32e JAARGANG
DONDERDAG 12 JUNI 1941
No. 66
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINGEN EN OMSTREKEN
HET GOUD VAN DE
EENZAME HOEVE
L. GO Y ARTS.
WIERINGER COURANT
iHel diluviale zand dal, onder de N.O.-
Polder ligt, is ongeveer 30.C00 jaar geleden
afgezet en onder de jongere afzettingen als
veen en klei komt hel als een golvend
landschap voor, terwijl deze „bodem
van de N.O.-P. helt van het Oosten naar
het Westen. Bij Kuinre komt het zand nog
plaatselijk aan de oppervlakte, terwijl het
tussen lirk en Schokland wel 6 a 7 me
ter diep ligt. Op dit diluviale zand is na
zijn vorming een hcide-vegetatie ontstaan,
die in veenvorming overging toen het peil
van het water rees. Plaatselijk moeten de
veenlagen zeer dik geweest zijn, doch bij
het ontstaan van de Zuiderzee in de mid
deleeuwen is het veen grotendeels wegge
slagen en verdwenen. De in de N.ü.-P.
voorkomende klei is dus afgezet toen het
veen al grotendeels verdwenen was, maar
onder de klei, zavel en andere grondsoor
ten vindt men dikwijls een laag veen of
sterk Lumeuse klei of zand terug( doch
als men van boven naar beneden gaanda
het veen gepasseerd is stoot men vrijwel
altijd op het oude zand.
Bij het baggeren van de kanalen is het
geen boven dit zand lag, steeds apart,
eerst gebaggerd en daarna heeft men het
zuivere zand gebaggerd. Het is gebruikt
om zandepóls te maken, die later voor
wegenaanleg enz. gebruikt kunnen wor
den. Cm echter hel zand niet al te veel te
laten uitspoelen, is het gestort lussen dam
men van keileem, zodat het als het ware
afgesloten is en de golfstrommgen er wei
nig vat op kunnen krijgen. Bij het droog-
malen van den polder zal men dus deze
zanddepöts gemakkelijk kunnen ontdek
ken daar ze als pl.m. 1 M. hoge „terpen
uit het landschap zullen opsteken. Om het
wegstuiven van het zand tegen te gaan,
nadat ze drooggekomen zijn, zijn deze
depots van te voren al met een laagje
klei bedekt. Er was echter nog veel meer
zand dan alleen voor de depots bestemd
was en gedeeltelijk is het ook gebruikt
voor dijkbouw, maar er is ook nog een
andere belangrijke proefneming met bet
zand gedaan.
In hel midden van den polder zal het
hoofddorp, dat nog geen naam heeft maar
op de kaarten als dorp A geprojecteerd
staat, komen en waar de bodem daar ter
plaatse erg slap was n.1. ruim één meter
slikkige klei en daaronder pl.m. 2 veen,
zou het bouwen daar vrij grote moeilijk
heden geven, niet alleen zouden de hui
zen onderheid moeten worden, maar ook
de rioleering, de waterleiding, enz. Daar
om is in „dorp A" de volgende grondver
betering toegepast.
Men heeft over een oppervlakte van
pl.m. 55 ha. alle slappe grond tot op het
vaste zand, schoon weggebaggerd en deze
3 a 3'/ï M. diepe kuil, die ook nog 31/» M.
onder water zat weer volgestort met zand
uit de kanalen. Men heeft de put zelfs
een beetje extra goed gevuld, zodat er nog
een halve meter dikke zandkop boven
op zit.
Het voordeel is nu voor ieder duidelijk,
want nu zal daar ter plaatse geen belang
rijk heiwerk voor de bouw van woningen,
enz. nodig zijn en dit zal van groot voor
deel blijken te zijn bij de bouw van het
dorp,
De „productieslag'' zou daar te zijner
tijd in de tuintjes dus ook op dit onvrucht
bare zand moeten gebeuren, ware het
niet, dat men ook daar een beschermend
kleilaagje had aangebracht.
De uitgebaggerde grond van het dorp
heeft men gedeeltelijk naar de stortplaats
voor Kuinre vervoerd, maar een aanzien
lijk deel is op 700 a 800 M. afstand ten
noorden van het dorp neergelegd, waar
een oppervlakte van pl.m. 40 ha. met pl.m.
75 cm. slortgrond is bedekt.
