De Straf der Zonde
r
21e Jaargang:
Dinsdag 8 Juli 1930.
No. 52.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR IBP
WIERINGEN EN OMSTREKEN
(i
«3,
Mmi
iiel zich /oppen
WIERINGER COURANTE
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG en VRIJDAG.
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden 1.
Brieven uit het Zuiden
402. -
KRANKZINNIGEN-VERPLEGING.
Te Groningen hield deze week prof. dr. Van
der Scheer zijn intree-rede als professor in de
leer der zielsziekten. Dr. van der Scheer is direc
teur geweest van het krankzinnigengesticht Meo-
renberg te Santpoort en heeft daar de aandacht
van heel Nederland op zijn werk kunnen vesti
gen. Hij heeft een nieuwe methode van behan
deling ingevoerd, waarmee hij op een bekend
Duitsch gesticht had kennis gemaakt, die men in
vakkringen arbeidstherapie noemt d.w.z. gene
zing door arbeid. Terwijl vroeger een groot per
centage van de verpleegden in bed lag en.anders
practisch gesproken niets uitvoerde, is nu 95
van de patiënten aan 't werk. 't Gevolg is, dat
het „pandemonium", „de hel", waar wilde en
woeste patiënten in afzondering moesten worden
opgesloten en waar men de afschuwelijkste too-
neelen kon meemaken, thans zoo goed als leeg
is. De patiënten zijn veel rustiger en beter te lei
den.
Wat is 't geheim van deze nieuwe genees
methode Dit, dat men in den krankzinnige een
mensch blijft zien. Ilij is iemand met vermin
derd verantwoordelijkheidsgevoel, maar hij
heeft toch nog altijd gevoel van verantwoorde
lijkheid. Men moet hem niet behandelen, alsof
hij een nummer is, een ding, dat men zakelijk be
handelt. Men moet den mensch in hem blijven
zoeken en dien mensch zooveel verantwoordelijk
heid opleggen, als hij dragen kan. Doet men dat
niet, dan dreigt het laatste vonkje menschelijk-
heid gebluscht te worden, totdat slechts 't wild
geworden dier overblijft. Trouwens dit is 't ge
heim van alle opvoeding, dat men een beroep
doet op 't gevoel van verantwoordelijkheid in
den mensch.
Wat men nu onder leiding van den heer Van
der Scheer te Santpoort deed, was opvoeden door
arbeid. Ieder werkt. Het werk is zeer ongelijk.
Men kan er prachtige perzische tapijten zien
weven onder leiding van een verpleegster, die
dit eerst zelf heeft moeten leeren en men ziet er
mannen achter den kruiwagen. En ieder is ge
voelig voor een woord van waardeering, zoowel
als voor een berisping. De verpleegden krijgen
ook loon, dat hun in gestichtspenningen wordt
uitbetaald. Wat een heerlijkheid, als je zooveel
bespaard hebt, dat je zelf een eigen pak mag koo
pen. en dat je op den Zondag dragen mag. Soms
is 't kermis in 't gesticht. Men hun penningen op
zak gaan de verpleegden langs de tenten en kra-'
men en besteden hun eigen verdiend geld. Wat
een weelde aldus weer mensch te zijn.
Dr. Van der Scheer heeft heele belangrijke din
gen gezegd in zijn intréerede. die ik hier niet kan
bespreken. Zij, die zijn werk te Santpoort met
aandacht gevolgd hebben, verheugen zich over
zijn benoeming tot professor en hopen, dat hij
nog veel zal kunnen doen, om in den zwarten
nacht van den krankzinnigen geest nog een stuk
daglicht te doen doorbreken. Ook wij gezonden
mogen de les van prof. Van der Scheer ter har
te nemen, dat arbeid ons over veel ellénde heen
kan helpen.
RADIO MISèRE.
