bijna 1000 slacht
offers maakte de laatste tornado
Ja zeker, een aangifte bij den
commissaris van politie. Wij zul
len dat zaakje wel in orde bren
gen. Maar eerst moet een deskun
dige een bewijs afgeven. Nu, dat
zal ook geen moeite kosten. Ik
ken een krankzinnigenarts van
heel nabij. Ik zal hom hier bren
gen.
Ik heb nu nog wat anders voor
je. Je kent Florentin Broussel.
Ja.
Jacques, Florentin Broussel be
dreigt ons. Die man kan ons al
len ten verderve brengen. Het is
een zwaard, dat hij boven onze
hoofden laat zweven. Ik ken bet
gevaar, het is verschrikkelijk.
Het moge kosten wat het wil, tot
eiken prijs moeten wij ons er te
gen beveiligen. Wij moeten en hoe
eer hoe beter, dien man buiten
staat stellen ons kwaad te doen.
Ik meen je te begrijpen, zei
Tncques, Florentin Broussel moet
sterven.
Hoe je.wilt stamelde de
schelm.
Ik wil, dat hij sterft, zeg ik je.
O, bedenk toch, Jacques, onze vei
Jigheid, ons behoud hangt daar -
van af. Zijn dood alleen kan ons
redden.
Mevrouw .Toramie haalde uit
haar zak een porttefeuille, nam
daar cenige bankbiljetten uit. die
zij Jacques gaf.
Er waren tien duizend francs.
Je moet daarvan de helft ge
ven aan je kamerand, sprak me-
vrouw .Toramie. Morgen zal ik je
le rest van de beloofde som bren
gen, die ik je schuldig zal zijn.
Want ik hoop wel dat onze ver -
schrikkelijke vijand dan niet meer
zal bestaan.
- Dus ben je er op gesteld dat
de zaak in dezen nacht geberut.
die één van de vrceselijkste was,
toen van 7 uur 's morgens lot mid
dernaclit niet minder dan 50 toi-
nado's optraden cn het aantal
dooden en gewonden nog iets groo
ter was dan ditmaal. Tienduizend
woningen werden toen vernield.
De gruwelijkheid wordt nog
verergerd door het gebulder van
den wervelstorm, dat juist bij dit
soort stormen bij uitstek hevig is.
Ook treedt een geweldige conden
satie van waterdamp in, zoodat
de lucht vol droppels is en het
zonlicht bijkans geheel wordt on -
derschept.
De landsverdediging en de afslui
ting der Zuiderzee.
Verschenen is een wetsontwerp
betreffende maatregelen en .ver
ken, noodig tot voorziening van
de belangen van de landsverdedi
ging in verhand met de afsluithig
>n droogmaking van de Zuiderzee.
De beoogde maatregelen en wer
ken bestaan in
1. Aanleg van eenvoudige duur
zame versterking tot verdediging
van den afsluitdijk, en tot besche»
ming van de in den dijk te bou
wen sluizen.
2. Voorzieningen aan den af
sluitdijk, en de daarin gelegen we
ken, ten einde daar op snel en
voor gezicht uit zee gedekt, troe -
pen en geschut te kunnen plaatst»
of te kunnen opstellen.
3. Voorzieningen aan de in den
afsluitdijk te bouwen uitwaterings
en schutluizen, opdat
a. zij voor inundatie doeleinden
kunnen worden gebezigd
b. de waterkeeringen zoo weinie
mogelijk aan geschutvuur en vlie
gersbommen zijn blootgesteld
c. bij eventueele beschadiging
door geschutvuur als anderszins,
de gevaren voor den verdediger
tot kleinen omvang kunnen wor -
den teruggebracht
d. zij in korten tijd zooveel mo
gelijk onbruikbaar kunnen wor
den gemaakt, ten einde te beletten
dat de vijand, die zich van de slui
zen heeft meestor gemaakt, deze
dadelijk ten eigen bate aanwend*.
4. Voorzieningen, teneinde het.
voor de bestaande duurzame ve,--
ide.digingsstellingen benoodigde
linudatiewater, voorzoover dat tot
dusverre aan de Zuiderzee ont
leend moest worden, te kunnen
betrekken uit de Noordzee bij I.T-
muiden.
