27e JAARGANG
ZATERDAG 3 OCTOBER 1936
No. 8o
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINGEN EN OMSTREKEN
VAN DEN GOUDEN STANDAARD.
DE BETEEKENIS VAN HET LOSLATEN zen, heeft er op 25 September j.l. nog
HET MYSTERIE
GRATIS
CADEAU
BERTELS9
N V. W. A. C. O. HOORN' BINNENLANDSCH NIEUWS.
WIERINGER COURANT
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG, DONDERDAG EN ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden 1.
DITGEVER
BOSKER
WIERINGEN
■ij
BUREAU
Hippolytustaoef Wierüigen
Telef. Intercomm. No. 19.
ADVERTENTIëN:
Van l 5 regels
Iedere regel meer
I 0.50
0.10
Wil men eenigszins beseffen weike
beteekenis de berichten, welke onze
dagbladpers de laatste dagen publicee-
ren, bezitten, dan zal men zich aller
eerst een denkbeeld moeten vormen,
hoe het Nederlandsche muntwezen tot
heden toe was. De regeling van het
muntwezen is vervat in de Muntwet
deze wettelijke regeling heeft ten doel,
dat de Overheid wenscht te zorgen, dat
ons geld aan alle eischen (welke rede
lijkerwijze daaraan gesteld kunnen
worden) voldoet.
Allereerst heeft men nagegaan, wel
ke geldstukken het gemakkelijkst
bruikbaar waren voor het betalings
verkeer. De ruilwaarde der munten
vond oorsprongelijk haar gronslag in
de gebruikswaarde van de stof,
van zij gemaakt werden.
Voor de inrichting van een munt
stelsel zal de Staat eerstens hebben
vast te sellen, op welk der edeie meta
len het stelsel zal worden gebaseerd.
Het eene land koos het zilver, het an
dere het goud. Thans is men het er
vrijwel over eens, dat het zilver (als
grondslag, voor een muntstelsel) min of
meer ongeschikt is, daar het nu een
maal een z.g. waardevastheid mist. Het
goud komt dus momenteel alleen in
aanmerking. In ons land hebben wij
een stelsel ook op het goud gebaseerd,
zoodat wij dus de gouden standaard
bezaten. Tot ieder bedrag zijn de gou
den munten alleen wettig betaalmiddel
De aanmunting door particulieren van
deze gouden munten is toegestaan.
Het bovenstaande ter beknopte inlei
ding. Zooals wellicht bekend, is voor
geschreven, dat van de in omloop zijn
de bankbiljetten en bankassignaties
(benevens van credit-saldi in rekening
courant) minstens 40 pCt. gedekt moet
zijn dooi- munt of muntmateriaal.
Overschrijdt de waarde van het aan
wezige metaal nu deze verplichte dek
king, dan spreekt men van een „be
schikbaar metaalsaldo."
De Nederlandsche Bank publiceert
telkens een z.g. Weekstaat. Een dezer
laatste weekstaten deed ons zien, dat
er nog een goud-voorraad was van
123.6 millioen gulden aan gemunt
goud 584.9 millioen gulden aan goud
in baren en er dus een totaal van 708.5
millioen gulden aan goud-metaal was.
Deze goud-voorraad dekte alleen reeds
voor 79.3 pCt. alle direct opeischbare
verplichtingen van de Nederlandsche
Bank. Het dekkingspercentage van
goud en zilver tezamen bedroeg 81.7
pCt. De 584,9 millioen in goud in ha
ren bevinden zich niet allemaal te
Amsterdam, doch 20.7 millioen goud
nog geborgen hij buitenlandsche cre-
diet-instellingen en dan waarschijn
lijk wei in Parijs en Londen, alsook in
New-York.
Dit goud zal nu niet zoo gemak keiijl-
meer naar Amsterdam terug Woeien
maar in elk geval kan de Nedeiiand-
sche Bank op dat goud buitenlandsche
nH.nmMuifl „rT ,nn «Trv valuta krijgen. Zooals wij konden le-
een goudverzending plaats gehad van
ongeveer 10 millioen naar New-York.
