Lederen:
Toor
i
Zorgt nu «oor eeo
Voor iedere zaak of bedrijf hebbee wij
losker's Drukkerijen
Tabellarische kasbaekenbureau-agenda's
loonlijstenrekening-ordnersrekening
en kwitantie-bloc's enzenz.
Hippolytushöef - Middenmeer
A. C. VAN OEVEREN
WIJ LEVEREN U:
CONSULTATIE - BUREAU
WITTE KRUIS WIERINGEN.
COÖP. BOERENLEENBANK
TE WIERINGEN.
dingen
ziin
hun
geld
"waard
DE KIP ALS
FABRIEKSARBEIDSTER.
Het beroep, dat tot nu toe den minsten in
vloed heeft ondergaanvan de moderne we
tenschap, dat van dien invloed uiterlijk al
thans de minste sporen vertoont, is dat van
den boer. Natuurlijk hebben kunstmest en
electriciteit op de boerderij een groote om
wenteling teweeggebracht in vele dingen,
maar tal van andere zaken staan nog juist
zoo als ze dat eeuwen geleden ook reeds de
den. Het moet echter gezegd worden, dat dit
den langsten tijd geduurd heeft en de mo
derne boer staat zonder twijfel geheel open
om nieuwe methoden te probeeren en op
groote schaal toe te passen, alleen heeft hij
daarbij toch altijd met één ding te doen, dat
hij niet veranderen kan de verdeeling van
het jaar in seizoenen. In de tuinderij is men
de seizoenen reeds voor een deel de baas,
daar kan men planten kweeken op een ma
nier. dat ze vruchten dragen niet op het oo-
genblik. dat het er het seizoen voor is. maar
op het oogenblik, dat men hoopt de beste
prijzen te kunnen bedingen. Het lijkt- erop,
alsof men in de kippenfokkerij en in de eie-
renproductie zich ook zal gaan losmaken van
de ouderwetsche seizoenen, althans uit Ame
rika komen berichten over geslaagde proef
nemingen, waarbij de kip echter, in plaats
van een aantrekkelijke stoffage te vormen
voor het landschap, geprest wordt tot fa
brieksarbeider of -ster.
Men heeft in de Vereenigde Staten het pro
bleem der kippenhouderij van een geheel
nieuw gezichtspunt uit bekeken „Als ik de
kippen vrij laat rondloopen in de buitenlucht,
dan kan ik er per vierkante meter oppervlak
slechts een bepaald aantal houden en wil ik
véél kippen houden, dan heb ik dus een groot
oppervlak noodig. Nu zijn dergelijke groote
landoppervlakten, tegen behoorlijk lagen
prijs, alleen maar te krijgen in streken, die
rer van de groote steden af liggen. Dit heeft
het nadeel, dat ik de eieren, die mijn kippen
leggen en ook de geslachte kippen, over groo-
ten afstand moet verzenden, wat den kost
prijs doet stijgen. Ik moet dus een manier
zien te vinden, waarop ik véél kippen op een
klein oppervlak kan houden en dit- moet lig
gen in de buurt der groote steden." Dit was
de probleemstelling en na eenig geëxpermen-
teer is men in de Vereenigde Staten tot de
volgende oplossing gekomen. Men houdt de
kippen in kooien, waarin zij, afhankelijk van
haar leeftijd, met ettelijke samen of alléén
zijn ondergebracht. Deze kooien worden in
lange rijen opgesteld binnenshuis op de ver
diepingen van hooge gebouwen. De kip blijft
hier van haar geboorte tot haar dood in
vangenschap en doordat ettelijke kooien bo
ven elkaar zijn opgesteld, is het probleem van
het grondoppervlak hiermee opgelost. Men
kan op deze wijze, mits het gebouw voldoende
verdiepingen heeft, tot ongeveer 200 keer
meer kippen per hectare houden dan het ge
val is, wanneer ze vrij rondloopen.
