27e JAARGANG
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1936
BLAD VOOR
NIEUWS- EN ADVERTENTIE
WIERINGEN EN OMSTREKEN
HET MYSTERIE
BERTELS' n
N.V. WAC0 AUTOBUSDIENSTEN
BERTELS
Pfc. 71
WIERINGER COURANT
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG en VRIJDAG
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden f 1.
ONZE OOST.
DE AARDBEVING IN AïJEH.
Schade meer dan f 100.000.
Paniek onder de bevolking.
Met de luchtpost van de Kwak wer
den de volgende bijzonderheden ont
vangen over de aardbeving in Atjeh.
In den afgeloopen nacht, zoo schrijft
de „Deli Crt." van 24 Aug., heeft zich
te Koeta Radja een ontzettende aard
beving voorgedaan, welke enkele minu
ten aanhield en gevolgd werd door een
kleinere beving. De eerste schokken
zijn om ongeveer tien minuten voor
vier in den nacht gevoeld. Het hoofd
gebouw van de Gas Maatschappij te
Koeta Radja en de Orionbioscoop op
Pcunajoeng (ook wel de Royal-bios
coop genoemd( stortten geheel in. Ve
le huizen, vooral kampongwoningen,
zijn vernield. Ook een militaire barak
van het kampement Koeta Alam werd
verwoest, waardoor drie militairen wer
den gedood. Voorts zijn onder meer
twee Chineezen, een Chineeschc vrouw
en een Javaansche vrouw omgekomen.
Te Sigli en elders heeft de aardbe
ving slechts geringe schade aange
richt. Sommige personen hebben te Me-
dan om 3.42 uur in den nacht een licht
te beving gevoeld.
De aardschok, die het hevigst in Koe
ta Radja werd gevoeld en minder
sterk in de omgeving, duurde onge
veer een minuut. Het gerucht ging des
morgens, dat twintig dooden te betreu
ren zouden zijn. Volgens officieele
gegevens is het aantal dooden tot dus
ver negen. Twintig personen werden
min of meer zwaar gewond. Onder de
slachtoffers zijn geen Europeanen.
De schade
Volgens een voorloopige raming is
de schade meer dan f 100.000.
15 woningen zijn geheel ingestort,
de limonade-fabriek der firma Nuisen
burg is wolkomen verwoest. Alle stee-
nen woningen te Koeta Radja toonen
scheuren. Van de 'houten huizen zijn
de meeste belangrijk beschadigd. Het
mag een wonder heeten, dat de in aan
bouw zijnde missigit, welke een waai
de van f 30.000 vertegenwoordigt, ge
spaard is gebleven. De Keudanbrug in
Koeta Radja werd tengevolge van dc
aardbeving geheel ontzet. De oprit
schoof 30 cm. omhoog.
De Sociëteitslaan laat een diepe
scheur zien. Dergelijke scheuren, van
minder ernstigen aard dan in deze
laan, treft men thans op vele andere
wegen in of rond Koeta Radja even
eens aan.
Klokken beierden.
De toren van de R.K. Kerk te Koeta
Radja is door de aardbeving diep ge
scheurd. Door den schok begonnen de
kerkklokken te beieren. Zij beierden,
onrustig en angstig, langen tijd door
als wilden ze het bericht van het on
heil in sombere klanken over het gan-
sche gewest bekend maken
Een tocht door het nog niet van den
UITGEVER
80SKER WIERINGEN
\j
BUREAU
Hippolytushoef Wieringen
Telef. Intercomm. No. 19.
ADVERTENTIëN
Van 1 -— 5 regels
Iedere regel meer
f 0.50
f 0.10
schrik bekomen zijnde, Koeta Radja Toen de eerste schokken des nachts
bracht ons den volgenden ochtend in de werden gevoeld en iedereen uit zijn
vroegte bij de Oranje bioscoop, die ge- woning vluchtte, sloeg uit een hoog-
deeltelijk is ingestort. Ook de gevange spanningskabel een reusachtige vlam,
nis en tien Europeesche woningen die echter spoedig weer doofde. Er is
zijn ten deele verwoest. De bewoners nergens brand uitgebroken,
In den stikdonkeren nacht hebben
zich echter afgrijselijke tooneelen afge
speeld. Men hoorde kreten van gewon
den, hulpgeroep van vluchtenden.