Een embargo op goud (uitvoer-ver
bod) was dus een dringende nood
zaak. Had men geen goud-embargo af
gekondigd, dan zou de goudvoorraad
van de Ned. Bank spoedig naar hel
buitenland zijn gevloeid. Dan zou de
devaluatie van ons betaalmiddel zeker
zijn gevolgd.
Het is derhalve een zeer verblijdend
verschijnsel, dat onze regeering dus
nog ongeveer 700 millioen gulden in
voorraad heeft, waardoor zij de
macht nog in eigen handen kan hou
den.
Het bericht, van „den val van den
gulden" bracht veel gemoederen in on
rust.. En toch gedroeg alles zich an
ders dan verwacht werd. Nemen wij
waar-'b.v. de goudprijs te A'dam. Het lag
'voor de hand, dat het goud duurder
zou worden. Deskundigen taxeerden
de goudprijs op f 2.360.- per Kg.
In het (niet-officieele) wisselverkeex'
noteerde het Pond 9.40. Men kon dus
met een Londensche goudprijs van 140
shilling en 9 Pence een Amsterdam-
sche goudprijs verwachten van 1' 2.230.
Door het afgekondigde embargo kan
men alleen in het binnenland goud ge
bruiken en zie, wat gebeurde nu. Het
aanbod van goud in A'dam was zoo
groot, dat de prijs sterk daalde en
men dus met een kleinere „devalua
tie-winst" genoegen nam.
Inmiddels heeft Dr. Colijn in de Twee
de Kamer verklaart, dat de Regeering
niet van plan is direct reeds over te
gaan tot een nieuwe vaste goudwaar-
de van den gulden. Dit komt hierop
neer, dat er dus nog geen wettelijke
devaluatie aanwezig is.
Thans zullen wij een en ander over
den aard der devaluatie mededeelen.
Zooals gezegd, hebben wij de gouden
standaard. Zuiver genomen is dit feite
lijk niet geheel juist, daar de teeken-
munten (guldens, halve guldens en
rijksdaalders) ook wettig betaalmid
del zijn tot ieder bedrag. Zij mogen ech
ter niet aangemunt worden door- parti
culieren. Was zulks wel het geval,
dan zouden wij de dubbele standaard
(dus op goud en zilver gebaseerd) be
zitten. Hoewel in wezen de gouden
standaard, noemt men ons systeem
vaak een „hinkende standaard." De
waarde van onze munt-eenheid (is de
gulden) is gebaseerd op 0,6048 gram
fijn goud. Nu lijkt dit voor de leek
gek, omdat er in onze gewone gulden
geen miligram goud zit. Onze stan-
daardmunt is dan ook geen gewone gul
den, maar een abstracte rekenings-een
heid, genaamd goudgulden. Ons gouden
tientje bevat 6.048 gram fijn goud. De
goudgulden bevat daar een tiende ge
deelte van.
Wat is nu eigenlijk devaluatie Dit
is het loslaten van den gouden stan
daard en het verminderen van de goud
basis der rekeningseenheid. Indien de
valuatie in ons land doorgaat, zal dus
de waarde van onze gulden niet meer
FEUILLETON
worden bepaald door de waarde van
0.6048 gram fijn goud, maar door die
van ongeveer 0.4032 gram fijn goud (in
dien 30 pCt. gedevalueerd wordt.) Het
gevolg van devaluatie is, dat de wissel
koersen aan de Ned. beurzen zullen stij
gen. De koers van het gulden-devies
zal dus dalen aan buitenlandsche
beurzen. Onze waarde van den gulden
uitgedrukt in vreemde valuta, zal dus
dalen. Zoo zal er kans bestaan, dat Ne
derland weer kan concurreeren.
Wanneer de export nu toenemen zal
(waaraan overigens niet wordt getwij
feld) zal zeer zeker de werkeloosheid
worden bestreden. Echter zullen de
prijzen in het binnenland een stijging,
gaan vertoonen.
