TWEEDE BLAD. VRIJDAG 10 JULI 1936 No. BB NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN EN OMSTREKEN WIERINGER COURANT BINNENLANDSCH NIEUWS. TEGEN DEN GIFGASOORLOG. Jhr. O. Reuchlin, leider van het Ne- derlandsche Volkenhonds-bureau te Genève, heeft in opdracht van minis ter De Graeff aan den secretaris van den Volkenbond in Fransche vertaling toegezonden het door meer dan 4009 Nederlandsche mannen en vrouwen onderteekende protest tegen het ge bruik van gilgas door Italië in Abes- sinië, waarbij tevens voor de toekomst geëischt wordt handhaving van het verbod inzake de gitgasoorlog, zijnde dit een barbaarsch en menschoni- eerend wapen, dat ook de weerlooze burgerbevolking treft. Ook de 186 lijs ten met de onderteekeningeh van het protest zijn mede aan het Volkenbond- secretariaat toegezonden. Tot de onder teekenaars van dit protest, dat te dan ken is gan het initiatief van den heer H. P. Scheijder te Bussum, behooren veie doktoren, predikanten, rechtsge leerden, ingenieurs, officieren, Boode Kruiszusters, leeraren en vertegenwoor digers van den middenstand en van de a rbeidersklasse. Nederlandsche dame valt van rots. Een groep Nederlandsche toeristen bezocht dezer dagen de rots te Marclie les Dames, waar koning Albert om het leven is gekomen. Een dame van 't gezelschap, die de rots was beklommen, gleed uit en stort te neer. Onmiddellijk werd een genees heer geroepen, die haar naar een kli niek deed overbrengen. De koolziekte te Obdam. Na de aardappelen worden thans ook de koolplanten door ziekte, de z.g. val- ders-ziekte, die door het kopmaatje veroorzaakt wordt, aangetast. Enkele akkers zijn reeds dientengevolge omgc schraapt, daar ze zoo goed als waarde loos waren geworden. De ziekten, het noodweer, dat veel schade heeft aangericht en de al enke le jaren abnormaal lage prijzen wer pen een weinig rooskleurig uitzicht op de geldelijke uitkomsten, ook voor dit jaar. Gaat U met vacantie naar bosch en heide, zee en strand Verzuim dan toch vooral niet AMILDA-zonnebruin-, crème mede te nemen. Deze beschermt tegen vervellen en zonnebrand en bvordert tevens een snelle, mooie natuurlijke huidbruining, óók bij weinig of geen zon. Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct. BUITENLANDSCH NIEUWS. VEREENIGDE STATEN. Hitte eischt 50 levens. In de afgeloopen 24 uur zijn te Chi- cago 50 personen om het leven geko men tengevolge van de warmte, hetzij direct, hetzij door verdrinken tijdens VOOR ONZE ZUIDERZEE- EN WIERVISSCHERS. ADRES AAN DE TWEEDE KAMER. Dato 29 Juni 1936 is een adres gericht aan de Tweede Kamer der Staten Generaal, dat we hier, om het groote belang daarvan, ln zijn geheel laten volgen Geven eerbiedig te kennen De ondergeteekenden Dirk Vlas Wz. en Jan Henkes, wonende te Texel, ten deze optredende voor en namens de Visscherij ver- eeniging D.E.T.V.., (Door Eendracht tot Voor uitgang) gevestigd te Texel en Biem Vlaming en Aris Ellen Az., wonende te Texel, ten de ze optredende voor en namens de Coöpera tieve Inkoopvereeniging Oosterend, gevestigd te Texel, domicilie kiezende ten huize van vorengenoemde J. Henkes, Parkstraat 38 te Den Burg op Texel dat de door hen vertegenwoordigende ver- eenigingen omvatten al degenen, die steeds een bestaan hebben gevonden of trachten te vinden in de uitoefening van de visscherij of een nevenbedrijf HOE HET WAS. dat de visschersvloot op Texel gestation- neerd en van daaruit varende, ook de laatste jaren heeft bestaan uit 35 a 40 schepen, die, in de regel bemand met twee personen, aan ongeveer 80 personen een volledig