Boelhuis
jferhuring
Boelhuis
HET VEBTROUWEN
Is onze hrachl
POORTER
Kerkboeken Kerkboeken
C. talman Jz.
DAMES - REGENMANTELS
DAMES - REGENMANTELS
Thans MaartaaieÉs
en
L S
E E L S
WIERINGEN - WIERINGERMEER.
Woensdag 16 MAART 1938
STAAT TER D E K KIN G
„ZONNEVORST".
TARWEBLOEM I.G.
WAARD NIEUWLAND
UITBREIDING
Meubelen, Tapijten
te Schagen
ZATERDAG 12 MAART 1938
f 75.-
SCHAGEN.
Koning Adgild geeft aan Bisschop Wilfrid de vrijbrief tot de prediking van
het Christendom.
VOOR DUIZEND JAAR.
IV.
Omtrent de „Koningsburg op Wiron" zullen
wij tweeërlei beschrijving geven le de ge
schiedenis van het bouwwerk, 2e het bouw
werk als zoodanig zelf.
Wij moeten hierbij nog drie eeuwen verder
in de geschiedenis terug dringen.
Het belangrijkste tijdperk van den burcht,
in de stukken ook wel „Villa Wiron" genoemd,
lag n.1. tusschen de jaren 677 en 1016.
Beide jaren houden nauw verband met de
geschiedenis dezer burcht.
In 677 had n.1. hier de eerste bespreking
plaats omtrent de invoering van het Chris
tendom onder de Vriezen, terwijl 1014 het
beslissende jaar was omtrent het einde der
„groote dagen" van deze op Wiron gevestigde
residentie.
Eeuwen lang toch was Wiron een zeer be
langrijk centrum in de landen „Beweste Fli-
ta." Doch toen tijdens den Octoberstorm van
1014 de Zuiderzee inbrak of liever de Zuider
zee zich in haar prilsten vorm vormde, was
ook het lot van de overige landen „Beweste
Flita" met uitzondering van het Graafschap
Texla en het eigenlijk Wiron zelf, beslist.
Bij den Januaristorm van 1016, twee jaar
later, braken de dijken in van Suder-hage
(ten Noorden), Wironwad (ten Westen) A-
lintlo (ten Zuiden) en Massaland (ten Oos
ten van Wiron) en Wiron had hierdoor als
residentie zijn beteekenis verloren. Bleef
slechts als een eenzaam, betrekkelijk klein
eiland, te midden in de maar al te dikwijls
opkomende stormvloeden achter.
Op deze laatste aangehaalde gebeurtenis
komen wij uit den aard der zaak nog eens
terug, temeer waar hier, voor zoover wij kun
nen nagaan, voor het eei'st in de geschied
schrijving van de laatste eeuwen, vaste tijd
stippen worden genoemd, waarop de Zuider
zee ontstond en het geheele gebied in den
kop van Noordholland, n.1. het gebied van
den tegenwoordigen Wieringermeerpolder, dat
van Anna Paulownapolder, Koegras, Wierin-
gerwaard, Zijpe en de geheele landstreek be
noorden Wieringen is ten onder gggaan.
Wij willen hierbij voorop stellen, dat het
niet onze bedoeling is, ons er op te beroemen
dat wij thans konden vastleggen, datgene
waarnaar sedert eeuwen door al de geschied
schrijvers wier werken wij althans kennen is
gegist geworden. (Immers, ook in de geschied
kundige werken van den laatsten tijd omtrent
de geschiedenis en de drooglegging van de
Zuiderzee, heeft men zich steeds moeten ver
genoegen met vermoedelijke tijdcijfers, be
treffende den ondergang dezer geheele om
geving.)
Alleen willen wij wijzen op de belangrijk
heid van het feit, dat wij bij deze beschou
wing althans iets kunnen weergeven van den
toestand van dit ons zoo naliggend gebied en
den juisten tijd waarin het is ten onder ge
gaan hebben kunnen vaststellen.
Ruim drie eeuwen vóór dien nu, ving, zoo
als gemeld, het „groote tijdperk" van den
Koningsburcht op Wiron aan. De „Koning
MARKTBERICHTEN.