De aarde bewoog hevig onucr de
voeten van hen, die in nachtgewaad
naar buiten waren gestormd en niet
wisten, waar zich te bergen.
Men kon bijna geen hand voor oogen
zien. Het electrische licht werkte niet.
De menschen op straat hadden soms
het gevoel, of de grond heen en weer
ging. Het was of een bepaalde schok
weer werd teruggekaatst. Volgens in
woners met ervaring op dit gebied,
heet een dergelijk verschijnsel trom-
inelbeving.
Paniekstemming.
De meeste menschen werden door
de aardbeving in hun slaap overvallen.
Sommigen hadden geen tijd meer te
vluchten en zijn door vallende steenen
gedood of gewond. Enkele Euro
peanen ontsnapten nauwelijks aan den
dood. Een hunner werd bijna getrof
fen door een zware kast, welke vlak
naast hem neerstortte.
De bevolking was volkomen verbijs
terd door het gebeurde, en stak in den
beginne geen hand uit om hulp te bie
den. Overal riep men om politie en mi
litairen, die echter niet op alle plaat
sen tegelijkertijd konden zijn.
Voor halfzeven des morgens waren
alle dooden en gewonden in het hospi
taal opgenomen. Het reddingswerk was
uitermate moeilijk, daar nergens licht
brandde en er niet voldoende gereed
schap aanwezig was.
De redacteur van de Deli Crt- ver
leende persoonlijk bijstand bij het red
den van een Chineesche familie, wier
woning onder een muur der Royal Bios
coop bedolven was geraakt. Na een uur
zwoegen vond men het stoffelijk over
schot van een oude Chineesche vrouw.
Een klein kind trof men levend,
doch zwaar gewond onder de puinhoo-
pen aan. Een oude Chineesche man,
grootvader van het kind, kreeg slechts
lichte verwondingen. Hij was in ver
band met de warmte in de galerij van
zijn huis gaan slapen en kon zoodoen
de nog bijtijds de vallende muren ont
wijken.
De moeder van het geredde kind had
geen letsel bekomen, doch bleek ver
suft te zijn van angst en ontzetting.
hebben nog bijtijds het veege lijf kun
nen redden.
Het hoofdgebouw van de Gas Maat
schappij is tot een ru-ine geworden. De
watertorens bleken gescheurd te zijn.
Het eletctrisch net is volkomen on
klaar geraakt.
De waterleiding is als gevolg van de
aardbeving stop gezet, zoodat Koeta
Radja zonder leidingwater zit. Met
koortsachtige haast ving men des mor
gens dadelijk aan, de watervoorzie-
zing zoo spoedig mogelijk weer in or
de te brengen. Wij konden niet te we
ten komen of de Atjeh-trein ook hin
der van de aardbeving ondervindt. Ver
moedelijk zullen hier "en daar de rails
ontzet zijn. De trein rijdt thans voor
zichtig, met zeer zorgvuldige inspectie
langs de lijn.
In Sigli en Sabang.
Te Sigli heeft men slechts een be
trekkelijk lichte beving gevoeld, in ver
gelijking met wat te Koeta Radja werd
waargenomen. Er zijn daar geen perso
nen gewond. De nieuwe Chineesche
school te Sigli is als gevolg van de be
ving ontzet.
In Lho Soekon en Lho Seumaweh
heeft men de aardbeving wel gevoeld,
doch dc gevolgen zijn niet noemens
waardig. Aan de kampongs rond deze
plaatsen werd echter zware materi
eele schade toegebracht. De lichte huis
jes stortten geheel of gedeeltelijk in.
Persoonlijke ongevallen kwamen niet
voor.
In Sabang voelde men de aardbeving
slechts in lichte mate. Er werd geen
schade aangebracht. Van Atjeh's West
kust zijn nog geen berichten ontvan
gen. De telefoon was te Koeta Radja
in den nacht gedeeltelijk gestoord. In
den ochtend zijn de verbindingen weer
hersteld.