Er zijn vóór- en tegenstanders van de
valuatie. De voorstanders gaan met
het bovenstaande mede, de tegenstan
ders verklaren het anders. Zij zeggen
b.v. een exporteur krijgt nu wel meer
guldens in het laadje, voor de door;
hem uitgevoerde goederen, maar ie
mand, die moet importeeren, zal zijn
inkoopen met meer guldens moeten be
talen. Wat dus exporteur meer ont
vangt moet importeur betalen. Zij
zeggen dan ook dat. devaluatie een
uitvoerpremie is voor de exporteur.
De gemeenschap betaalt dus deze pre
mie.
Wat valt er meer van deva
luatie te zeggen
Ie. Hoogere importprijzen en zeer
waarschijnlijk hoogere steun aan de
boeren, hetgeen de gemeenschap moet
opbrengen.
2e. Devaluatie brengt mede, dat
vele menschen als gepensionneerden,
weduwen, weezen, rentetrekkers etc. '11
plotselinge slag krijgen. In dit opzicht
is devaluatie immoreel te noemen.
Welke gevolgen heeft devalu
atie nog meer
1. Bezitters van buitenlandsche ef
fecten krijgen een vermogensvermeer
dering en ook hun inkomen in Neder-
landsrhe guldens zal toenemen.
2. Bezitters van gouè, dus ook Ned.
Bank en andere banken of enkele parti
culieren worden rijker aan guldens,
naar evenredigheid der muntverzwak
king. Daar goud als zoodanig zelf geen
rente afwerpt beperkt zich deze toe
name slechts tot vermogen. En vermo
gen dat geen rente afwerpt heeft in
deze maatschappij weinig beteekenis.
Iets over de z.g. goud-clausule.
Spitsvondige lieden hebben gedacht
het risico van waarde-daling der munt
eenheid te ontgaan. Op akten van
schuldbekentenissen nam men dan '11
zoogenaamde goud clausule op, w aarin
de schuldenaar zich verbond om de
rente en aflossing te voldoen naar een
VOOR 25 KIPPEN
OF EENDEN
ORANJE DROOGVOEDERBAK
BIJ BESTELLING VAN 5 x 60 K.G.
BERTELS' KUNSTKORREL
HET VOORD EELIGSTE, VOLLEDIGE
PLUIMVEEVOEDER, NEVENSTAANDE
VOEDERBAK GRATIS
BESTELT BIJ UW VOEDERLEVERANCIER
EN WAAR NIET VERKRIJGBAAR DIRECT AAN
OLIEFABRIEKEN N.V. AMSTERDAM O.
waarde die gelijk was aan de waarde betaling,s-colporteur uit te oefenen zon
der Nedëlandsche gulden (of dus 0.6048 der vergunning van de Kamer van
gram fijn goud) Zoo'n (eenzijdige) clau Koophandel en Fabrieken in welker
sule zou veel voordeel hebben doch gebied de woonplaats van den aanvia-
even zooveel moeilijkheden hebben ge- jger is gelegen. Deze wet verstaat onder
schapen. In de practijk heeft deze clau
sule geen waarde. Onze wetgeving
spreekt ook van „een gulden is een
gulden" (art. 1793 B.W.); zoodat de be
wuste goud-clausule ook hier weinig
waarde bezit (evenals in het buiten
land.) Als nabeschouwing laten wij
nog even volgen door welke hoofdoor
zaken onze gulden werd aangetast.
Allereerst waren er teekenen op
komst, die iets voorspelden. Vier maal
in 3 mnd. tijd werd het disconto gewij
zigd. Eind Mei 1936 werd het wissel
disconto gebracht van 21/è op 3^2 pCi.;
eenige dagen daarna weer op 4* 2 pCt.
en in eind Juni zakte het disconto
weer eerst op 4 pCt. en toen nog op
0V2 pCt. Verdere verruiming van de
geldmarkt was duidelijk kenbaar.