Purmerend, 8 Maart. Veemarkt. Runderen
totaal 431 stuks. 190 Vette koeien 6872 ct.
per kg, 121 gelde koeien f 160210 105 melk
koeien f 180—310, 15 stieren 5864 ct. per kg,
25 paarden f 70260, 18 vette kalveren 30—
60 ct. per kg 1376 nuchtere kalveren voor de
slacht f 612, voor de fok f 22—27, 176 vet
te varkens voor de slacht 5658 ct. per kg,
64 magere varkens f 2840, 447 biggen f 16
26, 663 schapen f 17—34, 32 bokken f 416.
Handel in vettekoeien, mag. varkens en big
gen stug, overigens matig.
Boter Aangevoerd 213 kg. fl.501 .53, wei-
f 1.50.
Eieren. Kippen f 2.80—3.10, eenden- f 2.60,
Pluimvee 6900 piepkuikens, Nd. Holl. blau
wen 8087'/2 ct. per kg.
Groningen, 8 Maart. Granen. Roode tarwe
f 6.008.00 Witte tarwe f 6.00—8.00 Rogge
f 6.75—7.30 Wintergerst f 6.25—7.10 Zomer-
gerst f 6.75—7.50 Bigotgerst f 6.50—7.00
Witte haver f 5.00—5.70 Zwarte haver Orion
f 5.75—6.35 ld. (President) f 6.00—6.(
Karwijzaad f 16.0021.00 Groene erwten
f 7.00—9.80Mosterdzaad (geel) f 10.00—
15.50 Kanariezaad f 7.50—8.75 Lijnzaad,
blauwbloei f 6.0010.00 Idem witbloei f 6.00
10.00 Blauw maanzaad f 25.0040.00.
Rotterdam, 8 Maart 1938. Vee. Aanvoer in
totaal 4354 stuks, waarvan 742 vette runderen,
1041 magere runderen, 59 vette kalveren, 76
graskalveren, 1970 nuchtere kalveren, 4 var
kens, 2 veulens, 191 paarden, 176 schapen en
lammeren, 92 bokken en geiten. De prijzen
waren als volgtVette koeien le s. 74, 2e s.
64, 3e s. 50—54 ct. pe r kg vette ossen le s.
68, 2e s. 62, 3e s. 50—52 ct. per kgstieren le
s. 65, 2e s. 60, 3e s. 55 ct. per kg le s. f 335,
2e s. f 265, 3e s. f 185 per stukvette kalve
ren le s. 105, 2e s. 95, 3e s. 6570 ct. per kg
graskalveren le s. f 100 2e s. f 75, 3e s. f 46
per stukslacht nuchtere kalveren le s. 32,
2e s. 28, 3e s. 24 ct. per kg le s. f 8, 2e s.
f 6, 3e s. f 4 per stuk fok le s. f 18 2e s.
f 16 3e s. f 14 per stuk slachtpaarden le s.
59, 2e s. 52, 3e s. 44 ct. per kg le s. f 240,
2e s. f 190, 3e s. f 44 ct. per kg le s. f 240,
2e s. f 190, 3e s. f 140 per stukwerkpaarden1
der Vriezen" Adgild ontving in deze Resi
dentie een Engelschen Bisschop, Wilfrid ge-
heeten, aan wien door den Koning een onder
houd was toegestaan omtrent het voorstel van
den Bisschop n.1. aan het Volk der Vriezen
het Christendom te brengen.
Na een reis met hindernissen waarbij het
„scheepken" waarmede de Bisschop was over
gestoken, op de kust was vastgeloopen, liet
deze in een namiddag van September 677,
zich bij den Koning aandienen en werd op
den Burcht op de meest hoffelijke wijze ont
vangen.
Koning Adgild was evenals zijn onderda
nen, nog een vereerder van de Heidensche
goden. Zelfs de „ordoliën" waarbij immers
menschen aan de goden werden geofferd,
werden in deze gewesten nog als de meest
gewone zaken van godenvereering toegepast.
Alleen al om aan deze gruwelijke gewoonten
een einde te maken verlangde deze Koning
(heimelijk) reeds lang naar datgene, wat de
Bisschop aan zijn land zou willen brengen.