en behoor lijk bestaan verschaften* terwijl daarnaast 100 a 150 personen een overwegend deel van hun bestaan konden vinden in de op Texel tot 1933 steeds bloeiende wier-(zeegras) vis scherij en drogerij. ACHTERUITGANG.. dat een in Mei 1936 vanwege de genoemde vereenigingen ingesteld onderzoek, loopende over op dat oogenblik bereikbare 112 perso nen, heeft aangetoond, dat sedert de afslui ting der Zuiderzee en tengevolge van de aan- legvan de dijk van Den Oever op het eiland Wieringen tot Zurich in Friesland het gevolg van veranderingen in de visscherij mogelijk heden voor de beroepsvisschers te Texel, die op 25 Juli 1918 de datum in de Zuiderzee- steunwet genoemd hoofdmiddel van be staan vonden in deze visscherij tot gevolg Mlm dn* d» uitkoxiftee Van dl* zwemmen e.d. De oogst wordt door de hitte bedreigd. De temperatuur bedroeg 48 graden Cel cius in de schaduw. De schade, welke tot nu toe aan den oogst is toegebracht wordt op 300 milli oen dollar geschat. In vele staten zijn warmterecords ge noteerd. De hoogste temperatuur werd te Bismarck in Noord-Dakota opgetee- kend, n.1. 114 graden. In Chicago, dat toch nog eenige verkoeling krijgt van het Michigan-meer, was de tempera tuur gestegen tot 94 graden. „ABESSINIE ZAL BEWOONBAAR ZIJN OVER 50 JAAR." Maarschalk Badoglio heeft tot een mede werker van de Sunday Dispatch gezegd dat Italië 50 jaar zal nemen vóór Abessinië wer kelijk bewoonbaar zal zijn. Abessinië moet als een belegging worden. Er moet enorm veel geld in gestoken worden maar in de toekomst zal het veel profijt opleveren. Italiaansche officieren in Abessinië vermoord. Acht of negen vliegers na lan ding in hinderlaag gelokt. Acht of negen Italiaansche olficie- ren zijn gedood, nadat zij met hun drie vliegtuigen, waarmede zij van Addis Abeba kwamen en naar de pro vincie Djimma gingen, bij de landing in een hinderlag waren gelokt. Het bericht woidt niet-officieel be vestigd. Tot de slachtoffers zouden behooren de plaatsvervangende chef van den luchtvaartstaf in Oost-Afrika, alsmede kolonel Locatelli, die in 1919 als eer ste over de Andes vloog en talrijke vluchten naar Griekenland, Groenland en de Zuidpool heeft gemaakt. GEMEENTE WIERINGEN. VISSCHERS OP EXCURSIE NAAR N.V. LANKHORST's TOUWFABRIE- KEN, SNEEK. Het is een goede gedachte van de Hollandsche grootbedrijven hunne cliënten door excursies naar de fabriek de overtuiging te geven hoe de deugde lijkheid van de grondstoffen en nauw gezette fabricatie de hoofdfactoren van den industriëel zijn en het Hol landsche product dus ruimschoots met die van het buitenland kan wedijve ren. Ook door N.Y. Lankhorst's Touw- fabrieken te Sneek wercl zulk een ex cursie „op touw gezet." Doch daar naast was het voor de 60 visschers die in drie groepen onder leiding van den vertegenwoordiger van Lankhorst's fa brieken, den heer Jb. Tijsen Dz., een waar uitstapje want naast ai de merk waardige machineriën, die men to zien kreeg, werd ook de ontspanning niet vergeten en de gasten werden ont haald op een overvloedig diner en een boottocht op het Sneeker meer. Doch laten we beginnen bij het be gin, en zulk een excursie releveeren. Des morgens 8 uu^werd van Den Oe ver per auto-bus v ^rokken en na een mooie rit over af3*aw en door de Friesche landouwen arriVeerden we in het aloude Sneek, waar we weldra door den heer Lust namens de directie der touwfabrieken werden verwel komd en in een café op 'n kop koffie werden onthaald. Op weg naar de fabriek werd ons al reeds verteld, dat deze in 1803 in 't klein werd begonnen door wijlen den