VEREEN. VOOR BEDRIJFSVOORLICHTING
IN DE WIERINGERMEER.
WIERINGER COURANT
L. GO Y ARTS.
Mededeeling No. 22.
■VCDlNOCPMCCDPOLDTd?
Roggerassenvergelijkingsproef 1941. Rectificatie.
In de vorige mededeeling is een drukfout gemaakt bij de zaadopbrengsten
(de relatieve zaadopbrengsten waren wel juist weergegeven..) Duidelijkheids
halve geven wij daarom de volledige opbrengstcijfers nogmaals weer. Bovendien
voegen wij nog de kolom toe, waarin de hoeveelheid zaaizaad, zooals die per
ras was berekend, is opgenomen. Deze verschilt gewoonlijk iets van de werkelijk
uitgezaaide hoeveelheid. Teneinde geen misverstand te veroorzaken volgt daar
om hieronder voor elk ras de hoeveelheid zaaizaad welke, in verband met de
korrelgrootte en de gebruikswaarde, moest worden uitgezaaid.
zaaizaad
gem. opbr.in kg p. are
relatieve opbrengst
kg per ha
zaad
stroo kaf
zaad
stroo -f kat
Petkuser
125
35.4
65.5
100
100
v. Lochow's
kortstroo
124
35.6
60.4
100.6
92
Brandt's
Marien
100
36.7
58.8
103.6
90
L. R. D.
VERBOUW VAN STOPPELKNOLLEN.
STOPPELKNOLLEN De teelt van dit
in Nederland meest verbouwde stoppel
gewas beperkt zich bijna uitsluitend tot
de zandgronden, en hoewel de landbou
wer reeds vanoudsher met dit gewas
bekend is, geschiedt de teelt over het
algemeen nog weinig intensief en wordt
aan den knollenakker niet veel aan
dacht geschonken. Toch is dit gewas
voor een goede bemesting en verzorging
buitengewoon dankbaar. De knollen lee-
nen zich voor verschillende doeleinden.
In de eerste plaats kunnen ze groen van
het veld gevoerd worden, verder leenen
ze zich heel goed om ingekuild te wor
den en tenslotte kunnen ze nog als
groenbemesting dienst doen. De waarde
van den stoppelknol, en wel speciaal
wanneer ze worden ingekuild, is voor
een groot deel afhankelijk van de hoe
veelheid loof die ze produceeren, omdat
het droge-stof en eiwitgehalte hier
van hooger is dan van den knol.
Er zal dus, op welk tijdstip en voor
welk doel men de knollen ook moge ge
bruiken, steeds gestreefd moeten worden
naar een zoo groot mogelijke hoeveel
heid loof. Hieruit volgt meteen dat men
verstandig doet om vroeg gezaaide knol
len b.v. niet zoo lang te laten staan tot
het loof afsterft en geel wordt, maar te
oogsten wanneer de hoeveelheid groen
Icof maximaal is. Vanzelfsprekend zijn
verschillende factoren van invloed op de
opbrengst zoowel van loof als knol, o.a,
kunnen genoemd worden Zaaitijd,
stikstofbemesting, tijd van oogsten,
kalibemesting, standruimte, tijd
van stikstofaanwending en rassenkeuze.
Ip verband met deze vraagstukken wer
den in het najaar van 1940 door de af-
deeling Voederbouw van het C.I.L.O. te
Wageningen verschillende proeven geno
men teneinde in bovengenoemde facto
ren wat meer inzicht te krengen. Het
zou te ver voeren van al deze afzonder
lijke proeven een beschrijving te geven
en daarom meen ik te kunnen volstaan
met de volgende samenvatting die bij
deze proeven werd verkregen.
ZAAITIJD Bij vroeg zaaien werden
de zwaarste knollen verkregen, wanneer
echter te laat werd geoogst was het loof
grootendeels afgestorven en de totaal
opbrengst teruggeloopen. De oogsttijd
staat daarom in nauw verband met den
zaaidatum. Vroeg zaaien moet gepaard
gaan met vroeg oogsten. Bij zaaien in
laat blootkomende stoppels (haver b.v.)
dient later te worden geoogst. Bij zaai
en op 2 Augustus begon de loofopbrengst
te verminderen wanneer werd geoogst
na half October, de knollenopbrengst
bleef echter regelmatig stijgen bij late-
ren oogst. Door het hoogere gehalte van
droge-stof en eiwit is het van belang
een groote massa loof te oogsten, dus
niet te laat.