Met 1 Juli heeft het radio-conflict op de be
kende wijze zijn oplossing gevonden, waarover
na te kaarten, niet in mijn bedoeling ligt, al staat
FEUILLETON.
UITGEVER
CORN. J. BOSKER, WIERINGEN
de pers er dan ook vol van. Deze oplossing be
treft alleen Nederland zelf. We hebben echter
ook een Nederlandsche uitzending naar Indiê.
Deze is in handen van de „Phohi" een stichting,
die gefinancierd wordt door de firma Philips te
Eindhoven en onze groote stoomvaart- en han
delsmaatschappijen. Deze laatste getroosten zch
belangrijke offers, om hun personeel in Indië
rechtstreeks in contact te houden met 't moeder
land. Wat dat beteekent voor den Nederlander
die in Indië is, kan alleen degene beseffen, die
weet, hoe de landgenoot in de tropen dag en
nacht met gedachten aan dit kleine land ver-
vervuld is. Er zijn er geweest, die tranen met
tuiten gehuild hebben, toen de eerste Holland-
sche radioklank naar Indië doorkwam. Vader
landsliefde is een artikel, dat laag geprijsd staat
op de publieke markt, maar wie van huis gaat,
weet wel, dat zij nog iets meer is dan een frase.
Onze Radioraad, die voor Nederland zelf mi
nister Reymer aan 't bekende advies licelt gehol
pen, heeft ook over de uitzending naar Indië ad
vies uitgebracht. En natuurlijk is daarvoor "t
zelfde recept gevolgd, dat hier de nationale melk
lot stremming heeft gebracht, om er sectarische
kaas van te kunnen maken. Is dit voor Neder
land te betreuren, voor Indië is 't een perver
siteit. Men kan nog zeggen, dat 't grootste deel
van de Nederlanders misschien eerst aan zijn sec-
te en pas in de 2de. misschien in de 10de plaats
aan de volksgemeenschap denkt. In Indië is dat
met den Nederlander anders. Ik hoorde 't nog
deze week uit den mond van een Indisch Katho
liek leeraar „Ja, geloof heb je in Indië binnen
je bereik, je land mis je. Het kan je in Indië zelf
niet zooveel schelen, of je vrinden katholiek, li
beraal of protestant zijnje hebt ze noodig als
landgenoot en dien zoek je in ze. Je nationale
voelen gaat voorop, juist, omdat '1. zijn natuur
lijke uiting ontbeert, afgesneden als je bent van
je volksgemeenschap. Maar juist daaiom wil
men in Indië contact met het vaderland als
geheel. Willen vader en moeder kibbelen, dat
is hun zaak ten slotte, maar laten ze hun fat
soen houden, als de kinderen, die 't huis uit zijn
en blij zijn weer in den kring te zijn, een dagje
over zijn gekomen. Wij walgen in Indië van die
eeuwige misselijke ruzie in de Hollandsche
bladen, die stinken van groepsegoïsme en waar
in nooit met een enkel woord uitdrukking wordt
gegeven aan wat bindt."
Dat is een taal, die ik verstaan kan. Ik ben o-
vertuigd, dat de Nederlanders in Indië voor 99
het radiosectarisme verfoeien. Wfie in Hol
land nooit ons volkslied heeft gezongen, kan
het daar zingen en uit volle borst. Maar dan is
ook het radiosectarisme voor Indië een grie
vend onrecht.
De Phohi heeft den minister gevraagd: „Wat
zijt ge voor Indië van plan De minister heeft
niet geantwoord hij overweegt. Er valt nauwe
lijks aan te twijfelen, of hij zal ook voor Indië
de lijn van den geringsten weerstand volgen en
het advies van den Radioraad opvolgen en het
nationale eenheidsbesef voor de politieke wol
ven werpen, ook al gaat er in Indië een kreet
van afgrijzen op. Men noemt dat wanbedrijf
met een schoon woord: democratie
De voorzitter van de Phohi. de millionair Van
Aalst heeft deze week met een rede de Phohi ge
sloten. Wij hebben ons offers getroost zoo zei
hij om ons personeel in contact te houden
met 't moederland en daarvan alle landgenooten
tusschen de tropen, ook hen, met wie wij als
ID1IAD:
Hippolytushoei Wielingen.
