WEEKBLAD ïas den
eh iiet NIEUWEDIEP.
N°. 42
Go
1S54,
Eeo paar vragen omtrent het ont
werp van wet op liet lager
en middelbaar onderwijs.
TWAALFDE .W'tt
Dit Weekblad word! eiken Maandag-morgen
uitgegeven bij C. BAKKER Bz.te Nieuwediep
De prijs is 80 cents in de drie maanden en voor
de buitensteden franco per post 90 cents. Men
abonneert rich bij de Boekhandelaren en Postkan»
toren zijner woonplaats.
51 n D u
w L 1G E N
ADVERTENTIEN gelieve men ongezegeld aan
den Uitgever in te zenden uiterlijk Zaturdags des
middags ten 12 ure; de prijs van 1 tot 4 regels
is 60 centen, voor eiken regel meer 15 centen,
behalve 35 centen zegelregt voor elke plaatsing.
16 T Q B E R.
STAATKUNDIGE BESCHOUWINGENVERTOOGEN enz.
In artikel 1 leest men:
Het lager onderwijs omvat: liet lezen, schrijven, rekenen,
de nederlandsche taal, de beginselen der aardrijkskunde,
der geschiedenis en der natuurkunde, het zingen, de vorm
leer en het regtlijnig teekenen.
Het middelbaar onderwijs omvat dezelfde vakken als het
lager, doch verder voortgezet, en daarenboven de beginse
len der stel- en meetkunde en der levende talenbenevens
de gymnastie.
Twee vragen rijzen bij ons op.
"Waarom onder het lager onderwijs niet de beginselen der gym
nastie? Waarom onder het middelbaar onderwijs niet de beginse
len der staathuishoudkunde?
Het is niet ons plan, om de gymnastie te verdedigen tegen de
aanvallen van hen, die daarin niets zien, dan eene opvoeding voor
koordendansers, paardrijders en dergelijke kunstenaarsliet ontwerp,
de gymnastie voorschrijvende bij liet middelbaar onderwijs, erkent
daardoor het hooge nut van de ligchamelijke ontwikkeling, door
gepaste oefeningen. Maar waarom dan zoo groot, ja verreweg het
grootste deel van ons opkomend geslacht van dat voorregt uit
gesloten
Onze werkliedenonze ambachtsliedeneen groot deel van den min
deren burgerstandkomt niet verder dan de lagere scholen. Zij zijn
voor hen het begin en het eind van liet onderwijs. De berlialing-
scholen, zondagscholen en dergelijkenwaartoe eenigen later komen
brengen het onderwijs niet verder.
Waarom dan dit aanzienlijk deel der Natie verstoken van een
onderwijs dat voor jeugdige jaren zeer geschikt, als nuttig erkend
wordt.
Bij de tweede vraag blijven wij iets langer stilstaan.
De beginselen der staathuishoudkunde, niet genoemd onder de
vakken van het middelbaar onderwijszullen dus tot het hoogcr
onderwijs worden verwezen. Dit zoude zeer te betreuren zijn.
De invloed der kiezers op de volksvertegenwoordiging is nergens
gevoeliger, dan op het gebied der staathuishoudkunde. Wanneer
geene grootc politieke of godsdienstige drijfveren werken, dan ziet
men ook bij gewigtige onderwerpen eene groote onverschilligheid
maar de vraag der bescherming van reedersder premien van de
visscherijof van het verbod van uitvoer van lompenbrengt alle
belanghebbenden in beweging; de vragen naar de oorzaken van de
duurte der granen, of van de duurte van het vleesch zijn levens
vragen voor duizenden.
Het is niet te loochenen, dat de kennis van de beginselen der staathuis
houdkunde in de laatste vijfentwintig jaren onder ons is toegenomen,
waartoe de uitgaven van populaire werken Bastinten anderen veel hebben
toegebragt en tot wier verdere verspreiding het tijdschrift van den
Baron Sloet tot OlcBiuis en de Economist van den heer de Bruijn
Kops zeer nuttig geweest zijn maar toch mag men niet ontveinzen
dat de verbetering slechts betrekkelijk is, en over het algemeen
nog onder den fatsoenlijken stand bij velen eene groote onkunde
heerscht.
Indien ons Vaderland in vele opzigten bevrijd is gebleven van
de afdwalingen, die men vroeger in Engeland en nog in Frank
rijk kan opmerken; het is meer een gevolg van onzen bijzonderen
toestand, dan van eene overtuiging, die op kennis der ware be
ginselen steunde. Het overwigt, dat de handel, als de grond van
onzen vroegeren bloei behield, heeft ons bewaard voor vele be
schermende, dat zijn het verkeer doodende, regten. Sinsd in het
jaar 1835 de Heer van Dam van Isselt voorspelde, dat de boeren
uitgehongerd langs de straten zouden loopen, indien zij niet in
zoogenaamde scliaalregten bescherming verkregenheeft men wei-
gezien dat de boeren de bescherming niet noodig hadden maar
het beginsel van bescherming vond nog bij de gelegenheid der
scheepvaartwetten eenen verdediger in den tegenwoordigen minis
ter van Hall
"Wanneer men niet algemeen van de waarheid van het beginsel
is doorgedrongen, hangt men af van den wind van het oogcnblik.en
de minste tegenspoed kan de kreet om bescherming doen herleven
en de onkunde der kiezers, eene even onkundige, of eene toege
vende meerderheid in de volksvertegenwoordiging brengen.
Zijn die grondbeginselen zoo ingewikkeld, dat zij de bevatting
van den jongeling te boven zouden gaan? Niemand, die b. v. de
grondbeginselen van staathuishoudkunde van Mr. J. L. de Bruijn
Kops gelezen heeft, zal dat durven voorwenden. De stel- en
meetkunde onder het middelbaar onderwijs opgenomen, zullen zeker
niet geringer inspanning vorderen cn voor velen gewis minder
aangenaam zijn.
Wij vergen inderdaad niet veelals wij dit vak onder het mid
delbaar onderwijs opgenomen willen zienwant naar ons oordeel
kon en behoorde het reeds een deel uittcmaken op de hoogste
