I
VEREENIGING VOOR BEDRIJFSVOORLICHTING
IN DE WIERINGERMEER.
„OFFICIEELE LANDBOUWMEDEDEELINGEN"
VOOR NOORDHOLLAND.
GRAVIN GISELA
MEUBELFABRIEK „EIK EN LINDEN"
OPENBARE VERKOOPING
ZATERDAG 30 MEI 1942
CINEMA DE HAAN
Af te
geven
VOORJAARSPLANTJES.
SCHIERE'S TUINAANLEG
Duikbooten Koers West
GEMEEKTELIIKIÏCEÜ» 9EN SEIDER
s
RIJKS HOGERE BURGERSCHOOL!
MET 5-j. CURSUS - HOORN
Aangifte van leerlingen
HOORNSCHE CREDIET- EFFECTENBANK N.V.
I
De bestrijding van Virusziekten
bij Aardappelen in het verleden,
het heden en de toekomst
door J. Oortwijn Botjes.
VERVOLG.
Mededeeüng No. 69.
Ik was er in geslaagd twee van
deze complexziekten op te bou
wen, beide in de Eigenheimer.
Als ik stukjes knol van grofmo-
zaiekzieke Eigenheimer in licht-
mozaiekzieke Eigenheimer bracht,
kreeg ik heel bijzondere dwerg
achtige planten. Ik heb deze plan
ten „dwergmozaiek" genoemd.
Vroeger duidde men in mijn om
geving deze planten aan met de
naam „stekelkoppen." En nu is
mij gebleken, dat de zwakke stam
van het grofmozaiek bij de vor-
.ming van die stekelkoppen pre
cies dezelfde invloed heeft als de
sterke stam. Als men stukjes knol
van lichte Industrie in licht mo-
zaiekzieke Eigenheimers brengt,
krijgt men ook dwergmozaiekzie-
ke planten.
Een andere complexziekte ven
kreeg ik door knolenting van
Eersteling op licht mozaiekzieke
Eigenheimers. Eersteling bevat het
Topnecrose virus, dat in de lite
ratuur meestal „x" virus wordt
genoemd. Bij overenting van Eer
steling op gezonde Eigenneimer
ontstaan geen opvallende ziekte
verschijnselen. Maar bij overen
ting op lichtmozaiekzieke Eigen
heimer ontstaat een complexziek
te, die de planten heel sterk aan
tast. De plantjes worden zeer
zwak en klein. Dezelfde verschijn
selen krijgt men ook, als men in
plaats van Eersteling andere ras
sen gebruikt, die het „x" virus
bevatten, zooals „Irish Cotter"
„Pranschen" en andere.
Neemt men nu zwakke stam
men van dit virus, zooals ze in de
nabouw van topnecrotische Bra-
vo's voorkomen, dan krijgt men
dezelfde complexziekte als bij
het gebruik van sterke stammen,
Het is dus duidelijk, dat, als
men gewassen teelt bezet met
zwakke stammen van een bepaald
virus, de kans aanwezig is, .dat bij
besmetting door een ander virus
complexziekten optreden. Dit is
natuurlijk een nadeel.
Heel groot behoeft men in ons
land deze kans niet aan te slaan.
Het is bekend, dat in de rassen
Eersteling, Thorbecke, Zeeuwse
Blauwe, lichte Roode Star en
lichte Industrie, een virus aanwe-1
zïg is. Toch komen complexziekten1
bij een behoorlijke zorg bij het
verkrijgen van goed pootgoed bij
deze rassen niet veel voor. Maar
de mogelijkheid is niet uitgeslo
ten, dat in andere landen de kans
groter is. De aanwezigheid van
een zwakke stam van een virus is
altijd enigszins als een nadelige
factor te beschouwen.
Een beschuttende enting zal
naar mijn mening dan ook alleen
beteekenis kunnen krijgen, als het
gelukt stammen van de meest ern
stige virusziekten als biadrol en
,.Y" virus te verkrijgen^ die zó
zwak zijn, dat ze de plant niet of
heel weinig hinderen.
