30e JAARGANG
DONDERDAG 6 JULI 1939
No. 77
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINGEN EN OMSTREKEN
biWenlandsch nieuws.""
DE VIERDE MAN.
PROVINCIAAL NIEUWS:
WIERINGER COURANT
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG, DONDERDAG EN ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden f 1.25.
UITGEVER
CORN. J. BOSKER WIERINGEN.
BUREAU
Hlppolytushoeï Wlerlngen
Telefoon Intercomm. No. 19.
ADVERTENTIëN
Van 1 5 regels f0.50
Iedere regel meer f 0.10
TWEE AUTO'S IN
SLOOT GEREDEN
Een vrouw gedood, een man
gewond.
Op de plaats, waar de Kruisweg en
de Spieringweg te Hoofddorp elkaar
snijden, is een autobotsing voorgeval
len. welke één doode en éen gewonde
heeft geëischt.
Doordat een vrachtauto geen voor
rang verleende aan 'n personen-auto,
ontstond op het kruispunt een bot
sing, tengevolge waarvan beide auto's
van den weg geraakten en in de berm
sloot terecht kwamen. De personen
auto, die bestuurd werd door den onge
veer 40-jarigen heer Van Voort uit
Haarlem, reed het eerst de sloot in.
De vrouw van den bestuurder sloeg
door den schok uit de auto en werd
de modderige sloot onder het slijk be
dolven. De vrachtauto, die vervolgens
in de sloot viel, school over het li
chaam van de vrouw heen en bleef
naast den anderen wagen liggen.
De 14-jarigen zoon van het echtpaar
Van Voort, die zich eveneens in de per
sonenauto bevond, wist. evenals zijn
vader, uit den wagen te kruipen en
op den wal te klauteren.
Ook de bestuurder van de vracht
auto en 'n 12-jarige jongen, .die naast
hem in de cabine zat, wisten zich te
bevrijden.
Met veel moeite slaagde men er in
mevrouw Van Voort onder de vracht
auto vandaan te halen. In zorgwekken
den toestand werd zij naar de Maria-
Stichting te Haarlem vervoerd, waar
zij kort na aankomst overleed. Haar
echtgenoot, die aan hoofd en ledema
ten was gewond, werd eveneens naar
dit Ziekenhuis overgebracht. Zijn
zoon kwam er met enkele ontvellin
gen af.
De chauffeur van den vrachtauto
bleef, evenals de naast hem zittende
jongen ongedeerd.
De vrachtauto werd licht, de perso
nenauto zwaar beschadigd. De wagens
zijn later op den wal gebracht.
Dit ongeluk is reeds het vierde in en
kele dagen tijd. Gelukkig zijn de vori
ge drie ongevallen zonder doodelijk
gevolg verloopen.
MINISTER ROMME STREED
VOOR ZIJN DEPARTEMENT.
Over de ontwikkeling van de moei
lijkheden in den boezem der Regee
ring, welke tenslotte tot het aftreden
van het kabinet hebben geleid, wordt
uit parlementairen kring gemeld, dat
minister-president Colijn zijn ministers
had verzocht tijdig een voorloopige
begrooting voor 1940 op te maken. Het
FEUILLETON.
(Een geval uit de praktijk van Inspecteur
Sanders, lid der Centrale Recherche)
door UDO VAN EWOUD.
Nadruk verboden.
21.)
Adams nam het pakje, dat de in
specteur hem overhandigde, aan en
zocht zich 'n plaatstje op een hoek
van het schrijfbureau, waar het licht
van den groenen bureaulamp hel op de
foto's viel.
„Bewaar me. wat een boeventronies''
meende hij, de zorgvuldig op karton
geplakte foto's aan 'n nauwkeurige
studie onderwerpend. „Er is geen enkel
gezicht bij. dat er intelligent genoeg
uitziet om van 'n geraffineerd geën-
scéneerde misdaad als deze te kunnen
worden verdacht. Iemand met zoo'n
ongunstig uiterlijk" - hij hield een der
foto's onder den lamp, zoodat ook de
inspecteur en Wils haar konden zien -
„zou vermoedelijk al gearresteerd ge
weest zijn vóór de moord had plaats
gehad. Als je daartegenover in den
trein komt te zitten, kun je gerust
aannemen, dat je het eind van de
reis niet bereikt."