Voortdurend bevingen.
Na den hevigen aardschok in den
nacht zijn nog verschillende lichte be
vingen gevoeld, namelijk des morgens
om halfvijf, om kwart voor acht en om
halftien.
Ei- heerscht dientengevolge nog
steeds een hoogst nerveuze stem
ming. Dit whs overal merkbaar. De be
volking leeft in angstige afwachting
van wat er nog gebeuren kan Men
toeft op straat ,en werkt niet veel.
In sommige toko's zien wij de men
schen echter bezig met het opruimen
van hun „barang". Door den schok zijn
vele kasten in de winkels omgeslagen
De goederen liggen soms door de gehet
le zaak verspreid. De inventaris is
hier en daar voor een groot gedeelte
vernield. Wij hoorden dat van de hui
zen en inboedels het meeste niet tegen
aardbeving-schade verzekerd was.
FEUILLETON.
In den duisteren nacht ruimde de'
redacteur met drie Europeesche ingezo
nen van Koeta Radja en slechts enkele
inlanders (de meeste inlanders waren
te verbijsterd om wat te doen) balken
op en brokken muur ter grootte van 'u
tafel. Men moest dit opruimingswerk
je verrichten zonder gereedschap en
onder gebrekkige verlichting.
In de ingestorte militaire barak zijn
twee militairen en een kind omgeko
men. Een vader redde daar vier van
zijn kinderen. Bij de poging, zijn vijfde
kind te halen, stortte echter een balk
op den hals van dezen kordaten mili
tair. Met zijn kind vond hij den dood.
De woning van den majoor der mare
chaussee Doub werd van de neuten ge
slagen en kwam vijf meter verder neer.
Het geheele huis werd grondig ver
nield.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
KUNSTKORREL
Hoottt eierproc/uebe éy
tiae uoro/crhotlrn J
VANAF 1 SEPT. UITGEBREIDE DIENST
REGELING HELDER WIERINGERMEER—
MEDEMBLIK—HOORN AMSTERDAM v.v.
Vraagt gratis dienstregeling hiervan aan
onze chauffeurs.
TARWE-INVOER UIT ROEMEIë.
Invoermogelijkheden zullen ge
heel van marktverhoudingen af
hangen.
Bij de overeenkomst inzake de clea
ring met Roemenië blijkt het quan-
tum tarwe dat Roemenië in Nederland
mag invoeren hooger gesteld te zijn
dan het cijfer waarover indertijd on
derhandeld werd. Het is nu op 90.000
ton gesteld.
Gezien de regeling, dat Hongarije brood
tarwe mocht invoeren (100.000 ton) zij
opgemerkt, dat het van het marktver-
loop afhangt, of er werkelijk invoer
tot stand komt. Met Hongarije worden
nog geen zaken gedaan, omdat de prij
zen niet geschikt zijn. In Zuid-Europa
vallen voor de Donau-landen thans
betere prijzen te gedingen dan op
West-Europeesche markten.
Bij den uitvoer naar België had Roe
menië den eisch gesteld dat de prijs
120 frs. of zes gulden moest bedragen.
Ten slotte is er uit de tweede hand
voor f 5.60 geleverd. Heden zal voor
Roemeensche tarwe in Nederland moei
lijk meer te bedingen zijn.
Bij de overeenkomst met Hongarije
wordt zachte tarwe uitgezonderd. Het
is het eenige der Donaulanden dat be
hoorlijke hoeveelhedes harde maaltar
we kn uitvoeres. De overige Donau-lan
den leveren, hoewel de kwaliteiten er
zeer uiteenvallen, toch hoofdzakelijk
zachte tarwe. Overigens is het niet uit
gesloten, dat in verhand met de quali
teit van den Nederlandschen oogst '35,
ons land een partij tarwe kan opne
men, die met onze inheemsche qualitei
ten overeenkomt. Is er tot dusver wei
nig reden tot optimisme, gedurende
den voortgang van het seizoen zal
moeten blijken welke mogelijkheden
overeenkomsten van dezen aard bieden
De nu getroffen overeenkomst spreekt
van bepaalde eischen van gewicht en
qualiteit waaraan de Roemeensche
No. 33.