De Koning moest echter voorzichtig zijn,
aan den Bisschop hier de vrije hand te laten.
Niet alleen omdat iederen aanval op de go
denvereering en de gewoonten, die zijn on
derzaten waren toegedaan „kwaadbloed" zou
zetten, doch ook het „Frankische hof", waar
van de Koning ten deele afhankelijk was,
sprak zich uit tegen de plannen van den Bis
schop. Reeds waren twee gezanten van het
Frankische hof naar dat van Koning Adgild
overgekomen, ten einde een schrijven van
den Koning van Austrasië te overhandigen,
waarin werd aanbevolen dezen Engelschen
Bisschop (wiens bezoek aan Adgild ook bij
het Frankische hof bekend bleek te zijn), op
verradelijke wijze gevangen te nemen en „uit
den weg" te ruimen.
Toen allen, de gezanten links en de Bis
schop en zijn helpers rechts van den Koning
gezeten waren, stond Koning Adgild op en las
den zendbrief. De beide gezanten waanden
reeds aanstonds den Bisschop gevangen en
de Bisschop die met groeiende belangstelling
de voorlezing volgde, gevoelde zich steeds
verder van zijn doel verwijderd, zoo niet zijn
leven in gevaar.
Met afkeer wendt de Koning zich echter
tot de gezanten en zegt op waardigen toon
„Moge God het Rijk der trouweloozen verdel
gen en zij eveneens varen als deze brief.'
Hij werpt den brief demonstratief in het
vuur. Zich tot Wilfrid wendende zeide de
Koning tot deze zoude dat nu de dank
en de belooning zijn voor al het geen de
Uwen in het Frankische Rijk door Uw predi
king tot stand brachten Ziedaar een vrij
brief tot de prediking van Uw leer in mijn
geheele land en gezegend zal Uw arbeid on
der mijn volk zijn."
Met veel vrucht hadden Wilfrid en de zij
nen hun arbeid onder de Vriezen aanvaard.
Doch nog geen twee jaren later stierf Ad
gild en volgde Radboud hem als Koning der
Vriezen op.
Hoe zou deze jonge man, die komende uit
het ruwe Noorden en bovendien Heiden was,
staan tegenover de zoo pas aangevangen
strijd tegen het Heidendom
O. J. B.
(Wordt vervolgd.) (Nadruk verboden.)
varkens, 110 biggen, 48 paarden. Voor het
kalf-, melk- en slachtvee en stieren bleven de
prijzen voor de beste soorten onveranderd, de
afwijkende soorten werden door den toene-
menden aanvoer zeer traag en nauwelijks
prijshoudend verhandeld. Handel in vette
kalveren zeer langzaam, met iets hoogere
prijzen, f 47.50, terwijl voor een enkel zwaar
kalf nog daar boven werd gemaakt. In wolvee
had de handel, in alle soorten, bij niet groo-
ten aanvoer een zeer langzaam verloop met
iets teruggaande prijzen. In vette varkens en
zouters verliep de handel slecht met lagere
prijzen. Biggen bij kleinen aanvoer duur.
le s. f 350, 2e s. f 300, 3e s. f 200 per stuk
hitten le s. f 240, 2e s. f 190,, 3e s. f 100 per
stukschapen le s. 50, 2e s. 45, 3e s. 40 ct.
per kg le s. f 28, 2e s. 25, 3e s. f 20 per stuk
lammeren le s. 60, 2e s. 55, 3e s. 50 ct. per
kg le s. f 21, 2e s. f 18, 3e s. f 15 per stuk;
kalf koeien le s. f 310 2e s. f 225, 3e s. f 190;
melkkoeien le s. f 305, 2e s. f 270, 3e s. f 195
vare koeien le s. f 205, 2e s. f 170, 3e s. f 140;
vaarzen le s. f 220, 2e s. f 165, 3e s. f 140
vaarzen le s. f 220, 2e s. f 165, 3e s. f 120
pinken le s. f 180, 2e s. f 140, 3e s. f 100 bok
ken of geiten le s. f 11 Va2e s. f 7, 3e s. f 4.
