BIJ NEELS
TWEEDE BLAD.
ZATERDAG 6 MEI 1939
No. 53
NIEUWS» EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINGEN EN OMSTREKEN
POLEN ZAL ZICH NIET VAN DE
OOSTZEE LATEN TERUGDRINGEN.
W. VAN DER KREKE
VOOR DE PINKSTEREN.
BIJ
WIERINGER
HET BESTAAN VAN DANZIG HANGT
AF VAN POLEN
In zijn antwoora aan Hitler zeide
Minister Beek, dat ae gevoigen van
de verzwakking van de collectieve,
internatinale instellingen in de aige-
loopen maanden, thans de grenzen
van Polen hebben bereikt.
Zeer ernstige gebeurtenissen hebben
zich voorgedaan in de eerste plaats
de overeenkomst, welke door Polen
met Groot-Brittannië is gesloten.
Het staat vast, dat noch Groot-Brit-
tanni,, noch Polen aanvallende bedoe
lingen beeft, doch beiden zijn vast be
sloten zekere grondslagen van het in-
internationale leven te verdedigen.
Minister Beek zeide verder, dat de
Britsch-Poolscbe overeenkomst door
den Duitschen .Rijkskanselier als voor
wendsei is gebruikt om een eenzijdig
opzeggen van 't Duitsch-Pooiscne non-
agressieverdrag van 1934. Dit ver-1
drag was een poging een beteren loop'
te geven aan de geschiedenis tusschen
twee groote mogendheden en van dit
standpunt gezien is het verbreken
van het verdrag niet zonder beteekenis
„Wij in Polen", zoo zeide minister
Beek, „kennen niet bet verlangen naar
vrede tot eiken prijs onze eer is on
betaalbaar"
Wat Danzig betreft, aldus Ministei*
Beek, de bevolking daar is overwe
gend Duitsch, doch haar bestaansmoge
lijkheid en welvaart hangen van Po
len af. We staan op onze rechten ten
aanzien van den overzeeschen handel
en de maritieme politiek in Danzig.
Indien Duitschland geleid wordt
door vreedzame bedoelingen en vreed
zame metboden wil volgen, dan zijn al
le besprekingen over de grondbeginse
len, welke ik uiteen heb gezet, moge
lijk.
GEMEENTE WIERINGEN.
WAAROM MAAKT MEN VAN ONZE
HOLLM EEN VUILNISBELT
Hebt U wel eens het groote verschil
opgemerkt tusschen het landschap
van Wieringen en dat van de Wierin
germeer Het verschil tusschen het
„Oude" en het Nieuwe" Land
Slaat U in gedachten eens met ons
de weg in naar Westerklief. Wanneer
wij dan over heuvels en dalen, langs
de groote steen, die zich omdraait als
de klok twaalf slaat, zijn beland op
het punt, waar 4 schilderachtige weg
getjes samenkomen en waar twee au
to's elkaar nauwelijks kunnen passee
ren, dan kunnen wij het oude Wierin-
ger Landschap in al zijn schoonheid
bewonderen. Hier zien wij nog maar
weinig van de Wieringermeer. Maar
wel zien wij de Haukes in de verte
liggen en het land, dat in deze tijd van
het jaar van een prachtig, licht-groen
is, in de diepte. Met in 't midden het
Kooibosch, dat donker afsteekt tegen
de weide. En voor ons een heuveltje,
dat we nu gaan beklimmen. Het is
geen vermoeiende klimpartij, wij slaan
eenvoudig één van de 3 weggetjes in
en plotseling zien wij de Wieringer
meer in al zijn uitgestrektheid voor
ons liggen.
Hoeveel strenger en strakker is dit
alles dan het Wieringer landschap.
Hier zien wij geen oude walletjes om
stukken land van de wonderlijkste
vormen soms. Opeens zien wij zeer
duidelijk, dat op Wieringen nog geen
ruilverkaveling heeft plaats geihad.