heer N. J. Lankhorst, met een kleine liandbaan op het bolwerk te Sneek. Wat een verschil, wat een vooruit gang, als we nu het massale terrein betreden, waarop de fabrieken, pak huizen, kantoren, enz. een oppervlakte van 11600 vierkante meter beslaan en 150 man personeel hier hun brood ver dienen. En de heer Lust vertelde ons, wan neer het druk is met opsimmen en breien, het laatste vooral des winters dan komen daar nog verschillende thuiswerkers bij. Vroeger was dat aan tal nog al belangrijk. Alleen het aantal breiers heeft wel eene meer dan hon derd man bedragen. Nu het slecht is in de binnenvisscherij en veel fuiken machinaal worden gemaakt is dat aan tal veel minder groot. In de fabriek wordt echter momen teel nog op volle kracht gewerkt. Doch er wordt ook geweldig veel gefabri ceerd. Touwwerk voor alle doel-ein- den. Cocos, Manilla, hennep, sisal. Vooral het laatste is een groot artikel voor bindertwine en paktouw. Hennep is voor de visscherij en lijktouw, Manil la voor scheepsgebruik en ook vissche rij. Verder touw voor het boerenbe drijf als leidsels, strengen, hoorntou wen, enz. Momenteel exporteert de fa briek veel naar Amerika en Engeland, vroeger ook naar veel andere landen. Inderdaad is de naam Lankhorst wereld bekend. Voor de visscherij levert Lankhorst's fabriek alles wat het bedrijf vraagt in den ruimsten zin. Zoowel onder de rivier- en binnenvis schers, als onder de reeders in de Noordzeeplaatsen, de Waddenzee en 't IJselmeer, telt dit bedrijf zijn afnemers Vroeger ook in het buitenland, tot zelfs naar Alaska hebben wij eens netten geëxporteerd, aldus vertelde ons de heer Lust, en ook in Noord-Duilsch land hadden wij een belangrijk afzet gebied aan den Rijn. Momenteel niets meer door de betalingsmoeilijkheden. Om al 't bovenstaande te fabricee- ren werkt de fabriek met drie ploegen nacht en dag door. Overdag op volle capaciteit, des nachts iets minder om op voor te werken voor de volgende dag. Dit om de spinmachines die van het nieuwste type zijn niet te moeten laten stilstaan. Men kan zich eigenlijk niet inden ken, dat nog zooveel menschen voor de fabricatie noodig zijn, want als men de machines in werking aanschouwt is alles zulk een samenstelling van ver nuft, dat de vervaardiging van 't pro duct nauwelijks met menschenhand behoeft te worden aangeraakt. De groo te hevelmachine voor de hennep, dan de moderne spin-macliines en de mo derne lijnbaan, men heeft oogen te kort om alles in zich op te nemen. Toch heeft ook het ouderwetsche handbe- drijf, de lijnbaan, nog niet afgedaan, omdat dit voor enkele touwsoorten de voorkeur verdient boven het gebruik der machines. Ook de netten afdeeling is een kijkje waard en de heer List vertelde, dat de eerste haringkamers door Lankhorst's fabriek werden geleverd in Hoorn, vóór de droogmaking der Zuiderzee. En de machinale groote fuiken, zooals Lank horst die levert, geheel aan stronken op maat, zonder knoopen en met dub bele mazen, werden door deze firma ingevoerd. Na nog de geweldige hoeveelheid grondstoil'en en de ter verzending ge reed staande producten in oogen- schouw te hebben genomen, was deze excursie in de fabriek ten einde, en hadden zeker allen met ons de over tuiging, dat Holland trotsch mag zijn op een dergelijke nationale ónderne ming, wier producten, wat kwaliteit betreft, aan de spits staan. Met de wensch, dat de Lankhorst's touwfabrieken in bloei zouden mogen toenemen, werd afscheid genomen. Zooals in den aanvang van ons resu mé reeds gezegd, werd de excursisten een diner aangeboden dat men zich uit