Zover zijn we echter nog niet.
Er zijn wel zwakke stammen van
deze virussen gevonden, maar deze
zijn toch nog te schadelijk.
Zo heeft Prof. Dorst mij, door
de keuringsdienst Friesland, plan
ten gezonden van het ras Bintje,
met verschillende graden van
bladrolziekte - ^erschij nselenSom
mige planten-^waren typisch blad-
rolziek, andere zwak ziek, terwijl
ei bij een derde groep eigenlijk
geraden moest worden of biadrol
aanwezig was. Deze verschillen
bleven ook in opvolgende genera
ties aanwezig. Bij overenting op
Paul Kruger en Mulder L 57 bleek
bij alle drie biadrol aanwezig te
zijn, maar er bleef verschil be
staan in de mate van aantasting.
Hier lijkt het dus, dat wij te doen
hebben met de zwakkere stammen
van biadrol. Echter was ook de
zwakste stam nog veel te sterk
om voor een beschuttende entinj
gebruikt te worden.
Hetzelfde bleek ook het geval te
zijn met een zwakke stam van het
„Y" virus, die door Salaman is
ontdeekt.
Op dit ogenblik is de toestand
dus zó, dat we nog niet van een
beschuttende enting gebruik kun
nen maken tegen onze ernstigste
virusziekten. Wij moeten echter
deze wijze van virusziektenbestrij-
ding niet uit het oog verliezen.
Een andere mogelijkheid virus
ziekten te bestrijden, bestaat in
het kweken van aardappelrassen,
die onvatbaar of ongevoelig zijn
voor ernstige virusziekten. Wij
bezitten thans reeds rassen, die
voor enkele virusziekten onvat
baar of ongevoelig zijn.
Jarenlang heb ik getracht door
knolenting het grofmozaik op Eer
steling over te brengen, maar het
is mij nooit gelukt. Evenmin ge
lukt dit bij Bintje. Het betreft
hier niet een geval van ongevoe
ligheid, want als men Bintjes, die
met het grofmazaieziekte virus
zijn geënt, weer ent op gezonde
Eigenheimer, dan ziet men geen
overgang van het grofmozaiek.
Dit is mij dit jaar gebleken, maar
Ir. Roosendaal had dit reeds eer
der waargenomen. Bintje en Eer
steling zijn dus onvatbaar voor het
virus van de grofmozaiekziekte.
Ook de rassen Gloria, Record en
Matador zijn onvatbaar, evenals
het Amerikaanse ras Kathadin.
Wij beschikken tevens over ras
sen, die vrijwel ongevoelig zijn
voor stippelstreep. Eigenheimer,
Roode Star, Thorbecke, Zeeuwsche
Blauwe zijn voorbeelden van der
gelijke rassen. Het virus van stip
pelstreep kan uitstekend leven in
deze rassen, maar de planten lij
den er weinig door.
(Wordt vervolgd.)
SCHEUREN VAN GRASLAND.
Schriftelijke verzoeken om uit
stel van het scheuren van klei
FEUILLETON.
door E. Marlitt.
Vertaald en bewerkt door
P. KITS VAN HEIJNINGEN en
GERARD KELLER.
(Nadruk verboden.)
21.)
Dit zeggende stapte zij rui-
schend voort maar nog een
maal, en wel met een onnavolg
bare mengeling van bevalligheid
en hoog aristocratische waardig
heid, keerde zij 't hoofd om zij
was blijkbaar geboren om te be
velen.
„Zeg aan uw meesteres, dat ik
gedurende de feestdagen bij me
vrouw von Herbeck ga logeeren!"
riep zij Rosamunde toe daarna
ging zij met een nauw merkbare
beweging van- 't hoofd den lakei
voorbij en stapte in de slede,
waarin mevrouw von Herbeck en
de kleine gravin reeds hadden
plaats genomen. De slede vloog
pijlsnel in den nacht voort 't
was slechts een korte en gelijke
weg, dien zij had af te leggen, en
toch gleed zij over een nooit
te dempen klove de sporen, die
zij in de sneeuw achterliet, waren
de eenige en laatste verbinding
tusschen kasteel en pastorie.
grasland tot Augustus 1942, met
verplichting dan koolzaad te gaan
verbouwen, worden na 13 Mei a.s.
niet meer in behandeling geno
men.