Welk een verschil ook tusschen de
boerderijen van het Oude en het
Nieuwe Land.
Maar welk een schoonheid biedt dit
alles, het geeft ons het echte, blijde
Lente-gevoel.
Maar tot onze groote schrik zien wij
juist op dit mooie plekje het begin
van een vuilnisbelt, niet in de- Wie
ringermeer, maar op Wieringen. Wat
een wonderlijke indruk moet 'n vreem
deling wel krijgen van de Wieringer
bevolking, als hij over de witte brug
uit de Wieringermeer komend, het
prachtige Wieringer Landschap voor
zich ziet en in zijn onmiddelijke nabij
heid een vuilnisbelt van stukken pa
pier, doozen, oude fietsbanden, roes
tend ijzer, enfin te veel om op te noe
men.
Laten wij allen eens echt de bekende
regelen ter harte nemen
Laat niet, als dank voor 't aange
naam verpoozen,
De eigenaar van 't bosch, de schillen
en de doozen.
BILJARTWEDSTRIJD
IN „NOORDERLICHT"
Donderdagmiddag heeft in de biljart
zaal van „Noorderlicht" de 2e ontmoe
ting plaats gehad tusschen de biljart
clubs van de Rusthuizen „Avondrust"
uit Schagen en „Noorderlicht."
Was „Noorderlicht" in de eerste wed
strijd verre de baas gebleven, deze
maal waren de bordjes verhangen,
want Schagen was met een heel wat
beter trio voor den dag gekomen.
Van de 3 gespeelde partijen werd er
één door „Noorderlicht" en twee door
Schagen gewonnen. Veel scheelde het
evenwel niet „Avondrust" 125 tegen
„Noorderlicht" 122 punten.
De prijzen, bestaande uit kistjes si
garen, waren disponibel gesteld door
de firma D. Minnes, en den heer S. de
Vries, kapper, beiden te H.-Hoef.
Na afloop werd nog een rondging ge
maakt door het nieuw bijgebouwde ge>-
deelte van het Tehuis. De mooie en
gerieflijk ingerichte kamers, alsmede
grootsche opzet van het geheel, wekte
aller bewondering.
Ook de tuin, waar verschillende
soorten groenten al boven den grond
kwamen, werd in oogenschouw geno
men. Ten zeerste voldaan over de pret
tige middag, vertrokken de gasten om
5 uur weer naar hun eigen „home" te
Schagen.
DE SCHILDPADDEN VAN
HET GREAT BARRIER RIF
(uit een artikel van Ewen K. Patterson in
„Empire Review", Londen, Januari 1939).
Het was eb, en de wijde oever aan de Oost
kant van het kleine koraaleiland nabij de
kust van Queensland leek in het heldere
maanlicht op een levend wit laken, dat scherp
afstak tegen het groenachtig-zwart van het
dichte gebladerte van het eiland.
Een zwak geluid als het verre gerommel
van den donder klonk uit het Westen, waar
een langgerekte witte lijn van golf koppen de
aanwezigheid verried van het machtige ko
ralen bolwerk het Great Barrier, Rif. Een
glinsterende witte lijn, een spattende war^-
ling van branding zich onafgebroken Noord
waarts en Zuidwaarts uitstrekkend, zoover
het oog kon zien. In het kalme water tus
schen de branding en het eiland lag een log
ger voor de vangst van trochusschelpen voor
anker, welks bemanning van tien kroesharige
kustbewoners van Straat Torres in allerlei
houdingen op dek verspreid lag te slapen.
Een paar uur na middernacht, kwam er,
op een paar pas afstands van den oever, een
lichte beweging in het watertoen verrees
met een zwak geplons een groote slangachti
ge kop boven de oppervlakte.
