30e JAARGANG DONDERDAG 30 NOVEMBER 1939 NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN EN OMSTREKEN No. 140 ALS HET GEWETEN SPREEKT. WIERINGER COURANT VERSCHIJNT ELKEN DINSDAG, DONDERDAG EN ZATERDAG ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden f 1.25. UITGEVER CORN. J. BOSKER WIERINGEN. BUREAU Hippolytushoef Wielingen Telefoon Intercomm. No. 19. ADVERTENTIëN Van 1 5 regels Iedere regel meer 10.50 f0.10 DE EENIGE „WARE NEUTRALITEIT." Het Handelsblad schrijft In de Duitsche pers steekt weer eens een, blijkbaar geïnspireerd, stormpje op tegen de neutrale landen in het algemeen en sommi ge kleine neutrale landen (die met minder risico zijn aan te pakken dan de groote) in het bijzonder. De Engelsche blokkade-maat regelen die neutrale invoeren met Duitsche bestemming en neutrale uitvoeren van Duit- schen oorsprong meer en meer en in menig opzicht wederrechtelijk probeeren af te snijden en te onderscheppen, zitten Duitsch- land begrijpelijkerwijze dwars. Ook Fran krijk doet aan die maatregelen ten volle mede, maar om de een of de andere reden richt de Duitsche gramschap zich vrijwel uitsluitend tegen de Britsche actie en haar gevolgen. En nu Duitschland ondanks zijn mijnen en zijn duikbooten tot dusver niet in staat is gebleken om den Engelschen te beletten de vrije zee te controleeren, nu het zijn eigen koopvaardijschepen over het algemeen liever veilig thuishoudt, dan hen bloot te stellen aan de gevaren van een zee waar „Britannia rules", nu weten sommige Duitsche bladen en zegslieden blijkbaar niet beter, te doen dan een deel der schuld voor hun blijkbaar moeilijke positie op de neu tralen af te schuiven, nu ook die neutra len geen kans zien evenmin als Duitschland zelf om de Engelsche zee-controle van zich af te schudden. Wat de machtige Duitsche oorlogs-actie zelf niet vermag', moeten dus blijkbaar de kleine neutrale landen klaarspelen. Want de Duit sche perscampagne gaat in hoofdzaak tegen de kleine neutralen. Aan de groote, zooals Italië, Rusland, Spanje, Amerika en de La- tij nsch-Amerikanen, wordt niets verweten, al ondergaan die landen de Britsche controle in het overzeesche goederenverkeer dat Duit sche im- en exportbehoeften raakt, even goed als de West-Europeesche kleine neutralen. Het zal ons benieuwen of deze Duitsche pers stemmen nu ook aan de regeeringen in Ro me, Tokio, Moskou en Washington zullen probeeren voor te schrijven dat „protestee ren niet genoeg is." Zeer vermoedelijk zou men echter in die belangrijke hoofdsteden Duitschland duidelijk aan het verstand bren gen, dat een neutrale staat zich door geen ander land kan laten voorschrijven op welke wijze en met welke middelen hij zijn neutra liteit zal handhaven en beschermen. Maar dat geldt niet alleen voor de groote neutralen, ook voor de kleine. Een neutraal land als Nederland dat buiten dezen oorlog, met welks oorzaken het niets te maken had, wil blijven, zal zijn onzijdigheidsgedragslijn met stipte inachtneming van het volkenrecht bepalen op grond van zijn eigen nationale belangen, en niet de politieke of economische belangen van zijn belligerente buren, aan welken kant ook. Ook de belligerenten bekom meren zich uitsluitend om hun eigen belan gen, maar dan lang niet altijd met inachtne ming van hun volkenrechtelijke plichten je gens derden. De Fransche en Engelsche blok kade-politiek overschrijdt, waar zij de neu tralen treft, de grenzen van het volkenrech telijk geoorloofde. De Duitsche mijnen- en duikbootactie in de open zee en tegen de neutrale schepen met neutrale bestemmingen, niet minder. Nederland treurt om talrijke kostbare Ne- derlandsche levens en schepen die aan zulke actie ten offer vielen. En