WEEKBLAD van de»
HELDER en üet KIEUWEDIEP.
*C>
N°. 37.
yi«u>IGEJ HEt g0
1847.
STAATKUNDIGE BESCHOUWINGENVERTOGEN enz,
DE h& HAIJE.
AAlTBESSEDIlTC*.
VIJFDE JMRCMG.
Dit Weekblad wordt eiken Maandag-morgen
uitgegeven bij C. BAKKER Bz te Nieuwe Diep
De Trijs is 80 Cts. in de drie maanden en voor
de buitensteden franco per post 90 cents. Men
•bouneert zich bij de Boekbandelaren en Postkan
toren zijner woonplaats.
M A A KT A O
ADVERTENTIEN gelieve men ongezegeld aan
den Uitgever in te zenden, uiterlijk Zalurdagsdes
middags ten 12 urede prijs van 1 tot 4 regels
is 60 centen voor eiken regel meer 15 centen
behalve 35 centen zegelregt voor elke plaatsing.
13 SEPTEMBER.
Onder alle uitgaven die ten laste van den Staat gebragt worden is er
ge ene die billykerwyze meer ergernis verwekt, dan die van ƒ25,000
waarmede het Journal de la Haije in het leven wordt gehouden.
Dat het Gouvernement voor zich een orgaan onder de dagbladen heeft
om zyne beginselen te ontwikkelen en tegen de oppositie te verdedigen
verkeerde geruchten valsche voorstellingen van feiten tegen te spreker
Ï3 billyk en gepast en wy zouden de regering zelfs niat hard vallen in
dien voor dat orgaan eenige gelden uit de staatskas werden aangewezen;
ofschoon men erkennen moet dat wanneer eene regering niet onverdedig
baar is, een gouvernementsblad dat door het spoedig mededeelen van berigten
door de inlichtingen die het van de ministerien kon bekomen zoo veel boven
een oppositieblad vooruit heeftzoo wel als een oppositieblad zonder sub
sidie zou kunnen bestaan.
Maar dat erf 25,000wordt uitgegeven voor een blad dat door de regering
telkens verloochend wordtwanneer men haar wyst op de schandelyke
beginselendie het van tyd tot tyd durft te verkondigen dat is ergerlyk.
Men weet, dat de ministers in der tyd hebben verklaard, dat zy zich niet
verantwoordelyk stelden voor de beschouwingen van het Journal de la Haije
maar dat de regering van tyd tot tyd van dat blad gebruik maakte als zy
omtrent belangryke onderwerpen hare inzigten wilde doen kennen; wa
ren nu de stukken van de regering afkomstig met een byzonder teeken
voorzienof in eene afzonderlyke rubriek geplaatstmen zou die som van
ƒ25,000 wat hoog- mogen noemen, in de zaak lag niets onzedelyks maar
nu men dat blad alles kan laten zeggenwat men verkiestom by den eersten
aanval den redacteur voor het geschrevene verantwoordelyk te laten nu
noemen wij die handelwyze beneden de waardigheid der regering en de
ƒ25,000 eene geldverspilling.
Die handelwyze is bovendien zeer gevaarlykwant by de erkentenis, dat
het gouvernement soms- en de som die het betaalt in aanmerking geno
men waarschynlyk zeer dikwyls-dit blad gebruiktom hare zienswyze be
kend te m»ken, raag by elk stuk dat in het Journal voorkomt de vraag ryzen
Is dit nu de zienswyze der regering Het gewone gevolg zal zyn datbetgroote
publiek zegt Dit is een stuk van de regering.» En altyd zal men het regt
hebben om te mogen veronderstellen datwat het bladook behelstde begin
selen aan onze regering niet stuitend voorkomen; dewyl niemand ƒ25,000 vry-
willig geeft aan hemwiensbeginselenhy afkeurt. Endan vragen wy wat moe
ten wy zeggen van dat stuk onlangs in het Journal de la Haije voorkomende
waarin men dreigt "dat wanneer de Stoten generaal de begrootingen wei
gerden de koning het regt zou hebben Ie regeren zoo als hy voor God en
zyn geweten zoude kunnen verantwoordendat de koning het regt zou
hebben ja verpligl zou zyn om zoodanige maatregelen te nemen als noo-
digwaren om de zaken gaande te houden; dat wat ook de gevolgen van
eenen zoo buitengewonen en zoo treurigen staat van zaken mogten zynde
koning meteen volmaakt gerust gewetendeze zou kunnen afwachten.»