De bedoelde verzoeken moeten
gericht zijn aan mijn nieuwe kan
toor, adres Voordam 5 te Alkmaar.
De Productiecommissaris
voor Noordholland.
INLEVERING PEULVRUCHTEN.
De aandacht van alle telers van
Akkerbouwproducten in Noord-
Holland wordt nogmaals gevestigd
op het feit, dat vóór 1 Juni a.s.
alle granen, zaden en peulvruch-
bij de P.I.C.A. dienen te worden
ingeleverd.
Het'is derhalve verboden na
1 Juni nog producten als boven
bedoeld, uitgezonderd de hoeveel
heden waarvoor een toewijzing
voor eigen gebruik werd verstrekt,
op de bedrijven of elders in voor
raad te hebben.
Het in voorraad hebben van de
ze producten na 1 Juni zal worden
gestraft, terwijl tevens zonder ee
nige formaliteit tot inbezitneming
zal worden overgegaan.
De Provinciale Inkoopcentrale
van Akkerbouwproducten
voor Noord-Holland.
AANSLAG VEELEVERING 1942.
Alle aanslagen voor de nieuwe
veelevering 1942 zijn verzonden
san de veehouders.
Het verdient wellicht aanbeve
ling in het kort de richtlijnen
waarop deze aanslag is gebaseerd
uiteen te zetten.
De aanslag wordt geheven van
het totaal aantal stuks jongvee
en ouder vee, hetwelk met de De-
cember-Inventarisatie op het be
drijf werd aangetroffen, met in
begrip van vee bij anderen inge-
schaard of opgestald.
Het wordt onder verdeeld in
Rubriek I mannelijk en vrouwe
lijk jongvee jonger dan 1 jaar
gust jongvee 12 jaar en ouder
dan 2 jaar
mestkalveren en ander mestvee
beneden 1 jaar.
Rubriek II drachtig jongvee
12 jaar en ouder dan 2 jaar
melk- en kalfkoeien
mest- en weidvee.
Het totaal aantal stuks jongvee
van rubriek I vormt grondgetal I
nadat is afgetrokken het jongvee,
dat nog voor 1941 moest worden
geleverd alsmede de geregistreerde
stierkalveren.
De aanslag op het jongvee is
vastgesteld op 220 kg. per dier.
Het totaal aantal stuks ouder
vee van rubriek II vormt grondge
tal II nadat is afgetrokken hei
aantal contracten waarvoor con
tractueel een koe moet worden
geleverd alsmede oude leverings-
plicht van 1941.
Op het totaal aantal stuks vee
van grondgetal H (ouder vee) ligt
een aanslag van 112 kg. met dien
verstande dat de 2, 3, 4 en 5 hou
ders moeten leveren respectievelijk
40 100, 250 en 500 kg., derhalv
zullen de houders van 6 of meer
koeien 6 of meer maal 112 kg.
moeten leveren.
Het minimum aantal te leveren
koeien is vastgesteld op 19% van
grondgetal II. Op de groote be
drijven zullen evenveel kalveren
niet worden aangeslagen als het
minimum aantal te leveren koei
en bedraagt, terwijl voor de klei
ne bedrijven met 3 o '4 koeien
eveneens aftrek wordt verleend
TELEFOON FABRIEK 2785
TELEFOON PRIVÉ HUIS
Lindegracht 1016 Alkmaar
MONSTERZALEN GEOPEND #van 1012 en 25 uur Zaterdags 101 uur.