XXVI.
Het had middernacht geslagen. Aldred
sliep niet. Hij lag na te denken, zijn brein
stond als in vuur en hij lag allerlei plannen
te bedenken om de boeien te verbreken, zoo
dat hij de gift zou kunnen aannemen, die
hem dien dag aangeboden was.
Dat hij toch zoo ziek was Het was vree-
selijk om daar nu hulpeloos te liggen en niet
in staat te zijn om de wagens te gebruiken,
waarover hij beschikte, terwijl de booze
geest van zijn leven Dola Bernier, triom
feerde in haar boosaardig werk.
Hij sloeg de oogen op en keek wanhopig
de kamer rond. Het was een langwerpig ver
trek met een deur aan eiken kant, de eene
kwam uit op de slaapkamer van den hertog
en de andere op de gang.
Op een tafeltje in den hoek stond een lamp
te branden en die gaf voldoende licht om de
gestalte van de verpleegster te zien, die rus
tig in een grooten stoel lag te sluimeren
Een gedache schoot hem door het hoofd.
Die verpleegster zag er zoo goedhartig uit
als hij haar eens vertrouwde en haar hulp
vroeg. Maar dat zou toch niet gaan! Hoe
zou zij kunnen doen wat hij gedaan wou
hebben. Zelfs, al wilde zij, dan kon zij toch
niet naar de kamer van den hertog d'Orvêe
gaan en hem de waarheid ontwringen om
trent de afschriften van de stukken. Neen,
niemand kon hem helpen en als hij binnen
eenige uren niet in die kamer kon doordrin
gen, dan was alle hoop verloren.
Hierover lag hij steeds na te denken en
buiten floot en gierde de wind die steeds
feller scheen op te steken. De begeerte om
Francois d'Orvêe te spreken werd steeds
sterker, zijn brein was beneveld door koorts
en met een zucht zonk hij weer op de kus
sens terug, wat voelde hij zich toch zwak.
Had ik maar brandewijn, mompelde hij.
Verschrikt werd de verpleegster wakker;
Zij leunde over hem heen en keek hem in
het gelaat.
—Geef mij wat brandewijn, zeide hij,
haar bij den arm grijpend, ik voel mij zoo
zwak.
De hevige storm heeft u wakker ge
maakt, zeide zij, ik had zoo gehoopt, dat u
er wel doorheen zoudt slapen.
Met koortsachtig felle oogen keek hij
haar aan en herhaalde: j
Hebt u wat brandwijn voor mij? Dat
wou ik zoo graag hebben.
Aldred lag naar haar te kijken, terwijl zij
nadacht over de mogelijkheid om zijn ver
zoek toe te staan en weldra kwam er een ge
dachte in zijn brein op. Als hij de zuster de
kamer uit kon krijgen dan zou hij uit het
bed zien te komen en zijn weg zoeken naar
de kamer van Francois. Dat zou best gaan,
want hij herinnerde zich dat de hertog met
hem het portaal was opgegaan aan den rech
terkant van de trap en dat zij stil waren blij
ven staan bij de eerste deur in de smallere
gang. Steunend hield hij de handen aan het
hoofd en de zuster zocht in de tasch naar de
thermometer met de bedoeling om zijn tem
peratuur op te nemen, maar Aldred riep
Ik moet bepaald gauw wat brandewijn
hebben.
Dat heb ik niet, die is hier niet in de ka
mer, antwoordde zij.
Ga dan even naar beneden naar de eet
kamer en haal wat, zei hij. Hij bleef een paar
seconden doodstil liggen, toen zij weg was
en toen hij haar voetstappen niet meer
hoorde, sloeg hij de dekens weg en ging het
bed uit. Een minuut later stond hij tegeno
ver den verbaasden d'Orvêe.
Wat beteekent dat, vroeg Francois.
