/3e JAARGANG VRIJDAG ie SEPTEMBER 1932 No. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN EN OMSTREKEN A ADELDOM OF LIEFDE S. COLTOF, KANAALWEG 143-154-155-156 DEN HELDER. Japonnen en Hoeden. ZONDAGS Kanaalweg tot 2 uur GEOPEND. ..DE WAKENDE LEEUW" J. R. KEUSS. Laat 125 Alkmaar. ■WIERINGER COURANT VERSCHÜNT ELKEN DINSDAG EN VRIJDAG. ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden 1. UITGEVER CORN. J. BOSKER, WIERINGEN. BUREAU: HJppolytushoef Wlerlngen. Telefoon Intercomm. No. 19. ADVERTENTIéN Van 15 regel* 0.50. Iedere regel meer f 0.10. Sociaal en Maatschappelijk allerlei. n. We gaan verder, na de groepeering in het vorige stukje gegeven te hebben, met de ge schiedenis van de vakvereenigingen, maar moeten eerst de vraag beantwoorden Wat is vakvereeniging eigenlijk Deze vraag is niet zoo gemakkelijk te be antwoorden, vooral niet, omdat bij het ont staan allerlei factoren hun rol speelden, o.a. de behoefte naar gezelligheid, voorzorgsmaat regelen voor kwade tijden enz. Men kan dit duidelijk zien aan de naam van deze eerste, in 't begin plaatselijke vereenigingen. Zoo was er inl849 te Amsterdam een „bond" ont staan, ik meen van typografen„Voorzorg en genoegen." Langzamerhand ging men de lijnen duide lijker zien en momenteel moet men misschien zeggen de vakvereeniging is een permanen te bond van werknemers, die ten doel heeft de arbeidsvoorwaarden van deze op peil te houden en, zoo mogelijk, te verbeteren. Wat zijn nu hiervoor de middelen Allereerst de collectieve contracten, d.w.z, het vaststellen van een eensoortige regeling ten opzichte van loon, arbeidstijd, feestdagen enz. voor alle arbeiders, werkzaam in een bepaalde tak van arbeid. Danhet ter beschikking hebben van fondsen voor tijden van werkeloosheid, de zgn. werkeloozen kas. Tenslotte gelden voor uitkeering in tijden van staking en uitsluiting. Men zal begrijpen, dat deze middelen eerst aan hun doel kunnen beantwo.orden, wanneer zoo veel mogelijk, zoo niet alle, arbeiders zich georganiseerd hebben in de voor hen in aan merking komende bonden. Let men echter alleen hierop, dan lijkt het er veel op, alsof het in de vakvereeniging er alleen om te doen is, een machtspositie te verwerven. Velen staan ook op dit standpunt, m.i. ten onrechte. Zonder deze versterking van positie af te keuren kan men en moet men uitgaan van de gedachte, dat in de al lereerste plaats de bonden er zijn om een goed georganiseerd overleg te kunnen plegen tusschen werknemer en werkgever. Is men, en dit geldt voor beide zijden, alleen op eigen voordeel belust, dan zal dit steeds ten nadee- le zijn van het geheelstaat het er slecht voor met een bepaald gedeelte van de maat schappij, dan zullen op den duur alle deelen daarvan de gevolgen ondervinden. Natuurlijk weet ik zeer goed, dat overleg niet steeds tot het beoogde doel voert maar ook dan nog blijft staan Samenwerking is beter dan strijd, met daaraan onvermijdelijk verbon den haat. Jammer genoeg leiden de om standigheden er dikwijls toe, dat het slecht ste gekozen wordt. De geschiedenis wijst dit maar al te duidelijk uit Een opmerking nog, voor we terugkeeren tot feiten en jaartallen denkt niet, dat een dergelijke opvatting opgebouwd is op „liefde." In het sociale leven kan het eenigste uit gangspunt zijn „gerechtigheid." We hebben de vorige maal gezegd, dat een van de groepen in de vakbeweging de „mo derne" genoemd wordt, en daarbij aangeduid, dat deze socialistisch gekleurd is. Hoe is het verloop geweest In 1891 hield de Socialistische Internationa le een congres te Brussel en daarvan was het gevolg, dat in verschillende landen een ar- beids-secretariaat opgericht werd, om één centraal punt voor de verschillende bonden en vereenigingen te vormen. In Nederland was dit, het in 1892 tot stand gekomen N.A.S. (Nationaal-Arbeids-Secretariaat)Van den beginne af heeft dit dus Socialistische in vloed ondergaan, hoewel het