llgiy NIBUWA- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR Ëi||g!
27e JAARGANG
VRIJDAG g? MAART 1936
No. 25
WIBRHVOBN BR OMSTREKEN
BELASTINGHEFFING
VOORHEEN EN THANS
STRIJDENDE ZIELEN.
REIST PER W.A.C.O.
GEMEENTERAAD VAN ZIJPE.
WIERINGER COURANTS
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG en VRIJDAG
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden f 1.—.
UITGEVER
CORN. J. BOSKER WIERINGEN
BUREAU:
Hippolytushoef Wieringen
Telef. Intercomm. No. 19.
ADVERTENTIëN:
Van 1 5 regels f 0.50
Iedere regel meer f 0.10
door Mr. J. H. van Doorne
Advocaat en belastingconsulent.
VERVOLG.)
Het was de beroemde financier Gogel, die
het Nederlandsche belastingwezen op pooten
zette en in 1805 drie directe belastingen in
voerde, de patentbelasting, de grondbelasting
en de personeele belasting, welke laatste nog
heden, zij het ook inmiddels zeer gewijzigd,
bestaan.
Daarnaast werden geregeld de Indirecte
Belastingen (registratie-, zegel-, griffie
hypotheekrechten) en de Vereenigde Rechten
(accijns op bier), azijn, wijn, gedistilleerd, ta
bak, zout, gouden en zilveren werken en be
lasting op vervoermiddelen). De lezer zal de
meeste hiervan ook uit de huidige belasting
heffing terugkennen.
In hoofdzaak bleef dit stelsel bestaan tot
1890 toen Minister Pierson de belastingen
reorganiseerde de patentbelasting verving
FEUILLETON.
Roman van Hugo Bettauer.
(Nadruk verboden).
17.)
Nu traden de rechters de zaal binnen, ver
zamelden zich de juryleden en werd ook de
beklaagde binnengeleid. Allen zagen bleek,
waren zichtbaar nerveus en opgewonden.
Hartwig niet minder dan de president, de of
ficier en zijn verdediger. Zelfs de eendensna
vel beefde over het geheele lichaam van op-
Winding en liet geen oog van den rijkskanse
lier af. Wat een eer, wat een belangrijke dag
voor de stamtafel
Op hetzelfde oogenblik, dat de president de
zitting voor geopend verklaarde, sprong Joa-
chim von Dengern naar voren. De president
verleende hem het woord.
Joachim von Dengern stond daar star en
onbeweeglijk, de oogen half gesloten en be
gon met luide, maar eentonige stem, welke
den indruk vestigde dat hetgeen hij had me
de te deelen al van zeer geringe beteekenis
was
Ik heb gisteren gezegd, dat ik nog een
belangrijk onderzoek had in te stellen. Dit
onderzoek heeft inderdaad een gunstig resul
taat opgeleverd en ik kan slechts betreuren
dat ik de bewijzen, waarover ik nu beschik,
niet eerder in handen heb gekregen, omdat
ik daardoor meneer de president u, zoowel
als de heeren rechters en juryleden het ge
heele proces had kunnen besparen.
Geweldige consternatie in de zaal, de pre
sident klopt op de tafel en verzoekt de aan
wezigen zich van alle op- of aanmerkingen te
onthouden.
Dan vervolgt Von Dengern
Meneer de president zal mij wel willen
veroorloven, ietwat uitvoerig te zijn en in
groote trekken het resultaat van mijn onder
zoek, dat mij eenige maanden lang onder
ernstige bedenkingen en voortdurende twij
fel in beslag heeft genomen, te res&pitu&e-
door de thans nog"bij velen bekende en in
1914 afgeschafte bedrijfsbelasting, de vermo
gensbelasting invoerde, en de successierechten
opnieuw regelde. Hoe men in dien tijd over
de belastingheffing dacht blijkt uit het vol
gende rijmpje uit die dagen
Wie telt de lasten op,
die hier zijn uitgeschreven
Wanneer men 't wel bedenkt,
't is schier om van' te beven
De handel wordt daarbij gedwarsboomd
en verdrukt,
Betalen is het woord, hoe 't volk
gaat gebukt.