STIKSTOFBEMESTING Deze heeft
gunstig gewerkt, vooral op de productie
BINNENLANDSCH NIEUWS.
NIEUWE BONNEN VOOR DE
KOMENDE WEEK.
De Secretaris-Generaal van het Depar-
van loof, dat minder vroeg afstierf en
op het eiwitgehalte. Ook de knollenop
brengst nam aanzienlijk toe bij gebruik
van meer stikstof. Een al te zware be
mesting bleek echter geen financieel
voordeel meer op te leveren, behalve
misschien bij het ras Jobe. De hoogste
opbrengsten werden verkregen bij de
zwaarste bemesting, o.i. is echter een
bemesting van 40 kg zuiver N per ha
de meest rendabele.
TIJD VAN STIKSTOFAANWENDING
Opmerkelijk is, dat de meest rendabele
werking van de stikstof verkregen werd,
wanneer deze direct bij het zaaien van
het knollenland werd toegediend.
KALIBEMESTING Onder invloed
van een kalibemesting van 40 kg K 2.0
(d.i. 1 baal kali 40%) nam de totaalop
brengst met ruim 10% toe. Verhooging
tot 80 of 120 kg K 2.0 had practisch geen
resultaat. Voor de Wieringermeer zal
dus 1 baal kali 40% zeker voldoende
ziin. wanneer het voorgaande gewas een
normale bemesting ontving.
TIJDSTIP VAN OOGSTEN Met vroeg
zaaien dient vroeg oogsten gepaard te
gaan. De knollen hebben een groeiperi
ode noodig van bepaalde lengte staan
ze korter of langer op het veld dan zal
de te oogsten massa minder zijn. De
duur van den groeitijd noodig voor het
produceeren van een maximum-op
brengst, is ongetwijfeld van verschillen
de uitwendige factoren o.a. weersom
standigheden afhankelijk.
STANDRUIMTE Bij een meer dichte
stand werd een hoogere opbrengst ver
kregen. Tevens werd bij nauwe stand-
ruimte de verhouding loof knollen
gewijzigd ten gunste van het loof. Bij
eenzelfde aantal planten per are bleek
een rijafstand van 20 cm. gunstiger te
zijn dan van 30 cm. Een aantal planten
van 60 per m2 gaf de hoogste droge-stof
opbrengst in knollen en loof per ha.
60 planten per m2 komt overeen met
een afstand van 8 cm. in de rij, wan
neer de rijenafstand 20 cm bedraagt.
Zeer waarschijnlijk is een grooter aan
tal planten per m2 nog voordeeliger.
RASSENKEUZE Uit de rassenverge-
lijking bleek duidelijk, dat de rassen
zijn te onderscheiden in drie groepen,
naar den tijd van afsterven van het
loof of naar den tijd van rijpen. De om
standigheden (vroeg of laat zaaien)
bepalen voor een groot deel de rassen-
keuze. Vroegrijp is o.a. de Eppe's Tan-
kard middenvroeg-middenlaat de
Jobe-halflange blauwkop, de Overijsel-
sche-halflange en de Voorrangsstoppel-
knol. Laatrijp zijn de Halflange-blauw-
kop van Gestel, de Halflange roodkop
van Maes en de Vispa platte gele.
J. Br.
lement van Landbouw en Visscherijg maakt
bekend, dat thans zijn aangewezen de on
derstaande bonnen, welke in de week van
24 tot en met 30 Augustus a.s. recht geven
op de daarachter vermelde rantsoenen
32 - 4 brood 4 rantsoenen brood
gebak.
of
32 brood 1 rantsoen brood of gebak
32 bloem half rantsoen bloem, brood
of gebak
32 vleesch half rantsoen vleesch of
vleeschwaren
32 vleeschwaren 1 rantsoen vleesch of
vleeschwaren
32 kaas 100 gram kaas
32 melk 1 1 3/4 liter melk
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
de bonnen 30, 31 en 32 voor kaas geldig
blijven tot en met 6 Septëmber a.s.