allen wilde ver eenigingen. En bovendien het was de groot ;te vraag welk socialisme het parlemen taire, dat- dus langs de weg van vertegen woordigers kiezen mee wilde regeeren óf het anti-parlementaire, dat we „syndicalisme" noemen. FEUILLETON. No. 26. De majoor echter, verre van den angst der vrouwen te deelen, stond er met een grimmig gezicht bij, terwijl toorn en verontwaardiging hem vervulden. Eindelijk klopte hij zijn vrouw ongeduldig op den schouder. „Wees nu eens verstandig, Sybille, waar om huil je toch eigenlijk „Och, Hendrik, heb je dan niet gehoord, wat Walter bedreigt „Onzin Je zult toch niet in ernst gelooven, dat zooiets mogelijk is Een Grauenstein als moordenaar gevangen nemen Belachelijk En vluchten moet hij Dat zou nog mooier zijn dan zouden de menschen ten slotte denken, dat hij bang was. Neem mij niet kwalijk, freule, maar als u mijn jongen eer lijk lief hebt, dan moest u zooiets niet verzin nen Rita hief haar hoofd op en keek den ouden man angstig aan. „Denkt u Maar tante zegt, dat hij zoo goed als verloren is De majoor knikte boos. „Dat zij het wenscht, betwijfel ik volstrekt niet en zij zal het hare er wel voor gedaan hebben. Het zou zeker een zoete wraak op mij zijnmaar gelukkig is Renate niet als rechter over mijn zoon aangesteld. Als men werkelijk het ongehoorde zou durven wagen wat ik nog lang niet geloof dan zal één woord van Walter de zaak ophelderen Een verschrikte kreet van Rita onderbrak hem. Haar blik was toevallig op mijnheer Gundling gevallen, van wiens aanwezigheid zij tot dan toe geen vermoeden had gehad. Hier moeten we een oogenblik stil staan om ons af te vragen wat Syndicalisme is. We kunnen het wellicht 't beste zoo zeg gen Het Syndicalisme heeft om tot een Socialistische heilstaat te komen de „Staak maar raak" methodeè Staken en saboteeren, zonder op iets anders te letten, geen onder handeling, niet mee doen aan de regeering, geen strijdkassen, alleen de „revolutionaire geest" moet het doen. Van gezag wil men niets weten, ook niet van de bestuurders van de eigen vakvereeniging collectieve contrac ten zijn de Syndicalisten een doorn in 't oog. Gemakkelijk kan men inzien, dat, wanneer men zoo zou handelen, alles onderstboven zou worden geworpen, en men een reddeloo- ze chaos over zou houden. De „modern" georienteerden, die een ande re opvatting huldigden, kregen dan ook be t-rekkelijk snel genoeg van deze methoden, en lokten in 1904 een verklaring uit van het N. A. S. én scheiden zich af. Zonder cen traal punt konden zij echter ook niet blij ven en zoo sloten de „modernen" zich in 1905 aaneen en stichten het N.V.V. (Neder- landsch Verbond van Vakvereenigingen), dat 1 Januari 1906 met zijn arbeid begon. De groei van het N.V.V. was snel. In 1906 18.960 leden, in 1910 40628, in 1920 247704. Wat doet ondertusschen het N.A.S. Ook in deze linker vleugel komt nog weer eens splitsing. In Rusland waren na de oorlog de bolsje wisten de baas geworden en begonnen, na de eerste revolutionaire periode, aan de opbouw van dat geweldige rijk op communistische wijze. Op het terrein van het Sociale leven stichtte men een eigen, nieuwe vakbeweging, die ook buiten de grenzen van Rusland aan sluiting zocht. Zoo moest ook het N.A.S. beslissen aan sluiting aan de communistische „Roode Vak- vereenigings Internationale" of niet In 1923 heeft het dit gedaan, maar in 1923 zich weer daarvan los gemaakt. De motieven daarvoor zullen we hier niet noemen dat zou te ver voeren. In ieder geval, toen het N. A. S. in 1923 voor Moskau (Roode Vakver. Int.) koos, 'richtten de tegenstanders daarvan in het zelfde jaar het N. S. V. (Nederlandsch Syn dicalistisch Vakverbond) op, dat dus de lijn van het oude N.A.S., vóór de aansluiting aan Moskau, wilde blijven volgen. Als tegenhan ger van de cijfers van het N.V.V. geef ik hier enkele van N.A.S. en N.S.V.. Men ziet dat de getallen zeer klein zijn. N.A.S. in 1920 51.570 leden, 1925 8.110 leden (dat is dus na de split sing), 1930 17.500 leden. N. S. V. 1925 7.300 leden 1930 2.750 leden. Steeds weer zien we deze splitsing binnen het Socialisme op komen, telkens komt er een rechter- en linkervleugel, die dan na veel getwist uiteengaan en meest de grootste vijanden van elkaar worden. Om van deze ingewikkelde geschiedenis een overzicht te geven, hier de jaartallen 1891 Congres v.d. Social. Internationale te Brussel, als gevolg daarvan 1892 Oprichting van het N.A.S. (Nationaal- Arbeids-Secretafiaat.) 