Belasting op de turf, belasting op de kolen,
Belasting op het meel, als 't afkomt
van den molen,
Belasting voor 't patent,
belasting op het zout,
Belasting op de steen,
belasting op het hout,
Belasting om den rook den schoorsteen
uit te leiden,
Belasting op de knechts,
belasting op de meiden,
Belasting op het bier, op zeep en op azijn,
Belasting op de deur, belasting op den wijn,
Belasting op den grond, op polders
en op waarden,
Belasting op 't geslacht,
belasting op de paarden,
Belasting op de lucht bij 't rijden uit de poort,
Belasting op het licht als 't dooi
de vensters gloort,
Belasting op het huis,
voor d'eigenaar en gebruiker,
Belasting op de thee,
op sterken drank en suiker,
Belasting op de kunst, belasting op 't vermaak,
Ja, 's is een zeldzaamheid
een niet belaste zaak
Zelfs moet men, om geen scha
zich op den hals te halen,
Het zegel bovendien aan 's-Rijkskantoor
betalen.
Zoo was het in de zeventiger jaren. De be
lastingbetaler is er in de daaropvolgende
eeuw niet zoo bijster op vooruitgegaan
Sommige van bovenstaande belastingen
kennen wij thans maar meer met name
maar hoeveel andere zijn er voor in de
plaats gekomen
Dat willen we nu eens gaan bekijken.
Onze vaders en grootvaders dachten heusch
dat ze er al erg aan toe waren in de jaren
vóór 1892, dat blijkt uit bovenstaande dich
terlijke verzuchting. Het is dus te begrijpen,
dat toen in 1892 de belastingschroef werd
aangedraaid door het aannemen van twee
nieuwe belastingen, de bedrijfsbelasting, en
de vermogensbelasting, zulks al als een zware
druk werd gevoeld. Tot dusver kende men
als directe belastingen nog slechts de perso
neele en de grondbelasting, en dat vond men
al een héél ding. De steeds zwaarder worden
de financieele lasten des l&nds eischten nau
welijks ruim twintig jaar nadien een belas
ting, die niet alleen de bedrijven, maar alle
inkomens boven een zeker minimum belastte,,
de inkomstenbelasting. Theoretisch ongetwij
feld de meest juiste vorm van belastinghef
fing, namelijk naar draagvermogen.
En daarom is het eendeels te verwonderen,
dat men eerst zoo laat tot het heffen van
deze belasting is overgegaan. Een der oorza
ken van dit verschijnsel is hierin te zoeken,
dat men de aan de heffing verbonden bezwa
ren schier onoverkomelijk achtte. Men noem
de dat het vrijwel onmogelijk was te geraken
tot een stelsel, waarbij ten naastenbij de
ren. Vóór alles zou ik echter den nadruk wil
len leggen, dat wij allen helaas van het be
gin af aan van onjuiste verdenkingen zijn
uitgegaan. De politie, de rechtercommissaris,
het openbaar ministerie en nu de edelacht
bare heeren president en rechters hebben de
overtuiging gehad en hebben die vermoede
lijk nog, dat er vijf vrouwen verdwenen zijn,
die door 'n misdadiger zijn vermoord. Dat is
echter niet zoo. In werkelijkheid gaat het
niet om vijf meisjes, maar altijd om een en
hetzelfde en dit eene meisje is heelemaal niet
vermoord, werd niet vermoord, doch leeft en
bevindt zich op het oogenblik op den corri
dor, waar zij zoolang wacht tot zij zal wor
den verhoord.
Het tumult, dat na deze woorden losbarstte,
was onbeschrijfelijk. De rechters, de juryle
den, de toehoorders sprongen op, een oorver-
doovend lawaai van schreeuwende menschen
een schandaaldie vent is gek geworden
gooi 'm er uit en de president moest als
een waanzinnige op de tafel kloppen alvo
rens de orde althans eenigermate was her
steld. En nu richtten zich aller blikken op
Hartwig, die daar ietwat hulpeloos zat, de
armen over de borst gekruist, vuurrood in het
gezicht en verlegen lachend.
De presidentHoewel ik de opwinding van
alle aanwezigen ten volle kan begrijpen, moet
ik toch om de grootste stilte verzoeken, daar
ik anders genoodzaakt zou zijn, de zaal te
laten ontruimen.