Deze stortplaats is bedoeld te worden
gebruikt voor aanleg van bos en heet
recreatie-terrein daar zal later de dorps
jeugd verboden worden om de jonge
boompjes te breken, buiten de paden te
lopen, vogelnestjes uit te halen kortom
hen liefde voor de natuur bij te brengen
en als de bomen en de jeugd wat groter
zullen zijn geworden, zal hel recreatie-ter-
rein bij zonsondergang gesloten worden
door den parkwachter.
Wat in „dorp A" op grote schaal is ge
daan, heeft men in „dorp B", dat onge
FEUILLETON.
door
Charles Alden Seltzer.
Wilson stond voor de tent zijn geweer
na te kijken. Brinn was verdwenen. Een
geritsel van zeildoek achter Wilson en
Brinn verscheen, met een breeden glim
lach, in den opslag der tent.
Wilson's zenuwen waren zoo gespan
nen, dat zijn lichaam krampachtig
schokte, toen hij zich omkeerde.
„Dwaas snauwde hij, in de reactie,
die op zijn schrik volgde.
„Waarom, voor den duivel, moet je
iemand zoo besluipen
„Je dacht eerst dat het Brazo was,
hè grinnikte Brinn. „Wel, ik geloof,
dat hij je zoo zal zien te krijgen. Heb
je hem gezien Hij is opgewonden over
het een of ander en hij heeft nog niet
gehoord, dat je Ella Wainright beleedigd
hebt. Mij dunkt, als hij het hoort, zal
hij wel komen aanstormen."
„Ik heb hem gezien," zei Wilson Zijn
gelaat was verbleekt, zijn oogen hadden
een woesten gloed. „Ik zal niets afwach
ten. Ik zal mij hier schuilhouden. Als ik
hem zie aankomen, schiet ik hem neer
rnet mijn geweer
„Ik hoorde Bill Widener aan eenige
jongens vertellen, dat hij zulks van je
verwachtte," zei Brinn. „Hij zei, dat hij
veer 6 km. Oostwaarts van A ligt op iets
kleinere schaal uitgevoerd en daar is ruim
20 ha. op deze wijze behaif^ild.
In dorp D", dat pl.m. 3'/s Kfr;. Weste
lijk van Schokland komt te liggen komt
het vaste zand op zon grote diepte voor,
dat deze wijze van grondverbetering niet
in aanmerking kwam en ter plaatse is daar
alleen een halve meter dikke zandlaag ge
deponeerd. Bij de andere dorpen zijn geen
voorbereidende werkzaamheden 'uitgevoerd
Zoals het in het leven zo dikwijls gaat,
komt van het een het andere. Zo had men
reeds lang grondverbeteringen voor dxjk-
aanleg, waar slappe grond eerst werd
weggebaggerd, omdat deze een zware dijk
niet zou kunnen dragen iets nieuws is
nu geweest de grondverbetering voor de
dorpen, doch nu zijn er ook reeds wegen
in de N.O.-P., waar men onder water reeds
een aarden baan heeft aangelegd.
Ten Westen en ten Noorden van Schok
land, waar slappe klei wordt aangetroffen,
zal het na droogvallen niet mogelijk zijn
om zonder meer vlug tot wegenaanleg
over te gaan. Bij een drietal belangrijke
wegen heeft men de wegbaan tot 2 M.
diepte en 12 M. breedte gebaggerd en de
ze geulen weer rijkelijk volgestort met
zand. Na het droogvallen zal men deze
.zandwegen" in de slappe klei veel vlug
ger kunnen verharden, dan wanneer men
deze voorzorgsmaatregelen niet had geno-
Men ziet dus, dat er uit de practijk van
de Wieringermeer wel iets geleerd is en
voor de laatste polder in het IJsselmeer
stel ik me voor, dat men „elders" beton
nen boerderijen bouwt, ze per dekschuit
vervoerd en op de juiste kavel in de aan
gewezen hoek laat zakken, zodat later b.v.
de ontginningsschuren reeds dadelijk bi)
het droogvallen aanwezig zijn, met des
noods al een beetje hooi op zolder voor
de paarden.
Ten slotte deel ik U mede^ dat de stand
van het water in de N.O.-P. p. 10 Juni on
geveer 1,35 M. - N. A. P. is.
Juni '41. Kampen. P.