Betaling direkt bij aankoop verpl. ass. 3%. Uitsluitend goede meubelen.
voor een kalf indien dit aanwezig
was. Derhalve zullen veehouders
met een of twee koeien en een
kalf voor dit kalf wel een aanslag
krijgen daar dit voor aanfok niet
wordt vrijgesteld.
Landbouw-Crisis-Organisatie
voor Noordholland.
Sievert was, zonder een woord
te uiten, bij de trap blijven staan;
't rinkelen van de bellen der sle
de wekte hem eerst weer uit de
verdooving. waarmede hij de
voortzwevende jonge dame had
nagestaard. Nu echter snelde hij.
naar buiten in de. duisternis.
„Ondank, ondank mompelde
hij en hief de gebalde vuisten in
onbeschrijfelijke opgewondenheid
naar den hemel op daar ginds,
boven de smelterij, fonkelde de
Sirius in zijn wit licht, de bleeke
lieveling van den ouden sterre-
Rundige, en zijn sombere blik ves
tigde zich op 't gesternte. „Ja, ja,
daar staat de oude knaap en
denkt dat hij onveranderlijk is!"
glimlachte hij. En toch is hij niet
rood meer, zooals de ouden hem
gezien hebben. Al weer een ander
beeld zoo gaat het daar boven
precies als in de erbarmelijke el
lendige menschelijke ziel Hei,
rijd maar naar het slot Wel be
kome 't u sprak de oude Sie
vert „maar de duivel zou er bij
in 't spel zijn als 't hem daar
ginds gelukken zou
HOOFDSTUK VI.
Het slot Arnsberg lag niet, zoo
als de meeste oude Thüringer kas
teelen, op een berg. De een of an
dere adellijke Nimrod der der
WIERINGEN.
NAM. 8 uur precies in HOTEL DE
HAAN te Hippolytushoef, ten
verzoeke van de erven van Mej.
WIJNTJE POEL, van
1. Een Woonhuis, erf, tuin,
en aanbehooren, Beltstraat 48,
groot 3.32 Aren.
2. Een Woonhuis, erf, tuin,
en aanbehooren, Beltstraat 46,
groot ongev. 3.80 Aren.
3. Een Dubbelwoonhuis,
erf, tuin en aanbehooren, Belt
straat 44 en 42, groot ongev. 6 A.
4. Een Woonhuis, erf, tuin,
en aanbehooren, Beltstraat 40,
groot ongev. 3 Aren.
Lasten van 1 Januari 1943 af.
Aanvaarden terstond na betaling.
Betaling voor' of uiterlijk op
18 Juli a.s.
Notaris Obreen.
t*
le nab.
ABED KENYA ZOMERGERST.
NEGRO ZAAIWIKKEN.
TVESTW. RAYGRAS.
VOEDERBIETENZAAD.
WIT KLAVERZAAD.
INCARNAATKLAVER.
Selectiebedrijf
ZADENVRIEND,
Telef. 21, 1V1ERIN GERWERF.
Om teleurstelling te voorkomen,
bestelt U nu reeds uw
Nemesia, Afrikaanljes (dwerg)
Leeuwenbekjes, Asters, in gemeng
de kleuren.
Ook Tomatenplanten om op de
koude grond uit te poten zijn
vanaf heden verkrijgbaar.
Beleefd aanbevelend,
Sternstraat 38, Wieringerwerf.
STEEDS VOORRADIG PRIMA
BONVRU
KONIJNEN VOER,
van de Firma Postma Leeuwarden.
Beleefd aanbevelend,
P. F. HAMSTRA,
Levensmiddelenbedrijf, W.-werf.
tiende eeuw, die zich het meest
onder beren en wolven te huis ge
voelde, had te midden van de in
aie tijden nog ondoordringbare
wildernis van het dal dien ge-
duchten steenklomp opgetrokken.