De officier hield het niet langer uit. Ook
hij had behoefte zijn hart te luchten en met
lachende stem zeide hij Meneer de commis
saris, ik behoef u er toch wel niet aan te
herinneren, dat u hier geheel onder eede
staat
Neen, dat behoeft u zeker niet, meneer
de officier.
Stille vroolijkheid onder het auditorium.
Von Dengern vervolgde
Ik zou er thans op willen wijzen, dat ik,
van het oogenblik af, waarop de politie mij
met het onderzoek in deze zaak belastte, door
ernstige bezwaren geplaagd werd. Permit
teert u, dat ik even in de geschiedenis terug
ga. Vijf BériUnsohe kamerverhuursters deden
grootte van het inkomen der verschillende
individuen werd vastgesteld. De aangifte
het eenige middel, werd onbetrouwbaar en
ondeuglijk geacht. Maar eenmaal ingevoerd,
heeft de praktijk wel geleerd, dat dit middel
onmisbaar was.
Een groote, misschien wel de grootste, ca
tegorie van belastingplichtigen die voorheen
geen reden tot klagen had over te zware
belastingdruk, die der landbouwers, werd door
de wét op de inkomstenbelasting, thans voor
het eerst voor het volle pond getroffen.. On
der de wet op de bedrijfsbelasting betaalde
de boer belasting naar een gefixeerde bedrijfs
opbrengst welke werd vastgesteld op 4% van
het in zijn bedrijf gestoken kapitaal. Echter
werd, om dubbele belasting te voorkomend!)
hij niet aangeslagen in de bedrijfsbelasting,
maar uitsluitend in de vermogensbelasting
en dat over 4% van zijn kapitaal. Merkwaar
dig is het in deze tijden te lezen, welke de
redenen waren om de boeren zoo coulant te
behandelen. Zij betaalden grondbelasting,
heette hethun bedrijf was al belast. (Aan
pachtboeren dacht men toen zeker niet
Hun antipathie tegen een inkomstenbelas
ting was overbekend, en men vreesde dat de
nieuwe regeling zou mislukken als de boeren
daarin betrokken werden. Ten derdede
boeren houden geen boek, dus hun opbrengst
is nimmer te controleerenEn dan te be
denken dat deze argumenten slechts ruim
twintig jaar geleden doorslaggevend waren
voor de vrijstelling van de boeren
Over alle bovengenoemde bezwaren werd
in 1914 heengestaptvan toenaf betaalde de
boer zijn inkomstenbelasting van de winst
van zijn bedrijfgelijk ieder ander. Het was
toen voor de boeren een gulden tijd en al
lerminst had men kunnen denken dat slechts
een jaar daarna een nieuwe wet noodig zou
worden, om den fiscus zijn aandeel in de
door oorlogsomstandigheden gemaakte extra
winsten te geven, middels de beruchte „Wet
op de oorlogswinst-belasting."
Maar daarover in een volgend artikel.
(Wordt vervolgd).
naar" en „De Volksstem" zijn begon
nen met het publiceeren van regelma
tig' maandelijkse artikelen over Espe
ranto.
De courant „De Morgenpost", dag
blad van de Vlaamse intellectuelen in
België heeft een wekelijkse Esperant.o-
ubriek geopend.
GEMEENTE ZIJPE.
ESPERANTO-NIEUWS.
Jeugdbladen publiceeren een Espe-
ranto-cursus.
De Nederlandse jeugdbladen „Onze
Courant" en „De Jonge Wacht", uitge
ver „Drukkerij Helmond" in Helmond,
zijn begonnen met het publiceeren van
een cursus van de taal Esperanto.
De cursus is onder leiding van den
heer V. L. Van Weddingen.
Regelmatige artikels over Esperan
to in Vlaamse bladen.
Het grootste Katholieke Vlaamse dag
blad „Gazet van Antwerpen, verschij
nend in een oplaag van 100.000 exem
plaren, en de provinciale weekbladen
„Het belang van Limburg", „De Bilze-
3 x per dag vanaf Den Helder - Wieringen -
door de Wieringermeer naar Medemblik,
Hoorn, Edam, Amsterdam en alle plaatsen
van geheel West-Friesland.
Inlichtingen en dienstregelingen verkrijg
baar bij Bosker's Boekhandel, Brugstraat 21
Middenmeer.