Een paar minuten lang zwaaide deze kop
langzaam heen en weer, terwijl twee glim
mende kraaloogen oplettend den oever onder
zochten. Toen sperde het dier een grooten
bek met tandelooze kaken open en liet een
luid gesis hooren de kop naderde de kust,
verrees hooger en hooger, totdat het water
uiteenweek en een massief, bruinachtig, koe
pelvormig lichaam druipend en glimmend aan
wal stapte. Het was een groot vrouwelijk
exemplaar van de „groene" schildpad.
Zij was een ware koningin van haar stamJ
dien de geleerden „Chelone mydos" hebben'
gedoopt, doch die in den volksmond „groene" I
schildpad heet (welke naam niet van de kleur
der huid, doch van die van het vet van het
dier afscheid) de schildpad had een lengte
van anderhalven meter en haar groot lichaam
moet met de schaal een 250 kilo hebben ge
wogen.
Zoodra zij zich aan land geheschen had,
bleef de schildpad staan en opnieuw dwaalden
haar scherp-onderzoekende oogen langs het
geheele strand. Nadat zij er zich van had
overtuigd, dat er geen gevaar dreigde, begon
zij haar proppig, waggelend, zwaar lichaam
over het strand te slepen in de richting van
het losse, droge zand voorbij de hoogwater-
lijn, dat zij tevoren al talrijke keeren had
bezocht, om er haar eieren te leggen.
De schildpad schoot maar langzaam op, op
de merkwaardige wijze, die haar soort eigen
is. Haar geweldig 30 cm. lange en 15 cm. bree-
de voorste vinpooten vooruitzettend, drukte
zij ze in het zand en heesch dan haar zwaar
lichaam er op, door dit met de achterste vin
pooten voort te stuwen. Zoodoende schoot zij
telkenmale omstreeks 121/a cm op.
Het was een moeizame reis en het duurde
niet lang, of dikke „tranen" rolden uit de
oogen der schildpad. Het waren echter geen
beusche tranen, doch slechts zweetdruppels.
Deze eigenaardige amphibiën zweeten name
lijk uit hun oogen, daar alle overige deelen
van hun lichaam te dik zijn, om vocht te
kunnen doorlaten.
Terwijl zij zoo met slepende rukken voort
trok, lieten de vinpooten der schildpad breede
sporen in het zand achter. De amphibie was
evenwel slim genoeg om te beseffen, dat der
gelijke sporen, als zij ze zoo liet liggen, haar
talrijke vijanden goanna's krabben en an
dere in staat zouden stellen, gemakkelijk
de plek te ontdekken, waar zij haar eieren
had gelegd. Derhalve dolf zij ondanks den drin
genden aard van haar zending een fictief nest
bij het bereiken van het mulle zand en vulde
dit weer op het daarop volgend halfuut be
steedde zij aan het maken van een labyrinth
van sporen in de nabijheid.
Een uur of twee nadat zij aan het land was
geklommen, begon de schildpad haar echt
nest te graven op ongeveer 200 meter afstand
van den waterkant. Allereerst maakte zij een
GEMEENTE ZIJPE.
PREDIKBEURTEN ZIJPE.
ZONDAG 7 MEI.
NED. HERV. GEM.
Oudesluis nam. 2 uur Ds. Witkop.
Burgerbrug, St. Maartensbrug, Petten en
Schagerbrug geen dienst.
MARKTBERICHTEN.
De Kaasmarkt.
ALKMAAR, 5 Mei 1939. Op de ge
houden Kaasmarkt waren in toUal 29
stapels, wegende 90,000 Kg. kaas aan
gevoerd, waarvan soort en prijzen als
volgt 29 stapels Kleine Fabriekskaas
f 18. Alles met Rijksmerk. Handel goed
De Graanmarkt.