Wat was nu de oorzaak van dit ver
schijnsel
In 'hoofdzaak de verkiezingsuitsla
gen in België en Frankrijk. De iink-
sche partijen wonnen in zetels en het
gevolg zal hiervan zijn, dat veel geld
uitgegeven zal worden. Er moet dus
geld gevonden worden, hetgeen alleen
mogelijk was door den val van de
franc. In Augustus j.l. voorspelden in
siders reeds, dat wanneer de franc
ging de gulden mee zou gaan. Ver had
men het dus niet mis.
Voorloopig is dus bij ons geen wette
lijke devaluatie aanwezig. Wel zal een
natuurlijk gevormde depreciatie ont
staan, doch hoe groot deze zal zijn
valt met geen benadering te zeggen.
De toekomst zal moeten leeren, hoe
gereageerd wordt op de val van onze
gouden standaard, al is deze nog niet
werkelijk tot stand gekomen.
P. d. G.
haar oog verborgen, toen zij de holle grot
ingingen.
Zij bleef een oogenblik stokstijf staan en
volgde hen toen.
Wat zouden de kinderen ontdekt hebben in
die spleten? Was het Francois en was het
lichaam aan de aandacht der kustwachters'
Vanaf 3 October uitbreiding der dienst Helder-
-Wieringen - Wieringermeer - Medemblik - Vergunningen voor Kleinverkoopers
Hoorn - Amsterdam. op afbetaling en afbetalingscolporteurs
Weekse dagen 5x, Zaterdag 6x, Zondag 4x, inOp 1 Oct. treedt de Wet van 23 April
beide richtingen. 11936 Stbld. 605 in werking, waarbij het
Vraagt gratis dienstwijziging bij onze verboden is het beroep ol bedrijl van
chauffeurs. kleinverkooper op afbetaling of van af-
Mijn vermomming is uitstekend, dacht had, hij had wel aan haar voeten willen neer-
zij. want ik ken dien man, hij is een van de knielen en daar blijven liggen tot het einde
bedienden van het kasteel en heeft mij dik
wijls bediend.
Hij dacht weinig, dat hij nu tegen madame
De Bernier sprak.
Zij vond het pad weer terug, waarlangs zij
voor hem kwam.
Nu en dan dacht hij aan Dola de Bernier
en stelde zich voor, dat zij nu in Frankrijk
was, een verslagen vijandin, die hun pad
nooit meer zou durven kruisen. Hij twijfelde
No. 41.
En ik evenmin, zei de ander, maar als
het lijk hier aanspoelt dan blijft het steken
in de spleten en dan vinden wij het bij dag
licht stellig.
Zij hebben een groote belooning uitge
loofd, zei de eerste spreker, het lijkt mij zoo,
dat ze meer willen hebben dan alleen het
lijk. Ik heb gehoord, dat er documenten van
den hertog vermist worden, maar er wordt
zooveel gepraat nu, dat men niet weet wat
men gelooven moet.
Maar mij dunkt, dat, als er papieren bij
het lijk zijn, dat die toch niet veel meer
waard zullen zijn, nu zij zoolang in het water
gelegen hebben.
Dat weet je niet, zei de ander, ik herin
ner mij dat een man wel een week in het
water had gelegen, een portefeuille bij zich
had met brieven erin en die waren nog als
nieuw.
Op dit punt gekomen, gingen zij voort, bui
ten het gehoor der vrouw en zij bleef over
het gezegde nadenken. Het geschreeuw van
een kind deed haar hart kloppen. Zij keek
het strand over en zag een jongen, die naar
andere personen toeliep. Hij wuifde met zijn
handen en riep'opgewonden
Kijk eens, wat ik gevonden heb Esther
Gladys komt eens gauw hiér
Dola deed een paar stappen naar voren om
naar de rots te kunnen kijken, waar het kind
heenging. De meisjes gingen hem na en ge-
ontsnapt I naar beneden afgedaald was en klom op haarer Seen oogenblik aan, of zij was weg. De
Bijna terstond daarna kwamen de kinde- gemak naar boven. Halverwege gekomen,man> die haar twee nachten geleden gevolgd
ren weer te voorschijn en waren haar vragen hield zij stand en ging zitten.
beantwoord.