Openbare vergadering van den Raad dei-
Gemeente Zijpe op Dinsdag 24 Maart 1936,
des namiddags 2 uur.
Aanwezig alle leden.
Voorzitter de heer Mr. D. Breebaart, Bur
gemeester.
Secretaris de heer J. A. de Boer.
De Voorzitter opent de vergadering met een
woord van welkom waarna de notulen der
vorige vergadering onveranderd worden vast
gesteld.
Mededeelingen en ingekomen stukken.
a. Mededeeling inzake goedkeuring Raads
besluit tot verlaging van de huren der onder
wijzerswoningen.
b. Idem 1ste suppletoire gemeentebegroo-
ting 1935.
c. Idem Verordening op de heffing van
besmettelijke-ziektengelden.
d. Mededeeling inzake aanneming van in
de vorige vergadering gedane benoemingen.
e. Dankbetuiging van het Bestuur van de
Politiehondendresseerclub „Zijpe e.o." voor
toetreding als donatrice en voor toegekende
jaarlijksche bijdrage.
f. Dankbetuiging van H. Jippes voor de
verlaging van den huurprijs zijner woning.
g. Mededeeling inzake niet-toepassing
rouleerregellng.
h. Idem nieuwe salarisregeling voor de
Ambtenaren van den Burgerlijken Stand.
i. Idem verleend ziekte-verlof aan den
Burgemeester.
j. Proces-verbaal kasverificatie Gemeente-
Ontvanger.
Bovenstaande stukken en mededeelingen
worden voor kennisgeving aangenomen.
k. Jaarverslag 1935 van
Kamer van Koophandel en Fabrieken te'
AlkmaarWijkverpleging in de gemeente
Zijpe Politie-Radio-Commissie Commis-
siën tot wering van schoolverzuim Commis
sie tot voorlichting bij de beroepskeuze te
Den Helder (over 1934).
Zullen circuleeren.
1. Verslag van de op 8 Februari j.1. gehou
den vergadering van de Commissie van Uit
voering van den Vleschkeuringsdienst, kring
Barsingerhorn.
m. Verzoek van J. M. Mol e.a. te 't Zand
om plaatsing van een lichtpunt op den hoek
Rijksweg-Bosch weg.
Burg. en Weth. stellen voor op dit verzoek
afwijzend te beschikken.
De voorzitter zegt, dat men er niet aan
kan beginnen om op ieder kruispunt maar
een lantaarn te plaatsen.
Dan zouden er nog tallooze moeten worden
bijgeplaatst. Voorts gelooft spr. dat de toe
stand daar niet zoo erg is, als in adres wordt
gezegd.
De heer Doedens wijst er op, dat het op
een donkere avond absoluut onmogelijk is
om den Boschweg te vinden.
De voorz. is van oordeel, dat men dan maar
Uitsluitend verkrijgbaar in de oran]e-bandbulijej van
30 tabl. 70 ets. en oranjezakjes ven 2 tabl. a 10 ets.
aangifte van vermissing van haar vijf huur
sters. De namen van deze vijf zijn van een
belachelijke alledaagschheid. Namen, welke
in Berlijn bij honderden en in 't kleinste
Duitsche stadje nog bij het dozijn voorko
men. Goed, toeval of een systeem van den
moordenaar om zich zijn slachtoffers onder
de alledaagsche namen te zoeken. Wij lieten
ons door de hospita's een beschrijving geven
van de verdwenen meisjes. Er kwam niet veel
door aan het licht. Bruin, zwart, roodachtig,
lorgnet maar geen bijzondere kenteekens.
Tevergeefs wachtte ik op het verlossende
woord, op een tastbare bijzonderheid, geheel
kreupel, een opvallenden neus, een merkwaar
dig gevormden mond. Welke grootte, wat
voor 'n figuur? vroegen we ongeduldig. Weer
kleurlooze antwoorden. Slank, middelmatig,
juffrouw Cohen zelfs ietwat gezet. Alles ten
slotte een kwestie van aanzien en daarom
zeer veranderlijk. Maar middelmatigDit
woord werd gebruikt door elk van de vijf
hospita's zij allen waren het er, nadat wij
daar steeds weer op waren teruggekomen,
over eens, dat haar huurster niet bijzonder
klein, maar van middelmatige lengte was.