Het spreekt wel vanzelf, dat de zaak, wil zij
goed marcheeren, niet zoo eenvoudig is als
het misschien uit het bovenstaande zou schij
nen. Men heeft heel wat proeven moeten ne
men, voor men een commercieel verantwoor
de onderneming op dit gebied op touw kon
zetten. De zaak is aldus ingerichtde toe
komstige eieren- en kippenvleeschproducen
ten worden geboren in broedmachines en
daarna in kooien gebracht, waar zij met ee-
nige tientallen tegelijk vertoeven. Naarmate
zij grooter worden, komen er steeds minder
per afdeeling en wanneer zij volwassen zijn,
is de rol van de haantjes uitgespeeld, met
andere woorden, deze eindigen in de braad
pan maar de hennen beginnen met de eieren-
productie. Daartoe worden zij in afzonderlij
ke kooien van staalgaas gezet, ieder voorzien
van haar eigen drink- en voederbak, waar
door het overbrengen van eventueele infec
ties via het voedsel of het drinkwater wordt
voorkomen. In deze kooien blijven zij, zoolang
zij behoorlijk eieren blijven leggen. Begin'
haar productie te dalen, dan eindigen ook zij
in de braadpan.
Dit is het algemeene programma, waarop
deze soort van eieren- en braadkippenfabri-
cage berust, maar de details ervan zijn niet
minder beangwekkend. In het begin kregen
de aldus opgesloten kippen Engelsche ziekte,
doordat zij niet voldoende zonlicht ontvingen.
Door levertraan door het voedsel te mengen
is dit bestreden. Een andere moeilijkheid werd
gevormd door de kannibalistische neigingen
der jonge kippen, die elkaar te lijf gingen.
Het bleek, dat het zien van bloed, bij het
uitkomen der veeren, deez neiging te voor
schijn riep. Door de kuikens gedurende deze
periode onder rood licht te laten leven, waar
bij zij deze bloedkleur dus niet kunnen waar
nemen. kwam, men dezen moordlust te boven.
Het bleek dat ae kippen, die op ijzergaas hun
leven doorbrengen en niet op den grond, die
een uitstekend overbrengingsmiddel is voor
tal van ziekten, veel minder aan infecties le
den dan elders het geval was. Voorts ver
schaften de kooien de gelegenheid de uitwerp
selen te verzamelen, Dit doet men op lange
transportbanden, die onder de kooien door-
loopen en die aan de beide uiteinden kunnen
worden opgewonden, waarbij de er op liggen
de uitwerpselen er af worden gestreken en
verzameld. Zij worden graag gekocht door
kweekers, om als mest te worden gebruikt.
In één fokkerij met 16.000 kippen, waar al het
werk door slechts twee man wordt verricht,
kan uit de opbrengst van deze mest het ar
beidsloon der twee arbeiders worden bestre
den.
Men zal moeten toegeven, dat het geheele
systeem er aanlokkelijk uitziet, alleen zal men
natuurlijk in ieder bijzonder geval de kosten
van een en ander zeer nauwkeurig moeten
bekijken. In Amerika is men daar reeds druk
mee bezig en daar is gebleken, dat het finan-
cieele succes van de onderneuming in hooge
mate afhangt van de mogelijkheid een ge
bouw, dat voor andere doeleinden niet meer
geschikt is, goedkoop te huren. Midden in de
groote steden zijn de gebouwen meestal te
duur, maar iets meer naar den buitenkant
toe. waar dikwijls wijken liggen, die door de
een of andere reden in discrediet zijn geraakt,
kan men vaak goedkoop een geschikt gebouw
machtig worden. Voorts is gebleken, dat ie
dere kip een bepaald aantal kubieke meter
lucht per uur ter beschikking moet hebben,
waardoor men, om eenigszins behoorlijke
aantallen te kunnen onderbrengen, veelal zijn
toevlucht tot geforceerde ventilatie en lucht
behandeling neemt. Het groote voordeel is
echter, dat de kippen gedurende het geheele
jaar onder dezelfde klimatologische omstan
digheden verkeeren en dat er daardoor geen
fluctuaties zijn in den leg. Bovendien kan
men gemakkelijker dan bij fokkerij in de
open lucht op groote schaal experimenten ne
men. Zoo heeft men reeds geprobeerd de
eierproductie te stïmuleeren en wel door mu
ziek. Het bleek, dat voortdurend muziek het
aantal gelegde eieren deed toenemen. De ge
schiedenis verhaalt echter niet of dit kwam
doordat de dieren zich bij muziek minder
verveelden en ook niet of de invloed van
klassieke muziek beter was dan die van hot
jazz H. Post.
DE WEDSTRIJD LANGS DE
ELF FRIESCHE MEREN
Ruim 51500 deelnemers.