Telefoon Intercontm. Na. 19.
ADVERTENTIëN:
Van 15 regels 0.50.
Iedere regel meer 0.10
(70.
Ik wil niet beproeven uw bedoelingen te
raden. Wat ge gedaan hebt, is van buitengemeen
ernstigen aard. Maar daarvoor zult gij anderen
rekenschap hebben te geven. Mijn dochter
heeft mij geschreven, mijnheer, mijn dochter
heeft mij geroepen. Zij wacht mij. Mag ik haar
zien Zal ik het recht hebben haar te spreken
Dat hangt er van af.
Uw dochter weet niet, dat zij de eenige doch
ter is van graaf De Lasserre, dat wil zeggen, dat
zij een der schoonste namen van Frankrijk
draagt. Uw kind weet niet, dat u haar moeder
is. Alles de schuld van graaf De Lasserre...". U
heeft uw naam veranderd, u laat u mevrouw
Durand noemen. Dat begrijpt men. Maar hij,
waarom heeft hij den naam van Delorme aan
genomen Altijd zijn denkbeelden.
Welnu, aan den vreemden toestand, waarin
hij uw dochter heeft gebracht, aan al wat gij hebt
geleden, in één woord aan uw vreesel ijken ramp
spoed indachtig, heb ik bij mijzelven, gedreven
door mijn genegenheid voor u en de herinnering
aan het verleden, gezegd ik moet iets doen voor
de arme moeder en voor haar kind.
Zeg niet meer dat ik u in een hinderlaag heb
gelokt, dat gij in een valstrik zijt gevangen. Ik
wilde u zien, u spreken, met u overleggen.
Waarom hebt gij dat niet gedaan vier da
gen geleden, toen ik bij u was viel de jonge
vrouw hem in de rede. Waarom lieht gij mij niet
in plaats van mijn verdenking op markies De
Verveine te laten vallen, gezegd dat gij mijn
dochter hebt doen ontvoeren
Ik had daarvoor mijn redenen.
De jonge vrouw luisterde met zichtbaar onge
duld, terwijl zij elk oogenbiik heimelijke blik
maatschappijen niet te maken hebben, doen pro-
fiteeren. Uit protest tegen het advies van den
radioraad, uit wantrouwen tegen den minister
sluiten wij, totdat wij de zekerheid hebben, dal
*t sectarisme aan de Phohi geen deel zal hebben."
„Het Volk" laakt in scherpe bewoordingen de
ze ontijdige machtsdaad van een kapitalistisch
instituut. Het spijt me, dat ik deze daad moet
prijzen. Zachte heelmeesters maken stinkende
wonden en men moet voor zaken als deze het
psychologisch moment weten te kiezen. De socia
listen van den Amsterdamschen raad namen als
zoodanig een burgemeesterswoning aan uit de
handen van v. Aalst; de besten onder hen konden
in de schenking een daad van gemeenschapsge
voel zien. Ik veroorloof mij in 't sluiten van de
Phohi een uiting van gemeenschapsgevoel te
zien. Het is jammer, dat de heer Van Aalst in do
zen aan zich internationaal noemende socialis
ten een lesje moei geven in wat ware gemeen
schapsgeest onder omstandigheden als deze
vraagt. Maar men leert vaak 't meest van wie
men 'I vinnigst bestrijdt.
INNERLIJKE TEGENSPRAAK.
Tot de bladen, waarop ik geabonneerd ben,
hoort ook „De Socialist", een blad van de link-
sche socialisten. De voornaamste leider van dit
oppositieorgaan is op 't jongste congres tot lid
van 't partijbestuur gekozen, wat den heer Heri-
ri Polak als kroniekschrijver van „Het Volk"
scherpe kritiek ontlokte. De wijze, waarop deze
kritiek werd ontvangen, gal' den bekwamen
schrijver aanleiding zijn pen neer te leggen.