Dat gaf me te denken, deed eerst eenigen
nog niet eens den drempel van het bewust
zijn bereikenden twijfel in mij opkomen. Op
een van de daaropvolgende dagen liet ik op
een vrij druk punt van de stad menschen aan
mij voorbij gaan. Ik deelde telkens vijf van
de zich langs mij heen spoedende vrouwen in
een groep in en kwam tot het volgende resul
taat honderd groepen trokken aan mijn oog
voorbij en niet één enkele maal kwam het
voor, dat een geheele groep uit middelmatig
groote vrouwen bestond. Van de vijf was er
ten minste altijd één groot of één klein.
Von Dengern vervolgde
Edoch ik schudde het wantrouwen van
mij af, liet m'n twijfel niet opkomen en gaf
het toeval, de gemakkelijkste van alle uit
vluchten, de schuld. Er was echter nog iets,
dat me verdacht voorkwam. Een van de vrou
wen had beweerd, dat haar huurster opval
lend kleine voeten had gehad, zóó klein, dat
het dienstmeisje, toen het de schoenen poet
ste, er haar verwondering over te kennen had
een lantaarntje moet meenemen. De gemeen-
tefinanciën laten eenvoudig inwilliging van
het verzoek niet toe.
Na eenige besprekingen wordt overeenkom
stig het voorstel van B. en W. besloten.
De heer Bruin wijst er nog op, dat de straat
verlichting te Burgerbrug in plaats van
's avonds, overdag brandt en verzoekt hierop
de aandacht van degene, die voor de bedie
ning der klokken zorgt, te willen vestigen.
De voorzitter zegt, dat B. en W. er over
zullen schrijven.
n. Mededeeling dat Ged. Staten kunnen
goedvinden, dat het door de liquidatie van
een gedeelte van de Noorder Stoomtramweg
vrijkomende geld wordt besteed voor restau
ratie van de Raadszaal.
o. Schrijven van de Directie van het
P. E. N., dat zij verplaating van de transfor
matorzuil te Schagerbrug slechts kunnen doen
plaats hebben, indien de gemeente f 1621.- in
de kosten bijdraagt.
De voorzitter zegt, dat B. en W. het aanbod
van het P.E.N. wel erg roijaal vinden, doch
dat zij op grond van de gemeentefinanciën
er niet op kunnen ingaan.
p. Mededeeling onderzoek woningbouw.
De voorzitter zegt, dat naar aanleiding van
het gesprokene in de vorige vergadering door
den Gemeente-Opzichter plannen en teeke-
n ingen voor nieuwe arbeiderswoniingen zijn
gemaakt, doch dat nog een conferentie moet
worden gehouden met de Woningbouwveree-
niging, zoodat de Raad t.z.t. nader zal worden
ingelicht.
De Heer Veltman deelt mede, dat er op
1 Maart j.1. iemand te Oudesluis uit zijn wo-
n ing is gezet, waardoor het gezin thans is
gehuisvest in een woning welke voor de zwak
ke vrouw in het gezin absoluut ongeschikt is.
Spr. wil de aandacht van B. en W. hierop
vestigen, omdat dit het gebrek aan goede
arbeiderswoningen bewijst en opdat B. en
W. diligent zullen zijn.
Verzoeken van de R.K. Schoolbesturen
om voorschot op de gemeentelijke vergoeding
overeenkomstig art. 101 der Lager-onderwijs-
wet 1920, voor het dienstjaar 1936.
De voorschotten worden overeenkomstig
het voorstel van B. en W. vastgesteld voor de
school te Burgerbrug op f 615.-, voor die te
't Zand op f 2200.-.
gegeven. Terwijl deze verklaring werd afge
legd, lagen de achtergebleven voorwerpen
der verdwenenen voor ons. Ik doorzocht snel
de kleedingstukken van het meisje met de
kleine voeten en stiet op gehavende kousen
nummer twee en op versleten lage schoenen,
die me nog al groot leken en naderhand door
een schoenmaker als nummer een en veertig
werden herkend. Hoe kwam kwam een meis
je met zulke opvallend kleine voeten aan
zulke, al even opvallend groote schoenen
Jammer genoeg ontwikkelde ik m'n ver
moedens niet logisch verder toen verzette ik
me tegen m'n twijfel door mezelf wijs te ma
ken, dat die Grete Möller een arm kind moest
zijn, dat blij was, wanneer het in deze dure
tijden van iemand een paar schoenen cadeau
kreeg. Nu zie ik wel in dat deze conclusie
uiterst lichtvaardig en geheel in strijd was
met de vrouwelijke mentaliteit. Ik had het
er met mezelf over eens moeten worden, dat
een meisje met kleine voeten liever zou ver
hongeren dan plompe groote schoenen dra
gen.
