ALKMAARSCHE COURANT
N°. 41.
Drieenzestigste J aar gang*
f
uSSAL
Zondag
24 November.
■x
VERTREK «ER DILIGENCES EN S T O O M B E N.
<P>fl»ciceI ©cbccltc.
Onderwijs cn Schoolverzuim,
i.
Politiek ©uersigt.
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijg
baar op Zondag morgentusschen 8 en 9 ure. Prijs per
jaar ƒ3,40, enkele Nos. 7 Cents, franco per post 4,—.
Brieven franco aan de Uitgevers.
HEEM'. COSTElt ZOON.
De Advertentiën kosten van 1—5 regels 0,75, voor
elke regel meer 15 Cents, behalve 35 Cents zegelregt,
voor elke plaatsing. Zij worden uiterlijk aangenomen tot
Zaturdag namiddag 1 ure ingezonden berigten een dag
vroeger.
d. Haag en.
Naar Haarlem.
Diligence
IC. v. d. Haagen (in de Burg.)
Diligence
S. N ij m a n.
lladerstoombooten
Z aan st r oom No. 1
Schroefstooinbooler.
Zurmuhlen en C'.
Schroefstoomboot.
Stad Alkmaar.
's Morgens circa 5J ure.
's Namiddags circa l£ ure.
Naar Haarlem.
Naar Haarlem over Uitgeest..
Voormiddag 11 ure.
Naar Amsterd. j Naar N. Diep, j Naar Amsterd.
'sMorgens5» ure.!'sMorgens llure. Voorm. /II ure.
'sNamidd. H ure.|'s Avonds Cl ure. j
Naar N. Diep. 1 Naar Amsterd. I Naar N. Diep.
'sNam.cire. 12,ju. 's Morg. 101 urc.| 'sNamidd. 31 ure
I Uitgezonderd Donderdag.
's Morgeus 51 ure. (Alleen
,T /jj i, o - Maand., Woensd. en Vrijd.) -
B&riïenst tusschen Alkmaar en Amsterdam Maandag, Rusdag ^Vrijdag. Zondag a
Beurtschepen naar Amsterdam: Dingsdag J. longelsman^Bona^d^J^J^^^^^^
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
maken mits deze de ingezetenen, die daarin belang mogten
stellenopmerkzaam op de waarde der baggerspecie die in
de stads buitengrachten voorhanden is, en brengen tevens
te hunner kennisdat op eene enkele aanvrage daartoe aan
Burgemeester en Wethouders, liet verlof tot uitbaggeren
daarvan aan hen kosteloos zal worden verleend.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, A. MACLA1NE PONT.
SPANJAARDT.
VERGADERING van den RAAD der Gemeente ALK.
MAAR, op Maandag, den 25 November 1861, des middags
ten 12 ure, met voortzetting op Woensdag, den 27 Novem-
ber 1861des middags ten 12 ure.
Namens den Voorzitter van den Raad,
Be Secretaris
SPANJAARDT.
In de gemeente Alkmaar isdoor verleend eervol ontslag
vacant: de betrekking van COMMIES 3e klasse by de
plaatselijke belastingen, op eene jaarwedde van 300
Voor deze betrekking komen alleen ongehmden in aanmerking
Belangstellenden kunnen zich in persoon aanmelden by den
Burgemeestervóór of uiterlijk op den 1 Decemberterwijl
op schriftelijke soUicitatiën alléén geen regard zal worden
AlkmaarBurgemeester en Wethouders van Alkmaar,
den 9 Nov. 1861. A. MACLAINE PON1.
Be Secretaris
SPANJAARDT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen ter algemeene kennis:
Dat het suppletoir kohier der plaatselijke directe belasting
cn dat van de belasting op de bonden over 1861 op heden
door hen is vastgesteld en overeenkomstig art. 264 der ge
meentewet, gedurende 14 dagen ter secretarie dezer gemeente
ter lezing is nedergelegd.
AlkmaarBurgemeester f"J^^d%sn^°rnoem
den 12 Nov. 1861. A. MACLAINE PONT.
Be Secretaris,
SPANJAARDT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen bij deze ter kennis van de belanghebbenden, dat bij
den Gemeenteraad is ontvangen:
«Een verzoek van eenige Kooplieden in Paarden om de
„-Paardenmarkt die invalt op den 1™ Maandag van de maand
„September, voortaan, uit hoofde van de wekelijksehe Maan-
/-dagsche Veemarktdie op den Dijk gehouden wordt, op
//Woensdag van diezelfde week te stellen.
Burgemeester en Wethouders noodigen de zoodamgen die
daartegen bezwaren hebben uit, om die vóór den 1 January
1862, schriftelijk aan hen intezendeu.
Bnraemeester en W ethoudevs voornoemd
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
9'\ Nnn 1fifil Secretaris
den 23 Aw.lBbi. SPANJAARDT.