TANDHEELKUNDIGE
HIPPOLYTUSHOEF
SPREEKUREN
IEDEREN le en 3e DINSDAG DER
MAAND
Café N. KOK, Nieuwstr. H.-hocf.
VAN 10.30 4 UUR.
ZiekenfondsledenGebitten en vullin
gen tegen Fondstarief.
je niet mocht en dat hij, as je zoo'n
gekke streek uithaalde, je zou ophan-j
gen 't Is beter om open spel te spelen,
Wilson" waarschuwde hij. j
Brinn hield Wilson in het oog met
een koele waakzaamheid, waarin een
tikje listigheid schooi. Brinn's hersenen
werkten blijkbaar met hun normale'
kracht.
Wilson schudde norsch ontkennend
het hoofd.
„Het kan mij geen lor schelen, wat
Widener zeiverklaarde hij. „Geen'
burgemeester zal mij weer levend ma
ken, als Brazo mij gedood heeft. Ik zal
het er met Widener op wagen, ik zou
het veel liever met Widener uitvechten
dan met Brazo."
Brinn's oogen schitterden. Zijn blik
dwaalde hier en daar heen. Hij keek
naar de tenten naast die van Wilson,
naar een andere rij er tegenover, die
de overkant van de onregelmatige straat
vomde. Hij zag, dat de bewoners der stad
die ongetwijfeld den aanstaanden strijd
verwachtten, zich in groepen schaarden,
die langzaam de plek naderden, waar
hij en Wilson stonden. Op kleinen af
stand, de rivier af, stond Widener, de
gekozen burgemeester. Hij had zijn
armen over zijn borst gekruist, maar
hij stond ongetwijfeld te wachten. Hij
zag Brazo uit het huisje komen en naar
het nieuwe rancho-huis loopen, waar
hij met Anderson stond te praten.
Brinn glimlachte.
„Nu zal het gauw komen waar
schuwde hij. „Luister Wilson." vervolg
de hij snel. „Je begaat een misslag
Veronderstel, dat Brazo je niet direct
komt opzoeken, maar het uitstelt. Ver
onderstel, dat hij wafcht tot het donker
is en je besluipt als je niet uitkijkt
Wat zul je dan aan je geweer hebben
Wilson zette een zuur gezicht. Blijk
baar had hij niet aan de mogelijkheid
gedacht, nu door Brinn geopperd. Hij
werd zenuwachtig.
„Breng je geweer binnen de tent,"
raadde Brinn aan. „Ga naar binnen en
leg je pistoolgordel af. Kom weer naar
buiten en ga aan je werk. Ga hier staan
of loop wat rond. Maar blijf in de buurt
van je tent. Brazo kan je niet dooden
als je niet gewapend bent. Hij zal het
niet wagen. Maar hij zal je
wenschen te dooden en hij zal zijn pi
stool trekken. Er zullen menschen zijn,
die iedere beweging controleeren. Zij
zullen hem zijn pistool zien trekken.
Jij hebt geen pistool. Wenu wij zijn
vrienden. Ik zal in mijn tent aan den
overkant der straat gaan. Ik zal daar
binnen Brazo, als hij komt onder schot
houden. Als hij zijn pistool op je richt,
schiet ik hem neer. Widener noch ie
mand anders zal zich daar druk over
maken Dat is de zelfverdediging, niet
waar
Wilson's oogen werden helderder en
hij slaakte een diepen zucht van ver
lichting. De kleur begon terug te komen
op zijn gelaat.
„Je zult zeker schieten, als hij zijn
pistool op mij richt vroeg hij aan
Brinn.
„Zeker," verzekerde Brinn. „Je bent
veilig." Hij keerde zich van Wilson af,
om een verachtelijken glimlach te ver
bergen. Toen keek hij Wilson weer aan
en vervolgde „Ik ga. Brazo zal niet
lang wachten. Maar jij kunt er je ge
mak van nemen. Blijf hier een paar
minuten bezig, ga dan in je tent en leg
je pistool af. Daarna kom je naar bui
ten en doet alsof je niets ziet."
Brin stak de straat over en ging zijn
tent binnen. Hij bleef een weinig ach
terin staan en keek door een gat in den
opslag naar Wilson, die nog voor zijn
eigen tent stont en zich buitengewoon
onverschillig voordeed. Weer grinnikte
Japansche delegatie zal uit
Batavia worden teruggeroepen.