Hij nam een nieuwe foto, welke hij
na eenige seconden eveneens hoofd
schuddend terzijde legde, terwijl de
beide anderen ge-interesseerd toekeken
„Hier", zei hij plotseling, een klein
paskiekje aandachtig bekijkend. „Dat
is tenminste 'n net ventje en als jullie
me nu vertellen, dat die het briefje op
de bank heeft gebracht, zal ik het niet
ontkennen."
„Je drukt je nogal voorzichtig uit",
antwoordde Sanders lachend. ,.Er
wordt van jou 'n pertinente herkenning
bleek toen, dat er '11 tekort op de rijks-
begrooting zou zijn van f 37 millioen.
Er zijn toen besprekingen geopend
over de linancieele kwestie. Daarbij
nam minister Van Dijk het standpunt
dat de begrooting van Defensie, ge
zien bet üringnde karakter der lands
verdediging, eer te krap dan te ruim
was opgemaakt.
Minister Slotemaker de Bruine bleek
eveneens niet geneigd op zijn begroo
ting te bezuinigen. Dus restte als ©enig
„gelduitgevend" departement nog Soci
ale Zaken.
Ten aanzien van dit departement zij
eraan herinnerd, dat na het aftreden
van Minister De Wilde, minister-presi
dent Colijn in de Kamer gewaagde
van niewe uitgaven, waartegen minis
ter De Wilde bezwaren zou hebben ge
had. Toen minister Romme zijn voor
loopige begrooting indiende, bleek ech
ter, dat hij aan een lager eindcijfer
kwam dan in 1939. Het verschil be
droeg ongeveer f 5 millioen. Dit is hier
uit te verklaren, dat ook de werkloos
heid aanmerkelijk was teruggeloopen.
Daar zoowel Defensie als Onderwijs
bezuiniging afwezen, werd op minis
ter Romme aandrang uitgeoeiend zijn
begrooting verder omlaag te schroeven
In het geheel schijnt het om 'n bedrag
van ongeveer f 15 millioen geloopen te
hebben. De minister van Sociale Zaken
bleek in principe wel geneigd, aan ver
dere bezuiniging gehoor te geven en
nogmaals werden de ramingen herzien
Over de verdere voorstellen van mi
nister Romme is het echter niet meer
tot 'n bespreking gekomen en het ka
binet, daar toen een andere kwestie
rees, welke het financieele ging over-
heerschen. Zonder verder op details in
te gaan. verlangde minister-president
Colijn namelijk van den minister van
Sociale Zaken, dat allerlei maatrege
len niet zouden worden doorgevoerd.
We noemen o.a. de invoering van het
staat-van-dienst-boekje en de jeugd-
registratie. Zoo daaraan niet werd vol
daan, moest er bezuinigd worden op
steunnormen en werkverschaffings-
uitgeven.
Minister Romme heeft hierin gezien
'n aantasting van het principe, dat
door het Kabinet als een der hoofd
trekken van het regeeringsbeleid was
aanvaard, namelijk het op gelijke wij
ze verzorgen van de landsverdediging
en van de werkloosheidsbestrijding
Naar zijn meening voerden de eischen
van dr. Colijn tot de conclusie, dat de
premier de werkloosheidsbestrijding
bij de landsverdediging achterstelde,
hetgeen een aantasting beteekende
van het werkprogram der regeering.
Minister Romme weigerde, daaraan
mee te werken en werd daarbij door cb
andere Katlioieke ministers gesteund.
geëischt. Ik heb dien koerier van onzen
geheimzinnigen onbekende nooit ge
zien, zoodat je bezwaarlijk van mij
kunt verlangen, dat ik je op den goe-
len weg help".