Dat weet je wel zei Aldred, ik kom
hier om te strijden, voor mijn eer en voor
mijn leven
Kom, kom, zei Francois, met een sma—
delijken lach, je bent nog ziek en als je niet
dadelijk heengaat, dan bel ik om de bedien
den en laat je de kamer uitzetten.
Francois d'Orvêe, je bent een spion en
een schurk, jij hebt een afschrift van een do
cument van den hertog en dat kom ik opei—
schen.
Dat zijn gevaarlijke verklaringen, als je
ze niet bewijzen kunt, zei Francois spot
tend.
Ik heb geen ander bewijs noodig dan
mijn eigen gezicht, antwoordde Aldred;
toen ik in de geheime gang was, zag ik dat
je die stukken zat over te schrijven. Loo
chen het maar niet; je hebt die stukken,
geef ze mij.
De actetasch met de stukken zijn in
jou huisje gevonden, vriend, zei d'Orvêe on
geduldig.
Ik vraag je om de afschriften, herhaalde
Aldred.
—Die heb ik niet. Je ijlt, je bent ziek. Ga
naar je bed terug, vriend,, ,en houd je be
daard.
Monsieur, zei Aldred, geef mij die papie
ren en anders
Een roode plek verscheen op de bleeke
wangen van Francois, hij beefde in zijn py-
ama.
Kom, zei hij, laat ik je maar weer naar
je kamer terug brengen.
Raak me niet aan zei Aldred. Geef mij al
leen maar die papieren.
Met een diepe zucht zonk Francois op een
stoel neer en zei:
Je maakt je maar erger en mijn schuld
is het niet.
Zijn huichelachtige toon deed Aldred's
■tat pluimj/eeuoeUer sner&en
2)aS t'n den Aarvdel wtrrcU geiroccA f
Sb tegCo, ctocA de meesten Aunner
geven a/eirug jroej' es* tcsacAt.
Met.. 3er£els ^/CunstAorret "es 'tandenf
Uev/otUmt/eegroeitis acnuner zieAj
UiAjopen gelijken tegmateAisxes
Utv rest een ei&resi/tx/meA f
L_ oliefabrieken nv. amsterdam
tarwe moet voldoen.
ilt
Wapensmokkelaar gesnapt.
W apenen en patronen in be
slag genomen.
Marechaussee te Papendrecht heeft,
in samenwerking met de Centrale Re
cherche te Rotterdam en de Amster-
damsche politie, licht gebracht in een
smokkel-affaire van vuurwapenen en
munitie, die bedreven werd in de ge
meente Sliedrecht.
Sedert geruimen tijd was het den in
specteur van politie te Sliedrecht be
kend, dat een inwoner van die gemeen
te zich met het smokkelen van wape
nen en munitie bezig hield en daarom
werd aan de mareschaussee opdracht
gegeven, de gangen van den man na
te gaan. Men kwam er achter, dat hij
in connectie stond met een te Amster
dam wonend persoon, genoemd B., die
ook weer handlangers had. Aanvanke
lijk meende de politie dat de uit Slie
drecht afkomstige wapenen via het
overzet veer Alblasserdam-Ridderkerk
naar Rotterdam werden vervoerd,
waarop speciale aandacht aan dit veer
werd besteed. Voorts bleek de politie,
dat te Rotterdam .een zending wapenen
en munitie zou worden afgeleverd. Zij
kon bijtijds ingrijpen, zoodat de smok
keiwaar in beslag werd genomen. Het
verdere onderzoek leidde naar Amster
dam, waar eveneens een onderzoek
werd ingesteld, met het resultaat, dat
bij bovengenoemden B. een aanzienlij
ke hoeveelheid wapenen en patronen
in beslag werd genomen. Vermoedelijk
is alles uit België Nederland binnenge
smokkeld.
TOMATEN VOOR DE VARKENS.
Een riekende augurkenberg.
Nu de tomaten aan de veilingen bij
duizenden Kg. tegelijk doordraaien,
omdat zij den vastgestelden minimum
prijs niet meer kunnen halen, worden
zij in de Rijnstreek thans gebruikt als
varkensvoer. Men meldt van een vee
houder, die zich 250 kisten a 25 Kg. had
bloed koken.