Resultaat van conferentie op departe
ment van buitenlandsche zaken
te Tokio.
IVIATSOEOKA JAPAN MOET VAST
BERADEN HOUDING AANNEMEN.
Tokio, 10 Juni. (D. N. B.) Als resul
taat van een conferentie van verschei
den uren op het departement van bui
tenlandsche zaken, waaraan ook Mat-
soeoka deelnam, kan volgens Domei het
terug roepen van Josjizawa en de ge-
heele handelsdelegatie uit Batavia ieder
oogenblik worden verwacht.
Matsoeoka verklaarde dat Japan een
vastberaden houding moest aannemen
ten aanzien van het probleem van Ne-
derlandsch-Indiè. Ook ten aanzien van
alle andere kwesties eischte hij een
vastberaden gevoerde buitenlandsche
politiek.
Besprekingen Japan-Ned. Indiê.
Japan zal zijn houding binnen
kort definitief bepales.
Tokio, 12 Juni. Domei. Binnenkort zal
de regeering definitief haar houding bepa
len ten aanzien van het Nederlandsch-ln-
dische vraagstuk door binnen een dag of
twee hetzij een spoedvergadering van hel
kabinet te houden of een gecombineerde
bijeenkomst van de regeering en het op
perbevel, zoo beweert men van welinge
lichte zijde.
De autoriteiten van Buitenlandsche Za
ken en de weermacht hebben vanmiddag
op het Departement van Buitenlandsche
Zaken een gecombineerde vergadering ge
houden ter behandeling en studie van het
antwoord van Nederlandsch-Indiè op de
Japansche voorstellen. De autoriteiten van
Buitenlandsche Zaken, die de beraadsla
gingen met de vergadering hadden beêin-
digd? verwachten spoedig concrete resul
taten.
In dit verband meenen politieke waarne
mers, dat de betrokken autoriteiten tot de
slotsom zijn gekomen, dat zij het ant
woord van Nederlandsch-Indiè verwerpen,
daar dit aanzienlijk afwijkt van het Japan
sche voorstel.
Vernomen wordt, dat de opvatting, die
de onmiddellijke terugroeping bepleit van
Josjizawa, den Japanschen vertegenwoor
diger te Batavia, in regeeringskringen veld
wint.
De „Tokohai," een uiterst rechlsche po
litieke groep onder leiding van Seigo Na
kano, heeft in haar hoofdkwartier te To
kio 'n spoedvergadering gehouden en haar
houding nopens het Nederlandsch-Indische
vraagstuk besproken
De anwezige leden namen een motie
aan( waarin bij de regeering werd aange-
Brinn verachtelijk.
„Ja, ja," zei hij hardop, „ik mag het
er niet op wagen, dat hij Brazo doodt
nu niet
HOOFDSTUK XXVIII.
Toen Brazo Anderson verliet, keerde
hij terug naar den stal, waar hij de
cylinder van zijn pistool ronddraaide en
den langen loop doorblies om eventueel
stof, dat zich er in verzamed kon heb
ben. te verwijderen. Hij zou wel het
huis ingegaan zijn om het wapen schoon
te maken en te smeren, maar hij wilde
niet, dat Ella zijn bedoelingen te weten
kwam.
Natuurlijk wist hij nu, wat de oorzaak
was van haar opwinding. De beleediging
in het openbaar of tenminste wat er op
volgde, was nu algemeen bekend. De
gedachte, dat hij Ella gecompromitteerd
had, door met haar in het huisje te'
blijven, was niet in hem opgekomen.
Hij wist bij ondervinding, dat zulke din
gen meer gebeurd waren en werkelijk
had hij meer dergelijke omstandigheden
onder de oogen gehad. Nimmer was er
eenig schandaal uitgelokt door derge
lijke voorvallen. Dikwijls maakten de
omstandigheden zulke toestanden noo-
dig en onvermijdelijk. Gebrek aan ruim
te, ongeluk, allerlei omstandigheden
moesten in aanmerking genomen wor
den.
Wiison was net een man, om iemands
bedoelingen in een verkeerd daglicht te
stellen. Misschien wel met opzet, maar
opzet of niet, hij had het gedacht. Hij
had het gif van den argwaan verspreid
en had het gewaagd om in de stad re
blijven, ondanks Anderson's waarschu
wing. Dat beteekende natuurlijk, dat hij
van plan was om Brazo op het eerste
gezicht dood te schieten.