Dola staarde naar een jongen, die triom
fantelijk een kreeft omhoog hield, die hij
Hier ben ik veilig genoeg, dacht zij en
hier zal ik blijven waken.
Toen de zon onderging, zat zij daar nog,
durende een paar minuten waren zij voor aan haar lot over.
gevangen had in een holte midden in de rots. haar oogen, die van koortsgloed blonken, wa
De reactie was voor haar gevoel te sterk, ren steeds op de aanstormende golven geves-
Zij zonk rillend en bevend op het strad neer, tigd, waar zij een teeken van den doode ver-
alsof zij een toeval kreeg. Een klein wachtte,
meisje kwam naar haar toeloopen en vroeg
Bent u niet wel
Ja, jawel, ik ben alleen maar zoo koud.
Laat mij maar met rust, ga heen.
Het kind ging haastig terug en vertelde
aan de anderen, dat er een erg rare vrouw
was, zij leek wel een Italiaansche of Spaan-
sche vrouw te zijn en zij praatte of zij niet
wijs was.
Dola hoorde het gesprek, stond op en ging
deA anderen kant op.
Zij zijn niet ver van de waarheid, dacht
zij, ik ben half gek, maar toch weet ik nog
wel, wat ik doe.
De heerlijke middag ging voorbij. Het getij
begon op te komen en de menschen, die op
het strand waren, namen hun zaakjes op en
gingen naar huis voor de thee.
Een man kwam naar Dola toe. terwijl zij
aan den oever der zee stond en zei
Het is niet veilig om hier te blijven, als
u tusschen die rotsen bekneld raakt, komt u
er niet meer uit.
Zij knikte alleen maar en de man liet haar
XXXIII.
Aldred zat diep in gedachten voor het raam
in zijn slaapkamer. Hij was vast besloten zijn
ziekte te boven te komen en streed ertegen
met een kracht, die den dokter en verpleeg
ster verwonderde en hij zeide
Wijdt al uw zorgen aan lady Valga, ik
word vanzelf wel beter en zal heel voorzich
tig zijn.
Nu zat hij in de schemering uit te kijken
en dankte den hemel, dat zijn geliefde goed
genas van haar ziekte. Als Valga gestorven
was, dan was de toekomst duister voor hem
geweest. De glorie van een herkregen naam
de hulde der wereld fortuin, dit alles zou niets
voor hem beteekend hebben, als hij Valga
niet had gehad om er mede van te genieten.
Het was niet te verwonderen, dat Valga
hem dierbaarder was geworden dan alles op
aarde. Zij hadden zooveel voor elkander uit
gestaan en haar liefde voor hem was zoo iets
wonderlijks. Hij voelde zich eigenlijk onwaar
dig tegenover alles, wat zij voor hem gedaan
kleinverkoopers op afbetaling alle na
tuurlijke of rechtspersonen, die, onder
welken naam of in welken vorm ook.
al of niet met het oogmerk om winst
te behalen, een beroep of bedrijf maken
van het verkoopen op afbetaling, uit
sluitend of voor een overwegend deei
van zaken waarvan de koopprijs vijf
tig gulden nier. te bo.ven «raai. Onder
afbetalingseolporteurs verstaai zij alle
natuurlijke personen, die onder wel
ken vorm ook, al of niet mei het oog
om winst te behalen, een beroep of een
bedrijf maken van het, voor zicli of
anderen, colporleeren met zaken op af
betaling. Colporteeren is door persoon
lijk bezoek anderen trachten re bewe
gen eenige zaak op afbetaling te koo-
pen.
De wet geeft verder aan op welke
wijze de vergunningen worden aange
vraagd en verleend, de beroepsinstan
tie, de strafbepalingen, enz.