Hoezeer de besturen ook door de
■leeds sneller groeiende deelnemers
lijst overdonderd mogen zijn, toch is
men erin geslaagd, de even snel toene
nemende moeilijkheden te overwin
nen. Vrijdagmorgen stonden er ruim
drie duizend deelnemers voor den
toertoeht ingeschreven.
Zaterdagmorgen om kwart over ne
gen waren de eerste honderden toer
rijders al in Sneek om hun startkaart
in ontvangst te nemen en zij kregen
toestemming, om af te rijden. Zon
der dat extra, regelingen noodig zijn
geweest, konden alle 5600 deelnemers
voor elven al op weg
Helaas ging de start bij Langweer
niet zoo goed. liet wedstrijd-element
had zijn intrede gedaan - iedereen
wilde in de eerste groep zijn
Het bestuur had inmiddels geen hal
ve maatregelen genomen. Het diskwa
lifiseerde de te vroeg geatarten en zoo
kregen deze rijders in Follega geen
stempel.
Zonder aarzelen snelden de rijders
door en alles zou misschien nog goed
zijn terecht gekomen, als er op het
Sneekermeer geen fout was gemaakt.
Daar werd de rijders een verkeerde
baan aangewezen, met gevolg dat ook
hier geen stempel werd verkregen.
De besten van de besten zaten in de
ploeg der haastigen Elfsteclentoch-
ters van naam en ook Jan Zeegers
van Amsterdam.
De getrainde Friezen namen de lei
ding. Het trio Geveke (Leeuwarden),
Van der Duim en Kooistra (Wargaj,
nam na een korte strijd de kop om die
niet weer af te staan. Met. hun soepele
forsche streek vlogen zij als één geheel
de duizenden toerrijders tegemoet, op
enkel honderden meters gevolgd dooi
de eerste groote peletons. Zij lieten op
de Sneekermeer het paviljoen dus
links liggen en zoo geschiedde het,
dat zij in ruim twee uur na de start,
Langweer's badpaviljoen 'Jkecr bereik
ten.
Geveke, Van der Duim en Kooistra,
hebben de eer, de eerst aankomenden
te zijn, op hen volgden in een bonte
mengeling van gediskwalifiseerden
met en zonder Sneekermeer en niet-ge
diskwalifiseerden met en zonder Snee
kermeer, de snelsten van de andere
achthonderd. Men kreeg zoodoende
vier groepen winnaars.: gediskwalifi
seerden, die twee stempels niet had
den gediskwalifiseerden die alleen
Follega misten en niet-gediskwalifi
seerden, die het voor het grootste ge
deelte nog meer om de tocht dan om
de wedstrijd begonnen was, van ie
de meesten er wel voor zorgden, dat zij
hun stempels op hun kaart hadden en
die nu misschien nog met de prijs, de
Zilveren Zwaan van Langweer, gaan
strijken.
Tot de eerste groep behooren behal
ve Geveke, Van der Duim en Kooistra
ook nog Van der Hem va£h Terzooi en
Jan Zeegers, die te Follega nog in de
kopgroep zal. A. Adema van Frane-
ker, een van de Elfstedenwinnaars
van 1940, was eersta ankomen de van
de officieel gestarten zonder Sneeker
meer. In zijn groep zaten De Zee
A. de Vries van Dronrijp, met Sipke
Castelein van YVarga, winnaar van de
Elfstedentocht. 1934. Eerstaankomen-
met alle stemlels (dus officieel gesLar
ten) waren de heeren Aardcma van
Boornbergum, thans te Sneek en De
Vrecze van Joure. Hun officieele tijd
van aankomst is 12,30. De eerst aanko
mende dame was een zuster van Ge
veke van Leeuwarden. Ook de beken
de zeilsters Corrie en Xellie van Gooi
Naar het bestuur verzekerde, krij
gen allen een médaille zij hebben de
tocht volbracht en voorzoover zij het
Sneekermeer missen, is het buiten
hun schuld.
Electr. Timmer- en Wagenmakers-
bedrijf
MIDDENMEER Telef. 5.
Landbouwwagens, Driewielskarren,
Kruiwagens, Ladders, Spoorbiels,
Geasphalteerde Weipalen,
Groote Drïnkwatervaten, Asphalt-
papier, Vlechtwerk, Punt- en Glad
draad, Carbolineum, Teer enz.
KOMT U eens zien, naar onze opnieuw verbe
terde landbouwwagen op luchtbanden.
WIJ ZIJN FABRIKANT
van Betonnen Buizen, Betonnen
Palen voor Wei, Hek en Paarden-
boxenBetonplanken voor het
afzetten van paden.
