NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINGEN EN OMSTREKEN
V Victorie,
32e JAARGANG
DINSDAG 2 SEPTEMBER 1941
No. 100
WIERINGER COURANT
Hoofdredacteur
Corn. J. Bosker, Wïeringen.
Verschijnt eiken
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs
per 3 maanden f 1.30.
ADVERTENTIëN:
Van 1 5 regels f 0.
Iedere regel meer f 0.12
UITGEVER
CORN. J. BOSKER WIERINGEN.
BUREAU'
Hippolytushoef Wïeringen
Telefoon Intercomm. No. 19.
HET DAGELIJKSCHE BROOD.
Ieder onzer moet, als hij nadenkt, wel tol
de conclusie komen wat hebben wij vroe
ger in een Luilekkerland geleefd Wij
herinneren ons zeer goed, dat vreemdelin
gen die ons land bezochten, met name ook
Duitschers, die leefden onder het Verdrag
van Versailles^ wel zeiden Holland is 'n
rijk land, een land van melk en honing.
En dan hadden wij, Nederlanders, de
gewoonte, van zoon beetje ongeloovig te
glimlachen. Maar wie zich tegenwoordig
zulke uitlatingen nog wel eens voor den
geest haalt, hij kan ze zich nu volkomen
indenken. Ook al leefden er in ons land,
helaas, nog velen die schraal voorzien wer
den aan "s levens disch, wij waren een
land van overvloed. Dit ervaren wij nu.
Wij zijn allen, van hoog tot laagi gedwon
gen tot soberheid en eenvoud in onze le
venswijze. Wij leeren zuinig te zijn met
levensmiddelen. En vooral ook dit laatste
heeft heteekenis. Iemand zei ons onlangs
ik heb van mijn ouders den eerbied meege
kregen voor het dagelijksche brood ei; er
werd ons, kinderen, altijd geleerd, dat wij
geen enkel stukje eten, geen enkel brood
korstje, achteloos mochten weggooien of
laten staan. Dit is een wijze les van ou
ders aan kinderen, en deze les leeren wij
tegenwoordig allen de omstandigheden
dwingen ons er toe, Het is een van de
ideèele voordeelen, die ook een donkere
tijd kan hebben. Hel dagelijksche brood,
het voedsel, werd in het gezin van hem,
dien wij hierboven bedoelden, als iets hei
ligs beschouwd, waarmee niet slordig
mocht worden omgesprongen. En toch ge
schiedde dit dikwijls onder de menschen.
FEUILLETON.
HET LOT No. 128713.
ROMAN VAN:
VICTOR VAN DUKE.
3.)
HOOFDSTUK 2.
Leny Winter kwam juist in het kantoor
lokaal terug, toen de anderen aan hun
lunch begonnen. Zij was zeer opgewonden.
„Kinderen, wat kan die Theo toch pla
gen. Hij heeft het weer met zijn vader aan
den stok over het boksen. Ik geloof, dat
hel er warm toegaat."
Ja, ik vind het echt jammer, die arme
Theo. En juist zijn bokskunsl maakt
hem nog interessanter", meende Ans Hein-
sius.
„Een rechtsche, en de oude ligt tegen
den grond", zei Hendrik Vos.
„Hou jij je mond er buiten aap, brom
de Frans Mulder, de kassier, en vervolgde:
„De oude heer heeft volkomen gelijk, Is
het niet treurig, dat zijn zoon heelemaal
geen interesse heeft voor zijn mooie fa
briek. Vooral waar hij een eenig kind is
en alles op hem wacht. Hij zou immers
toch tijd genoeg over hebben om zijn
sport te beoefenen, ook als hij zijn aan
dacht wel aan de fabriek zou besteden.
Hel is goed, dal zijn vader er eindelijk
recht tegenin gaat."
„Ja, jij hebt gelijk, Frans" zei Arnold
Bekker.
„We zouden blij wezen, als we na ons
werk wat aan sport zouden kunnen doen.
Maar daarvoor hebben wij noch tijd noch
geld."