ALKMAAR, 5 Mei 1939. Op de gehou
den Graanmarkt waren in totaal 211 HL
aangevoerd, waarvan soort en prijzen
als volgt 1 HL Voertarwe prijs niet
genoteerd 11 HL Rogge f 7,25 34
HL Gerst chev. f 8,50 a 8,60 62 HL
Haver f 6,50 a 7,75 54 HL boonen w.o.
paarde f 9, bruine f 8 a 45 citroen
f 28 a 35 duiven f 14 witte f 27 a 30
en Tuinboonen f7; 1 HL Karwijza'd
f 33,80 49 HL Erwten w.o. kleine
groene f 9,25 a 11 groote groene f 12
a 16 grauwe f 22 a 45 en vale erwten
f 12 a 18 per 100 Kg. Handel goed.
EIERVEILING SCHAGEN.
Noteering van 4 Mei 1939. Aange
voerd 80,0u0 stuks kipeieren.
Prijs f 3,15 a 3,60. Per 100 stuks.
De VLLluARKT
SCHAGEN, 4 Mei 1939. Op de gehou
den weekveemarkt waren aanvoer en
prijzen als volgt 2u5 Magere Gelde-
koeien f 130 a 190 20 Vette Gelde
koeien 1 170 a 290; 50 Kalfkoeien f220
a 300 20 Pinken f 65 a 130 191 Nucli
tere kalveren f 4 a 12 25 Vette scha
pen f 20 a 26 229 Overhouders f 10 a
17 51 Lammeren f 3 a 17 6 Bokken
en Geiten f 0.25 a 12 11 Magere Var
kens f 21 a 32 7 Vette varkens per
Kg. 45 a 47 cent 116 Biggen f 10 a 18;
Konijnen f 0,25 a 1,25 Kippen f 0,75
a 1,20.
DE VEEMARKT
LEEUWARDEN, 5 Mei 1939. Vee.
Stieren 175 Enter f 75 a 190 en 106
Twenter f 190 a 355 52a Vette koeien
f 120 a 260 2107 Melk- en Kalfkoeien
f 115 a 270 270 Pinkn f 60 a 160 30
Vettek kalveren f 18 a 60 837 Nuchte
re kalveren f 3 a 6 703 Vette schapen
1 9 a 24 240 Weideschapen f 7 a 14
1003 Lammeren f 3 a 5,50; 380 Vette var
kens f 45 a 140 32 Magere varkens 22
a 45 cent per Kg. 246 Kleine biggen
f 6 a 14 31 Bokken en Geiten en 68
Paarden, prijs niet genoteerd.
Totaal aanvoer 67o6 stuks.
Grootvee minder aanvoer. Ook nuch
tere kalveren aanbod kleiner. Wolvee
nam iets toe Zware stieren iets beter,
prijs vaster. Lichte soort stieren stug.
Melk- kalt- en weidekoeien bij kleine
aanvoer, handel goed. Goede soort rede
lijk vlug, alwijkende soort katm. Pin
ken handel kalm. Vette kalveren stem
ming flauw. Nuchtere kalveren bij kiel
ne aanvoer iets vlugger, prijs vaster.
Varkens niet geheel prijshoudend. Big
gen prijs vrijwel stationnair. Wolvee
aanvoer grooter handel stug. Jonge
lammeren iets meer vraag voor Holland
De N.V.C. nam 200 varkens over.
NEDERLANDSCHE FORD
Aan het verslag der Nederlandsche
Ford Automobiel Fabriek wordt ont
leend
Ondanks de internationale onrust,
die niet heeft nagelaten een ungunsti-
gen invloed uit te oefenen op de afzet
mogelijkheid van automobielen in Ne
derland, kon de Vennootschap haar
positie in de markt handhaven. De ge
ringere afzet leidde noodzakelijker
wijs tot lagere bedrijfsresultaten, wel
ke niettemin bevredigend zijn te noe
men.
Voorjaar in 't land
en dus 'n nieuwe Swift-Mode
Komt U de nieuwe Swift-modellen
eens bekijken? Wij hebben het
mooiste van het mooiste voor U
uitgezocht. Nergens vindt U zoo'n
keus als bij
SCHOENMAGAZIJN MODERN
PARKLAAN 2 H.-HOEF.