TEAKHOUTEN RUPSBLOKKEN.
EEN ADVERENTIE IN DIT BLAD
HEEFT STEEDS SUCCES I
GOEDE KLOMPEN KOOPT U BIJ
VONDER.
Klieftstraat, H.-hoef.
WAT EEN WONDER
Het adres voor al uw bloemwerk.
Bloemenmagazijn J. Posthumus,,
Hoofdstraat 30 a H.-hoef, Tel. 11
ZITTING
DONDERDAG 16 JANUARI
Dr. BEEKER (23 uur.)
IN HET GYMNASTIEK-LOKAAL
NIEUWE SCHOOL, H.-HOEF.
TEXTIELPUNTEN.... nog eenige
weken geldig. Wissel ze spoedig in.
Ik heb nog oude kwaliteit.
Lage prijzen.
VONDER, Klieftstr. H.-hoef.
Vanaf 3 Jan. steeds prima krach
ten beschikbaar voor het Snoeien
en Spuiten van Vruchtboomen en
Heesters.
Aanbev. A. BOERHAVE, Kweeker
Middenmeer, Telef. 97.
REISGARNITUREN, met Scheer-
apparaat, enz.) voor heeren
REISGARNITUREN voor Dames
VULPEN - ETUIS;
PORTEMONNAIES met ritsslui
ting en dubbele banknotentasch
DAMES PORTEFEUILLES met
ritssluiting
HEEREN PORTEFEUILLES met
ritssluiting
Fijn LEDEREN IDENTITEITS
BEWIJS ETUIS
DE NIEUWSTE SNUFJES
BOSKER's Boekwinkels
H.-HOEF MIDDENMEER.
KLEERMAKERSKNECHT
GEVRAAGD, Intern, met prima
maatwerk bekend. Tevens kan
geplaatst worden een JONGEN,
om in het vak te worden opgeleid.
Alleen die goed leeren kunnen ko
men in aanmerking.
JOH. EGGINK.
H.-hoef, Wieringen.
PETROLEUMniet meer noodig
Maak nu de kachel aan met het
WONDER VAN VONDER.
Klieftstraat H.-hoef.
10 STUKS 30 CT.
KROEZE'i BAZAR
SLOOTDORP.
VRAAGT PROEFMESJE.
Het kantoor te H.-hoef is open ALLE WERKDAGEN
's morgens van 8.3011.30 uur
's middags van 2 4 uur
Maandags, Vrijdags en Zaterdagsmiddags niet.
TE DEN OEVER
in perceel J. Tijsen Mz„ Havenstraat).
's Maandags en 's Vrijdags des
namiddags van 24 uur.
DE RENTEVOET IS MET INGANG VAN 1 JANUARI 1940 ALDUS*
VASTGESTELD voor SPAARGELDEN tot en met een bedrag van
f 10.000 van één inlegger (echtgenooten worden als één beschouwd)
van leden 2.75% 'sjaars; van niet-leden 2.65% 'sjaars; boven
f 10.000 2% 'sjaars.
Voor VOORSCHOTTEN (Hypotheek) .3.75% 's jaarsvoor VOOR
SCHOTTEN (Borgtocht) 4% 's jaars.
Voor DEBETRENTE rek. cour. 4% 's jaars voor CREDIETRENTE
in Rek. Cour. tot f 10.000 2.65% boven f 10.000 2% 'sjaars.
SPAARBUSJES VERKRIJGBAAR. LOKETTEN TE HUUR.
Wordt lid van uw plaatselijke instelling.
HET BESTUUR
W. HERMANS. Voorz.
CORN. J. BOSKER, Secr.
En indien èrgens, dan geldt
dit wel voor Uw kleeding.
Want Uw kleeding is een
stuk van Uw persoonlijkheid.
Kom en pas eens zoon
mooi costuum uit onze
collectie. Overtuig U van de
uitstekende pasvorm en de
prettige coupe. Zie de fraaie
dessins en soliede stoffen. En
het belangrijkste: de prijzen
voor onze betere kleeding zijn
betrekkelijk laag. Mogen wij,
U eens spoedig verwachten
Kledingmagazijn
TEUN TAKES
Hippolvtushoel.
O
een BETERE boekhouding naar
Administratiekantoor B. ZON
ANNA PAULOWNA.
Molenvaart 44, Telef. 79.