Vette koeien en ossen aanvoer korter, han
del tamelijk, prijzen als vorige week, prima
koeien 78, prima ossen 72 stieren aanvoer
ruimer, handel lui, prijzen iets lagervette
kalveren aanvoer gelijk aan vorige week,
handel stroef, prijzen iets minder, prima's
tot f 1.15 graskalveren aanvoer iets kleiner,
handel matig, prijzen iets hooger nuchtere
slacht- en fokkalveren aanvoer groot, handel
redelijk, prijzen nog niet geheel prijshoudend;
paarden aanvoer ruimer, handel tamelijk,
prijzen goed prijshoudend schapen en lam
meren aanvoer korter, handel traag kalf-
en melkkoeien aanvoer iets korter, handel
redelijk, prijzen van vorige week goed te hand
haven vare koeien aanvoer gewoon, handel
tamelijk, prijzen stabielvaarzen en pinken
aanvoer tamelijk, handel stil, prijzen prijs
houdend bokken en geiten aanvoer gelijk
aan vorige week, handel matig, prijzen iets
lager.
Groningen, 8 Maart. Kalf- en melkkoeien
le s. f 270—290, 2e s. f 240—260, 3e s. f 160—
190 kalfvaarzen le s. f 220240, 2e s. f 170
190 vare koeien le s. f 160180, 2e s. f 120
150 vaarzen le s. f 160190, 2e s. f 120130;
stieren le s. 5657 ct., 2e s. 52—53 ct. per
kg kalveren en pinken f 90130 slachtvee
le s. 6667 ct. 2e s. 57—58 ct., 3e s. 3940 ct;
vette kalveren le s. 96—98 ct., 2e s. 8086 ct.
per kg weideschapen f 1824 vette lam
meren f 17—22 vette schapen le s. f 2832,
2e s. f 20—24 biggen le s. f 12—18, f 1.80—
2.30 de weekvette varkens le s. 54—55 ct.,
2e s. 4650 ct.zouters 52—53 ct., Aanvoer
856 runderen, 1558 kalveren, 301 schapen, 544
RAILLOOZE TREINEN.
Nederlandse^ vinding.
Het R. N. BI. schrijft
Naarmate het moderne wegennet in
Nederland zijn voltooi-ing nadert,
komt op dep voorgrond het vraagstuk
van goederenvervoer door middel
van railloze tractie, dat in ons. land,
mede dank zij de bescherming van
het railvervoer, nog niet tot die ontwik
keling is gekomen, die men in het bui
tenland kent.
Een bericht uit het buitenland over
geschutstranspori door middel van
zelfsporende wegKrcinen,, welke met
volgens Nederlandscli systeem gecon
strueerde wielstellen zijn uitgerust, gaf
ons aanleiding, een bezoek te bren
gen aan den uitvinder, die sinds Mei
1937 ingezetene van Arnhem is den
heer H. W. Jonkhoff, Groninger van
geboorte. Na het grooitste deel van zijn
leven in het buitenland te hebben
doorgebracht, keerde hij in het vader
land terug. In de landen, waarvan
men de waarde van zijn vinding erken
de, is de toepassing ervan toegestaan,
Als inleiding vertelde de heer Jonk
hoff, dait hij in tal van landen heeft ge
werkt Dui schland, Amerika. Enge
land en Nederlands Indië. Eenige maan
den geleden, na 7 jaar in Duitschland
als automobiel ingenieur werkzaam
te zijn geweest bij de Waggonfabriek
A. G. in Uerdingen en Dusseldorf, is
hij naar Nederland teruggekeerd.
Twintig jaar lang heeft hij gewerkt
aan een probleem, waarvoor in de ge
heelc wereld groote belangstelling be
staat, namelijk de constructie van zelf
sporende, raillooze treinen, die met
groote snelheden zouden kunnen rij
den met vrachten van 50 tot 100 ton
zonder wegvernieling te veroorzaken,
zelfs geen gedreun in de huizen.