De bonnen welke van 24 Augustus af zijn
geldig verklaard, met uitzondering van
die voor vleesch c/^vleeschwaren, mogen
reeds op Zaterdag 23vAug^istus 1941 wor
den gebruikt.
Zooals bekend. is het koopen van
vleesch of vleeschwaren bij den kleinhan
del op Maandag en Dinsdag niet geoor
loofd.
De volgende bonnen zijn na 23 Augustus
niet meer geldig
31 brood brood of gebak - 31 vleesch
vleesch of vleeschwaren - 31 vleeschwaren:
vleesch of vleeschwaren - 31 bloem - 31
melk 1 melk - 29 reserve aardappelen - 30
reserve aardappelen.
AARDAPPELEN.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
zocals reeds is bekend gemaakt, bon 32
reserve, gedurende het tijdvak van Vrijdag
22 Aug. tot en met Zaterdag 30 Augustus
a.s recht geeft op het koopen van l'/s Ke.
aardappelen.
Daarnaast is thans bepaald, dat de geldig
heidsduur van bon 31 reserve, wordt ver
lengd tot en met 30 Augustus. Ook deze
bon geeft derhalve tot en met dien da
tum nog recht op het koopen van V/i Kg.
aardappelen.
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1941 No. 96.
TANDHEELKUNDIGE
HIPPOLYTUSHOEF
SPREEKUREN
IEDEREN DINSDAG
VAN 10.30 4 UUR.
Café N. KOK, Nieuwstr. H.-hoef.
Ingang Nieuwstraat 26 (bij OJdersma).
LAGE, VASTE TARIEVEN.
MARKTBERICHTEN.
De Graanmarkt.
HOOFDDORP, 21 Aug. Granen en Zaden
per 100 Kg. zonder zakken - B klasse,
Tarwe f 11.50 rogge 10.50; zomergerst
10,40 winlergerst f 10 brouwgerst 10,90
haver 8,55 duiveboonen f 14 paardeboo
nen 12,25; bruine boonen 22,50; groene erw
ten 12,50 schokkers f 15 vale erwten
f 19 wijker vale f 15 geel mosterdzaad
f 18 kanariezaad f 12 karwijzaad f 31;
koolzaad 16.50. Alles per 100 Kg.
Voor bewaarloon wordt van 7 Sept. af
3 cent per 100 Kg. per week berekend,
met een maximum van 33 weken.
DE VEEMARKT.
SCHAGEN. 21 Aug. Op de gehouden
veemarkt waren aanvoer en prijzen als
volgt 51 gelde- en magere geldekoeien
f 325-400 103 vette geldekoeien kalf-
koeien f 350-425 4 pinken f 275-400
graskalveren f 75-120 21 nuchtere kalve
ren 67 magere schapen f 60-70 105
lammeren f 28-37 9 magere varkens f 34-
42 80 biggen f 18-30. Handel goed.
EEN REIS DOOR DE OEKRAÏNE.
Verarmd, verwaarloosd,
maar oneindig rijk.
Elke reis is een avontuur. -
Slechte wegen en arme dorpen.
Reuzengebouwen in steden van
wege de propaganda - Maar de
bestrating ontbreekt. - Kerken
werden opgeblazen.
Merkwaardig, schrijft de .Berliner Bör-
senzeitung", maar als ge met menschen
spreekt, die in de Sowjet-Unie vaak veel
moeilijkheden hebben meegemaakt, hoort
ge toch dat in hun stem iets van melancho
liek verlangen doorklinkt. Hoe komt dal
Gaat men nader op die vraag in, dan
krijgt men b.v. te hooren Alles is danr
zoo ruim, zoo ver, zoo oneindig
Dat is ook het kenmerk van het Oekrain
sche landschap, tenminste van dat gedeelte
dal hier wordt beschreven de oneindige
verte In Duitschland ziet men aan den ho
rizon altijd een bergrug, een bosch, een
paar kerktorens, huizen, tuinen, wegen
in de Oekraine strekt zich het slechts af
en toe gewelfde land in alle richtingen
vlak uit, kilometers ver is geen mensche-
lijke woning, geen rivier, geen boom te
zien. De zon gaat op, de zon gaat onder
wat blijft, is een beeld van wijde eenzaam
heid.