de torpedeering door een Duitsche duikboot van de „Sliedrecht", een neutraal Nederlandsch schip op weg naar het neutrale Noorwegen, waarbij voor de be manning die in de booten lijfsbehoud moest zoeken, niet de minste hulp werd geboden, zoodat een kleine werksloep een week lang rondzwalkte alvorens te worden opgepikt, terwijl van twee andere booten niets meer is vernomen, wijst toch zeker allerminst op eerbied voor neutrale rechten. Zal de Duit sche pers nu ook hiervan zeggen „protes teeren is niet genoeg." Zal zij soms den grens-overval bij Venlo, waar op Nederlandsch gebied menschen werden gekidnapt en naar Duitschland ontvoerd, aanhalen als een proeve van eerbiediging van neutraal gebied Of is „de ware neutraliteit" waarvan deze persstemmen reppen, alleen maar noodzake lijk wanneer het om verzet tegen Engelsche maatregelen gaat Waarlijk, de opzet van deze perscampagne is al te doorzichtig en al te eenzijdig. In som mige Duitsche bladen doet nu een verhaal de ronde van een zekeren Helmut Sünder- mann, die in Nederland een kijkje is komen nemen om te zien hoe neutraal wij wel wa ren. Hij heeft in onze oostelijke provinciën veel soldaten en versterkingen gezien, maar in Scheveningen slechts een paar wachtposten en zandzakken. Conclisie bekend. Dat onze kustverdediging in de eerste plaats met sche pen en mijnen geschiedt, en verder met kustbatterijen en achter de kust samengetrok ken troepen al zijn die dan ook niet voor iederen buitenlandschen bezoeker zichtbaar vermeldt deze wel zeer oppervlakkige verslag gever niet. In boekwinkels ziet hij meer En gelsche en Fransche boeken liggen dan Duit sche. Hoeveel étalages heeft hij bekeken Wij zouden hem er vele kunnen laten zien waar het net omgekeerd was de inhoud van win kelramen wisselt trouwens met de week. In sommige couranten heeft hij op een dag- meer nieuwsberichten Reuter en Havas geteld dan van het Duitsche Nieuws Bureau. Misschien was er dien dag weinig nieuws uit het Oosten, maar dikwijls is de verhouding andersom, en wij zouden deze vooringenomen opmerker Nederlandsche courantenverslagen uit heel onze pers van redevoeringen van Duitsche staatslieden kunnen laten zien, zóó uitvoerig als nooit een Duitsch blad een officieel Nederlandsch standpunt heeft weer gegeven. Ook heeft de verslaggever in Am sterdam de Handelsblad-Cineac aan het Damrak bezocht en daar geen Duitsch film journaal gevonden. Zijn conclusie talmde geen oogenblik. Maar in de andere Handelsblad-Cineac in de Reguliersbreestraat en even verder in het Rembrandt-theater had hij de volledige Duitsche U f a-journaals kun nen zien draaien. Dat zou zijn „bewijsvoe ring" evenwel verstoord hebben Nederland is een vrij land. En daarom veelzijdig. Wie zoekt, zal er a 1 z ij d i g e voorlichting en opvattin gen vinden. Wat is „de ware neutraliteit" Misschien is de neutraliteit van het met Duitschland zoo bevriende Rusland de ware, waar de „Prawda" den premier van het neutrale Fin land als een „hansworst" beschrijft. Mis schien de neutraliteit van het groote Italië, de as-genoot, de ware, hoewel men zich daar ook aan de Britsche controle ter zee, in Alexandrië, Gibraltar en Duins onderwerpt, en op de nieuwe blokkade-maat-regelen ook met niet meer dan „protesten" reageert Samenwerking naar mogelijkheid tus- schen de groote en de kleine neutralen om gezamenlijk op te komen voor de onaantast baarheid der onzijdigheidsrechten of om ge zamenlijke convooi-regelingen te treffen, hebben ook wij bepleit. Maar dan geen ac tie op voorschrift van den een of anderen belligerent, maar uitsluitend voor en door legitieme neutrale belangen, en paraat niet slechts naar één bepaalden kant, maar naar 11e