„Dat weet niemand beter dan ik", zei
Mulder. „Dat vreeselijke geld, dat is ont
zettend. O ja, daar denk ik juist aan mijn
lot. Zou je mij een pleizier willen doen,
Wintertje Je komt, als je naar huis gaat,
Tegenwoordig kan het niet. Als er straks
een betere tijd is aangebroken, laat ons
dan ook die zuinigheid niet vergelen
H. Post.
DE ZUIDERZEE GEEFT HAAR
GEHEIMEN PRIJS.
Een bosch, dat bij Noord-Wester
storm moet zijn omgewaaid.
Potscherven, kloostermoppen en
een hunnebed gevonden.
Oude namen worden hersteld.
De speciale verslaggever van het Han
delsblad schrijft
Ja, daar lag een bosch in het droogge
vallen land. Weliswaar bestond het niet
meer uit volledige boomslammen, maar dal
liet een bosch was, althans geweest was,
bleek duidelijk. Merkwaardig genoeg lagen
alle stobben in Zuid-Oostelijke richting,
hetgeen het vermoeden wettigt, dat het
voormalige bosch op deze plek op een kwa
den nacht bij een Noord Wester storm om
gewaaid is.
Wij weten er niets van. De .geschiede
nis zwijgt erover. Misschien is het gebeurd,
toen de oevers van de Zuiderzee al zoo
ver waren> dat het bosch met den voet in
het water stond. Het is een gissing. Maar
dat de natuur hier eertijds een bosch ge
veld heeft, blijkt onweerlegbaar. Overigens
is dit niet het eenige geheim, dat het wij
kende water onthuld heeft. Er is ook een
hunebed blootgevallen. Op een oppervlak
te van tien bij tien meter zijn 27 groote
zwerfsteenen gevonden, die op een hunebed
wijzen, van hetzelfde type als die in
Drente. De steenen zijn thans weer onder-
gestoven, maar eerlang hoopt men ze weer
bloot te leggen. Misschien worden zij dan
met de onderscheiding behandeld, die deze
resten van een voorbije cultuur waardig
zijn.
Scherven en beenderen.
Er zijn meer oudheidkundige vondsten
gedaan in de gedaante van potscherven uit
de I3e eeuw, beenderen en dergelijke. Die
kleinigheden worden in het Waaggebouw-
van een der dorpen bij de brandspuit en het
luchtbeschermingsmateriaa! zorgvuldig be
waard. Zij koesteren zich in de belangstel
ling van den burgemeester en van een oud
heidkundig student, die zich in het dorp
heeft gevestigd om persoonlijk nasporingen
te doen.
Voor zoekers is hel hier een interessan
te plek. Er hangt een oude kaart van 1858
op het raadhuis, waaruit blijkt, dat het
dorp eertijds veel langer was Maar door
het steeds meer afhalen van den oever is
een groot deel van de huizen onder water
geraakt en verlaten. Nu heeft men in de
toch over de Markt en langs mijn loterij-
winkel. Zou je daar even mijn lot willen
betalen Het is hoog tijd en het duurt
maar een oogenblik. Ik verloop er zooveel
lijd door en je weet, dat we pas een zoon
hebben. Daarom moet ik zoo gauw moge
lijk naar huis. Wil je het even doen, Win-
terje
„Natuurlijk, mijnheer Mulder. Dat maakl
oor mij toch niet uit. Maar luister eens,
gelooft U heusch iets te zullen winnen?"
„Gelooven of niet, men hoopt toch al
tijd eigenlijk altijd op zooiets. Als men een
heel lot neemt, kan men 100,000 pond win
nen, als hoofdprijs. En waarom kan men
ook niet eens een keer geluk hebben
„Nu, ik zou er mijn geld niet aan geven.
Het is toch allemaal bedriegerij."