„Je vergeet, dat die jongeling ook
maar hoogstens een paar seconden
in mijn gezichtskring is geweest. Er
komen bij ons dagelijks honderden
menschen op de bank. die ik een zeer
later, ook al viel ik ook over hen,
niet meer zou herkennen. Ik zou hoog
stens kunnen beweren, dat het gezicht
me bekend voorkomt, al is het dan
best mogelijk, dat ik den man bij een
geheel andere gelegenheid oi\tmoiet
heb."
„Zoo heel voorzichtig behoef je in je
uitlatingen niet te zijn", troostte San
ders. „Allen, die je daar op 'n plaatje
ziet, zijn goede bekenden van de justi
tie, zoodat 'n verdenking: meer of min
der er waarlijk niet op aankomt."
Ook Wils bekeek nu de foto aan
dachtig en onwillekeurig dacht hij
daarbij aan den man, dien hij, zij het
dan ook slechts van achteren, op het
portaal in de woning van de verpleeg
ster had gezien. Het was echter onmo
gelijk op dit kleine paskiekje ook maar
één punt van overeenkomst met dien
geheimzinnigen onbekende te ontdek
ken.
„Alles goed en wel", hernam Adams,
„maar ik zou er toch niet graag een
eed op doen, dat ik dat mannetje ken.
Overigens zal het voor de Belgische
recherche waarschijnlijk een kleine
moeite zijn het jongmensch op te spo
ren en aan 'n verhoor te onderwerpen.
Je kunt in ieder geval het zekere voor
het onzekere nemen."
„Enfin, we zullen dit portret er uit
houden. Mogelijk, dat de forens uit
Haarlem er zijn medereiziger in her
kent", besloot inspecteur Sanders. „De
vraag is echter, wat doen we nu
Adams trok zijn wenkbrauwen op.
Aldus heeft de minister-president
Colijn geconstateerd, dat over de voor
loopige begrooting geen overeenstem
ming viel te bereiken. Van het oogen-
blik af, dat laatstbedoelde eischen aan
Sociale Zaken zijn gesteld, is over de
linancieele kwestie in het kabinet
niet meer gesproken.
ERWTENPLUKKERS IN STAKING
Conflict te Rilland Bath
In Rilland Bath zijn de erwtenpluk
kers, werkzaam bij 'h commissionnair
aldaar, in staking gegaan naar aanlei
ding van een geschil, dat tussclien
werkgever en werknemers gerezen is
over het loon. De gezamenlijke land-
arbeidersbonden hebben het loon voor
de erwtenplukkers te Rilland Bath
namelijk bepaald op f 1.70 per 100 Kg.
en de commissionnair wenscbt niet
meer dan f 1.30 te betalen. Zaterdag
hebben afgevaardigden van de Neutra
le, Christelijke en R.K. Landarbeiders
bonden den commissionnair aangera
den het vastgestelde loon uit te beta
len, waarop deze alle georganiseerde
arbeiders ontslag heeft aangezegd.
In een Dinsdagavond te Rilland
Bath gehouden vergadering, die druk
bezocht was, hebbep de georganiseerde
arbeiders besloten, in staking te gaan.
Ook den ongeorganiseerden wordt
aangeraden het werk neer te leggen.
PROJECTIEL ONTPLOFT
Sergeant overleden
Een auto-monteur, wonende te Bus-
sum aan den Vaanweg, had van een
cliënt een projectiel gekregen, dat de
ze op een reis in Zwitserland zou ge
vonden hebben. Dinsdagavond tegen
uur liet de monteur thuis gekomen
in zijn woning aan den Vaartweg, zijn
aanwinst zien aan zijn buurman, een
sergeant van de motor-artillerie, in
garnizoen te Naarden. De sergeant
wilde onderzoeken of het projectiel ge
laden was en peuterde wat aan eon
der schroefjes. Daarbij schijnt het slag
hoedje te zijn geraakt, want plotseling
kwam 't projectiel tot ontploffing met
een geweldigen knal. De sergeant,
Oudekeizer geheetn, werd zeer ern
stig gewond in de borst, aan het hoofd
en op tal van andere plaatsen van het
lichaam, ae monteur niet minder
zwaar. De ontploffing geschiedde ach
ter de woning, zoodat de verdere ver
nieling niet groot was.