Het vrije denken binnen organisatorisch ver
band valt niet mee en zooals bij rechts de uiterst
rechtsclie Kerstenianen en Lingbeekianen 't ge
vaar beteekenen, zoo moet men bij de linksche
partijen altijd de uiterst-linksche kritiek als
„principieel!" kraakporcelein behandelen ujt
angst voor scheuring.
Nu is „principieel" een zeer betrekkelijk be
grip. Als de socialist icderen kaptalist voor een
harteloozen ellendeling houdt, vinden we lVem
principieel. Als een geheelonthouder iemand die
wel eens een glas bier drinkt, onder de drin
kers rangschikt, is hij als geheelonthouder prin
cipieel. Als de gereformeerden ieder, die niet in
een sprekende slang gelooven, een paganist schel
den, heeten ze al weer principieel. Ik vermoed,
dal die hebbelijkheid met principe niet zoo bar
veel te maken heeft. Ze zien den tegenstander
niet, zooals hij is, maar ze maken een beeld van
hem, waartegen ze 't gemakkelijkst kunnen
vechten. Terwijl het werkelijke leven een staal
kaart is van allerlei kleuren en kleurschakeerin-
gen, werken de principieelen alle kleurovergan
gen weg tot ze niet dan w it en zwart overhouden.
De principieele zelf is dan wit, de rest is zwart
en 't vecht gemakkelijk voor een publiek, dat
kleurenblind is, wit tegen zwart
De principieele heeft vaak bedroefd weinig
werkelijkheidszin en de waarheid, waarvoor hij
den strijd voert, is heel vaak een van eigen fabri
kaat. Zoo worden ook in „De socialist" de moei
lijkste problemen (ik denk b.v. aan het Indische
vraagstuk) behandeld op een wijze, die meer be
wijs geeft van bewustzijnsvernauwing dan van
socialistisch inzicht. Als men van deze men-
schen het socialisme moet krijgen, kunnen
ze nog lang wachten. Ik vermoed, dat ze wel
veel kapot zullen kunnen maken, maar al heel
ril
en een verkeerd merk
in z'n handen shoppen
Wie met volmaakt
genot wil smoken,
moet natuurlijk
J.GGUftO'S
LCMTE FRlESChE
roqken!
ken wierp naar den kant der deuren en vensters.
Steeds kalm, volkomen zichzelven meester,
op bewonderenswaardige wijze aandoening en
gevoeligheid veinzende, ging de burggraaf voort:
Hélène ik moet het u heden nog zeggen,
ik heb u nog altijd, lief. De liefde, die gij mij hebt
ingeboezemd, die ik zorgvuldig heb bewaard in
mijn hart, dat nooit dan voor u heeft geklopt,
die liefde, welke niets heeft kunnen verzwak
ken, noch de scheiding, noch de tijd, voel ik in
mij verjongd, levendiger en vuriger dan ooit. Gij
twijfelt, ik zie dat in uw oogen. Hélene geloof
mij, ik heb u lief, ik aanbid u. Mijn toewijding
evenaart mijn liefde. Zie, gij weet waartoe ik in
staat zou zijn om uwentwil, om. u gelukkig te
maken. Gij bezielt mij met een onoverwinbare
kracht.
Zij vestigde haar gloeiende oogen op hem.