stekend liet smaken. De boottocht op het Sneeker Meer vonden onze water rotten natuurlijk overheerlijk en hoogst voldaan zal dan ook nog langen tijd aan deze tocht worden terug gedacht. visscherij sedert 1933 met de helft of 2/3 zijn achteruitgegaan dat deze achteruitgang zoowel is vast te stellen uit verminderde vangsten als uit het bedrag der inkomens, ook zooals dit laatste kon worden vastgesteld uit de vermindering der aanslagen in de belasting naar het inko men en naar het vermogen GEEN WIER MEER. dat, wat de wier (zeegras) visscherij be treft, deze geheel is teniet gegaan doordat op de Zuiderzee geen wier meer groeit en de uit het maaien, visschen en drogen daarvan voort vloeiende verdiensten dus geheel zijn verval len dat naar de vraag, of deze achteruitgang het gevolg is van de afsluiting der Zuiderzee voor de eigenlijke visscherij, bij hun weten, nog nimmer een onderzoek is ingesteld, waarschijnlijk doordat de Regeering zich tot nu toe steeds op het standpunt heeft gesteld, dat de Zuiderzeesteunwet alleen zou zijn vast gesteld, voor de visscherij, uitgeoefend in het gebied van de Zuiderzee, dat door de dijk wordt afgesloten MISREKENING. dat aanvankelijk verwacht is, dat het leg-, gen v.d. afsluitdijk de visscherij mogelijkheden voor het deel der Zuiderzee, dat buiten de afsluitdijk is gelegen, geen kleinere, eerder grootere mogelijkheden zou veroorzaken, doch deze verwachting niet is uitgekomen, voor namelijk, doordat stroomveranderingen in watergehalte, enz. een sterk verminderde vischrijkdom ook in het deel der Zuiderzee boven de afsluitdijk hebben teweeggebracht ONDERZOEK NOODIG. dat intusschen een wetenschappelijk en practisch onderzoek naar de oorzaken ter constateering van deze veranderingen zeer noodig moet worden genoemd, nu de Zulder- zeevisschers van Texel niet meer in de gele genheid zijn om in deze visscherij hun levens- bestaan te vinden dat het ondergeteekenden wel bekend is, dat de Regeering zich heeft laten voorlich ten over de oorzaken van het volkomen te niet gaan der wier (zeegras) visscherij, doch een eenstemmig oordeel daarover tot heden niet is verkregen en de bizondere moeilijk heden, die dit vraagstuk blijkbaar meebrengt, het best blijken uit het feit, dat het reeds is besproken bij de vaststelling van de begroo ting voor het Zuiderzeefonds voor het dienst jaar 1934 in uw vergadering van 6 Maart 1934, terwijl vervolgens een bizondere com missie met een onderzoek van dit vraagstuk is belast, doch van de conclusie waartoe deze commissie is gekomen, tot heden niets is ge bleken HET WIER ZIEK! dat het intusschen voor adressanten vast staat, dat het wier in de Zuiderzee boven de afsluitdijk niet meer groeit, niet tengevolge van een of ander ziekteverschijnsel in het wier zelf doch alleen als gevolg van ver anderde stroomloop en daarmee gepaard gaande bodemverschuiving, verandering der zandlagen, enz. dat dit b.v. wel onomstootelijk blijkt uit het feit, dat zich van ziekteverschijnselen niets vertoont in een binnendijks gelegen plas in polder Het Noorden op Texel, de eenige plaats, waar het wier thans nog in geringe hoeveelheid is te vinden DE AFSLUITDIJK DOET HET. dat onder de boven kortelijk geschetste omstandigheden het voor adressanten vast staat, dat de sterk gewijzigde verhoudingen voor de Zuiderzee- en wiervlsscherij op het eiland Texel het uitsluitend gevolg moet wor den geacht van de gedeeltelijke afsluiting der Zuiderzee, zoodat onomstootelijk vaststaat, dat allen, die op Texel op 25 Juli 1918 boven de leerplichtige leeftijd waren