Hoe meer assen, hoe langer de trein
wordt en hoe grooter de insnijding in
de bochten. De heer Jonkhoff bouwt
echter lange treinen met 10 a 12 assen
op die manier, dat de laatste wielen
van den voorsten wagen in hetzelfde
spoor blijven als de voorste wielen
van den achterwagen, zoodat het
tegenverkeer in bochten niet gehin
derd wordt en de smalle wegen niet
verbreed behoeven te worden.
De Jonkhoff-weglreinen bestaan uit
4-assige wagens ter grootte van spoor
wagons, met 8 tot 16 wielen per wagen,
zoodat de wieldruk per cm2 wegdek ge
ringer is dan bij gewone as-constructies
Er kunnen treinen worden gebouwd
met een capaciteit van 50 a 60 ton per
trein-eenheid en zelfs nog grooterc,
terwijl thans daarvoor 15 a 20 auto's
van 3 ton laadvermogen noodig zijn
met even zooveel chauffeurs en een
veel grooter totaal gewicht.
Van de wielstellen worden alleen de
voorste 2 wielen bestuurd, de andere
wielen sporen geheel automatisch zon
der met de voorwielen verbonden te
zijn. Uit berekeningen is de vertra-
ginksfactor gevonden, zooda)t automa
tisch de bocht genomen wordt op de
zelfde plaats, waar de eerste wielen
de bocht maakten, dus niet op hetzelf
de oogenblik.
De heer Jonkhoff bezi't meer dan 150
patenten.
In Duitschland, aldus de heer
Jonkhoff, had ik de voldoening, dat de
toepassing van mijn vinding van regee
ringswege werd toegepast,.nadat gedu
rende vele jaren overtuigend de doel
treffendheid in de practijk was aange
toond. Zoo worden er nu in de Duit-
sche staatsbosschen voor het houttrans
port Jonkhoff tractorireinen van 325
p.k. gebezigd van een capaciteit van
60 (ton, verdeeld over 2 wagens, die te
zamen bijna 30 meter lang zijn. Er kan
zelfs op de autobanen een snelheid
van 70 Km. per uur mee worden loe-
reikt.
Ook voor Indië heeft de heer: Jonk
hoff het pleit gewonnen. Zijn wegtrei-
nen zullen daar behoudens bepaalde
voorwaarden eveneens op de openbare
wegen toegelaten worden. Het Indi
sche leger heeft trouwens gedurende
elf jaar 2 raillooze treinen in gebruik
gehad, welke zeer goed hebben voldaan
Het schijnt, dat thans ook voor Neder
land de tijd voor de toepassing i/an de
Jonkhoff-vinding rijp wordt.
Naast de constructie voor het zwaive
goederenvervoer wordt het. systeem
ook toegepast op kleinere voertuigen,
die bijzonder geschik zijn voor leger
doeleinden en voor de vele plantages in
Indië en zelfs voor kinderwagens,
die in Leipzig op de Messe zulk een
grooten opgang maakten. In Nijmegen
is nu een fabriek van kinderwagens er
toe overgegaan haar geheele produc
tie in ie stellen op de bestuurbare kin
derwagens volgens het Jonklioff-;sy-
steem.
Thans wacht de heer Jonkhoff af,
hoe men over 't toelaten van raillooize
treinen op Nederlanclsche wegen denkt
Volgens den lieer Jonkhoff is hot
zelfs niet uitgesloten, dat nog i.n 193H
de eers.'e Jonkhoff-wegtrein Arnhem
zal passeeren. I
ANNA PAULOWNA.
VOORM. 10 UUR PRECIES
t.h. en t.v.v. den Heer A. VAN
WACHENDORFF VAN RIJN, aan
den Kleiweg 21.
VIJF Koeien, 1 Vaars, 1
Pink, 1 Kalf, boerengereed
schap, w.o. karn, balans-
ploeg, 4 melkbussen, krui
wagen, platte wagen, ternes
en emmer, kroozer, ier
schepper, 2 hooivorken, 3
hooiharken, 2 balies, klamp-
gaas, bascule, partij zakken,
7 koezeelen, koekbreker,
stuit hooi, enz.
OM CONTANT GELD.