Omtrent de kosten wordt mede
gedeeld, dat de onder 1 bedoelde
militaire werken met inbegrip der
bewapening, volgens de thans gel
dende prijzen op rond 12 milli -
oen geraamd worden (hieronder
zijn niet begrepen de kosten voor
de Waterstaatswerken, welke ter
plaatse voor de bedoelde militai
re werken noodig zijn.)
De kosten der voorzieningen,
genoemd onder 2. 3 en 4. zijn nog
niet geraamd, omdat hiervoor
thans nog geen betrouwbare gege
vens beschikbaar zijn.
Voor zoover de kosten, vereischt
voor de voorzieningen. recht
streeks verhand houden met de
afsluiting van de Zuiderzee, behoo
ren zii te worden gebracht ten
laste van het Zuiderzeefonds.
- Ja, wis en zeker. Die man
moet den tijd niet hebben om te
handelen.
En nu moeten wij ons met
dc krankzinnige bezighouden. Ik
ga regelrecht naar dokter Barba-
rin. Het is zijn spreekuur. Voor
twaalven ben ik hier met hem te.
rug.
Zij reed naar Passy, vond den
arts thuis, die een groote praktijk
te danken had aan haar bescher
ming en voorspraak en die zich
dan ook aanstonds bereid toonde
met haar tnede te gaan.
Inmiddels had Jacques Vernier
zich naar Francois Morel begeven,
die evenals zijn vriend, zich
slechts bij zijn voornaam liet noe
men.
De oogen van den schavuit fon
kelden, toen Jacques hem dc vijf
duizend francs als voorschot ter
hand stelde en hem zei, dal de
lame honderdduizend francs voor
af en na afloop nog tweemaal zoo
veel had beloofd. Samen drie hon
derd duizend francs, dip zij samen
fe doelen hadden.
Toon trok de oude geliefde van
mevrouw .Toramie oen lade open,
waaruit hij twee dolken nam.
Welken kies je vroeg hij.
TTet kan mij niet schelen.
En Morel nam een der dolken,
dien hij tusschen zijn vest ver -
lborg.
Toch beefde hij.
Flauwert., schaam je sprak
Jacques op spottenden toon.
ITet is niet altijd de vrees, die
Iemand doet huiveren. Maar ie
mand vermoorden
Zii is krankzinnig.
Mevrouw .Toramie en dokter
Barbarin waren geleid in het ver
trek, waar tusschen moeder en
dochter het heftige tooneel plaats
gevonden had, dat wij hebben ge
schetst.
Na verloop van tien minuten
ging de deur open en zag men
vrouw Tamirel verschijnen met E-
'dith aan dc hand.
De kleedingvan het jonge meis
je was in wanorde, met zand be
morst haar haren waren in de
war.
Recht als een kaars, niet indruk
wekkende kalmte en houding,
schreed zij naar voren, langzaam
met de hand groetende, als ware
zij een koningin.
-Ja. Welnu, ik hon het, begon
zij te declameeren, ik. Maria Stu-
art, koningin van Schotland, na,
helaas, te korten tijd koningin van
Frankrijk geweest te zijn.
En daarop begon zij geheel in
de rol van Maria Sluart.
Do ontroering van den genees -
heer was zichtbaar.
Arme meid sprak hij zacht.
Dus. dokter vroeg mevromv
.Toramie, is zij wel degelijk krank
zinnig
Helaas, ja mevrouw Zij is
volslagen van haar versand be
roofd.
- Dus, dokter denkt u. dat er
geen geneesmiddel voor haar
kwaal bestaat
- Men kan altijd beginnen met
baar zorgvuldig te verplegen en
beproeven den waanzin te beslrij
den.
Ik begrijp u. mijnheerII
heeft geen hoop.
ITelaas, mevrouw
De dokter vertrok, na een ver
klaring geteokend te hebbendat
Edith in een gesticht moest wor -
den geplaatst.
Wordt vervolg!.