1904 Strijd in het N.A.S. De „modernen" scheiden zich af en stichten 1905 het N.V.V. (Nederl. Verbond van Vak vereenigingen. 19171920 Omwenteling in Rusland de communistische Roode Vakvereeni-. gings Internationale (Moskau). Als gevolg daarvan 1923 Aansluiting van het N.A.S. aan Moskau Gevolg splitsing in het N.A.S. Oprichting van het N.S.V. (Neder landsch Syndicalistisch Vakverbond.) In een teekening zou dit ongeveer zoo uit zien Bericht de ontvangst der nieuwste NAJAARS- en WINTERMANTELS. Zondags zijn onze winkels Kanaalweg tot 2 uur geopend. Rijk gegarneerde Mantels met bont op zijde gevoerd SLECHTS f 26.50. Groote sorteering ZIJN ONZE WINKELS BINNENLANDSCH NIEUWS. (Wordt vervolgd.) FINKENSIEPER. Hij zat wel in een krant verdiept, maar het was meer dan waarschijnlijk, dat hij een groot gedeelte van hun gesprek had gehoord. „O hemel, ik dacht dat wij alleen waren.." ,Wees daarover niet ongerust, lief kind zei de gravin. „Dat is slechts mijnheer Gund ling, een geleerde, die bij ons inwoont en ze ker alleen vriendschappelijke deelneming heeft voor alles, wat ons betreft Weer hield voor het huis een rijtuig stil. Twee heeren stapten er uit en gingen na ee- nige aarzeling het hek binnen. Met een lichte buiging ging de eerste naar den majoor. „Graaf majoor van Grauenstein „Die ben ik. Wat wenschen de heeren „Mag ik u verzoeken om een gesprek van twee minuten onder vier oogen Grauenstein werd vaalbleek, boog zwijgend en ging het huis binnen, gevolgd door de bei de heeren. Stijf als een beeld bleef gravin Sybille staan en keek hem na. De jonge freule van Sydow legde onwillekeurig beschermend haar arm om de oude dame heen, want het scheen haar toe, dat deze wankelde. Ook mijnheer Gundling was opgestaan en kwam verschrikt aanloopen. Op dit oogenblik hoorde men door het openstaande raam der benedenkamer een doffen schreeuw en de door een vreemdeling gesproken woorden „Ik verzoek u in uw ei gen belang, majoor, om alle opzien te vermij den. U zou anders uw toestand en dien van uw zoon slechts verergeren Onmiddellijk daarna kwamen de drie hee ren het huis weer uit. De majoor liep in het midden. Zijn tred was onvast en wankelend, zijn blik had een wezenlooze uitdrukking. Zonder zijn vrouw aan te kijken, ging hij haar voorbij naar het wachtende rijtuig, waarin hij plaats nam. De twee heeren gin gen naast hem zitten. Toen het portier van het rijtuig met een doffen slag dichtviel, gaf gravin Sybille een vreeselijken gil. „Zij hebben hem gevangen genomen Toen viel zij bewusteloos in de armen van freule van Sydow. Een kwartier later werd de kantoordeur bij den heer Bolzman wild opengerukt en kwam er een oude heer stormachtig zonder groet naar binnen. Het was mijnheer Theodoor Gundling. Zonder zich "den tijd voor een groet te gun nen, riep hij in de deur al opgewonden uit „Zeg me toch in vredesnaam, man, hoe kon je zoo'n onzin uithalen om de Grauenstein's gevangen te laten nemen, nu ik toch stijf en strak volhield, dat zij onschuldig waren Mijnheer van Bolzman keek verontwaar digd op. „Zeg mij liever, mijnheer, hoe u hier zoo durft binnendringen Ik ken u niet wie heeft u ingelaten „O ja," pruttelde de oude heer nijdig, rukte de witte pruik van zijn hoofd, smeet die in een hoek, richtte zich toen op en keek den commissaris woedend aan. Maar nu kent u mij toch, mijnheer van Bolzman „Hempel riep Bolzman