KEIZERSTRAAT DEN HELDER
vindt U de grootste maten Costuums,
voor personen wegende tot
250 POND
19.50, 22.50, 25.00, 27.50
Ook voorradig een pracht collectie voor
LANGE SMALLE PERSONEN,
1.85, 1.90 en 2 Meter lengte
14.50, 17.50, 20 gulden.
DE NIEUWSTE JONGENSPAKJES.
3-deelig en 2-deelig met lange en korte broeken met
plusfour en lange pijp.
1500 JONGENSPAKJES vanaf 3.50
Profiteert van onze BLAUWE JONGENSPAKJES
(Kamgaren) leeftijd 10 jaar 5.50
PRACHT KWALITEIT
KEIZERSTRAAT
WIJ ZIJN
Vraagt zichtzending.
DEN HELDER.
GOEDKOOPER.
Reiskosten worden vergoed.
plek gereed, waar de jonge dieren zich zou
den kunnen wentelen. Met haar sterke voor-
vinpooten groef zij een komvormige uitholling
met een middellijn van omstreeks 1,80 m en
diep genoeg, om haar beneden het niveau van
het omringende zand verborgen te houden.
Daarna maakte zij in het midden van de uit
holling met haar achterste vinpooten een ver
ticale schacht van een 60 cm diep voor de
eieren, waarbij zij het zand zoo netjes ver
wijderde, alsof haar pooten menschenhanden
waren. Zoodra de schacht gereed was, ging de
schildpad er schrijlings boven zitten en begon
haar eieren te leggen.
Toen de dag begon aan te breken en de
vloed met groote snelheid opkwam, verhief
de schildpad zich van haar nest en begon
onmiddellijk de schacht te vullen met het
zand, dat zij tevoren had verwijderd. Nadat
zij zoo een kwartier bezig was geweest, zou
niemand hebben bedacht, dat op die plek een
nest verborgen lag. Daarop aanvaardde de
amphibie den terugtocht naar het water, juist
toen een dinghy met twee inboorlingen van
den logger afstiet en koers zette naar het ei
land. De inboorlingen waren op zoek naar
schildpadden of schildpadeieren en zij slaak
ten opgewonden kreten bij het zien van het
groote wijfje, dat van het strand af kroop.
De digghy bevond zich echter nog op een
20 m van den oever, toen de schildpad het
water bereikte. Blijkbaar zag zij de boot niet,
want zij zwom er recht op af. Tommy, de
kampioen-duiker van den logger, sprong over
eind en maakte zich gereed om te duiken. De
schildpad zwom langzaam voorbij de boot en
de duiker stond op het punt den sprong te
ondernemen, toen hij een kreet van schrik
slaakte bij het zien van een enormen haai,
die uit de blauwe diepte recht op de schild
pad afschoot.
Voor de schildpad iets van het gevaar had
bespeurd, had de haai haar al bereikt. Zijn
groote kaken sperde hij wijd open en liet ze
vervolgens toeklappen op het door een dik
pantser beschermde lichaam der schildpad.
Doch tot verbazging der inlanders begon hij
op hetzelfde oogenblik als krankzinnig in het
rond te spartelen en woedend met zijn staart
te slaan, terwijl hij vergeefs poogde zijn ka
ken weer te openen, waarin de enorme massa
van de worstelende schildpad bekneld was
geraakt.
Tommy zag onmiddellijk zijn kans. Met een
korte, scherpe speer gewapend, sprong hij
overboord en zwom. recht op den weerloozen
haai af, dien hij het wapen in den ha.s boor
de. Op hetzelfde oogenblik dook hij diep onder
water, teneinde den machtigen staart van het
monster te ontgaan. Nogmaals en nogmaals
boorde hij den speer in het lichaam van den
haai en het duurde niet lang, of het water
was rood gekleurd van het bloed. Daarop
kwam de inlander boven water, om zijn lon
gen met versche lucht te vullen. Maar een
seconde of twee was hij boven, diep haalde
hij adem en dook weer ondfr, voor de waar
schuwende kreet van zijn makker in de dinghy
zijn oor had kunnen bereiken.
