HELDER ES hetMEUWEDIEP.
N°. 33.
m DES
1847.
HÊT~PLACET.
STAATKUNDIGE BESCHOUWINGEN, VERTOGEN, enz.
VIJFiJE .1AARCLVG.
V1
i
Dit Weekblad wordt eiken Maandag-morgen
uitgegeven bij C. BAKKER Bz te Nieuwe Diep
De Prijs is 80 Cts. in de drie maanden en voor
de buitensteden franco per post 90 cents. Men
abonneert zich bij de Boekhandelaren en Pcstkan-
oren zijner woonplaats.
MAAKDACi
ADYERTENTIEN gelieve men ongezegeld aan
den Uitgever in te zenden, uiterlijk Zaturdagsdea
middags ten 12 urede prijs van 1 tot 4 regels
is 60 centen voor eiken regel meer 15 centen
behalve 35 ceuten zegelregt voor elke plaatsing.
16 AUGUSTUS.
De beraadslaging der tweede kamer van de Staten-Generaalover het
tweede boek van het wetboek van strafregthebben wij eensklaps zien
afbreken op den verklaarden wil der meerderheid ora bij gemis van hand
having van het regt van Placet alle schets van dat boek te verwerpen.
Men wil dus dat geene afkondiging van bullen of bevelschriften afkoms
tig van een vreemd of builenlandsch gezog, zal geschiedendan nadat daar
toe verlof van de regering zal zijn gegeven en onverbloemd erkent men
dat deze maatregel in bet bijzonder tegen de Hoomsch katholijke kerk ge-
rigt is.
Wij meenen dat de regering volkomen gelijk had toen zij van dit
regt afzag en geene strafbepaling voorstelde, om dat regt of onregt te hand
haven. Indien wij toch vragen of dat regt bestaanbaar is met de grond
wetof het noodzakelijk is, wij zullen dit ontkennend moeten beantwoor
den en geven wij acht op de gevolgen wij zullen dat zoogenaamde regt
als gevaarlijk voor de rust van den Staat moeten verwerpen.
Bij de R. C. kerk zijn gelijk de Heer Storm bij de beraadslaging her
innerde geloofsleer, kerktucht en bestuur onafscheidelijke zaken, zij er
kent daarbij slechts één opperhoofd, die te Rome is. Kerkelijke uitspra
ken en onderrigtingen de geloofsleer betreffendemoeten dus ongehin
derd van daar kunnen worden ontvangen; een voorloopige censuur van
wege den staat strijdt tegen het wezen dier kerk en daardoor legen de
grondwet van zoodanigen staat die haar erkent, die haar bescherming toe
zegt. Is die voorloopige censuur noodzakelijk Wij kunnen begrijpendat
autocraten, die alle vrije uiting van gevoelens schuwen die niets open
baar willen gemaakt hebben, dan wat hun aangenaam is en in hunne oo-
ren wel luidt, daarop toestemmend antwoorden, terwijl zij ook de druk
pers aan banden liggen en door de censuur waken, dat slechts loftuitin
gen door het land verspreid worden.
Men wil de pauselijke breven en bullen aan een Staats-censuur onder
werpen omdat daarmede onrust in den staat zou kunnen worden gesticht.
Gaat deze redenering op, zij geldt evenzeer tegen de drukpers ja zij lijdt
tot de bespottelijke consequentie, dat men ieder individu zou moeten ver
bieden een mes te koopen of in zijn huis te hebben, zonder speciaal
verlof der regering; omdat men met een mes een moord kan hegain dat
geen leerrede door een predikaDt zou mogen gehouden worden als zij niet
eerst door de regering onderzocht en goedgekeurd wasomdat men door
een preek ook onrust kan stichten.
Laat ieder vrij, maar straf ieder, die van de vrijheid misbruik maakt.