Ruw en zonder het minste bouw
kundig sieraad verhieven zich de
dikke muren, waarin slechts hier
en daar zonder eenige symmetrie
een smal venster aangebracht
was, waardoor de adem van het
woud en het groenachtig licht dat(
tusschen de boomen scheen, kon
den binnensluipen. Maar men
was niet enkel op het afweren
van de dieren des wouds bedacht
geweest. De uitvindingsgeest, die
er ten allen tijde over heeft doen
peinzen hoe elk geschil over het
mijn en dijn, over heerschappij
en onderwerping op het bloedig-
kon worden beslecht, en die
onze met wapentuig rijk gezegen
de eeuw" zijn hoogste vlucht
den vorm van naaldgeweer
achterlader bereikt heeft, was
ook destijds geducht door zijn
werptuigen, zijn steenen kogels
en pijlen, en daarom was het slót
in het dal door hooge ringmuren
en breede grachten omgeven. La
ter, toen de beschaving ook tot
deze wildernis doordrong, toen de
ploegschaar den maagdelijken bo
dem omwoelde en het zonnelicht
op bloeiende vlasvelden en wie
ZATERDAG en ZONDAG 8 uur
ZONDAGMIDDAG 3 UUR
JOSEF SIEBER, ILSE WERNER, CARSTA LÖCK, HERBERT WlLK
Grootsch opgezet, spannend, interessant, en actueel. Een pakkend
beeld van mannenmoed, sentiment en oorlogsnoodiot.
TOEGANG ALLE LEEFTIJDEN.
H.B.S. A en B en gymnasiale afdeeling A en BL
Da aanmelding van leerlingen VOOR ALLE KLASSEN
hieuwen cursus kan plaats hebben op 15 en 22 MEI a.s.
11.45 uur en van 13.30 uur, bij den waarnemend rector\*tf
schoolgebouw, Middenstraat.
Het lyceum bevat naast een tweejarigen onderbouw Viè
a. een afdeeling, bestaande uit 4 klassen, tezamen met den oh<
bouw, vormende een gymnasiale afdeeling A en B
b. een afdeeling, bestaande uit 3 klassen, te zamen met den ond1!
bouw, vormende een H.B.S. A en B.
Het toelatingsexamen voor de eerste klasse, waarvan de dag nade)
zal worden bekend gemaakt, zal gemeenschappelijk door hef.5
gemeentelijk lyceum en de Rijks Hoogere Burgerschool afgenomen
worden en, indien het met gunstig gevolg afgelegd wordt, tot elk
van beide scholen toegang geven.
De schoolgeldregeling is gelijk aan die der Rijks h.b.s.
Nadere inlichtingen worden desgewenscht verstrekt door den
waarnemend rector.
met afd. A. (Iiterair-economisch) en
afd. B. (.mathematisch physisch.) 'i
voor ALLE klassen (ook voorlopige aangifte van leerlingên va\ r
scholen voor U.L.O., die nog hun einddiploma moeten verwerven)
moet, zo mogelijk, geschieden door ouders of verzorgers persoonlijk^ S,
onder overlegging van het trouwboekje.
Hiertoe zal gelegenheid worden gegeven in het schoolgebouw op I
VRIJDAG 15 MEI van 13.30 tot 16. l
ZATERDAG 16 MEI van 11.15 tot 12.30
MAANDAG 18 MEI van 13.30 tot 16
en 'verder volgens afspraak.
De desbetreffende Hoofden van Scholen gelieven mij, in verband
met de toezending van aangifte formulieren zo spoedig mogelijk het
aantal hunner candiaaten mede te delen.
De Directeur J. D. POLL.
KANTOREN TE HOORN. ALKMAAR, SCHAGEN, MEDEMBLIK.
Adres te Schagen Torenplein hoek Heerenboschstraat, en te
Medemblik Nieuwstraat 55.
ZITDAG IEDERE WOENSDAG op de Graanbeurs.
BEHANDELT ALLE BANKZAKEN.
Incasso van coupons. Effecten. Hypotheken.
