alkma arsciie
Iets over de aanstaande Zon-Eklim yah
den 7 September. 1820.
COURANT
AO. IÖ23.
;e!d
No. 37,
in-
JS%
Dn-
/an
de>*
liét
?er-
Et
net
xer
Ju-
TEi
rd,
A.
den
FAN it A A ff D A C
BINNENLANDSCHE BERIGTÊN.
NEDERLANDEN.
MENGELINGEN.
(Uit de Mlddelburgsckt Courant
jVXijne nlgemeene en bijzondere omstandigheden en afbeeldingen
van eit Verschijnsel, ten voorleden jare uitgegeven, welk stukje
nog bij den Boekhandelaar vdn Bentkem et alom te bekomen is,
hebben de aandacht van het publiek tot zich getrokken: de onge
woonheid van daarover een boekje te schrijven, de vreemdheid der
.afbeeldingen en zonderlinge lijnen op de wereldkaart, hebben bij
vele onkundigen schrikbeelden verwekt, en doen hen het tijdstip der
verschijning met eer.ige angstvalligheid te gernoet zien. Eenberigc
uit Zwitserlanddat reen den plegtige bededag, welke aldaar jaar-
Hjks op den 7 September wordt gehouden, alleen uit vrees voord®
duisternis, die de Eklips kon veroorzaken tot 's anderen daags heeft
Uitgesteld, (te vinden in de Nederl. Staats-Courant van der. 28 (u-
Ilj dezes jsars) is niet geschikc om deze bekommering weg te ne
men: ja sommigen vreezen, ik weet niet voor welke rampen en on
gelukken aan den hemel en op aardeAnderen weder, en daaronder
zelfs kundige en verstandige lieden, zijn beducht voor nood weder,
stormen, orkanen, stortregens en wat al raeer! Ik wenschtedeze
geheel ongegronde en bespottelijke vrees weg te nemen en beschouw
dit eeu'germate als mijne pligtwijl mijn boekje er onschuldig toe
heeft medegewerkt. Ik geloof dan niet beter te kunnen doèhdan
hun den ware aard van dit verschijnsel, duidelijk, en zoo kortmo
geliik te verklaren.
|j De Maan loopt rondom de aardet dit kan iedereen gemakkelijk
waarnemen. Na eenige dagen onzigbaar geweest te zijn, ziet men
Ti,ur dps avonds, kort na .Zons ondergang, zeer laag ill het westen
in een» oiR-nciTOTurrge geoMnte. ven vöigenaen avond
is zij reeds merkbaar verder van .de Zon af, en breeder van licht ge
worden. Zij neemt dus dagelijks toe; komt achtervolgens bij ande
re sterren, en na 14 dagen, staat zij regt tegen over de Zon, is ge
heel verlicht, en wij noemen het Folie Maan. Zij neemt vervolgens
af nadert tot de Zou, en gaat, 14 dagen larer, tusschen haar en de
aarde door; hetwelk man Nieuwe Maan noemt: dit gebeurt dus al
le maanden.
t Indien ntl tic loopkring der Maan in hetzelfde vak lag als de loop
kring der Aarde, dan zoude Maan 2 malen in eiken maand lijnregt
tusschen ons en de Zon of tegen over de laatste staatten wij zou
den, Ui (Me Nieuwe Maaneene totale, of meer of min ringvor
mige Eklips hebben, waarbij de Zon zich eenige oogenblikken als
ten smalien helderlichtenden ring vertooi.en zou Jbij elke Folk Maan
zoude men haar geheel zien verduisteren.
Maar de loopkring der Maan staat een weinig schuins op die der
Aarde, en-dit maakt de Eklipsen veel zeldzameromdat de Nieuwe
Maan boven of onder de Zon, de Volle Maan boven of onder de
schaduw der Aarde doorgaande, het zonnelicht niet kan onderschept
worden.