en die hoofd middel van bestaan hadden gevonden in de uitoefening der Zuiderzeevisscherij of een daarop gegrond en daaraan verwant bedrijf, de laatste jaren tengevolge van de afsluiting niet meer in hun levensonderhoud kunnen voorzien of althans belangrijke schade ten gevolge van deze afsluiting ondervinden GEMEENTEBESTUUR CONTRA DEN HAAG. dat ook het Gemeentebestuur van Texel in uitvoerige brieven aan de Minister van Waterstaat herhaaldelijk sedert Januari 1933 verzonden van deze opvatting heeft blijk ge geven, doch ook daar tegenover de Regeering het standpunt heeft ingenomen, dat de Zuiderzeesteunwet een uitvloeisel is van de Wet van 14 Juni 1918 tot afsluiting en droog legging van de Zulderaee, zoodat aangenomen naar Egmond aan Zee, waar na een half uurtje pootje-baden een onweers bui losbrak, 'n Vlucht naar de bussen en na een poosje wachten op Bergen af. Nog steeds regen en onweer. Naar Schoorl. Onder een afdak wat gegeten en gedronken en toen het weer nog maar steeds niet opknapte, werd be sloten in Alkmaar een bioscoop op te zoeken. Daar zagen we samen met de kinderen van Kolhorn o.a. een teken film, die de kinderen tot lachen wist te brengen. Weer buiten gekomen bleek het droog te zijn. Daarom besloten we nog dc speeltuin „De Bedriegertjes" in Bergen op te zoeken, want een schoolreisje zon der speeltuin is geen volledig school reisje. Gelukkig bleef het droog en zo was het eind goed al goed, want in dc speeltuin met z'n mooie en leuke speel werktuigen genoten de kinderen wel het allermeest. Ondertussen was het al wat -laat ge worden en werd het tijd huiswaarts te gaan. Na nog een paar korte onderbre kingen kwamen we allen weer heel huids in Oosterland aan. Ondanks het slechte weer was het toch nog een prettig schoolreisje. Allen die deze reisjes mogelijk maak ten, komt tenslotte dan ook nog een woord van dank toe. Schoolreisjes O.L.S. Oosterland. Vrijdag 26 Juni trokken de oudste leerlingen naar Friesland. Na een voor spoedige reis kwamen we in Gaaster- land aan, waar het helaas regende. Eerst maar gegeten en daarna was het droog. Toen vlug de speeltuin opge zocht van Hotel Jans en daar gegleden geschommeld, enz. Daarna een mooie wandeling langs de lanen en laantjes van het Rijsterbos. Onderweg werd ook de aalscholvers-kolonie bekeken. Men kan wel ruiken, waar die vogels van le ven. Dan naar het IJselmeer, waar werd gespeeld. Vervolgens terug naar de 2e speeltuin waar de verschillende speel-werktuigen veel vermaak brach ten, vooral de draaiende schijf. Terug ging het over Sneek. De bussen werden verwisseld voor een motorboot, waar mee een heerlijke tocht over het Snee- kermeer werd gemaakt. Toen huis waarts en zo kwam om half tien het einde van 'n prettig en leerzaam reisje. Dinsdag 7 Juli was de beurt aan de kleintjes Door de Wieringermeer, via Winkel, N.-Niedorp, H.-Hugowaard kwamen we in Alkmaar, waar we de hertenkamp rondwandelden. Toen zou moeten worden, dat de Zuiderzeesteun wet alleen geschreven zou zijn voor die vis scherij, welke wordt uitgeoefend in het ge bied, dat door de dijk zou worden afgesloten; STEUN AAN VISSCHERS. dat van één en ander het gevolg is, dat de gemeènte Texel gedurende de laatste jaren moet uitzien naar de mogelijkheid van steun- verleening aan Zuiderzee- en wiervisschers, die steeds behoorlijk zelfstandig in hun le vensonderhoud hebben kunnen voorzien en bij het aangeduide onderzoek bleek, dat on geveer de helft van de 112 personen, waar over dit onderzoek liep, in 1934 en 1935 reeds werk moest worden verschaft met totale be