Opgave van de Marktprijzen der Granen en andere Le
vensmiddelen te Alkmaar, opgemaakt naar aanleiding van
Z M besluit van den 27 Eebruarij 1850 No. 92 medege
deeld bij Prov. blad van N.-Holl. No. 33).— Markten van
den 15 en 16 Nov. Hoogste Prijs. Laagst,e Prijs,
Kaas, N.Holl. Kleine Gras, per50N.P./ 27,— ƒ20,25
dito Commissie^9,75
dito Middelbare 30,—
Boter, in kopp. of stukk. per N. P. 1,2/ 1,11
Aardappelen per mud 5,— 4,—
Appelen 6,—
Tarwe 9.-
llogge 8,50 8,—
Gerst, late 7, o,—
liavdt
Boonen, ondersch. st. 13,— 5.—
Kanariezaad '0.
Erwten, groene 18, 12,
graauwe
Opgemaakt te Alkmaar, den 20 November 1861.
Burgemeester en Wethouders van Alkmaar,
A. MACLAINE PONT.
Be Secretaris,
SPANJAARDT.
Onze Wetgevende Magt heeft in 1857 getoond dat zij de
bepaling der Grondwet: //Er wordt overal in het Rijk van
overheidswege voldoend openbaar lager onderwijs gegeven
niet als een ijdelen klank beschouwde. Ruimschoots is dit
beginsel door de wet op het lager onderwijs toegepasten
menige gemeente ondervindt het veelomvattende van de vcr-
pligtmgom onderwijs te doen geven />in een^ voor de be
volking en de behoefte voldoend getal scholen." Natuurlijk
is de staatszorg het meest nuodig en ook het meest drukkend
voor het onderwijs der kinderen van onvermogenden. Toch
kan er niet gezegd wordendat er te veel wordt geëischt.
Het volksonderwijs verdient de aanhoudende zorg der Nege
rin»; de gelden 'daaraan besteed, worden aan een waardige
zaat' ten koste gelegd. Als liet volksonderwijs goed is, kan
het niet te duur worden geacht. Daardoor toch moet tie
«•rondslag gelegd worden van de meerdere volksbeschaving
welke alleen in staat is om dien kanker der maatschappij
tegen te gaandien men liet pauperisme noemt.
"Zietwij stellen ons niet de mogelijkheid voorom de
armoede van de aarde te verbannenmaar wij gelooven aan
de mogelijkheid, om hare uitbreiding tegen te gaan, om haar
te doen verminderen. Er zullen altijd menschen blijvenwien
het met den besten wil niet gelukt om zich voor de hen
bedreigende armoede te beveiligen, of zich uit de armoede,
waarin zij geboren of waartoe zij later vervallen zijnop te
heffen. Zoo lang het mensclielijk geslacht met geheel ver
andert en dat duurt nog wel een eeuw of wat zullen
er ook altijd gevonden worden, die door eigen schuld,
en eigen verzuim in armoede blijven voort leven of tot
ariroede vervallen. Maar er bestaan geslachten van artnen
die sinds jaren en jaren in denzelfden toestand hebben voort-
»eleefd die zich aan de armoede hebben gewoon gemaakt
die er zich in te huis gevoelenen zelfs geen poging beproe
ven om hun lot te verbeteren. Dit is de groote kwaal,
daar tegen moet gestreden worden.
Onvoorzigtigenhooren wij bier velen ons toeroepen
gij wilt deze menschen aan een toestand ontrukkendie al
leen in staat is hun lot dragelijk te makengij wilt hen tot
ontevredenheid aanzetten hendie zich volgens uw eigen
zegden reeds aan hun toestand hebben gewoon gemaakt
Een oogenblik.In zijn lot berusten is heel iets anders dan
tevreden zijnmen kan er in berusten onder morren cn
klagen, en zoo wij ons niet bedriegen, is dat de meest ge-
wone toestand van de door ons bedoelde armen. Ja, wij her-
halen het, wij wenschten hun de begeerte in te boezemen,
om hun lot te verbeteren. Men werpe ons met tegendat
die begeerte reeds uit den aard der zaak bij de armen bestaat,
dat men zich immers geen arme kan voorstellenwiens toe
leg het niet zou zijn, om zich een beter levenslot te \ei-
=cliatfen Wij gelooven wel. dat de teensch bestaat; maar
van ecu' levendige begeertedie zich in daden openbaart
van een erustigen toeleg bespeurt men zelden iels. Wat de
door ons beschreven klasse van armen gewoonlijk tracht te ver
werven, is dadelijk en tijdelijkjgeuot, niet een voortdurende bete
re toestand. Wij wenschten bij den arme op te wekken bchoelte
aan zindelijker en aangenamer woningen aan voldoende klee
ding be»eerte naar een voortdurend gelukkiger huiselijk
leven en wel zoo sterk dat hij daardoor de begeerte naar
dadelijk en slechts tijdelijk genot overwon. Wij wenschten
die zorgeloosheiddie onverschilligheid die logheid loom
heid en luiheid tegen te gaan, die de laagste klassen der
maatschappij zoo eigen zijn, en den lust naar grof zinnelijk
genot te verminderen, door hen ander, edeler genot te lee-
ren kennen en hen daarvoor vatbaar te maken. Dit achten
wij mogelijk door de verspreiding van helderder godsdienstige
begrippen dan tegenwoordig bij de armen gevonden worden,
ontdaan van dat mpsticisme en fatalisme, dat alle geestkracht
doodt door de bevordering der volksbeschavingonder
nomen cn voortgezet met die onvermoeide krachtsinspanning
en dat vaste geloofdie alleen mogelijk zijn bij volkomen
betrachting van het gebodHebt uwen naaste hef als u
zeiven."