Notaris OBREEN.
beschikbaar
terrein 0. J. Bosker H.-hoef
de warmbloed dekhengst
Verwierf hoogst invoer-premie
Centrale Premiekeuring Utrecht.
DEKGELD f 16.
plus f 7 'A veulengeld.
Guste merries van Vedello reductie.
WOENSDAG en DONDERDAG bij
NIEUWHOF, Iloornscheweg Mid-
denmeer.
Molenaar
Wieringerwaard
Telefoon No. 7.
Voordeelig.
Voedzaam
Smakelijk
Prijs per 12'/i K.G.
THANS f 1.90.
van de eigendommen van den
Polder
te Wieringen op
VRIJDAG 11 MAART,
des avonds ACHT UUR in HOTEL
DE HAAN te Hippolytushoef.
Nadere voorwaarden liggen ter
inzage ter Secretarie des Polders
Kerkplein, Hippolytushoef.
Het Dagelijksch Bestuur,
J. BREEBAART Kz., Dijkgraaf.
O. J. BOSKER, Secretaris.
HIPPOLYTUSHOEF.
Wij maken U bekend dat wij thans onzen
zaak met een SPECIALE AFDEELING
hebben UITGEBREID.
In onze 20 m. lange toonzaal met 8 m. lange
lichtkap vindt U een prachtvolle sorteering
zoowel moderne Gabardine als de nieuwste
TWEED damesmantels.
PRETTIG KOOPEN ONDER DE LICHTKAP.
Vraagt onze prima REGENMANTEL van f 12.75
Profiteert hiervan bij
KEIZERSTRAAT DEN HELDER.
VRAAGT ZICHTZENDING TER VERGELIJKING.
WIJ ZIJN TWINTIG PROCENT GOEDKOOPER.
van
ZIJN BETER EN VOORDEELIGER
AAN DE HOOFDSTRAAT 28, I
NAM. 2 UUR PRECIES.
DUS UW KANS.
Zeer mooie eiken Slaapkamer
I 65.—
4 Clubs, noten armleggers
nieuwste bekleeding met tafel
4 Stoelen, 2 Fauteuils, eiken met pluche en
rugbekleeding, Luxueus Dressoir, 1 Schuiftafel,
Salonspiegel
I 85.
w.o. Tafels, spiegels, leeren fau
teuils, schrijfbureaux, groote ei
kenhouten boekenkast, theemeu
bel, aquarel, wandversiering, stof
fering, badkuip, kachels, glas- en
aardewerk, vloerbedekking, ser
viezen, volken, lepels, beddengoed,
ledikanten, enz.
Bezichtiging a.s. Vrijdag van
25, en Zaterdag a.s. van 1—2.
Om contant geld.
Notaris OBREEN.
Huiskamer Ameublement, bestaande uit
2 Fauteuils, 4 stoelen f 23.
een mooi dressoir f 18.
een schuiftafel f 8.75
Totaal f 49.75
12—4
TAPIJTAFDEELING.
NIEUWSTE DESSINS 1938.
f 6.75, 12.50. 21.50
14—4 f 11.50. 18.50. 26.00
Uitgebreide keuze Haarvelours, Wilton en
Axminster Karpetten.
Gedurende MAART worden al onze VITRAGES vanaf 35 ct.
per el GRATIS GEMAAKT.
Stoffen voor Overgordijnen hebben wij in alle genres
voorradig in prijzen van f 0.35 tot i' 2.75.
Laat nu reeds Uw oude Stoelen, Bedden en Matrassen
opknappen en repareeren.
Uw Veeren Bed 3-deelig. maken, 's morgens gehaald,
's avonds terug. Wacht niet tot het overstelpend druk is.
Gratis advies en prijsofgaaf.
KOOPT BIJ
Onze jarenlange praktijk voorkomt Uw moeilijkheden.
Bedenk dat al deze artikelen ver trouwenszaken zijn.
POORTER SCHAGEN GEEFT SERVICE. TEL. 87.
Wij maken aannemelingen er op attent, dat wij weder
een geheel
hebben ontvangen.
Zeer concurreerende prijzen.
AANBEVELEND,
BOSKER's BOEKHANDEL H.-hoef Middenmeer.