Als ik iets wil, ging hij voort, wil ik het goed
Al moest ik uw ontevredenheid opwekken, tegen
uw wil handelen en u dwingen die toewijding
te aanvaarden, welke ik u aanbied en die gij
schijnt te weigeren, zweer ik u dat ik zal doen
wat ik heb besloten. Ik ben ver genoeg gegaan
om u te doen begrijpen, dat geen overweging, dat
niets mij kan doen terugtreden. Ik zal u niet
beletten uw dochter te zien., haar te omhelzen,
met haar te praten. Maar ik herhaal het u, dat
zal geheel van u afhangen. Het eenige wat ik
voor u op dit oogenbiik kan doen om u mijn goe
den wil te toonen is, u wat dichter bij haar te
brengen. En straks zult gij slechts dit woord
hebben te zeggen ik stem toe, en terstond zal
een deur opengaan en uw dochter zal zich in uw
armen werpen. Wfilt gij mij volgen
Ja.
Kom dan mee.
Hij opende de deur, waardoor hij binnengeko
men was en bracht Aurora.'s moeder in het ver
trek, dat wij kennen en dat belendde aan de cel
\an den Valkentoren waar het jonge meisje we
derom opgesloten was op het oogenbiik, dat de
gravin de woning betrad.
Het postpapier, de pen en inkt. alles lag nog
op tafel.
Hier heeft juffrouw De Lasserre den door
weinig zullen kunnen opbouwen.
Bijzonder trof mij kort geleden een artikel o-
ver de verplichte neutrale staatsschool. Het
moet er in die hersenen wel erg raar uitzien, als
men vóór een sectarische omroep is en aan de
ouders tegelijkertijd de school wil opdringen, die
de heeren de eenig-goede achten. Het schijnt
„principieel" te zijn, maar ik vind beide van so
cialistisch standpunt modder, waarin ze wat
met een slokje zitten te roeren, iitplaats van e)
iets van te begrijpen.
De heer Wanink is nu al zoover, dat hij betoogt
dat de schoolstrijd van de Christelijke „kleine
luyden" tegen de liberale bonzen een klassen
strijd is geweest. Deze kleine luyden waren zeer
onteyreden en neigden tot verzet en toen zijn er
slimmelingen gekomen, die deze ontevredenheid,
die gevaarlijk had kunnen worden, hebben af
geleid naar de schoolkwestie. Zoodoende had
men door 't liandle om te zetten de revolutie
even in reactie veranderd. En nu moeten wij
de reactie weer in revolutie veranderen via de
verplichte, neutrale Staatsschool. Men kan er
op aan, dat velen deze zotteklap voor „principi
eel" verslijten. Ik vrees echter, dat deze uitvin
ding niets anders bewijst, dan dat de schrijver
lijdt aan principieele waandenkbeelden, waar
voor hij op een andere plaats genezing moet
zoeken dan in 't socialisme.
G. v. AM STIEL.
u ontvangen brief geschreven, sprak -de burg
graaf tot de jonge vrouw, nadat hij de deur zorg
vuldig had gesloten
Waar is zij op dit oogenbiik vroeg de gra
vin aan de hevigste ontroering te prooi.
Daar, antwoordde hij, terwijl hij op zeker
gedeelte van den muur wees.
Het hart der moeder begon ontstuimig te klop
pen. Maar hoe ze ook keek, zij zag niets wat naar
een deur zweemde.
Ik zie geen deur.
De burggraaf deed een paai' passen en raakte
den muur aan.
Omdat degenen, die deze deur hier hebben
geplaatst, antwoordde hij, kunstenaars waren
in hun soort en op bewonderenswaardige wijze
haar hebben weten te verbergen in het metsel
werk en de lambrizeering.
Maar dan is het een deur van een geheime
gevangenis
Volkomen juist. De kleine kamer, die dozt
deur afsluit, heeft waarschijnlijk vroeger als
gevangenis gediend.
En thans ook nog, daar juffrouw De Las
serre er opgesloten zit.
Niet als gevangene, hernam hij. Trouwens
voegde hij er met een valsch lachje bij, ik hoop
wel, dat u vanavond de vreugde zult hebben
haar haar vrijheid terug te geven.