Stel straffen tegen ieder, die onrust in den staat tracht te verwekken;
maak die straffen dubbel zwaar, als geestelijken in hunne ambtsbetrek
king daartoe misbruik maken van hunuen invloed onverschilligof zij dit
doen uit eigen beweging, of door het afkondigen eeDer pauselijke bul;
tot verdediging van het regt van placet voert men aan dat het Hervorm
de kerkgenootschap ook een krachtig toevoorzicht van staatswege duit;
maar wat verpligling kan uit het gedrag van dit kerkgenootschap voor de
II. C. kerk voortvloeijen Wij houden dat toevoorzicht voor even ongrond
wettig/ maar indien de aard der Hervormde kcikgenootschappen den in
vloed van den staat beter dulden kon en uit de gewoonte van vroegere
dagen dulden wil dan kan dat der R. C. kerk geene regten ontnemen.
Meg vraagt verder wat de 11. C. kerk toch tegen het regt van placet
hebben kan indien zij niet voornemens is misbruik van eene oubeperkte
vrijheid te maken? Hetzelfde, wat de drukpers heeft tegen de censuur,
Omdat men geheel aan de willekeur wordt overgelatenomdat men de
regering niet kan erkennen als de beoordeelaar van de voorschriften van
het geestelijk opperhoofd.
Zou er inderdaad wel gevaarzijn voorzoodanig misbruik? Wij willen vooreen
oogenblik de «uïdaartoe veronderstellen; zou dan de paus zoo dom zijn om open
lijk in zijne hullen dat te verkondigen. Dergeiijkepogingen zouden vooraliu een
land, waar hetgetal protestanten nogdat der Roomsch Catholijken overtreft,
niet dan tot schade der kerk kunnen uitloopen. En heeft dan de R. C. kerk
geene andere middelen om de voorschriften van den paus ter kennisse
der leeken te brengen? Ile correspondentie der geestelijken onderling,
de omgang der geestelijken met hunne leeken, kan men toch niet ver
bieden de verspreiding van de bullen door de drukpers kan men toch
niet tegengaan, en gelooft rnen dan dat een niet geplacctcerde bul op die
wijze verspreid minder ingang zal vinden?
Hij de discussieii in de Stalen generaal heeft men als een
voorbeeld aangehaald de bul tegen de vrijmetselarij wiens af
kondiging in 1826 verboden werd. Wat heeft dat nu gehaat
Gelooft men dat door die niet afkondiging de R. Catholijken
daarvan geen kennis hebben bekomen? Dat zij nu minder le
gen de Vrijmetselarij zijn ingenomen dan wanneer die bul
openlijk in de kerken ware afgekondigd? Is dat voorbeeld
niet juist een bewijs tot welk een willekeur het Placet leiden
kan
Het regt van Placet is dus niet alleen in sirijd inet de grond
wet maar geheel doelloos. Wij willen nu nog aautooneu dat
liet gevaarlijk is.
Vooreerst: kan van het regt van Placet nooit gebruikt wor
den gemaakt of ieder Catbolijk moet zich ergeren dat de
koning zicil een regt boven den paus aanmatigtdat geen uiensch
toekomt. Zal dildc band tusschen den koning en een zoo groot
deel dezer natie versterken of lostornen Maar ten anderen
het regt van Placet aannemende, is het gevolg, dat al wat
geplaceteerd is door den staat wordt erkend imuiers dat do
afkondiging daarvan als niet gevaarlijk voor de rust van den
slaat erkend wordt; eu daar het geval niet ondenkbaar is,
dat eenmaal een koning den troon beklimt, die zich geheel in
de armen der R. C. geestelijkheid werpt zal alles verkondigd
kunnen worden, wat men verlangt en dc arut der geregtigbeid
zal. wat ook de bulle mogen behelzen verlamd zijn, daar zij
op de koninklijke goedkeuring afsluit. In ecü-attder oogen
blik vinden wij een vorst op den trg
kerk ingenomen, het Placet ook bij i"
voorschriften weigert en daardoor ce*
die tegen, de R. C.
iuschuldigsie kerkelijke
jeweeucn ergernis eu
/AA'