NAAR AMSTERDAM.
Dan alleen per
W. A. C. 0. AUTOBUSDIENSTEN,
Snelste en voordeeligste autobusverbinding.
Vraagt onze Zomerdienstregeling, verkrijg
baar bij de chauffeurs en onze kantoren.
De beide gewonden werden naar de
Majella-Sticbting vervoerd, waar de
sergeant kort na aankomst is overle
den. De monteur Kievit genaamd, kon
na te zijn verbonden, naar zijn huis
worden vervoerd.
MARY EN BUDDY
WEER VERTROKKEN
De Amerikaansche filmster Mary
Pickfoi-d is, vergezeld van Buddy Ho
gers, weer per K.L.M. uit Nederland
vertrokken naar Parijs. Opzettelijk
heelt zij 24 uur langer dan noodig was
in ons land vertoeid, zeide zij, omdat
zij zulke prettige herinneringen aan
haar drie vorige bezoeken had. Boven
dien wilde zij haar man in elk geval
Volendam en Marken toonen. „Maai'
er zijn zooveel meer andere dingen,
die mij hier treffen en vooral de rust
en prettige sfeer in uw land, dat ik -
en dit is geen phrase - een dag of tien
hier kom zitten zoodra ik daartoe ge
legenheid heb", verklaarde zij ten
slotte voor zij in het vliegtuig stapte.
KIND DOOR AUTO GEDOOD
Dinsdagmorgen liep te Purmerend
een moeder met 'n tweeling, jongetjes
van vier jaar, langs de markt.
Een zwaar beladen vrachtauto pas
seerde haar. Daar er maar weinig
ruimte was, kreeg een van de kinde-
'n stoot van het voorspatbord en ge
raakte tusschen de wielen. Het achter
wiel ging over het hoofdje, zoodat het
kind vrijwel op slag gedood werd.
DR. G. C. VAN BALEN BLANKEN
OVERLEDEN
Bekende figuur in West-Friesland
Te Bovenkarspel is in den ouderdom
van 86 jaar overleden dr. G. C. van Ba
len Blanken. Dr. Van Balen Blanken
was een der meest bekende persoonlijk
heden in West-Friesland. Gedurende
vele jaren oefende hij de doktersprac-
tijk in Spanbroek uit. Hij was o.m. op
richter en 50 jaar voorz. van den Me-
derlandschen Kolfbond voorz. van
het Historisch Genootschap Oud-
West-Friesland oud-voorz. van de
afd. Opmeer van de Holl. Mij. v. Landb.
Uit een der bekendste West-Friesche
geslachten gesproten, bracht hij zijn
geheele leven in zijn geboortestad
door. Zeven en veertig jaar was hij als
dokter werkzaam te Spanbroek om in
1927 naar Bovenkarspel te verhuizen.
Ver uit de omgeving kwamen de pa
tiënten naar hem toe, want hij wist
zich als medicus een grooten roem te
verwerven.
De vestiging in 1860 in het toen nog
wel zeer bescheiden Spanbroek viel in
„Het zal wel 'n unicum zijn in de ge
schiedenis der criminaliteit, dat een
politieman in een zoo belangrijke zaak
bij den leek om raad aanklopt", meen
de hij, maar bemerkende, dat de in
specteur deze opmerking min of meer
misplaatst achtte, liet hij er haastig
op volgen „En ik vermoed dan ook,
dat de politieman in kwestie zijn pian
reeds lang heeft opgemaakt."
