3. G. Zeiske, 28 j. A. C. Büschkerl, 19 j. G. van der
Plas, 80 j. L. Colein, 28 j, W, Sariemijn, 19 d.
M. A. Sariemijn, 20 d.
GEMENGDE BERIGTEN,
3^ u jsc^é :he: hbc
VERGADERING
A d v e r leut i n.
Getrouwd: J. P. B. de VRIES
Helder., 3 November 1853.
Ambtshalve ingeschreven, 1.
Aangespoelde lijken, 2.
Een heer, die in dc omstreken van Goes aan 'l jagen
was, school terwijl hij op een haas (Dikte, zijn bediende
in den hals. De muiteling Pangeran van Moeara Pinang,
die te Palembang onlusten had verwekt, is door de ned.
troepen gevangen genomen, De bergtop Korabelcfl op
het schiereiland Taman is den 18 Aug, begonnen vuur te
spuwen. Koningin Victoria heeft 3 lords tot ridders van
de orde der distel verheven. Op van üiemensland is hel
plan gevormd om dal eiland door een onderzeesehen tele
graaf met Australië te verbinden. Aan de Dedemsvaart
zijn onderscheidene stukken vuur uit hel zenilh nederge
daald. In Drenthe is de keelwrang onder het rundvee
uilgebroken. Gevraagd een muziekdirecteur voor hel 4e
rcgemenl infanterie. Op lil een europetsch congres Ie
Olrnutz. De meeste hoofdofficieren van het tuiksche leger
zijn uitgewekenen. Te Thorn is den 24 Ocl. het stand
beeld van Kopernicus onthuld. De bevolking van Mid
den- en Zuid-llalie is in eene groolo spanning, ten gevolge
van de gebeurtenissen in hel Oosten. Z. M. heeft een
adjudant benoemd in buitengewone dienst. Te Sneek is
ƒ1000 bij inschrijving bijeen gebragt om aan minvermo
genden het brood tegen minderen prijs te leveren. De
brilsche oorlogsvloot beslaat uit 545 schepen. De Grond
wet wil welen, dat er eene ministeriële verandering op
handen is. De Koningin is in welstand gerepalriëerd.
CORRESPONDENTIE.
Een bestendig lezer van dit weekblad klaagt over gebrekkige
verlichting bij de commercie-sluisen vestigt de aandacht van de
bevoegde authoriteit op dit onderwerp, omdat naar zijne meening,
dit gebrek reeds vele slagtoffers gemaakt heeft, en dat daaraan het
verdrinken van den timmerman in de afgeloopen week is toe te
schrijven.
FRAN£OlS ARAGO.
Ver volg.
Eerst gevangen op de citadel van Rosns vervolgens in liet fort Boulon
en later op een ponton te Palanes; dan eens als hongaarsch koopman, of
als Arabier vermomd; dan weder belast met hel overbrengen van geschen
ken van den dey voor de fransche regering, of, na den moord van dien
vorst, als tolk op de lijst der christenslaven ingeschreven; overal, ter zee
en te land staat hij bloot aan tallooze onaangename ontmoetingen en ge
varen welke hij met eene bewonderenswaardige standvastigheid te boven
komt. Die lotwisselingen en beproevingen duren driejaren onafgebroken
voort. Eerst in Junij 1809 ontscheepte hij te Marseilie en zag hij Per-
pignan weder, van waar hij zich met de onschatbare uitkomst zijner waar
nemingen naar Parijs begaf. Te midden van alle gevaren die hij had
geloopenhad hij zijne kostbare aanleekeningen bewaard, en even als
Camoens had hij zijn leven op het spel gezetom zijne ontdekkingen
te redden.
De gebeurtenissen van 1815 bragten Arago Ie Perpignan terug. Hij
bad niet kunnen besluiten, zijn vaderland Ie verlaten, om Napoleon in
de ballingschap te volgen waartoe de keizer hem door Monge den voor
slag bad laten doen met aanbod van een millioen als hij hem zou Ier
zijde blijven; evenmin kon Arago het van zich verkrijgen, getuige te zijn
van de inneming der hoofdstad door de verbondene legers.
Yijftien jaar later werd de beroemde geleerde de belanglooze vader
lander, door zijne medeburgers geroepen, hen in de konier der afge
vaardigden te vertegenwoordigen. Deze eer viel hem ten deel nadat bij
zich roemrijk had doen kennen, even als vroeger reeds de titel van lid
van het instituutJe betrekking van permanenten secretaris der akademie
van wetenschappen het lidmaatschap van het bureau voor de lengteme
ting de leerstoel in de slerrekuude aan het koninklijk observatorium hem
waren verleend.