Vroeger gaven de Oekrainsche dorpen
met hun vroclijk blauw en wit geschilderde
huizen met stroo- en houtdaken te midden
van bloeiende kersen- en pruimeuboomen
een vroolijke noot aan het landschapsbeeld.
In de hongerjaren 1932-1934 vielen de
vrchtbopmen voor een groot gedeelte ten
offer aan het gebrek aan hout, de rest is
verwilderd, het hoort aan iedereen en nie
mand, het fruit is ontaard en biedt slechts
een geringen oogst. De hekken rondom de
tuinen zijn opgestookt of op bevel van de
overheid weggehaald om te laten zien, dat
er geen particulier bezit meer is.
Verzande rivieren
Alleen de groote en kleine rivieren en
meertjes brengen eenige variaties in het
landschap. Langs haar oevers liggen vele
steden en kleinere plaatsen, daarheen zijn
ook de laatste resten van de op barbaar-
sche wijze vernielde bosschen gevlucht.
Overal in het Noorden zijn nog groote bosch
partijen gebleven, maar in het Zuiden vor-
inen zij slechts kleine eilandjes in het
landschap.
Hoe schoon en waterrijk waren de rivie-
i ren Don, Dnejpr en Wolga, hoe verzand
en dcodsch zijn zij thans Heelemaal geen
of ten hoogste een enkel stoomschip en
nauwelijks een andere boot geeft wat leven
aan de ook thans voor Europeesche begrip
I pen nog groote watervlakten breede
zandbanken belemmeren de scheepvaart
en maken die in het hartje van den zomer
zelfs geheel onmogelijk. Alleen in het voor
jaar is hel het oude trotsche beeld Een
rit in de lente bij maneschijn over de Dnejpr
is een onvergetelijke ervaring. Heel lang
zaam rijdt de trein over de niet al te vei
lige brug daar ligt de rivier voor u in
heel haar breede majesteit. De maneschijn
maakt van de booraen en boschages langs
de oevers tooverachlige, geheimzinnige
wouden, maakt van de hellende oevers
steile afgronden, waarover lichte nevels.
Overal zijn de rivieren en rivierljejs in
den heeten zomer geliefde en noodzakelij
ke ontspannings- en badgelegenheden. Uit
de verte is het een schilderachtig gezicht
met al die uitgekleede menschen, doch al
leen maar uit de verte. Dichtbij ziel men
hoe vuil alles is het gele modderige wa
ter, de vervallen, vroeger waarschijnlijk
nog draaglijke badinrichtingen de onder
voede menschen en - weg is de illusie.
Elke tocht een avontuur.
In de Sowjet-Unie kan men geen be
trouwbare landkaarten krijgen, er zijn geen
wegwijzers langs de wegen die ook slecht
zijn afgebakend, vandaag rijdt men hier er
gens het land op morgen ginds. De paar
landwegen zijn bijna alle zoo slecht. dat
ze door iedereen worden vermeden. De be
volking heeft weinig kijk op de eigen geo
grafie en geeft zeer verwarde inlichtingen
Het eenige wat er dus overblijft, is op ei
gen houtje een ontdekkingsreis te onder
nemen en op avontuur te gaan.
Waar kom ik terecht Waar kan ik
benzine krijgen Waar kan ik eten of
overnachten Elke reis. elke tocht is in
de Sowjet-Unie etn avontuur, dat zich
loont. Hoe verder men van de hoofdspoor
lijn of van den straatweg verwijderd is. des
te verialener is de streek, des te ongerep
ter lijkt de natuur. De wegen, die van de
velden naar en dorp loopen of die dorpen
met elkaar verbinden, zijn alleen maar
armzalige vaslgetrapte karresporen de
bruggen beslaan dikwijls alleen maar uit
twee dwarsbalken als het maar eenigs-
zins kan rijdt een boer liever met zijn
paard en wagen door een doorwaadbare
plek in de rivier.