Gratis nazien van uitlotingen. Assurantiën. Beleggingsadviezen.
gelende korenaren fonkeïd, trok
ken de roofdieren schuw terug,
evenals hunne eeuwenlange ver
volgers, het oude op de jacht ver
zote geslacht zich moest laten
welgevallen dat hun het aangema
tigde woudgebied meer en meer
ontrukt werd door andere indrin
gende menschenkinderen, die ver
metel genoeg waren om ook op
Gods schoone aarde de willen le
ven. Zelfs over het verblijf van
den ouden Nimrod blies de adem
van een nieuwen tijd. De gracht,
droogde uit, de steenen, die al
lengs de ringmuren afbrokkel
den, werden niet weder ingemet
seld, en de kettingen der ophaal
bruggen verroesten, omdat nie
mand ze ophaalde.
Het kasteel ging in verschei
dene handen over, en ieder nieu
we eigenaar veranderde in den
stijl van zijn tijd iets aan het ou
de gebouw, totdat het tenslotte
het romantisch karakter van rid
derslot geheel verloren had, ei
in plaats daarvan het aanzien
van een nieuwerwetsch, ofschoon
nog altijd adellijk verblijf had
verkregen. De zwartachtige mu
ren, waarin men met oneindig
veel moeite lange rijen vensters
had aangebracht, waren met een
helder blinkende kalklaag be
dekt, zoodat dan ook het slot
Arnsberg in den omtrek meestal
het „witte slot" werd genaamd.
Een zorgvuldig' gekweekt, met
bloemperken bezet grastapijt
breidde zich thans uit, waar zich
vroeger het vale bedriegelijke
groen der varens vertoonde en de
duffe uitwaseming van het stil
staande water der gracht de zui
vere boschlucht verpest had, van
de voormalige vestingwerken
stond nog slechts hier en daar
een half ingestorte toren, of een
verweerd stuk muur onder de
schaduw van een eeuwenouden
eik, met klimop begroeid, als een
ruïne die tot sieraad in den tuin
:-tond. Van binnen evenwel had
het oude gevaarte zijn belang
wekkende, middeleeuwsche phy-
sionie beter weten te behouden.
Al was de tijd van' den renaissan
ce-, vooral den rococo-stijl, met
zijn kromme lijnen, sterk aan de
verfraaiingen merkbaar, toch had
den zij het ruwe, eenvoudige en
degelijke der oorspronkelijke 'ge
dachte, die bij den bouw gevolgd
was, niet geheel kunnen uitwis-
schen. Misschien was het- deze
nauw merkbaree richting naar
strengen eenvoud, die op de nei
gingen der kleine Gisela, die al
len opschik" en pronk verachtte,
zulk een eigenaardige aantrek
kingskracht uitoefende hoe het
zij, het kind was zeer gaarne op
Arnsberg en verlangde niet naar
de stad terug, hoewel" zij als een
kleine, betooverde prinses te jnid
den van de stille besneeuwde bet
gen zat, niet in de gelegenheid
eenig ander kindergezicht te zien,
en alleen mevrouw von Herbeck
en Jutta tot gezelschap had. Wel
iswaar kwam ook, hoe hoog de
sneeuw lag, baron Fleury bijna
iedere week een dag op het witte
slot doorbrengen, om het kind te
zien. De wereld prees deze zelfop
offerende teederheid doch de
kleine zelve kwam hem na .den
moeilijken tocht nooit met
glimlach tegemoet. En tccf
sprak hij haar zoo zelden tegej
ja, het scheen haast alsof ïl
haar zonderlingste wenschen hl
liesft bevredigde. Hij bracht kos
baar speelgoed en fraaie kleedi;
stukken mede maar legde da
entegen gedeeltelijk beslag op
hartstochtelijk geliefkoosde Du
sche lees- en sprookjesboelc«i
zeggende dat de gravin Stuif
toch vooral geen «boekwcJ
mocht worden.. Na de mededl
lingen der gouvernante verb2-
hij dadelijk alle verkeer met
Neuenfelder pastorie voorts
hij er onverbiddelijk streng .'L.
dat het kind geen oogenblik :i e
aan haar stand geëvenredigd
geleide mocht uitgaan.
itUf
Wordt vervolg j;