(Dat moet U niet zeggen, Wintertje,
dat is een vergissing van je hoor De lo
terij is een staatsinstelling en dan kan men
loch niet van bedriegerij spreken
„Bedriegerij nu wel direct niet", zei Frie
Beer. „Maar prijzen komen er toch
maar nooit uit. Mijn vader heeft zijn heele
leven in de loterij gespeeld en hij heeft
nog nooit iets getrokken. Laat staan een
hoofdprijs."
sZiet U nu wel, mijnheer Mulder, ik be
grijp niet dat U het niet zonde van Uw
geld vindt."
„Ach kinderen, het is voor ons arme
menschen de eenige manier om eens geld
te krijgen. Ik ken verschillende menschen,
die al eens een prijs hebben gehad. Ik rook
nog liever niet. Misschien heb ik nog eens
geluk, in ieder geval geef ik de hoop nog
niet op."
„Nu, Muldertje, ik zal in ieder geval
voor het lot zorgen. Maar, denk erom, als
U de hoofdprijs krijgt, dan mag U mij niet
vergeten."
„Dat zal niet mankeeren, juffrouw Win-
Winter, „als ik tenminste werkelijk een
prijs trek. Juliie moeten maar voor me
duimen."
j Na kantoortijd dien middag om vijf uur,
ging Leny naar huis. Ze was zeer vermoeid.
De directeur was nerveus geweest, niets
as van de dorpsstraat' pen eindweegs bui
ten een havenmond, een hoop steenen ge
vonden van het \r der z.g. 'kloostermop
pen. Dat zijn baks?eenen van 32 x 15 x 9'
cm. Hieruit is afgeleid, dat op die plaats
een klooster of een kerk moet hebben ge
slaan. Een andere theorie is, dat het res
ten zijn van een kademuur, maar dat is on
waarschijnlijk, want in vroegere eeuwen
kende men slechts houten palisaden als
oeverbescherming in havens
Dat deze plaats in vroegere dagen een
belangrijke Zuiderzeehaven is geweest slaat
vast. Even buiten den nu drooggevallen
havenmond heeft men het ten deele nog
gave eikenhouten casco gevonden van een
z.g. koeschip. Dit was een zeilvaarluig,
waarmee eertijds vee van Friesland naar
Holland vervoerd werd. Dat dit schip daai
inderdaad toe gediend heeft, bewijzen de
vondsten op de buikdenning. Trouwens, de
weinige kenners der geschiedenis citeeren
gaarne een artikel uit hel maandblad „De
Aardbol" van 1833, waarin het een der
beste havens van Overijssel genoemd
wordt Het getal der schepen^ die het
scheepsdiep op- en afgingen, bedroeg van
1836 tot 1839 achtereenvolgens 1563, 1590,
1759 en 1463. Dat is vier a vijf per dag. Nu
waren dit geen groote schepen, maar zij
brachten toch bedrijvigheid in het kleine
dorp.
In de laatste jaren was het verkeer aan
zienlijk minder. Thans is er inderdaad hee-
'<emaal geen doorgaande scheepvaart meer.
al is het dorp dan nog van het 'Ijeukemeer
af te water te bereiken. Urk is weliswaar
duizend jaar lang een eiland geweesT.
maar ten slotte heeft het daarvoor op het
vasteland gelegen. Bijna het geheele ge
bied van den nieuwen polder behoorde in
de vroege middeleeuwen nog tot het vaste
land. Daar lagen verscheidene dorpen. Men
hoopt er binnenkort de resten van terug
te vinden.
Er is een plaats binnen de bedijking,
waar de visschers nooit hun netten hebben
willen uitgooien. „Dan zouden zij schuren
op de muurresten en de grafzerken van de
Nagele", verklaarden zij desgevraagd. Het
kerkhof heette die plaats in de wandeling.
De oudheidkundigen zijn benieuwd of op
die plaats inderdaad de resten van een
dorp te vinden zijn. Volgens oude kaarten
moet de Nagele op een andere plaats ge
legen hebben. Het raadsel zal spoedig ont
sluierd worden.
Nieuwe namen.