Hoewel de eerder genoemde verbo
den eerst 1 Febr. 1937 beginnen te wer
ken, is bet raadzaam dat belangheb
benden reeds thans bun aanvragen tot
de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Hollands Noorderkwartier,
Oudegracht 182 te Alkmaar richten --
voorzoover zij althans in haar district
woonachtig zijn daar het geruimen
tijd duren zal alvorens de vergunnin
gen kunnen worden afgegeven. Op aan
vraag verstrekt deze Kamer gaarne
aanvraagformulieren, alsmede alle ge-
wenschte inlichtingen.
VOOR DE VAKSCHOLEN
hebben wij
TEEKENBORDEN
PASSERDOOZEN
TEEKENHAKEN
enz. enz. enz.
Zeer concurreerende prijzen
Materialen goedgekeurd door
H. H. Leeraren.
Aanbevelend
BOSKER's BOEKHANDEL
was had gisteren uit Dover getelegrafeerd
„Madame vertrokken met de avondboot, al
leen. Kamenier waarschijnlijk in Londen
gebleven. Verloor haar uit het gezicht op
station Waterloo."
Het laatste gedeelte van het bericht leek
Aldred niets belangrijk, dat Dola's kamenier
in deze omstandigheden haar dienst verlaten
had.
Madame is dus weg, dacht hij en de he
mel geve, dat wij nooit iets meer van haar
hooren. Frangois de Orvée bestaat gelukkig
niet meer en het is eigenlijk maar het best
dat zijn lijk op den bodem der zee blijft, want
wij willen zijn vrienden en bloedverwanten
hier niet hebben. Zij konden wel eens ko
men als zij hoorden, dat het lichaam gevon
den was.
Hij bleef nog een poos op het vredige too-
neel daar buiten voor het open raam staren.
Op den wijden oceaan was niets te zien, zelfs
niet het zeil van een bootje. De lucht aan den
horizon was met de prachtigste tinten ge
kleurd, rood, goud en violet in strepen, die
fraai afstaken bij de helder blauwe kleur van
het uitspansel en dezelfde fraaie tinten wer
den in het water weerkaatst en op de toppen
der boomen en huizen in de verte op de
kust. Alles was even kalm en stil, alleen
zwiepten de golven haar zilveren, schuim te
gen de rotsen en kwamen steeds hooger er
dichter bij.
Op zulk een avond was het moeilijk te rea-
liseeren, dat er zulke vreeselijke dingen bin
nen de muren van het kasteel gebeurd waren
in de laatste dagen en men kon zich nauwe
lijks begrijpen, dat de dooden daar nog bene
den lagen wachtend op hun laatste reis naar
naar het graf.
De twee eminente dokters, die den hertog
hadden behandeld, waren weer naar Londen
terug gereisd, maar eenige van zijn politieke
collega's waren voor de begrafenis gebleven.
Behalve deze heeren was er ook aangeko
men mevrouw Petertowe, een bejaarde nicht
van lady Valga, die haar helpen kwam in deze
droevige omstandigheden.
Geheel Engeland was vol van de buitenge
wone historie, die uitgekomen was bij de lijk
schouwing. In Parijs, Weenen en andere
hoofdsteden was Aldred Barenstowe de voor
naamste figuur.
De wereld scheen echter op dit uur heel
ver van Aldred verwijderd. Hij was gehuld in
een atmosfeer van droomen en visioenen,
waarin de liefde en Valga wel de eerste plaats
innamen.
Er werd aan de deur geklopt en dit voerde
hem tot de werkelijkheid terug.
Lady Trevalga vraagt naar u, kondigde
een bediende aan.
Dan ga ik dadelijk, zei Aldred opsprin
gend.
Buiten Valga's deur ontmoette hij mevrouw
Peterstowe, een goed mensch, die veel van
Valga hield.
Het kind wil u absoluut zien, zeide zijj
maar blijf niet lang, zij moet heel rustig ge
houden worden, de zuster is bij haar, Ik kom
dadelijk terug.
Aldred's hart klopte sneller, toen hij bin
nentrad. Hij had Valga niet gezien, sedert zij
ziek geworden was en het trof hem diep
haar daar zoo te zien liggen.
(Wordt vervolgd).