kanten waar de goede rechten der on- zijdigen worden aangetast. FEUILLETON. Historische roman. xxi De voor de gebroeders De Witt zoo nood lottige 20ste Augustus brak eindelijk aan. Het Hof, geene bekentenis uit den Ruwaard kunnende verkrijgen, en toch besloten heb bende, Cornelis De Witt te veroordeelen, wist natuurlijk niet, welke misdaad men in zijne sententie zou stellen doch de Griffier Adri- aan Post voerde aan, dat het Hof wel meer malen iemand ter straffe verwezen had, zon- der de misdaad in de sententie uit te druk ken, en dat voorbeeld besloot het Hof in dezen te volgen. Tusschen negen en tien uur in den morgen begaven de rechters zich naar de Voorpoort, waar, zooals wij reeds gezegd heb ben, de Ruwaard gevangen zat, ten einde hem in behoorlijken vorm zijn vonnis voor te le zen. Cornelis De Witt maakte te recht de aanmerking, dat het aldaar de plaats niet was, waar zoo iets geschieden moestmaar men gaf hem ten antwoord, dat hij niet zon der gevaar van door het gemeen mishandeld te worden naar de rolle van het Hof kon gevoerd worden, waarop men hem de sen tentie voorlas, welke aldus luidde 't Hof van Hollandt gesien ende geëxami- neert hebbende de stucken ende munimenten by den Procureur-Generaal van denselven Hove overgegeven, tot laste van Mr. Cornelis De Witt, Oud-Burgemeester der stadt Dord recht ende Ruard van den lande van Putten: jegenwoordigh Gevangen op de voorpoorte van denselve Hove, mitsgaders syne examiina- tiën, ende confrontatiën, alsmede 't gene van wege den voorgeschreeven gevangen is over- gelevert, ende voorts overwoogen hebbende, 't geene ter materie dienende is, ende eenigh- zints heeft mogen moveren verklaert den selven gevangen vervallen van alle syne Dig- niteyten ende Ampten bij hem tot noch toe bedient. Bandt hem voorts uyt den lande van Hollandt ende West-Vrieslandt, zonder daer oyt wederom in te komen, op poene van zwaerder straffe, te ruymen deselve lande met den eersten, ende condemneert hem in de kosten en misen van Justitie tot taxatie ende moderatie van voorsz. Hove. Actum by de Heeren Adriaen Pauw, Heere van Bermsbroek, Praesident Aerbrecht Nie- rop Willem Goes,Heere van Boeckhorsten- burgh Frederik van Lier, Heere van Soeter- meer Cornelis Baen ende Matheus Gooi, Raedsluijden van Hollandt ende West-Vries landt, ende gepronunciërt op de voorpoorte den denselven Hove, op den twintighslen Au- gusti sestienhondert twee en 't seventigh. In kennisse van mij, ADRIAEN POST." Terwijl deze sententie werd voorgelezen, wendde een der rechters, zich tot Tigchelaar, die in een der hoeken van het vertrek stond. „Hij wordt slechts gebannen, Tigchelaar zeide Aelbrecht Nierop, dus was de naam van den rechter, „verder heb ik het niet kun nen brengen doe gij dus alles, wat in uw vermogen is, om het volk tegen den Ruwaard op te hitsen, dat het hem van kant maakt. Vertoon u overal, en zeg, dat, als de Ru waard onschuldig was, men u als valschen aanklager wel in hechtenis hebben genomen in één woord, doe alles, wat in uw vermogen is, en het zal u niet tot nadeel zijn De barbier van Piershil snelde daarop naar „Het Brandewijnvat", waar hij den ruwen kerel, met wien wij reeds in het begin van dit verhaal kennis hebben gemaakt, aantrof. De booswicht scheen den moed niet te hebben, Lena aan te zien, toen hij tegen haar zeide „Nu, Lena ge zult niet vergeten, vanmid dag te vier uur op Valkenstein zijn „Zeker zal ik daar komen," gaf de waar din ten antwoorden Tigchelaar, zich daar- BINNENLANDSCH NIEUWS. VOETBALLEN OP ZONDAG Vonnis van den kantonrechter bevestigd. In hooger beroep heeft de Rotterdam sche Rechtbank Dinsdag uitspraak ge daan in de zaak tegen vier landarbei ders uit