Hoe het zij de Nagele zal herrijzen. Men
heeft namelijk het voornemen - al is da'
nog niet officieel vastgelegd - het stadje,
dat eerlang het middelpunt van den polder
zal worden, Nagele te doopen. In de na
men der dorpen zal men ten deele even
eens de historie doen herleven. Zij zullen
waarschijnlijk Ruthne, Espelberg, Algodel-
dorp, Maanhuizen, Kamperzand en Kuinder
veen heelen. De vier eerstgenoemde zijn
van geschiedkundigen oorsprong. Kamper-
zand is de bestaande naam van een droog
te, waarop het gelijknamige dorp komt te
liggen. En Kuinderveen is een geccnslru-
reerde naam voor een dorp, dat vlak bij
Kuinre of (Kuinder) in een veenachtige
streek geprojecteerd is. Als deze keuze in
derdaad gevolgd wordt, zal dat een geluk
kige oplossing zijn beter dan die in de
Wieringermeer, waar de dorpsnamen wei
nigzeggend uitgevallen zijn.
Het is goed^ dat het oude blijft voortle
ven in hel nieuwe, al is het slechts in de
namenclatuur. Dat men daar hier op be
dacht is valt te waardeeren.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
Meisje vermoord te Oisterwijk.
De dader voortvluchtig.
In de uitgestrekte bosschen van Oister
wijk is Vrijdagmiddag omstreeks vijf uur
een moord gepleegd op een 13-jarig meis
je uit Rotterdam, dat gelogeerd was op
een der boerderijen van Balsvoort onder
de gemeente Haaren.
De ouders kwamen het meisje juist halen,
om haar mee terug naar Rotterdam te ne
men. Hel kind reed vooruit, zoodat de ou
ders het uit het gezicht verloren. Een uur
later was het kind nog niet op de boerde
rij aangekomen. Men ging daarop zoeke;.
en vond het dood aan den rand van een
dennebosch. Haar rijwiel was verdwenen.
Wel vond men bij het slachtoffer een hee
renrijwiel. Men maakt hieruit op, dat de
dader onraad heeft gespeurd en met de
fiets van hel meisje er van door is gegaan.
Deze fiets werd later in het bosch terug
gevonden.
De politie werd terstond verwittigd en
het Bossche parket stelde zich op de
hoogte van het gruwelijke gebeuren.
Landarbeiders naar Noord-Oost-Polder.
Overeenstemming over Arbeids
voorwaarden.
De persdienst van het N.V.V. schrijft
Het reglement arbeidsvoorwaardden
voor de 2CC0 landarbeiders^ die zullen wor
den geplaatst bij den verkavelings- en on<-
ginningsarbeid in den Noord-Oostpolder,
waaromtrent tusschen de directie en de
vertegenwoordigers van den Nederland-
schen Bond van Arbeiders in het landbouw-
tuinbouw- en zuivelbedrijf overeenstem
ming was bereikt, is thans door het Depar
tement van Waterstaat goedgekeurd.
Hel loon is vastgesteld op 42 cent per
uur voor volwaardige arbeidskrachten. Bij
het accoordlnon wordt eveneens van dit
grondbeginsel uitgegaan. Kundige vakarbei
ders bij landarbeid (machinisten, bestuur
ders van motorrijtuigen, zelfbinders, enz),
komen in aanmerking voor een verhoogd
uurloon, Arbeiders jonger dan 19 jaar ge
nieten een belooning, berekend naar hun
j leetijd van 14 jaar pl.m. 2/7, 15 jaar
3. 7, 16 jaar 4/7, 17 jaar 5/7, en 18
jaar 6,7 van het loon van volwaardige ar-
beiders. Onvolwaardige arbeidskrachten
worden beloond naar prestatie.
De in barakken gehuisveste arbeiders
hebben aanspraak op huisvesting) volledi-
ge voeding en geneeskundige hulp. De di
rectie vergoedt aan kostwinners een be
drag van f 0.80 per dag als verblijfsvergoe
ding, voor eiken dag waarover kostgeld
verschuldigd is. De in barakken gehuisveste
kostwinners zullen zeven verloven per
jaar genieten met een vergoeding wegens
loonderving van f 5 per keer. Kerstvergoe
ding f 15. Deze vergoedingen worden ver
hoogd met reiskosten.