Zoo ver men kan zien, liggen er lande
rijen. slecht bezaaid en verzorgd, maar
toch landerijen weinig menschen, maar
hier en daar landbouwmachines, niet zelden
een achtergelaten tractor, die onder de
slechte verkeersomstandigheden toch niet
te repareeren is dan weer stilte en
leegte.
Maar daar ligt een dorpje met een ouden
waterput boven op een heuvel de kerk
is half vervallen, half moedwillig vernield,
maar struikgewas heeft haar met groen
overwoekerd. Ginds een troosteloos, veria
ten kerkhof, tal van kruisen en grafsteenen
liggen omver geworpen de paden zijn vo!
onkruid, op de grafheuvels weiden geiten.
IEn hier is en bosch, het is niet groo;
maar het is als of het sinds ondenkbare lij
den door niemand is betreden, alles is hier
zoo geheimzinnig en er gaal nauwelijks een
pad doorheen om van een weg te zwijgen
Wat een bloemen overal langs de wegen
Maar dat is alleen zoo in de lente, later
in den zomer wordt dat alles door de zon
uitgedroogd en dan verandert het heele
land in een grijs-gekleurde steppe. Dan is
het een bezoeking hier te moeten rijden. Van
den ochtend tot den avond brandt de zon.
re is geen schaduw en geen rustplaats, ge
wordt doof stofwolken omgeven, die alles
omhullen en die wagens en menschen bedek
ken met een dikke stoflaag.
De op zich zelf al zeldzame bronnen en
waterputten zijn door de hitte bijna opge
droogd het duurt uren en uren, tot men
een slok water krijgt, dal men overigens
eigenlijk beter niet drinkt want heelemaal
zuiver is het waarschijnlijk niet.
De steden in de Oekraine zien er al net
zoo uit. Op een paar groote regeerings- en
verkeerscenlra na, zijn de steden klein,
maar zeer breed uit elkaar gebouwd de
Oekrainer, ook de armste, leeft liefst in
zijn eigen huis, al heeft dat maar twee of
drie vensters, die op straat uitkijken. In
den bolsjewistische tijd werden hoofdzake
lijk uit propagandistische overwegingen een
paar reuzengebouwen, fabrieken en massa
kwartieren voor arbeiders gebouwd en
dan uiteraard alleen in belangrijke hoofd
steden en industriecentra.
De provinciesteden zien er nog net zoo
uit als voorheen, behalve dat alles ver
waarloosd is. De straten zijn buitengewoon
slecht geplaveid van trottoirs is nauwelijks
sprake. Het meest representatieve gebouw,
in elk het geval het omvangrijkste, is veel
al de gevangenis, de kerken, die vroeger
aan de steden haar typische karakter ver
leenden, zijn opgeblazen, althans van hun
kruisen, torens en vensters ontdaan. Zoo
ziet Belgorod er uit en ook Poltawa, waar
oveigens nog een en ander aan den beroem
den slag met de Zweden herinnert. Maar
ook de te herdenking van dien slag
gebouwde kerk is al lang in een coöpera
tieven winkel veranderd een deel ervan
dient als graanschuur en de crypt is een
benzinetankstation.
Schilderachtig Kiejev.
Kiejev. de oude stad, is alleen al door
haar ligging aan de Dnjepr, de schilderach
tigste van alle grootere steden der Oekrai
ne. De besthating is hier ook vrij gebrekkig,
de huizen zijn slecht onderhouden, alle ge
verfd met dezelfde ondefinieerbare verf, die
bij het eerste regenbuitje loslaat en dan
gauw geheel is verdwenen. Maar van het
uitzichtspunt op den Wladimir-heuvel waar
ook thans nog het standbeeld van Wladi-
mir de heilige staat, zij het ook zonder het
stralende kruis, (vroeger het symbool van
Kiejev) heeft men een prachtig gezicht op
het stadsgedeelte beneden en op de
Dnejpr,
Tot de bezienswaardigheden van Kiejev
behoort ook de schilderachtige Andreas-
kerk, dicht bij de Dnejpr, gebouwd door
den architect van Catherina II, Rastelli
de Sohpia-kathedraal. welker muren van
branden hebben te lijden gehad, maar wel
ker fundamenten nog intact zijn, getooid
met de duizend iaar oude fresco's. Daar be
vindt zich ook het beroemde mozaiekschil-
derij van de Madonna, in den achtergrond
van mozaiek komt het hakenkruis herhaal
delijk als motief voor. De grootste beziens
waardigheid van Kiejev is de Kijewo-Uet-
scherskaja Lawra, hel grottenklooster. Dit
klooster is uitgehouwen in de rotsen. de
cellen ziin volmaakt donker en de gangen
vormen zoon doolhof, dat men goed doet
er niet zonder gids binnen te gaan. De bols
jewisten hebben uil dit heiligdom van de
bevolking een anti-godsdienstig museum
gemaakt en de gidsen hebben tot taak, den
bezoekers een daarbij passende explicatie
te geven.