Rhoon, die door den Kanton rechter tot f 6 boete waren veroordeeld omdat zij op 12 Februari als bestuurs leden van de Voetbalvereeniging „Rhoon" een wedstrijd hadden gehou den, zonder dat daartoe vergunning was verleend, voor het publiek toegan kelijk was. Tijdens de behandeling van deze zaak is komen vast te staan, dat de wedstrijd alleen voor de donateurs toegankelijk was, die bij het passeeren van de controle een dubbeltje moesten storten, op afbetaling van het contri- butiegeld, dat f 1 bedroeg. De Rechtbank heeft het vonnis van den Kantonrechter bevestigd omdat hij van mee-ning is, dat het hier een pu blieke vermakelijkeid betreft waar voor een vergunning van den burge meester noodig is„ overeenkomstig art. 14 van de politie-verordening der gemeente Rhoon. DIAKEN VEROORDEELD TOT DRIE MAANDEN De Rechtbank te Alkmaar heeft Di;ns dag uitspraak gedaan in de zaak tegen een diaken uit Westwoud, die zich te verantwoorden had voor het overleg gen van een valsche rekening, waar door de diaconie der Herv. Gemeente voor 140 gulden werd benadeeld. De man had uitgaven gedaan, die hij niet kon verantwoorden en om daarvoor dekking te zoeken had hij een timmer man, die voor de diaconie timmerwerk had verricht, verzocht een te hooge re kening in te dienen, om aldus de ver duistering weg te werken. De Officier van Justitie had een ge vangenisstraf van zes maanden ge- ëischt. De Rechtbank veroordeelde den verdachte tor drie maanden ge vangenisstraf. HOOGE EOETE VOOR EEN BELASTINGONTDUIKER Een ingezetene van Baarn had gedu rende eenige jaren een onjuiste opga ve verstrekt bij de belastingen en op deze wijze honderdduizend gulden ve» zwegen. Op tien duur kwam men bij de inspectie toch achter deze onjuiste op gaven. De Officier van Justitie bij de Recht bank te Utrecht had voor dit feit een gevangenisstraf van drie maanden geëischt. De Rechtbank veroordeelde den verdachte tot een geldboete van tienduizend gulden. VOOR ZAKEN OF FAMILIEBEZOEK NAAR AMSTERDAM IVACO AUTOBUSDIENST is dan Uw aange- wezen vervoermiddel. 14 DAGEN GELDIG fl. 2.50. RETOUR WIERINGEN - AMSTERDAM DOOR AUTO OVERREDEN Twee arbeiders van de suikerfa briek te Sas van Gent, die per rijwiel op weg naar hun woning te Philipine waren, werden door een zware regen- hui overvallen. Zij verlieten het rij wielpad ten einde in een aan de over zijde van den weg gelegen woning te schuilen. De regenbuien hebben hun bij het oversteken het uitzicht geheel benomen, waardoor zij de auto, die juist naderde, niet konden zien. Een van hen werd gegrepen en zwaar ge wond. Hij is met een hersenschudding en gebroken heen naar het zieken huis te Sluiskil vervoerd, waar hij kor tent ijd later is overleden. MOLEN ZWAAR BESCHADIGD Zeilen gegrepen door den storm Maandagmiddag is de steenen wa termolen in den Bosch- en Gasthuispol- der, gelegen tusschen Voorschoten en Leiden, tijdens een stormvlaag zwaar beschadigd en daardoor voor geruimen tijd onbruikbaar geworden. Daar het loon van den molenaar zeer laag is, was de man door Maatschap pelijk Ilulpbetoon in de werkverschaf fing te Valkenburg geplaatst. De molen werd bediend door zijn vrouw, moeder van zeven, kinderen. Blijkbaar heeft zij den molen, die met vier volle zeilen draaide, niet meer op tijd kunnen vangei], waardoor hij ronddraaide, zooals ooggetuigen vertel len, als de propeller' van een vliegtuig. Toen de wieken tot stilstaan waren gebracht, was een der hekken met het zeil eenige honderden meters het wei land ingeslagen. De kap met ijzeren spil en wieken is nagenoeg een meter achteruit gezet, waardoor ook het metselwerk werd ontzet. De vrouw was zoo geschrokken, dat zij met haar kin deren de molen heeft verlaten