Opnieuw zwom Tommy recht op den haai
af en met alle kracht stiet hij zijn speer in
de maag van het dier. Het was een doodelijke
stoot, maar zoodra hij hem had toegebracht
en nog voor hij zijn wapen weer uit het li
chaam van den haai had kunnen trekken,
kreeg hij een hevigen slag midden in den rug
van een der tot een groep behoorende haai
en, die gewaarschuwd door de voor den
mensch onbegrijpelijke „radio" der zee in al
lerijl waren komen aanzwemmen en onver
wijld op hun gewonden makker aanvielen.
De ruim twintig vraatzuchtige dieren, ra
zend geworden door den reuk van het bloed,
stortten zich op hun bloedenden soortgenoot,
en bedolven onder de moordzuchtige dieren
verdween Tommy in de diepte, terwijl zijn
makker in de dinghy luidkeels naar den log
ger om hulp schreeuwde.
Haastig liet men een tweede dinghy van het
schip neer, doch terwijl deze over het water
wegschoot, weerklonken eensklaps opgewon
den kreten Tommy's hoofd verscheen vlak
bij boven water. Hij zwom, zooals hij nog nim
mer tevoren had gezwommen en alras bereik
te hij de dinghy, waar rappe handen hem
binnen boord haalden toen verloor hij van
uitputting het bewustzijn, terwijl uit een
lange snede op den rug, waar een haaienvin
hem de huid had gescheurd, het bloed drup
pelde.
Dat was de eenige verwonding, welke Tom
my had opgeloopen en terwijl de dinghy lang
zaam weer naar den logger werd gepaddeld,
kwam een schildpad boven drijven. Het was
de groote „groene" wijfjesschildpad, maar het
was niet meer de indrukwekkende „koningin"
die nog maar luttele uren tevoren een bezoek
aan het eiland had gebracht. Een van haar
groote voorvinpooten was zij kwijt. Uit een
oog vloeide bloed en haar breed, dik rugschild
vertoonde de diepe sporen van de vlijmscher
pe tanden van den haai. Uiterst langzaam
bewoog de verminkte amphibie zich naar het
Oosten, teneinde binnen de koraalmassa's van
het Groote Rif een schuilplaats te zoeken,
terwijl in de blauwe onderwaterschemering de
haaien nog altijd woest vochten om hun kan
nibalen-maal.
Dienzelfden ochtend, slechts enkele uren
later, vertelde Tommy mij het verhaal van
zijn avontuur, terwijl hij heen en weer op het
strand v. h. eiland liep, boven de hoogwater-
üjn, teneinde naar het nest te zoeken, dat de
schildpad gereed had gemaakt. Hij zocht vol
gens de eeuwenoude methode der primitieve
volksstammen van Australië bij eiken stap
dien hij deed, stak hij zijn speer een halven
meter diep in het zand en trok hem er dan
weer uit, om na te gaan, of hij wellicht een
ei had stukgeprikt. Het duurde niet lang, of
hij had het nest gevonden. Het bevatte 247
eieren, die de tien inboorlingen van den log
ger rauw verslonden.
Schildpapeieren hebben ongeveer den vorm
en den omvang van biljardballen. Zij zijn wit
en bezitten een zachte, taaie huid, die krimpt,
als men de eieren eenigen tijd aan de buiten
lucht blootstelt. De eieren smaken heerlijk.
Men kan ze bij het gereedmaken van gerech
ten in de plaats van kippeneieren gebruiken,
doch anders dan vogeleieren stolt het eiwit
niet tijdens het koken. Het is dan ook niet
mogelijk hardgekookte schildpadeieren op te
dienen. Menig schipbreukeling op de eilanden
van het Gread Barrier Rif is door deze eieren
al van den hongerdood gered.