Chaikov onder het bolsjewisme.
Zonder eenige traditie is de andere groo
stad van de Oekraine, Charkov. Zij is jon
ger, vergeleken bij Kiejev en was vóór
den Wereldoorlog een rijke industriestad.
Later werd zij de zetel van de Oekrainsche
regeering. totdat deze naar Kiejev verhuis
de, om echter onlangs gelijk de kranten
meldden, weer naar Charkov terug te kee-
ren.
Als regeeringscenlrale kreeg Charkov 'n
aantal reuzengebouwen wolkenkrabbers,
het ..grootste plein ter wereld", en behalve
lal van fabrieken ook verscheidene groote
huizenblokken. Tal van die blokken kwa
men nooit geheel gereed, want ze werden
al betrokken, vóór hel dak er goed en wel
opzat en vóór de kachels er in waren ge
bouwd. In vele huizen hebben de liften
nooit gefunctionneerd. Jarenlang was het
in het najaar en in het voorjaar onmogelijk
anders dan in hooge overschoenen bij deze
moderne huizen te komen, want bestrating
was er niet.
Charkov bezit een goed geasfalteerde
hoofdstraat en een paar door een Duitsche
firma geplaveide straten eventjes buiten
het centrum beginnen echter weer de stof
fige, bij regen moerassige straten en stegen
Van den z.g. Kouden Berg heeft men een
bevallig programma, daar Charkov niet ge
heel vlak ligt en twee riviertjes het door
kruisen.
Uit de tijden van vroeger zijn er in Char
kov mooie parken, die echter ernstig gele
den hebben onder herhaalde veranderingen
Een gedeelte van de oude particuliere zo
merhuizen is nog bewaard gebleven en
wordt thans door regeerings- en G.P.Oe-
ambtenaren bewoond. In een verren om
trek daarvan is het verkeer niet toege
staan. de huizen zien er zeer nobel en al-
erminst proletarisch uit.
Vanwege de propaganda hebben de
bolsjewisten aan den gevel van de jude
huizen van vroegere groot-induslrieelen, die
solide waren gebouwd en de revolutie had
den overleefd, de oude jaarlallen door
nieuwe vervangen, om daardoor bij buiten
landers den indruk te wekken, alsof deze
huizen aan de bolsjewisten hun ontstaan te
danken hadden.
Te Charkov zijn, zooals overal in de
Sowjet-Unie, bijna alle kerken opgeblazen
Zoo werd de groote Oekrainsche kathe
draal op het Nicolai-plein jaren geleden
opgeblazen, op de plaats waar zij eens
stond, is nu een grasveld. Tot het straat
beeld van Charkov behoort, gelijk in elke
groote stad van de Sowjet-Unie, de luid
ratelende, altijd stampvolle tram. Stamp
vol, niet op z'n Europeesch, maar met
menschen, die als druiventrossen aan de
loopplanken, de raampjes en de buffers
hangen.
Van een verblijf in de Oekraine bleef
de laatste jaren altijd dezelfde indruk ach
ter een onmetelijk groot, schoon, vrucht
baar en rijk land is door voortdurend wan
beheer verarmd en verwaarloosd en toch
heeft het zooveel plaats voor menschen,
die arbeidsvreugde kennen en toch biedt
hel zulke oneindige mogelijkheden voor een
ondernemenden geest en voor een zegen-
brengende activiteit I