en ver der op het land een onderdak heeft ge zocht. SCHUILLOOPGRAVEN VAN RIETPAKKEN Eenige dagen geleden heeft de Alge- meene Vereeniging voor de Rietcultuur in Nederland te 's-Gravenhage, in sa- nenwerking met de Nederlandsche Heidemaatschappij te Arnhem, onder Wilnis (Utrecht) proeven genomen, om ter vervanging van stroopakken, riet in pakken te persen voor het maken van schuilloopgraven. Dit proefpersen is goed geslaagd. Rietpakken hebben o.a. het voor deel boven stroopakken, dat zij een lan geren levensduur hebben. Verder va-n belang is het, dat het riet, noodig voor het vervaardigen van pakken, in hoofd zaak voorkomt in het Westelijk ge deelte van ons land, waar in de omge ving groote steden liggen. JONGETJE VERDRONKEN Bij ruzie om een knikker in het water geduwd. Tijdens een twist om een knikker tussche-n twee jongens te Terband bij Heerenveen Dinsdagmorgen duwde de een de ander in het water. Toen hulp kwam opdagen, was het reeds te laat en bleek de jongen, het 8-jarig- zoontje van den heer Slotegraaf, reeds te zijn verdronken. MOEDER VAN NEGEN KINDEREN AANGEREDEN EN GEDOOD. Dinsdagavond is te Rijkevoort een doodelijk ongeluk gebeurd. De weduwe Martens wandelde met haar gehuwde zuster aan den rechterkant van den Grindweg: naar het dorp Rijkevoort, toen uit de richting Beugen een auto naderde, bestuurd door iemand uit St. Anthonis. Bij het passeeren reed de bestuurder de weduwe Martens aan, die tegen den grond sloeg en vrijwel op slag moet zijn gedood. I Het slachtoffer laat negen kinderen ina, waarvan de oudste ongeveer vijf tien jaar is. Haar man kwam ongeveer een half jaar eveneens door een onge luk om het leven. HOUT UIT BOHEMEN IN NEDERLAND Voor hout uit Bohemen en Moravië naar Nederland hebben de Duitsche Spoorwegen een tariefsverlaging toe gestaan bij vervoer volgens het door- voer-uitzonderingstarief D 21. Ook alle uit hout vervaardigde artikelen komen voor dit tarief in aanmerking. De toe- passsing komt echter alleen in aanmer king voor de zendingen, waarbij de hoeveelheden die door den afzender aan één afnemer worde geleverd in een periode van 365 dagen tienduizend ton bedragen. op tot den hoefsmid wendende, zeide „Ha, Verhef f de tijd is nu eindelijk daar," en hem een paar goudstukken in de hand stoppende, ging hij voort „Dit is slechts een begin van uw geluk. Ge weet onze afspraak zooals ik verwacht had, is het oogenblik om te handelen thans gekomen. Nu aan het werk, en bereiken wij het doel, dan is onze fortuin gemaakt." Daarop verlieten de beide ellendelingen de herberg, terwijl Tigchelaar heengaande, aan de waardin nogmaals als het ware toefluis terde „Nu, Lena ge zult denken om hetgeen ik u gisteren zeide, Baron Lodewijk wacht u vanmiddag om vier uur bij zich. Ge kent de kleine deur „Ja ja zeide Lena, „ik zal zorgen, dat ik er ben." Weldra was het gerucht van hetgeen er op de Voorpoort geschied was, door de geheele stad verspreid. Tigchelaar en Verhoeff ruiden het volk op, door te zeggen, dat het schande was, dat men een man, die den Prins had willen vermoorden, slechts met verbanning strafte. Overal vond men brieifjes gestrooid en aangeplakt, om het volk naar de Voorpoort te lokken, voor welke slechts twee burgers en even vele ruiters op schildwacht stonden. „Inderdaad," zeide Frkns, „ik verheug mij hartelijk, dat de Ruwaard slechts gebannen is, hewel het een vonnis is, dat hem innig grieven moet. Ik had echter stellig een dood vonnis verwacht." „Ge houdt Cornelis De Witt toch ongetwij feld voor onschuldig, evenals ik zeide Jon ker Walraven, zoo zacht mogelijk sprekende. „En hoe kunt ge dan nog zeggen, dat het von nis u verheugt „Ik vreesde, dat de haat zoover gaan