verbaasd. „Jawel, en nu vraag ik antwoord Bolzman zette een hoogmoedig gezicht. „Ik zal u iets zeggen, beste mijnheer Hem pel, uw gemis aan vormen wordt bepaald onaangenaam. De Grauensteins werden ge vangen genomen, omdat ik meer dan ooit van hun schuld overtuigd ben en daarmee basta „Zoo Hempel snakte letterlijk naar lucht. „En ik moet mij dus laten welgevallen, dat men na mijn wekenlang zwoegen mijn net met een moedwillige vuist vernielt O neen, beste mijnheer van Bolzman, ik zal u nu ook iets zeggen u hebt uw belofte, om mij in die zaak zelfstandig en alleen te laten wer ken, slecht gehouden en het begint mij te vervelen, om uw speelbal te zijn Ik verzoek hiermee om mijn onmiddellijk ontslag uit den dienst." „Maar beste mijnheer Hempel Noodlottig gevolg van een stoeipartij. Een doode. Dinsdagmiddag ontstond tusschen den 22-jarigen gehuwden v. Z. uit Gin- neken en den ongeveer 20-jarigen on gehuwde v.d. B. uit Bergen op Zoom, beiden werkzaam bij de Intern. Gewa pend Betonbouw te Breda, een stoei partij. Van Z. die een schroevendraai er in de hand had, gaf v.d. B. al stoei ende, een klap tegen het hoofd. Van der B. klaagde aanvankelijk over hoofdpijn, doch ging eenigen tijd later, nadat de werkmeester hem er» v. Z. over het stoeien had onderhouden wederom aan zijn werk. Eenigen tijd daarna begon Van der B. zich onwel ie gevoelen, hetgeen ook den werkmees ter, daar Van der B. begon te wankelen opviel. Bijna onmiddellijk daarna, zakte Van der B. ineen en was een lijk. De gemeente-politie werd aanstonds met het geval in kennis gesteld. Zij hield v. Z. aan, in afwachting van na der onderzoek. Van Z., die zich thans in arrest be vindt, is zeer onder den indruk van het gebeurde. De Ratten aan boord van het s.s. „Waterland". De directeur van den Gemeentelij ken Geneeskundigen en Gezondheids dienst bericht, dat het s.s. „Waterland" van de Koninklijke Hollandsche Lloyd in den nacht van 9 op 10 September j.i. binnenliep. Van de autoriteiten te Hamburg was bericht binnengekomen dat bij de lossing van o.m. lijnzaad, af komstig van Zuid-Afrika, gevonden waren 'n vijftigtal doode ratten, eij dat waar het toch voor Amsterdam be stemd was, men daar van verdere maatregelen afzag. Te Amsterdam aan gekomen, is het schip van rattenschil- den voorzien, de bemanning vrijgela ten en het schip met cyaangas ontrat. Er was aan boord een geweldig certifi caat, gedateerd 8 Juni 1932, te Ham burg afgegeven toen daar ontratting plaats vond door middel van zwavel. Door de gassing met cyaan te Amster dam, werden 626 ratten gedood. Hoe wel het onderzoek nog niet geheel is afgeloopen staat op het oogenblik vrij wel vast, dat er geen pestzieke ratten aan boord waren. Nader deelt men mede, dat het aan tal gevonden ratten aan boord van het schip de 800 nadert. Vergiftigingsgeval te Vreeland. Opzet in het spel Een dezer dagen werd iemand te Vreeland plotseling onwe.1 Op genees kundig advies werd de man naar hel ziekenhuis te Utrecht overgebracht „Ik ben geen „beste" meneer Hempel, ik ben doodgewoon Hempel en wil dat blijven Doe nu verder maar, wat u verkiest, en ik zal ook doen, wat ik verkies." „Wat moet dat nu weer beteekenen „Dat ik de moordenaars van nu af aan op eigen gezag zal nagaan. Als gewoon burger Voor mijn genoegen En reken er maar op. dat wij elkaar zullen wederzien indien niet vóór dien tijd, dan toch bij de terechtzitting. En reken er dan ook maar op, dat dit weder zien dan voor mij een genoegen zal zijn l Goeiendag Hempel verliet het kantoor, waarvan hij de deur niet, te zacht achter zich sloot, en stormde de trap af. Beneden in den gang liep hij een man te gen het lijf. „Pardon prevelde hij en wilde doorloo- pen. Bij den toon van zijn stem keek de an der verbaasd op en liep hem haastig na. „Mijnheer Hempel.... mijnheer Hempel Hempel keek dadelijk om. „O Kockstein, jij „Ja, en ik zocht u al heinde en ver." „Bah, wat je me vertellen