Wanneer echter de Nieuwe Maan zeer nabij of in die punten voor
valt, waarin het vlak van de loopkringen der Aarde en der Maan,
eikanderen snijden, en die men daarom knoopen noemt, dan alleen
kan er eene Eklips voorvallen, die voor eene bepaalde plaats der
Aarde, bij voorbeeld Middelburgmeer of min groot en aanmerke
lijk wezen zalnaar gelang dat de gezigtsljjn, die men zich ver
beelden moet, uit het middelpunt der Zon, door het middelpunt der
Maan, naar de Aarde getrokken te zijn, meer of min nabij, of over
Middelburg gaat. Dit heeft nu juist plaats bij onze Eklips; die
gezigtsüjn zal dan over Bremen Hameien Cettingen enz. en dus
Zeer nabij en langs de Oostelijke grenzen van ons vaderland loopen-
De Zon is nagenoeg 30 milioenen uren gaans, of ongeveer 165
milioer.en nieuwe Nederlandsche mijlen (kilometers') van de aarde
verwijderd De Maan is slechts 381 duizend zulke mijlen van ons
sf, Zij is dus, ook dan wanneer zij ons, bijdeÊklips, toeschijnt
voor of op de Zon te staan, nog vele milioenen mijlen vsn dat groo-
ie hemellicht verwijderd, en bij gevolg kan er dan onmogelijk eenig
ongeluk aan den hemel voorvallen.
Men verbeelde zich eens op het vlakke strand, aan den Oever der
zee te staan; dat er in de verte, een groot oorlogschip zeilt; en dat
er nu een visscherspinkjeveel nader bij den oever, tusschen beide
door komt varen. Het zal dan, in het oog des beschouwers, het
oorlogschip voor eenige oogenblikken meer of min bedekken of on
derscheppen en dit is alleS wat bij de Eklipsen plaats heeft.
Doch wanneer de beschouwer op een hoogen duin staat, alsdan kan
het kleine lage scheepje het oorlogschip niet meer voor zijn oog
hedekken: het vaart er slechts onder door; en zoo is het omtrent
aan de hemel, bij alle gewone nieuwe en voile Maneri.
Maar, zegt men, het is bij de Eklipsen doorgaans slechts weder,
het kan well'gt bil eet e zoo groote Eklips des te erger enonstuimi
ger worden? Dit volgt geerszlnts- Ik erken dat het in ons
klimaat, in onze luchtgesteldheid, bij elke Nieuwe en Volle Maan,
doorgaans kritiek, en bij Eklipsen, gemeenlijk slecht weder wordt,
maar het laatste gebeurt toch niet altijd; en ik kan my nog met ge-
Boegen onderscheidene Eklipsen herinnerenwaarbij het zeer schoon
weder wasonder anderen die van Augustus 1803, toen men het
schoonste weder van de wereld had, en geen enkel wolkje aan deti
geheel zuiveren hemel was te zien.
Men heeft mij ook gevraagd of het bij de aanstaande Eklips njet
meer of min donker zal worden? Dit is onmogelijk te bepalen,
wijl bet zal afhangen van de meer of mindere helderheid, en zwaar
of ligt betrokkenheid van den dambring op dien tijd. In allen ge
valle, zal de vermindering van het licht, bij ons, zeer merkbaar
zijn, omdat de Maan, hier, 83 honderdste deelen der Zonneschijf,
en dus ook van haar licht zal onderscheppen. Geheel donker kati.
hetbij deze Eklips, nergens worden: omdat de Maan, op dat
tiidstip, zeer nabij haar vorste punt van de Aarde zijnde, zich on
der een kleiner, middellijn dan de Zon zal vertoonen, en deze laat
st® dus niet geheel kan bedekken. Indien zij, op dien tijd, in haar
naaste punt ware, zoude zij schijnbaar grootst zijn en de Zon voor
eenige oogenblikken geheel kunnen bedekken: in dat geval zoude»
men eene sne' toenemende vermindering van het licht zien die plot
seling in eene meer of min zware duisternis overging, waarbij ment
eenige sterren aan den hemel, en mogelijk de Maan zelve, door
de weeromgekaatste stralenmet eenen flaauwen rooden glans ver
licht, koude zien, doch dat, na weinige oogenblikken weder even
plotseling door den eersten lichtstraal en snel toenemende verlich
ting zou gevolgd worden. Dit fraaije verschijnsel kan nu ergens
op d® Aarde plaats hebben, en zal ook, zoo ver mijtte nasporingett
gaan, in den loop van deze Eeuw, in ons Vadarlatid, niet kunnen
voorvallen.
B O U R J E.
(Arnh. Cour.
AfcNKEM, den 28 Augutus.