zou," gaf Frans Tigchelaar ten antwoord, „dat men hem ter dood zou veroordeelen hij behoudt thans in allen gevalle het leven, enmis schien zal hij in lateren tijd in staat zijn „Zie eens," viel Walraven zijn vriend in de rede, terwijl hij een briefje van den grond opnam. „Wat drommel mag dat zijn Hij brak het briefje open, en las CorneLIS De wit, RUaert Van PUtten, VerraDer Van 't Land en 'sPrinCen Vlant, Gaet naar 't geVangenhUIS, niet Verre Van 't Groene Sootje, aLwaer 'hl haest Loon naor SIJn werCKen Sal ontfangen In 't Jaer, ALs Jan Barton en Pleter GrotlUs het sIJn ontsnapt. Frans Tigchelaar sloeg eenbliik op dit ge schrift en werd bleek als een doode, toen hij de hand van zijn vader herkende. „Ik brand van verlangen om te weten, wat men mij vanmiddag op Valkenstein te zeg gen heeft," zeide Frans, haastig sprekende, die op zijn vriend de ontsteltenis, die op zijn ge laat te lezen stond, niet zou bemerken, „en toch gevoel ik eene dwaasheid te begaan, door mij alleen op aanraden van een gemeen wijf naar Valkenstein te begeven." „Ik geloof niet, dat zij veel verzuimen zal met een tochtje naar Valkenstein te doen," zeide Walraven goedhartig lachende „want ik geloof niet, dat het getal harer klanten juist zoo bijzonder groot is." Aldus voortwandelende, kwamen zij voor-r bij de Nieuwe kerk. Een troep volk stond voor de deur opeengedrongen om een geschrift te lezen, dat daar aangeplakt was. Het luidde Wanneer De Witt daar komen zei, Lucifer roept uit de hel, De burgers roepen uit Den Haag, Wagt hem 't avond in uw maag. „Inderdaad, ik wenschte wel, dat Cornelis De Witt al buiten Den Haag was," zeide Frans Tigchelaar „het zooeven door u gevonden briefje en dat geschrift doen mij vreezen, dat men voornemens is, een aanslag op het leven van den Ruwaard te ondernemen." „Ik geloof, dat Mijnheer Joan De Witt wij selijk gehandeld heeft, toen hij voor het Raad-pensionariaat bedankte hem zou an ders wellicht hetzelfde lot als dat van zijn broeder ten deel gevallen zijn." Terwijl Walraven dit zeide, zagen de beide vrienden Johan De Witt naderen, vergezeld van diens beide klerken, Walfert Bacherus en Reinier Van Ouwenaller, en zijn dienaar, Jan Van der Wisisel, denzelfde, die Johan De Witt in den nacht van den moorddadigen aanval begeleid had. „Hebt ge gehoord, wat er met mijn broeder is voorgevallen zeide hij, „en dat het Hof hem uit het land gebannen heeft „Ja En hoezeer dat vonnis hard zij, geloof ik toch, dat uw broeder reden heeft, zich daarmede geluk te wenschen." „Ik kan u eene betere tijding mededeelen," zeide Johan De Witt. „Mijn broeder is vrij „Vrij riepen Frans en Walraven verwon derd uit. En Walraven schudde ruw, maar welgemeend de hand van den verheugden staatsman, welk voorbeeld door Frans ge volgd werd. „Ja, mijn broeder is vrij herhaalde 'Jo han De Witt. „Zooeven ontving ik die tijding van de dienstmaagd des cipiers, en tevens de boodschap, dat mijn arme broeder mij wenschte te spreken. Ik heb mij dus ter stond op weg begeven. Nu, vanavond ver wacht ik u ten mijnent, Mijne Heeren om deze heuglijke gebeurtenis feestelijk te vie ren." Wij willen Johan De Witt thans vergezel len. Het was de waarheid, dat men de dienst maagd van den cipier naar Johan De Witt gezonden had, die zich toen juist bij zijn zwager bevond, den Heer van Zwijndrecht, op den Kneuterdijk, met de tijding, dat zijn broeder van alle verdere rechtsvervolging ont slagen was en hem terstond verlangde te spreken. (Wordt vervolgd.) IN VIER BLADEN ADVERTEEREN VOOR EENMAAL BETALEN Wieringermeerbode. Wieringer Courant. De Polderbode. Zijper Courant.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Wieringer courant | 1939 | | pagina 1