wil, dat weet ik al, maar ik ben toch blij, dat ik je ontmoet. Ik heb een gewichtige opdracht voor je. Je moet dadelijk voor mij naar Grauenegg, om iets uit te visschen. Maar weet het welik ben van nu af aan een gewoon, vrij burger. Ik heb die lui daar binnen mijn onmiddellijk ontslag gevraagd. Wat je van nu af aan in opdracht van mij doet, wordt als geheim be handeld en door mij extra betaald, begre pen „Zeer goed Wat voor een opdracht hebt u?" Dat zal ik je dadelijk uiteenzetten, als je meegaat naar mijn huis. Eerst moet ik die grauwe ouderdom van mijn gezicht wasschen, die heeft nu geen reden van bestaan meer. Kockstein lachte. „Ik dacht dadelijk al wel, dat u achter dien mijnheer Grundling zat." „Je hebt, waarlijk meer verstand dan je zijn toestand was tamelijk ernstig. In- tusschen heeft de justitie een onder zoek bevolen, daar 't ziektegeval wees op vergiftiging. Een onderzoek in zijn woning werd ingesteld en de gemeente en rijkspolitie legden beslag op een hoeveelheid boter, terwijl 'n leeg doos je, waarin rattenvergift had gezeten, meegenomen werd. Vermoed wordt, dat het rattenvergift door de boter is gedaan. Na een uitgebreid onderzoek werden aangehouden de 22-jarige echtgenoote van het slachtoffer, die te Weesp bij haar ouders woonde, en de ongeveer 50-jarige schoonmoeder van den man. Beiden zijn gevankelijk naar Vreeland overgebracht, waar zij na een verhoor zijn opgesloten. Beide vrouwen worden verdacht bij afwezigheid van den man het huis te zijn ingegaan om daar het vergift door de boter te doen. Het parket uit Utrecht kwam ter plaatse om een uitgebreid onderzoek in te stellen. Schadeloosstelling voor Zuiderzee- visschers. Publicatie van een K.B. gevraagd. Het lid van de Tweede Kamer de heer Duymaer van Twist heeft den Mi nister van Waterstaat gevraagd Is de minister bereid het K.B. van 19 Mei betreffende de geldelijke tege moetkomingen aan de belanghebben den in den zin van art 1 van de Zuider zeesteunwet 1925, gewijzigd bij de wet van 27 Maart 1931, openbaar te maken? Zoo ja, mag dan verwacht worden, dat de publicatie van het besluit met eenigen spoed geschiedt VOOR BETERE PIJP - TABAK TABAKSFABRIEK collega Steiner met zijn blozend gezicht Die kerel heeft mij al dien tijd voor een me deplichtige van den majoor gehouden en is mij nauwkeurig nagegaan. Zelfs mijn ge droogde planten heeft hij in mijn afwezig heid eens in het geheim nagesnuffeld. Hij dacht vermoedelijk, dat er bloed aan kleefde van die geheimzinnige Grauenegger moorden! Maar daar zijn wij al aan mijn woning." XIII. In de bediendenkamer van Grauenegg ging het vroolijk en druk toe, want zooals het spreekwoord zegt„als de kat van huis is, dansen de muizen." De gravin was namelijk voor eenige dagen met haar nicht en Herbert overgehuisd naar haar woning in de stad en werd pas morgen terugverwacht. Zij had Jan meegenomen, die de kleeren van zijn vermoorden meester moest inpakken en meebrengen naar Grauenegg. De laatste vrije avond, zoo was in den hoogen raad der bedienden besloten, moest feestelijk gevierd worden. Rika, de keukenmeid had een fijn maal klaargemaakt, Lisette en Treesje, de twee kamermeisjes der grafelijke dames dek ten de tafel en Frans bracht uit den kelder een half dozijn flesschen met een eerbied waardig uiterlijk te voorschijn. Toen Rika dit zag, schudde zij bedenkelijk haar hoofd. „Och, och als mevrouw dat eens zag Je weet toch, Frans, dat zij de flesschen altijd natelt „Heb maar geen angst In de tegenwoor dige omstandigheden denkt men er niet aan. Denk eens even aan alles, wat ze aan haar hoofd heeft de moord van den graaf, de verloving van graaf Herbert, en nu nog de gevangenneming van haar zwager en haar neef, die twee moorden op hun geweten moe ten hebben En bij dat alles zou zij de flesschen in den kelder tellen Geen denken aan (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Wieringer courant | 1932 | | pagina 1