WEEKBLAD van den
HELDEI! es bet KIEliffBOIEP.
JkJ8.
Hët
BIJ DIT NUMMER WORDT
Wets-ontwerp over het Regent
schap.
BIJVOEGSEL UITGEGEVEN.
ACHTSTE JAARGANG.
Dit Weekblad wordt eiken Maandag-morgen
uitgegeven bij C. BAKKER Bz te Nieuwe Diep.
De Prijs is 80 Cts. in de drie maanden en voor
de buitensteden francoper post 90 cents. Men
tbouneert zich bij de Boekhandelaren en Postkan
toren zijner woonplaats.
MAANDAG
ADVERTENTIEN gelieve men ongezegeld tin
den Uitgever in te zenden uiterlijk Zaturdagsdes
middags ten 12 ure; de prijs van 1 tot 4 regel»
is GO centen, voor eiken regel meer 15 centen,
behalve 35 centen zegelregt voor elke plaatsing.
29 A P E I L,
STAATKUNDIGE BESCHOUWINGEN, VEKTOOGEN enz.
Het Handelsblad beeft uit het genoemde wets-ontwerp aanlei
ding genomen, om eene oppositie-rol tegen het tegenwoordig mi
nisterie te spelen, en bestrijdt het voorgedragen regentschap van
Prins Hendrik om daartegen over te stellen het regentschap van
Hare Majesteit de Koningin.
Wij deelen het gevoelen, dat ofschoon in de grondwet slechts
van eenen regent en niet van eene regentes gesproken wordt, kier
het mannelijk geslacht gebezigd wordtals handelende over den re
gent in het algemeen, zonder daarom eene regentes uit te sluiten;
gelijk oreral in de grondwet van den Koning wordt gesproken,
ofschoon ook eene vrouw den troon kan beklimmen.
Wij stemmen bovendien aan het Handelsblad gaarne toe, dat de
grondwet geene regels stelt, die men hij de keuze moet in acht
nemen; dat in zoo verre de keuze geheel vrij is; maar bij die
keuze zal men dan toch van ecnig beginsel moeten uitgaan en niet
den regent" kiezen, als eene dame een japon koopt, omdat zij het
aangeboden patroon lief vindt. Dit zal liet Handelsblad ook niet
betwisten in abstracto; maar inderdaad huldigt het die wijze van
kiezen. Het ministerie zegt, dat liet van het denkbeeld is uitge
gaan dat in de eerste plaats moest in aanmerking komen de
«vorst, die naar de orde van troons-opvolging, hij de grondwet
«verzekerd, de naaste meerderjarige agnaat van den regcrendcn
o Koning is." Dit is rationeel gehandeld. Niemand heeft meer
belang hij liet behoud van den troonhij de welvaart en genegen
heid der Natiedan hijdie ter eeniger tijd zelf tot den troon ge
roepen kan worden.
Dit beginsel stellende, bleef alleen het onderzoek over, of hij,
die dus door zijne geboorte in de eerste plaats in aanmerking komt
het regentschap onwaardig isen dewijl zoodanige redenen niet be
staan, was de keuze dus gevestigd.
Wat wil daarentegen het Handelsblad? Het wil, dat de wetge
vende magt niet den naastemaar r den waardigste verkiezedat
«is dien persoon, welke op de meeste liefde, achting en sym-
«pathie dor Natie kan rekenen;" maar tegelijk doodt het zijn
eigen beginsel door er in parenthesi tussclicn te voegen zoo het
u eenigzins kan uit het vorstelijk huis." Die tusschenzin ver
nietigt het anders zeer fraai klinkendemaar zeer onbestemde be
ginsel, dat men gesteld heeft.
Een van heidemen zoeke den waardigsten persoon uit het gan-
sche land, of zoodra men zelf erkent, dat men het vorstelijk huis,
niet dan hij bepaalde ongeschiktheid van de ledenmag voorbij
gaan dan kieze men ook den naasten agnaat en ga ook hem niet
voorhij.
Het Handelsblad toont door zijne eigene beperking te gevoelen,
dat zijn beginsel niet deugt, omdat het tot eene Babylonische
spraakverwarring zou leiden, indien de waardigste in den superla-
tivus moest gekozen worden. Wie het naaste is en of die naaste
onwaardig is, laat zich gemakkelijk met eenstemmigheid heslissen;
maar wie het meest het regentschap waardig zou zijn, hangt zoo veel
van de bijzondere opinien en syinpathien af, dat onder honderd
naauwelijks vijf eenstemmig zullen zijn.
Maar ook, als wij de beperking van het Handelsblad in zijn be
ginsel bestaanbaar achtenkomen wij nog tot groote moeijelijkhc-
den; want dan zal de wetgevende magt moeten beraadslagen en hij
eene wet uitmaken, wie van het vorstelijk huis, de Koningin, Prins
Frederikof Prins Hendrik de waardigste is. Men zal die hóóg
geplaatste personen aan eene kritiek moeten onderwerpenmen zal
niet alleen het goede, maar ook de gebreken, die ieder hunner
aankleven, moeten wikken. En is dit duldbaar? Zou dit niet ver
re beneden de waardigheid van het vorstelijk huis zijn Zouden
de leden der Staten-Generaal zich daaraan kunnen en mogen wa
gen
Op den lof aan de Koningin door het Handelsblad toegebragt,
willen wij niets afdingen, ofschoon geboren vreemdelinge heeft zij
zich met Nederland weten te vereenzelvigenen zich als landge-
noote hij de Natie weten te doen erkennenmaar, terwijl wij
in dien toegezwaaiden lof de hier zeer vreemd klinkende periode,
dat zij zich niet meer met Staatszaken in laatdan aan hare
sekse voegt" opmerkenmoeten wij nog vragenwat bctcc-
kent die lof tot het doen der keuze, indien gij de Koningin niet
weegt tegen over Prins Hendrik? indien gij niet door de opsom
ming van wederzijdsche verdiensten en gebreken tot het besluit
gehragt wordt, dat zij, wier sekse liet anders niet toelaat, zich be
paald met staatszaken te bemocijen, verkiessel+jk-^js hoven de>v
naasten agnaat. r>
Het is een onderzoek, waarin men zich niet kanwahrin men
zich, ter wille van het Koningschap zelf/niet' mag bewegen. Qroot
is de sympathie der Natie voor de Kcpingittmaar men licd&cgc