Sta op, zei hij, ik wil je niet zittend dood
maken.
Francois stootte zijn stoel achteruit
stond op terwijl hij zei:
Stel je niet aan, je bent veel te zwak
en je kunt tegen mij niet op.
Het eenige antwoord van Aldred was, om
op hem los te stormen. Francois, die den aan
val niet zoo gauw verwacht had, viel met
een slag op den grond neer en Aldred lag bo
ven op hem.. Telkens rolden zij over elkan
der heen en stootten de meubels omver,
maar door de koorts was Aldred niet zoo
sterk meer en al spoedig kon hij niet meer.
Toen hij een laatste poging deed om de o-
verhand te krijgen, kwam zijn hoofd in aan
raking met den poot van de tafel. Hij bleef
half versuft met starende oogen liggen, ter
wijl Francois zich losrukte en weer op de
been kwam. Er lag moordlust in den blik,
waarmee hij keek naar de gevallen gedaan
te op den vloer.
Je hebt me bijna doen stikken, mompel
de hij, maar nu heb je genoeg gehad en mis
schien zul je me nu wel met rust laten. Je
moet zulke dingen maar niet met mij begin
nen! Ben je Weenen vergeten Daar heb ik
het je afgewonnen en nu weer. Ik geloof niet
dat je nu veel meer te vertellen zult hebben
Tegen dat je beter bent zijn de afschriften
van het geheime document in handen van
de personen voor wie ik ze schreef. Hoor je
dat, zot Dan zijn je kostbare geheimen
geen geheim meer en dan heb ik het van je
gewonnen, ik, Francois d'Orvêe, buiten-
landsch spion en, aanstaand schoonbroeder
van den hertog van Trebarwith
Grinnekend uitte hij deze woorden
toonde zoo de diepte van zijn schandelijken
triomf over zijn hulpeloozen vijand. Zijn
woorden schenen Aldred nieuw leven te ge
ven en zich op zijn arm opheffend, riep hij
luid om hulp.
Houd je stil, zei de ander, hem een
vuistslag op zijn mond gevend, stil, of je
gaat denzelfden weg op als die zot van een
Otterham.
Hij hief zijn arm op om den slag te herha
len, maar toen hij rondkeek, zag hij de ver
pleegster staan in de opening van de deur
die Aldred had opengelaten
Pardon, monsieur, zeide zij, mag ik mijn
patiënt naar bed brengen; ik heb hem over
al gezocht, den hemel zij dank dat ik hem ge
vonden heb.
Francois zag den blik vol afschuw, waar
mee zij hem aankeek. Hij werd koud van
angst als hij bedacht, dat zij waarschijnlijk
gehoord had, wat hij gezegd had. Hoelang
zou zij daar gestaan hebben en hoeveel had
zij gehoord? Die vragen stelde hij zich weer,
toen de zuster even later den half bewuste-
loozen Aldred de kamer had uitgebracht.
Zij had hem zoo onderzoekend aangekeken.
Vergeefs trachtte hij dat gevoel van zich
af te schudden, maar hij kon het wel uitge
gild hebben van angst als zij die woorden
eens aan den hertog mededeelde. Hij had 'n
misdaad, een moord ook bekend en Aldred
zou er de waarheid ook van kunnen bevesti
gen.
Hij voelde zich als overweldigd door het
afschuwelijke van zijn positie; gearresteerd
te worden als spion was erg, maar voor
moord was nog weer iets anders.
Hij rilde van angst bij de gedachte daar
aan. Hij moest vluchten, terwijl er nog tijd
was. Dit was het toppunt van zijn schande
lijk leven. Jarenlang had hij zijn zusier ge
bruikt voor de diensten, die hij zelf niet doen
non. Zij had hun getrouw gediend maar r.u
het gevaar dreigde, urgat hij haar toon en
dacht hij alleen aan zich zelf. Hij~ greep een
cv er jas, zette zijo motorpet op en snelde naai
de deur, waar hij 6 et voorportaal opgluurde.
Wordt vervolgd,