Toen Brazo weer uit den stal te voor
Hoofdredacteur
Corn. J. Bosker, Wieringen.
drongen op onmiddellijke terugroeping van
Josjizawa en terzijdestelling van de vijan
dige gezindheid van Nederlandsch-lndiê,
gesleund door Engeland en de Vereenigde
Staten.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
RIJKSINSPECTEURS VOOR DE
GEMEENTEFINANCIEN
Men schrijft aan het Handelsblad
Blijkens een artikel van de hand van
den heer J. Hasper in het weekblad voor
den Nederlandschen Bond van Gemeen
te-Ambtenaren. ligt het in de bedoeling
vanwege het rijk ambtenaren aan te
stellen, die in iedere provincie het toe
zicht op de gemeentefinanciën zullen
oefenen. Het is ook mogelijk, dat in één
provincie meer dan één inspecteur zal
resideeren. Deze functionarissen zullen
een nieuw contact tot stand moeten
brengen tusschen de het meest bij deze
materie betrokken departementen in
Den Haag Financiën en Binnenland-
sche Zaken), de provinciale griffièn en
de gemeenten.
Men begrijpt, dat van deze ambtenar
ren veel takt zal worden gevergd. De
gemeentebesturen zullen allicht geneigd
zijn te geooven, dat nu een tijd van in
mengend medebestuur zal beginnen.
Men mag aannemen, dat dit niet de
bedoeling van het nieuwe instituut is,
doch hoe dikwijls zal de uitwerking van
een opzet afwijken De maatregel zal
wellicht moeten worden verklaard uit
een behoefte van het departement van
Financiën aan vooruitgeschoven stel
lingen, nu de gemeenten wegens de
afschaffing van haar belasting naar het
inkomen nog meer dan vroeger op
rijksuitkeeringen zijn aangewezen.
Rooiverbod vroege aardappelen.
liet Rijksbureau voor de Voedselvoor
ziening in Oorlogstijd maakt bekend, dat
bij besluit van den Secretaris-Generaal
van het Departement van Landbouw en
Visscherij hel rooien van aardappelen tot
nader order verboden is.
Aan de Nederlandsche Groenten- en
Fruitcentrale is daarbij de bevoegdheid
verleent den datum te bepalen met in-
schijn kwam, merkte hij, dat zijn bewe
gingen gevolgd werden door al de be
woners der stad. Hij keek niemand be
paald aan, maar zijn scherpe, onderzoe
kende blikken, die Wilson zochten,
merkten al de andere inwoners op. Er
stonden menschen voor hun tenten en
woningen. Sommigen zaten op de zit
banken der wagens, anderen hingen op
banken en kisten. Achter hem, rechts
en links en voor hem, waren gezichten.
Alle waren in zijn richting gekeerd. Al
len probeerden, op de een of andere
manier, het- feit te verbergen, dat zij
nieuwsgierig waren naar zijn bewegin
gen.
Een man, die op eenigen afstand op
een kist zat, sneed in een tak hout. Hij
sloeg geen acht op zijn werk, maar hield
Brazo in het oog. Een andere man
smeerde een wagenas. Hij smeerde het
vet met een stok op de as, maar de stok
beschreef wonderlijke cirkels en raakte
het ijzer heelemaal niet. Andere man
nen praatten met elkaar, maar zonder
elkaar aan te kijken. Een man wis zijn
paard aan het zadelen. Hij had het zadel
op den rug van het dier gelegd en stak
zijn hand uit om den singel te grijpen,
die aan zijn blind zoeken ontweek. Zijn
arm zwaaide hier en daar heen, met
belachelijke grijpbewegingen, zijn blik
was op Brazo gevestigd. Tenslotte staak
te hij het zoeken naar de bengelende
gesp, ging rechtop staan en bleef nu
openlijk kijken. Het werk op het ran
chohuis was stopgezet. Anderson, Har-
din en de andere cowboys stonden bij
een hoek van het huisje. Brazo wist, dat
Anderson en de anderen met hem mee
zouden gaan, zoodra hij zich in bewe
ging stelde. Zij zouden uit de achter
hoede toezien, dat Wilson hem niet in
den rug aanviel.
(Wordt vervolgd.)