De Engelsche dagbladen deelen de aanklagte van den procureur
generaal tegen de Koningin in naar geheel mede, gelijk ook de ver
klaringen der getuigen tegen dezelve, voor zoo ver die reeds ver
hoord zijn. Wij zullen lien, 111 <ie opgave dezer b, Zo derhcdi
met navolgen. Voor Engeland kan het, om meer dan eene reden,
noodzakelijk zyn, die niet te verzwijgen, ofschoon te nette, aer
wf. voegelij kheid zulks anders zouden vorderen maar, wat ons betretc
wy zeilden ons niet kunnen verschoot,en wegens de eieeü.gin. van
het zedeltlk gevoel onzer lezers, welke het gevolg van zt uatiige
mededeelmg zouue wezen, Wij zullen ons derha' e bepalen bü,7n
het algemeen, té berigten, dat, zoo de aanklagte geg oud is, de've.-
klartngen dérgetuigen, zoo als die inde aangte vooikome op
zuiver zyn, het bedrijven van overspel, door de Kon ngm, <e
hoogst mogelijke morele zekerheid, die aan vergewiss.11 t -.
bewezen ts en deze verhe- ene persoonaadje alsdan een treu.
wijs oplevert, tot welke laagheid de mensch vervalt, „ie zien .,1-
der de slavernij der dierlijke lusten begeeft, en de schaamte vear-
wel Ztfgt.
Bergamimet wien het overspel za! zijn bedreven, is, vo.'ge s
de aanklagte, een persoon van lage afkomst. Voordat hij in d.e. <c
bij de Koningin van Engeland kwam, was hij kamerdienarr bn e-
keren ge eraal Pino. In 1314 werd hij korier bij de Koningin 1
nog 1 rinses van Walis.) Spoedig won hij het vertrouwen der P ia-
se», verzelde haar, op hare reizen in Italienop de kuste va A-
frika, in Griekenland, Turkijen, het Joodsche land, Duitschiaui
enz Hij leetde op eenen zeer geraeenzatr.en voet met de Prinses,,
werd aan haré tafel toegelaten, reeds toen hij nog koerier waswerd
eerlang inden adel- en ridderstand verheven, werd kamerheer, et»
was nu bijna onafgebroken in de tegenwoordigheid dèr Prinses. 'Ves
gansche rij van voorvallen, die eene overspeliigegemeenschapdoent
vermoeden, worden bij de aanklagte opgenoemd.
Niet alleen Bergamimaak zijne g-eheeie familie verwierf de gunst'
der Prinses. Onder deze telt men ook de gravin van Oldi dame
d hoitneur der Prinses, welke men voor de zuster van Bergami hield,
ofschoon zulks van zijne zijde sterk ontkent werd, gelijk ook:
dat gij getrsnwd was. Een kind van hem, dat de Prinses mede iti
hare bescherming namwerd gezegd door hem in onecht te zijn
verwekt. Mén hield het echter daarvoor, dat zij Werkelijk getrouwd
Een ander kind van Bergamivan het vrouwelijke geslacht in
1816 tusschen de a en 3 jaren oud, behandelde de Koningin met'ille
blijken van ouderlijke toegenegenheid. Zij noemde het somwiliett
Prinses, en het sprak haar, van zijnen kant, met den r.'aara vant
mama aan.
De persoon van Theodorus Majochimet Wien het verhoor der
getuigen tegen de Koningin is begonnen, was br.echt in haren dienst
Hij is te Napels aangenomen. Hij had kennis aan Bergamidoor
dien hij als postillon bij den generaal Pino had gediend, toen Ber
gami bij dezen kamerdienaar was. Hij heeft de Prinses bp harereïza
verzeld. Het getuigenis, dathij nopens haar gedrag afgelegd heeft is
111 vollen nadruk ongunstig. Het doel der komst van de Koningin
in het hoogerhuis, op deu 21 dezer, was, om bij de verhooring der
getuigen tegenwoordig te zijn. Door baren uitroep, gevolgd van
een onmiddelijk heengaan, is gebleken, (de oorzaak daarvan laten
wp onbeslist) dat het aanhooren van een getuigenis van dezen man,
tegen haar, toer. boven de berekening harer krachten ging. (Zie dl
nadere berigten onder de rubriek Londen
CArnhCour.)
Deze COURANT wordt veer eens Stuiver en twee Penningen Uitgegeven