„Dat is inderdaad het geval", ant
woordde hij. „En m'n vraag was dan
ook veeleer bedoeld als 'n inleiding
voor de mededeeling, die ik jullie nog
te doen heb. Wils heeft jou zeker wel
verteld, Adams, dat we sinds vanmid
dag, toen dit mannetje" - hij gaf den
reporter een ferme klap op den schou
der. wat deze een minder gepast woord
ontlokte - „in de woning van de ver
pleegster een verdacht uitziend heer
schap tegen het lijf liep, een recher
cheur in de 2e Oosterparkstraat op
post hebben. Ondanks dezei voorzorgs
maatregel vreezen we, dat de man
kans heeft gezien te ontkomen en wel
op een manier, die bewijst, dat we
hier niet met den eerste de beste te
doen hebben. Wils en ik waren het er,
toen ons een en ander werd medege
deeld, beiden over eens, dat nu ook de
verpleegster diende te worden bewaakt
en tot dat doel heb ik vanavond nog 'n
rechercheur naar het perceel gezon
den. Helaas - dat weet Wils ook nog
niet - is deze maatregel waarschijnlijk
te laat gekomen. We hebben namelijk
bericht ontvangen, dat, eenige minuten
nadat de eerste post was afgelost, een
dame van middelbaren leeftijd hei
huis heeft verlaten in gezelschap van
een ouden heer, die haar blijkbaar
kwam afhalen. Aangezien het consigne
luidde, dat de bewaking bedoeld was
voor een HEER, heeft de rechercheur
deze dame rustig laten vertrekken,
met het gevolg, dat de vogel wel gevlo
gen zal zijn."
„Ja, maar", kwam Adams verbaasd.
„Eerlijk gezegd, begrijp ik dat nog
niet goed. De man, die vanmiddag het
huis verliet en vermoedelijk degeen
was, dien jullie zochten, is toch weer
in de woning teruggekeerd Toen wa
ren ze er dus weer allebei de ver
pleegster en haar bezoeker. Wanneer
nu vanavond één persoon het huis ver
laten heeft, dan is er toch nog altijd
één gebleven, zou ik zoo denken."
Sanders schudde bedenkelijk het
hoofd, terwijl Wils, die den gedachten-
gang van den inspecteur raadde, een
glimlach niet kon onderdrukken.
„Het schijnt, dat het schrijven van
detectieve romans toch heel wat mak
kelijker is dan het oplossen van een
eenvoudig gevalletje uit de practijk
van den speurder", meende de eerste.
„Kijk eens hier, de mogelijkheid
dunkt ons is niet uitgesloten, dat een
van beiden, toen de ander vanmiddag
den rechercheur van zijn plaats lokte,
kans heeft gezien onbemerkt uit het
huis te komen. Ik zou anders waarlijk
niet weten, waarvoor die manoeuvre
van het weggaan en'onmiddellijk weer
terugkomen, moest dienen."
Adams scheen nu toch een licht op
te gaan.
„Aha", zei hij, „en daarom vrees je,
dat ze nu beiden de plaat gepoetst heb
bee. Maar is het dan niet verstandiger,
dat je maatregelen neemt, in plaats
van ons, onder het genot van een goe
de sigaar, zoo rustig van een en ander
op de hoogte te stellen
„Beste jongen", antwoordde Sanders
eenigszins wrevelig. „als ik dat niet
gedaan had, was ik nog stommer dan
de man, die vanmiddag het wild heeft
laten ontsnappen. Ik heb reeds vóór
dat jullie hier waren, opdracht gege
ven het signalement naar alle grens
plaatsen te seinen en om achtervolging
te verzoeeken. In hoeverre ik daarmee
nog op tijd ben geweest, zal de toe
de jaren, toen de dorpsgeneesheer,
veel meer nog dan thans, de raads
man was van zijn patiënten hun
vriend, hun vertrooster. Het was ook
in de jaren, toen de plattelandsge
neesheer voor 'n verlossing vijf gulden
berekende. Zestien jaren zou het du
ren, vóórdat dokter 25 gulden voor een
bevalling kon opschrijven. Vroedvrou
wen waren er nog niet. En alle verlos
kundige arbeid kwam dus voor reke
ning van den dokter.
liet behoeft niet te verbazen, dat de
bevolking van het dorp, dat aan de
concientieuze zorgen van dezen genees
heer was toevertrouwd, hem op de
handen droeg. Want dokter Van Ba
len Blanken, die tot zijn groot ver
driet en tot zijn niet minder grooten
last, ernstige patiënten, naar Amster
dam moest doen vervoeren - óf zelt
vervoerde - rustte niet, voordat in
Hoorn een hospitaal kwam. waaraan
'n chirurg was verbonden. Later werd
mede door zijn initiatief, het Zieken
huis te Alkmaar gebouwd.