De keizer van Rusland liet ham eens het aanbod doen naar dat rijk
te komen om er de beoefening der wetenschap te leiden. Arago ant
woordde: Zoo lang ik een duim gronds zal hebben om er een aslio-
nomischen kijker op te plaatsen, hen ik dien aan mijn vaderland ver-
scbuldigd."
In een zoo vlngtig overzigt van het leven des grooten mans, kunnen
natuurlijk niet alle gewiglige ontdekkingen waarmede hij de wetenschap
verrijkte, in herinnering worden gebragt. Zij zijn zoo schitterend en zoo
talrijk, dat zij genoegzaam zijn eener gtheele instelling van geleerden tol
roem te verstrekken. Arago heeft eene plaats ingenomen naast Koperni-
kusGalilei en Newton. Zijne ontdekking van de polarisatie des lichts
heeft hel newloniaansche systeem vervangen. Zijne uitvinding der drnai-
jende vuurtorens waarvan ook aan Fresnel de eer toekomt, heeft duizendtn
het leven geied. Eene zijner ontdekkingen heeft de electiisehe telegrafie
voorbereid en mogelijk gemaakt.
Arago had die gemakkelijkheid, het genie alleen eigen, de hoogste be
spiegelingen de meest afgetrokken wetenschappen voor hel algemeen toe
gankelijk te maken, haar om dus te zeggeo ie vulgariseren; het minst
vatbare versland toch kon eenig begrip er van krijgen door de wijze
waarop hij haar leerde. Al wat hij schreef, was helder, duidelijk en
verstaanbaar.
Als staatsman was zijn levensloop niet minder gewigtig. Zijne staat
kundige loopbaan begon met het moedige neen hiervoren vermeld zij
eindigde met het weigeren van den eed in 1852.
Tijdens de restauratie weigeide hij alle bevordering. Twee maal sloeg
hij hel annbod eener bedieuing af.
Toen de besluiten verschenen die de omwenteling van 1830 na zich
sleepten, was hel Arago, die, in eene lofrede op Fresoel, in het insti
tuut uitgesproken, den eersten kreet van verzet aanhief. Groot was het
deel dat hij aan die omwenteling nam: een volledig verhaal vindt men
er van in de IIistoire des dix ans. Zij die zich louter tol de wetenschap
pen bepaalden, yerwelen hem wel eens dat hij zich te zeer op het
staatkundig gebied inliet; doch zijn vurige, alomvattende geest liet zich
daarvan niet afbrengen. De warmte, de gloed vao zijn geboorteland was
als 't ware op zijoen geest overgegaan; hij was begeerig naar vrijheid in
liet staatkundige; die zucht deed hem vaak in geestdrift blaken, en hij
stond haar reglschapen voor allen voor, hoewel somwijlen niet zonder
overdrevenheid; en als hij de raadgevingen, die ook in het staatkundige
niet voorbijgezien moeten worden, eenigermate in deu wind sloeg,
zoo was hel echter te vergeven in den grooten man niet zoo zeer om
zijne uitstekende bekwaamheden, als wel omdat hij ieder naar zijne eigene
gemoedelijkheid belangeloosheid en eerlijke denkwijze afmat.
De Julij-omwentelinghet huis Orleans toonde zich hijzonder gunstig
en voorkomend jegens Arago. Dij werd overladen met decoraliën, die
hij nooit weigerde om zijne medeleden van het instituut niet te kwetsen
doch nooit zeide hij er dank voor en nooit droeg hij er eene, hoewel hij
tweemaal tot ridder, tweemaal tol officier en tweemaal lot konrmandeur
van het legioen van eer was benoemd. Hij was een der drie leden, die,
hunne gevoelens niet verholende zich openlijk als republikeinen deden
kennen reeds bij den aanvang der regering van Lodewijk Fiiips. De
twee anderen waren Joiy en Ledru Rollin die met Arago het dagblad
la Réforme oprigtten.
Zijne brieven over de bastille, uitgegeven tijdens de beraadslagingen
over de versterking van Parijs, zijn een meesterstuk gebleven van goed
inzigl en wetenschappelijke kennis. (Vervolg en slot hierna
van den RAAD der gemeente Helder, op üingsdag
den 8 November 1853, des avonds te 7 uur.
cn
M. HARKES.