AANVULLING OVERHEIDSPERSONEEL.
In reservegroepen zullen leden
van N.S.B. en Nat. Front worden
opgenomen.
Nietigverklaring van benoemingen
i De Nederlandsche Staatscourant van 29
Augustus bevat een beschikking van den
Secretaris-Generaal van het Departement
i van Einnenlandsche Zaken, waarbij in de
„Plaatsingsverordening overheids- en semi-
overheidspersoneel 1940" eenige wijzigin-
I gen en aanvullingen zijn aangebracht,
j Het voornaamste daarvan betreft
1 Uitbreiding van het aantal catego-
rièn van personen, waaruit vacatures bij
den overheidsdienst moeten worden ver
vuld, en wel met leden der N.S.B. en van
Nationaal Front, die als zoodanig op 15
Mei 1940 reeds bekend waren
2. Bevoegdheid van den Secretaris-Ge
neraal van het Departement van Binnen-
landsche Zaken om de benoeming of in
diensttreding nietig te verklaren in geval
len, dat zulks is geschied in strijd met de
bepalingen der Plaatsingsverordening, en
3. Wijziging van de in die verordening
vervatte regeling nopens het toekennen
van verhuiskosten aan hen, die op grond
van de bepalingen der verordening in eene
functie zijn geplaatst buiten hunne tegen
woordige woonplaats.
had hem voldaan. Verschillende brieven
had zij over moeten maken, omdat ze niet
naar zijn zin waren. Wat moest zij toch
ploeteren voor zoo n beetje geld. En als
zij nu maar kans zag, om uit die misëre te
komen. Zij vond dat zij het heusch heel
zwaar had.
En danhoe vreeselijk vervelend was
deze kleine plaats. In haar droomen woon
de zij altijd inde groote stad, in New York,
Londen of Parijs. Hé, als zij daar eens zou
kunnen komen, dan zou zij daarna best
weer naar haar bescheiden kantoorplaats
terug willen. Maar eens moest zij toch uit
dit eentonige leven weg Eens de groote
wereld in en het leven leeren kennen.
In gedachten verzonken was Leny haar
weg gegaan. Zij was bijna de Markt over
gestoken, toen zij aan haar boodschap bij
de loterij-zaak dacht. Die arme Mulder
De loterij-zaak stond vol menschen die
in een lange rij stonden te wachten Leny
fronste het voorhoofdi dat kon wel een
tijdje duren. Maar het hielp niets, zij had
het Mulder beloofd en daarmee uit.
Zij ging achteraan staan en men kwam
slechts langzaam naar voren. Hoe geduldig
wachtten al deze menschen Waarschijn
lijk omdat zij allemaal hoopten een prijs
te krijgen. Iedereen droomde van den
hoofdprijs, zij waren allemaal gelukzoe
kers
Er waren eigenaardige typen onder.
Stel je voor, dat die plotseling rijk - zou
den wordenWat zou dat oude moeder
tje, of die gebrekkige man met den hoofd
prijs doen Zij konden er toch niets meer
mee beginnen. Als men nog zoo jong was
als zij en zoo vol verlangen naar het leven,
dan kon men het geld tenminste goed ge
bruiken. Eigenlijk moest zij het ook maar
eens een keertje probeeren.
„En, juffertje, gaat U ook eens een keer
Uw geluk beproeven vroeg haar op dat
oogenblik een oud heertjei die achter Le
ny in de rij stond.
„O neen, dat is niets voor mij. Ik zou
toch een niet trekken, en daarom waag
ik mij er maar niet aan."
„Dat geloof ik niet. kindlief, U moet
geluk hebben. Het geluk komt het liefs:
bij jonge knappe menschen."
„Gelooft U werkelijk vroeg Leny na
denkend. j(Wat kost een lot
„Ja. goedkoop is het niet. Een heel lot
kost 70 shilling. Maar, men hoeft geen heel
lot te nemen, men kan ook een gedeelte
nemen. Vandaag is men blij een twintigje
te kunnen betalen."