Wy zouden wel eens willen vragen, of de minister van justitie niet op
liet eerste geruclit de last zou geven een schryver te vervolgen die ge
schreven had dat als de', begrootingen wel werden aangenomen de natie
niet langer naar de wetten bad te vragen; maar zoodanig moest handelen,
als zy voor God en haar geweten kon verantwoorden en dat zy met vol
maakt gerust geweten de noodlottige gevolgen kon afwachten. Wy zouden hem
zulks niet ten kwade duiden; want inderdaad zouden die woorden eene vry
duidelyke aansporing tot opstand behelzen maar is het dan minder onzedelyk
om den koning tot opstand tegen de wetten aantezetten dan om zulks de natie
te doen En missen wij dan al in ons strafwetboek eene straf tegen hem die
den koning aanzet tot schennis der grondwet, moeten dan de ministers nog
zulke onzedelyke en oproerige geschriften styven met ƒ25000 uit 's lands
kas of moeten wy het gevolg trekkendat dewyl dat blad zoo hoog ee
ne subsidie bekomt de ministers dergelyke leerstellingen toejuichen?
Wy achten het ongeoorloofd de veronderstelling te uitendat de koning
den eed waarby hy iwoer de grondwet te zullen handhaven zou kunnen,
of willen schenden; wy achten het dubbel ongeoorloofd in een blad, dat
van gouvemementswege wordt ondersteund, omdat daar geuit, bet ver
moeden kan geboren worden dat de regering in dien geest den koning ad
viseert en zoodanig vermoeden in staat is om den band die vorst en volk
vereenigt, lostemaken.
De Staten-Generaal zyn geroepen om met al hun vermogen het alge
meen belang te bevorderen. Nergens is hun voorgeschreven hoe zy dat
algemeen belang zullen hebben te verstaan, noch op welke wyze zy het at
of niet zullen moeten bevorderenzy behooren het altyd op alle wijzen met al
hun vermogen te doen. Indien zy derhalven begrypen in het algemeen be
lang eene begrooting te moeten afstemmen onverschillig, welk meer verwy-
detd of naby gelegen doel zy op het oog hebbenzy handelen binnen den kt ing
hunner bevoegdheid en geen koning kan het regt hebben de grondwet te ver
trappen omdat de volksvertegenwoordigers het algemeen belang anders be
grijpen dan hy.
Schuilt welligt eene geheime bedoeling by de plaatsing van dat stuk
Hebben de ministers eens willen polsen hoe zulks bij de natie werd op
genomen? hoe ver men een volgende keer des noods zou kunnen gaan?
wat daarop van de andere bladen wel geantwoord zou worden wy willen
mogt dat het geval zynvoor ons nederig deel het antwoord mede niet
schuldig blijven. Wat de vraag regtens betreft schijnt het ons duidelijk,
dat een koning, die de grondwet schendt geen regt meer heeft van ande
ren gehoorzaamheid te vorderen. En wat de gevolgen zouden zijn zoo
houden wij ons overtuigd, dat hoeveel flaauwheid hij de nati. omtrent
hare politieke regten ook heersche zij niet zoo diep gezonken is dat zij zich
lijdzaam het juk der willekeur zou op den hals laten leggenen de minister
van oorlog te vergeefs de hulp van zijn legertje zou inroepeu om door ge
weld de schennis der grondwet te volbrengen.
Op Woensdag den 22 September 1847, des namiddags len 2
ure, zal, ouder nadere approbatie, door den Staatsraad, Gou
verneur der Trovincio Noord-Holland, of, bij dcszelfsabsentie,
door een der Leden van do Gedeputeerde Staten, en in bijzijn
van den Iloofd-Ingcnieur Tan den Waterstaat, aan hel lokaal
T| ttlvlölUttl j nuu M