De gravin was naar de onzichtbare deur gc-
loopen en luisterde. Zeker beproefde zij een of
ander geluid, misschien Aurora's stem op te
vangen.
O, zei De Sanzac, het is nutteloos moeite te
doen te luisteren. Zelfs als uw dochter doordrin
gende kreten uitte, zoudt ge haar niet kunnen
verstaan. Geen geluid kan tot hier doordringen.
Daarenboven kan men de deur niet openen
zonder de geheime sluiting te weten. Men moet
op een veer drukken, die men niet zien kan en
waarvan men de juiste plaats moet kennen.
De gravin voelde een rilling door haar leden
gaan. Zij dacht dat de veer wel eens door de een
of andere oorzaak kon weigeren te werken of
stuk raken, en dat dan haar dochter levend be
graven zou zijn in een steenen graf, ten prooi
BINNENL. NIEUWS.
DIEFACHTIGE DIENSTBODEN.
Twee Duitsche dienstmeisjes, die nog maar
kort in Nederland waren gearriveerd om elders
in ons land hun geluk te beproeven. Zij hadden
zich, met hun zware koffers per auto naar den
trein te Arnhem laten brengen, teneinde, zooals
later bleek, naar Amsterdam te vertrekken.
De politie kreeg echter de lucht van dit over
haaste vertrek en toen de meisjes te Amsterdam
arriveerden, stonden daar een paar rechercheurs
te wachten, die de dames mee naar het bureau
namen, ten einde daar de koffers aan een visi-
WIJ BREIEN en repareeren alle soorten Wollen
Kleeding, Konsen en Sokken, ook de aller fijnste.
JAAP SNOR, ZUID STRAAT* 15, DEN HELDER.
Let op den Gelen Winkel.
Depots voor Wieringen HippolytushoefWed.
J. de Beurs Den Oever Jb. Kaleveld
aan de wanhoop, aan de afgrijselijkheden van
den honger en van een langzamen en vreeselij-
ken doodstrijd.
En mijn dochter is daar riep zij vol smart
Maar mijnheer, dat is afschuwelijk
Uw blijdschap zal er straks des te grooter om
zijn. En nu zullen wij, als u het goedvindt, d*s
onderhoud hervatten.
Haast u dan Wat heb ge mij te zeggen
Gij vergeet, dat er voorwaarden zijn
O ja, uw voorwaarden. Welnu, zeg ze
Daar heeft u een pen, inkt en papier. U
moet schrijven
Schrijven Maar wat
De blik der gravin flikkerde. Het woelde en
bruiste in haar binnenste. Maar zij had de kracht
zich in te houden. Moest de burggraaf zich niet
volledig voor haar ontmaskeren En voorts be
sefte zij maar al te wel, dat in dit afgelegen huis
zij en haar dochter in de macht waren van De
Lasserre's lafhartigen vijand. Tot iederen prijs
moest zij diens plannen kennen.
Ik begrijp niet, op welke belooning ik u kan
doen hopen, antwoordde zij. Gij biedt mij uw
toewijding aan. Maar ik kan niet gelooven aan
de waarde van een toewijding, die er op rekent
zich te laten betalen. Kortom, gij gelooft mij ze
kere voorwaarden te moeten stellen. Een dezer
voorwaarden is dat ik u schrijf.
Een klein briefje.
Wat moet ik daarin schrijven Voordat ik
de pen opneem, dien ik tenminste te weten ivat
ik moet schrijven.
Ik begrijp u. U zult mij dat in de pen geven.
Neen. U zult eenvoudig maar hebben over
te schrijven.
Hij haalde uit zijn zak een in vieren gevouwen
vel papier.
Ik heb den brief reeds vooruit klaar ge
maakt. Hier is hij, sprak hij.
Zoo.
Voordat gij hem overschrijft, kunt gij er
kennis van nemen.
Lees hem zelf maar, mijnheer sprak zij.
Ik luister.
JL_L.dk (Wordt vervolgd.)