Van vacantienemen kwam het in de
ze drukke practijk haast niet. Ter ont
spanning richtte dr. Van Balen Blan
ken derhalve 'n kolfsociëteit op, waar
uit later de Nederlandsche kolfbond
is gegroeid.
Wat de dokter voorts als voorz. van
de afd. Opmeer en Omstreken van de
Holl. Mij. van Landbouw heeft gepres
teerd, wordt nog heden door de leden
in dankbare erkenning gememoreerd.
Hij toch bestond het stoute stuk om
de jaarlijksche tentoonstelling van de
Landbouw-org., die tot dusver steeds
in een der grootste steden werd gehou
den, in Spanbroek te organiseeren. Dat
was in 1898. De trein Wognum-Scha-
gen was in voorbereiding. „Ik had",
vertelde de dokter eenige jaren gele
den aan de redactie van het Handels
blad. „die verbinding erg noodig, maar
de weg was nog niet in schouw geno
men, de concessie nog niet verleend.
Dank zij de medewerking van den
commissaris der Koningin in Noord-
Holland, mr. Van Tienhoven, heb ik
toen gedaan gekregen, dat men tijde
lijk een trein liet loopen een trein,
waarvan ik de verantwoordelijkheid
moest dragen. Die verantwoordelijk
heid ging zelfs zóóver, dat ik de spoor
kaartjes, voorzien van mijn eigen
naam, moest uitgeven."
Zijn veelzijdige bekwaamheid kwam
bovendien nog tot uiting bij zijn orga
nisatie en regie van openluchtspelen.
De gemeenschap blijft dezen man
veel dank verschuldigd.
BRAND TE ENKHUIZEN
Te Enkhuizen nabij de grens van de
naburige gemeente Andijk, is Dinsdag
een felle brand uitgebroken in de groo-
komst moeten leeren.
Het eenige, wat wij op het oogen-
blik nog kunnen doen, is, ons te gaan
overtuigen, dat beiden werkelijk ver
dwenen zijn. Er bestaat nog 'n geringe
kans. dat we in de nalatenschap van
dë verpleegster iets zullen vinden, wat
bij het verder onderzoek van nut kan
zijn, maar veel vertrouwen, heb ik in
deze expeditie niet. Voelen jullie er
voor om mee te gaan Accoord, dan
zullen we even een taxi bestellen."
HUISZOEKING.
Inspecteur Sanders bleek inderdaad
de zaak niet al te somber te hebben
ingezien.
De eenige herinnering, welke het
drietal aan het tochtje bewaarde, wa
ren die aan 'n zeer onaangenaam on
derhoud met de hospita van de ver
pleegster, die slechts met de grootste
moeite bereid was te vinden een huis
zoeking in de vertrekken van zuster
Robert toe te staan.
Sanders had de beide rechercheurs,
die nog .steeds trouw op hun post ston
den, buiten gelaten, hun opdragende
het perceel ook tijdens de huiszoe
king vooral goed in het oog te houden.
Innerlijk zag hij het vrijwel nuttelooze
van 'n dergelijke opdracht zeer goed in.
docht uit tactische overwegingen acht
te hij het gewenscht den beiden man
nen 'n werkzaam aandeel te geven in
de expeditie.
Wordt vervolgd.
IN VIER BLADEN ADVERTEERfiN VOOR
EENMAAL BETALEN
Wieringermeerbode.
Wieringer Courant.
De Polderbode.
Zij per Courant.