dragen van daarvoor betaald loon van f 11232.47 en f 9544.53, terwijl voor de neven- bedrijven als een sterk sprekend voorbeeld te wijzen is op een scheeps-smederij, die lange jaren van vader op zoon een ruim oestaan opleverde, doch waarvoor het inkomen thans tengevolge van de sterke achteruitgang der Zuiderzeevisscherij op Texel is gedaald tot een peil, dat volgens de inkomstenbelasting niet meer belastbaar is DE REGEERING TAST MIS. dat nu adressanten verder van oordeel zijn, dat de Regeering ten onrechte het stand punt heeft ingenomen, dat de Zuiderzeesteun wet alleen zou kunnen worden toegepast voor het gedeelte der Zuiderzee, dat door de dijk is afgesloten, aangezien b.v. Art. 1 van ge noemde wet voor het verkrijgen van de er kenning als belanghebbende alleen de eisch stelt,, dat men op 25 Juli 1918 hoofdmiddel van bestaan moet hebben gevonden in een Zuiderzeevisscherij- of een daarop gegrond dan wel een daaraan verwant bedrijf dat bovendien bij de behandeling der Zui derzeesteunwet in de kamers der Staten Ge neraal een beperking, als de Regering voor Texel kenbaar maakte, nimmer is opgelegd, integendeel destijds uitdrukkelijk' is uitge sproken, dat allen, die tengevolge van de afsluiting schade zouden ondervinden, daar in zouden worden tegemoetgekomen, terwijl voorts uitdrukkelijk in uitzicht is gesteld, dat ook verruiming der wettelijke grenzen niet behoorde te zijn uitgesloten, indien de nood zakelijkheid daarvan te eeniger tijd zou blij ken De Edelachtb. Heer P. J. Peereboom, (oud-Wieringer) wiens 12'/ï-jarig ambts jubileum als Burgemeester van Broek in Waterland op Donderdag 16 Juli a.s. in zijn Gemeente op hartelijke wijze zal worden gevierd. EEN BEROEP OP DE STATEN GENERAAL. dat onder de bovengeschetste omstandighe den, nu de Rijksdienst ter uitvoering van de Zuiderzeesteunwet en de Regeering tot heden niet bereid bleken de Zuiderzee- en wiervis schers en de betrokkenen uit nevenbedrijven op Texel als belanghebbenden te erkennen, adressanten op de Staten Generaal een be roep meenen te mogen doen dat zij dan ook VERZOEKEN TE WILLEN BEVORDEREN a. dat zal worden vastgesteld, dat de toe passing der Zuiderzeesteunwet in geen geval zal worden beperkt tot het gebied der Zuider zee, dat door de aangelegde dijk is afgesloten. b. dat ook de door hen vertegenwoordigde ingezetenen van Tcxei als belanghebbende in dc zin der Zuiderzeesteunwet zullen wor den erkend met toetenning van alle tegemoet komingsrechten indien zij overigens voldoen aan He daarvoor bij de Wet gestelde voor waarden, c. dat voor zoover van de uit a en b voort vloeiende rechten bij de toepassing der Zui derzeesteunwet formeele bezwaren mochten blijken doordat tot nu toe door geen der Zuiderzee- of wiervisschers enz. op Texel een beroep kon worden gedaan, de daaruit voort vloeiende belemmeringen zullen worden op geheven. Met verschuldigde gevoelens, (w.g.) D. VLAS Wz. J. HENKES. B. VLAMING. A. ELLEN. Texel, 29 Juni 1936. Het komt ons voor, dat dit uitstekend ge documenteerd adres niet zal nalaten aan de leden van de Tweede Kamer een duidelijk beeld te verschaffen van de ellendige positie, waarin onze Zuiderzee- en wiervisschers zijn komen te verkeeren, door de voltooiing van de Afsluitdijk. Zelden kwam men zoo goed beslagen ten ijs. Een woord van dank meenen we niet te mogen onthouden aan het Kamer lid Drop welke afgevaardigde in de voorbe reiding van dezë actie een werkzaam aandeel had. (Overgenomen uit Tex. Crt.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Wieringer courant | 1936 | | pagina 1