Eenige hilariteit onder de toehoorders ver
brak de doodsche stilte en de rijkskanselier
zei met een diepe basstem tegen den presi
dent van den Rijksdag Je reinste Sherlock
Holmes.
Von Dengern sprak kalm verder
En dan nog iets. De troostelooze toe
stand der achtergelaten kleedingstukken der
verdwenen meisjes vormde een tastbaar be
wijs van haar armoede. En toch had elk van
haar de huur een maand vooruit betaald.
Ook dat was merkwaardig en deed een on
behaaglijk, onzeker gevoel in mij opkomen.
Daar ik echter tot eiken prijs aan een vrou
wenmoordenaar wilde gelooven, onderdrukte
ik dit zoo goed als elk ander bezwaar en be
gon naar een aanknoopingspunt te zoeken.
Wat er verder gebeurde, meneer de president,
heb ik gisteren reeds uitvoerig uiteengezet.
Met een ongelooflijke onhandigheid viel de
man die de huwelijksannonce onder het motto
„Idylle aan de Havel" had opgegeven mij in
de handen. Met een onvoorzichtigheid, die
me alweer verdacht voorkwam. Maar het eene,
bewijs stapelde zich op het andere, alles klop-!
te, het materiaal was zóó overstelpend dat
het weer allen twijfel in mij deed verstikken.
Langs een omweg, nl. door bemiddeling van
een dame, redactiesecretaresse van de Herold,
maakte ik kennis met Thomas Hartwig. Deze
jongedame mejuffrouw Lotte Fröhlich, werd
door mij niet in de zaak Hartwig betrokken.
Eenerzijds omdat ik dit Hartwig bij zijn ar
restatie had beloofd, anderzijds omdat ik
haar absoluut onschuldig waande en zeker zou
dan ook niets veranderd zijn, wanneer ik
haar als getuige had voorgeleid.
Nadat ik met Thomas Hartwig aanvanke
lijk onder valsche vlag had gesproken en
hem daarna had gearresteerd, waren mij de
motieven van zijn ontzettende misdaad vrij
duidelijk. Een sentimenteel mensch, dweper,
romantisch aangelegdZulke lieden zijn
licht geneigd het onwaarschijnlijkste te doen,
heldendaden zoo goed als misdaden. Zij
laten zich kruisigen, maar zij zijn ook in staat
om bommen te werpen. Het bijzondere aan
Hartwig was echterhij weet, dat hij wat
presteert, hij weet, dat hij een geniale schrij
ver is en ziet daarbij geen kans over den
muur van hindernissen, welke hem in den
weg staat, heen te komen. Zijn boek wordt
niet gelezen, zijn tooneelstuk niet opgevoerd,
hij heeft vaak geen geld genoeg om behoor
lijk te eten, is een gemakkeling, voelt dat hij
dit ellendige leven niet langer kan dragen,
schrikt bij de gedachte, dat het erfdeel van
zijn moeder, longtuberculose, zich ook van
hem meester kan maken, wanneer hem de
gelegenheid ontbreekt zich krachtig te voe
den,, goed te leven. Daarbij komt dan nog
zijn verhouding tot Lotte Fröhlich, een knap,
verstandig schepseltje, dat hem even liefheeft
als hij haar. Hij wordt steeds moedeloozer,
maar ook zijn plan om zijn positie door een
daad van geweld te verbeteren, daardoor te
kunnen volhouden zijn roman en het drama
te kunnen voltooien en Lotte tot vrouw te
kunnen nemen, wordt sterker. En daar hij,
zooals hij mij trouwens bij ons onderhoud
zeide, zijn eigen belangen hoog boven die
van andere menschen stelt, is hij tenslotte
tot elke misdaad in staat.
(Wordt vervolgd.)