„Ja, ja Leny was ver weg met haar
gedachten. Als een koorts was het plotse
ling over haar gekomen. Zou zij het eens
wagen
Toen zij weer op straat stond, zat het
grif reeds in haar hart. Als zij er nu met
eigen geld uitkwam, dan zou ze immers
toch nog niets verloren hebben. En zij had
de kans.... men moest het wagen....
misschien.
Ach het was immers idioot. Vooral voor
haar. waar zij geen shilling over had en
'zich met groote moeite nu en dan een goed
koop japonnetje kon aanschaffen. Zij kon
juist leven van hetgeen zij verdiende en
als juffrouw Haan, haar kostjuffrouw, niet
'zoo bezorgd voor haar was, dan zou zij ze
ker niet uitkomen. Het heerlijke eten, dat
I juffrouw Haan den avond voor haar neer
zette - roerde zij ternauwernood aan.
i„Wat scheelt er aan, juffrouw Leny
waarom zit U zoo te kieskauwen U lust
hel anders zoo graag karbonaden met
I groote boonen."
,,Ach, juffrouw Haan, ik ben zoo moe,
het smaakt me net zoo heerlijk als anders,
Imaar ik heb vandaag niet veel trek."
„Als U maar niet ziek wordt, juffrouw
I Leny Overal heerscht de griep. Ga lie-
J ver naar bed, dan zal ik een heete kwast
voor U maken. Misschien voelt U zich dan
morgen weer in orde."
„Ik ben niet ziek, alleen oververmoeid.
Maar, U hebt gelijk^ ik ga dadelijk naar
bed. Luistert U eens - hebt U we! eens
in de loterij gespeeld?"
„Natuurlijk. We hebben eens honderd
i shilling gewonnen, mijn man cn ik. En dp
schoonouders van mijn zuster hebben eens
want Duitschland wint
op alle fronten
twintig duizend shilling getrokken, die heb
ben een mooi stuk grond gekocht, dat heb
ben zij nu nog, die hebben het sinds dien
tijd goed."
Leny knikte. Er waren dus werkelijk
menschen, die wel eens een prijs trokken.
Het was haar vreemd te moede. Zou zij
hel wagen of niet Morgen kreeg zij haar
salaris, zestig shilling. En in de kast lagen
log twintig shilling, die zij met moeite had
overgespaard. Als zij alles bij elkaar legde,
kon zij een lot koopen.
Een heel lot natuurlijk, anders zou hel
geen zin hebben. Als zij dan het geluk
had., honderd duizend pond sterling was
de hoofdprijs
Het was niet te gelooven als een schok
ging hel door het meisje heen, het duizel
de haar. Er was maar een gedachte, die
haar beheerschte de 100 duizend. Als
ij de hoofdprijs won, dan stond de wereld
oor haar open Dan kwam het geluk,
dan werden haar droomen werkelijkheid
,Ja, zij zou het wagen. Zij moest het geld
opofferen, er kome van wat wil. Zij zou
dc gedachte niet meer van zich af kunnen
zetten, zij zou geen rust meer hebben
Den geheelen nacht deed zij geen oog
dicht^ wierp zich van den eenen kant op
den anderen. Den volgenden morgen ging
zij naar kantoor, net als anders, alleen ging
zij nu over de Markt, om den gelukswinkel
even te zien. Vanuit de verte zag zij
het winkelraam reeds, waarvoor verschil
lende loten uitgespreid lagen. Vanmid
dag.. zou zij het gelukslot koopen. En
dan.
Zonder een woord te spreken gaf zij
Mulder zijn lot.
„Nu, Wintertje, dezen keer zal ik vast
geluk hebben, omdat U het lot voor me g2
kocht hebt. U hebt er toch geen moeite
voor behoeven te doen, niet
„Ach wel neen, ik heb het met genoe
gen voor U gedaan, meneer Mulder Maakt
U daar maar geen zorgen over."
Wordt vervolgd.