Daartoe moet liet volksonderwijs op de openbare iagere
scholen den grondslag leggen. Wij verwachten niet veel van
een bekeeriug der volwassenen. Onze hoop berust op liet op
komend geslacht, op de jeugd. En nu aan het voorscnnlt
der wet is voldaaner wordt overal voldoend lager onder
wijs gegeven, of althans men tracht er ernstig naar om het
tot een werkelijkheid te maken. Wij willen nu niet onder
zoeken of de strekking van dat onderwijs wel geheel doel
treffend is, of liet wel in genoegzame mate tevens opvoeding
iswij willen ons bepalen met te wijzen op een algemeen
erkende en gevoelde kwaal, die ons de vruchten van ons
volksonderwijs doet ontberen. Een algemeen erkende en
gevoelde kwaal, zeiden wij; daartoe zij het voldoende te
herinneren dat Jh'. M". J. de Bosch Kemper reeds in 1851 dus
no» onder de oude bedeeling van het volksonderwijs schreef:
«Dit nadeel eener gebrekkige en onvolledige op eidiug is
niet te ontkennenmaar het is niettemin oven dwaas als
onbillijk, daarom tegen ons tegenwoordig lager onderwys1e
velde te trekkenen te bewerendat uit de vruchten blijkt
dat liet hoogst gebrekkig is, daar de oorzaken hiervan met
lig»en in liet lager onderwijs zelf, maar daarin, dat de wer-
kiii'j; ervan te spoedig ophoudt en in het maatschappelijk le-
ven niet genoegzaam wordt ondersteund.'
In het eerste verslag nopens den staat der lagere scholen
onder de nieuwe wet, namens den Koning bij de Staten-Ge-
neraal ingediend wordt het overzigt over den omvang en
den toestand van het onderwijs met deze woorden besloten:
,/De voorname oorzaak van dien min gunstigen toestand
moet echter niet zoo zeer gezocht worden in mindere be
kwaamheid of geschiktheid van de onderwijzers, omtrent
welke op geringe uitzonderingen na, gunstige berigten wer
den medegedeeeldmaar in de eerste plaats m hun onvol
doend aantal, in de tweede en voornaamste plaats in het on
geregeld cn te kort schoolbezoek.
a De commissie uit de Tweede Kamer, benoemd om dit re-
germ»sverslag te onderzoekenverklaarde in haar versla»
mtgebra»t in de zitting van 13 Mei 1861 en waarvan dc
conclusie den 27 Jung door de Kamer werd aangenomen:
„Een hoofdbeletsel, dat het onderwijs op de openbare scho
len in velerlei opzigten verlamt en vele van zijne heilzame
gevolgen doet verloren gaan, is het onregelmatig en her
haaldelijk afgebroken schoolbezoek der leerlingen. Tiet ver
sla» vloeit over van klagten daaromtrent: het wordt ergens
genoemd een kanker die aan het onderwijs knaagt,
3 Dc kwaal dus is schoolverzuim,
Wat is het geneesmiddel
B Wordt vervolgd.)
Geschiedkundig onderzoek naar de armoede in ons Va
derland.
Onder de voornaamste steunpilaren van het Napoleontisch
ceza» moeten genoemd worden: de lagere volksklasse, het
le»ei° en de geestelijkheid. Rij den aanvang der regering
van Napoleon lil werden deze drie raagten in den staat dan
ook door den Keizer begunstigd. De geestelijkheid bleek
echter later niet volgzaam genoeg te zijnden Keizerlijken
wil niet gehoorzaam genoeg te dienen; daarom voert de re
gering strijd met haar, en tracht haar hare onafhankelijkheid
te benemen. De ontbinding van den Algeroeenen Raad der
Vereeniging van St. Vincentius da Paulo is een belangrijke
stap ora dat doel te bereiken. Na het verwerpen van eenige
andere voorstellendie van een onafhankelijker en stouter
geest getuigden, maar door den invloed van de afhankelijke
openbare ambtenaren, die leden vau den Raad zijn, vielen,
heeft de Raad besloten aan de afzonderlijke vereenigmgen
kennis te geven van zijne ontbindin», met verzoek om b j
den Minister van Binneulandsclie Zaken aan te dtingen op
de reorganisatie van den Raad. Te regt wordt van de zijde
dor clericaleu hierop aangemerkt, dat dit verzoek geheel
naar den wensch zal zijn van de regering. Het dot 1 is niet
