Omlervijjfs en ^k'hool verzuim,
u.
|)oliticik vcv2igt
ckcitjHchc iacvjgtc-n.
k\«i:laxb.
Schoolverzuim is de kanker die aan ous lager onderwijs
Knaagtdaartegen moet gewaakt, die kwaal moet bestreden
worden.
Onder schoolverzuim verstaan wij niet alleen het ongeregeld
bezoeken, maar ook het te spoedig verlaten der school; het
kwaad heerscht voornamelijk onder de min ontwikkelde stan
den. Zeer natuurlijk. Die de waarde eener goede opvoeding
en van een voldoend onderwijs heeft leeren op prijs stellen
zal die ook niet zorgendat dit voorregt zijn kinderen te
beurt valt Maar hoe kan men daarentegen belangstelling
m een zaak, hoe nuttighoe onontbeerlijk dan ook verwach
ten bij iemand die haar niet kent Daarom treft men ook de
verwaarloozing van het onderwijs niet alleen aan bij de laagste
klassen der armenmaar ook onder gegoeden, vooral op het
platte land. Da&r heerscht nog maar al te zeer het wanbe
grip dat het onderwijs nergens anders toe dienen moet
dan om den jongen zooveel lezen schrijven en rekenen te
icerenals voor de uitoefening van zijn beroep volstrekt
noodzakelijk is en dit is meestal niet veel. De meisjes
gaan uit gewoonte mee naar de school, maar daar ziet men
het nut nog minder van in— of het moest wezen dat zij zoo
lang van den vloer zijn.
Behoort liet tot de verpligting van den staat om te zorgen,
dat de school getrouw en gedurende een voldoenden "tijd
wordt bezocht? Als men in beginsel aanneemt, dat het
openbaar onderwijs een voonverp is van de aanhoudende zor°"
der Regeringheeft zij dan genoeg gedaan met de oprigting
van openbare scholen in alle gemeenten, onverschillig of er
gebruik van gemaakt wordt of niet Wij kunnen het ons niet
voorstellen. Is een voldoend volksonderwijs staatsbelang
dan moet de slaat niet alleen zorgen dat dit onderwijs overal
verkrijgbaar ismaar ook dat het werkelijk wordt genoten.
Wij weten wat men hier tegen aanvoert. De vrijheidde
persoonlijke vrijheid van den mensch zegt men duldt
nietdat er in dit opzigt de minste dwang wordt aangewend
men mag het goede bevorderenmaar er niemand toe cfwingen!
Met deze beschouwing zijn wij het volkomen eens, alleen met.
deze aanmerkingdat tot hetjgenot dier vrijheid niet geroepen
zijn de onmondigen, de kinderen. En daarmede vervalt ook
het beroep op de vrijheid met betrekking tot het onderwijs;
want de onmondigen, de kinderen zijn hier toch werkelijk
de belanghebbende personen. Zal men het aan de wijsheid,
aan het doorzigt der kinderen overlatenof zij de school
zullen bezoeken of niet? Neen - - antwoordt men weder
niet aan de kinderen moet men de zorg voor hun eigen on
derwijs overlaten, maar aan de ouders. Deze zijn de perso
nen die daartoe geroepen zijnen het zou een schendin"
we»en van de vaderlijke magtvan de heiligheid der betrek
king tusschen ouders en kinderenwanneer de staat hier met
zijn gezag tusschen beide kwam.
Wanneer de ondervinding leerdedat de zorg voor het
onderwijs veilig aan de ouders kon worden overgelaten zou
den wij hierop niets te zeggen hebben maar de ondervinding
leert juist het tegendeel. En wat is de vaderlijke magt in
onzen staat? Wat is haar doel? Hoe is zij bij onze wetten
geregeld?
De vaderlijke magt is in onze Christelijke maatschappij
niet geregeld als bij de Heidensche volken der oudheid, uit
sluitend in het belang der ouders om over hunne kinderen
te kunnen heerschenom henzelven tot slaven en het genot
te hebben van hunne inkomsten en verdiensten. Integendeel
zij bestaat bij ons in het belang der kinderen. De ouders
hebben magt over hunne kinderen maar waartpe Om
hen op te voeden. Zal men hen die magt laten wanneer
zij het groote doel waartoe zij hun gegeven is verwaarloozen?
De ouders hebben het genot van de inkomsten der poederen
van hunne kinderen maar onder den uitdrukkelijken last
om hen te onderhouden en op te voeden overeenkomstig het
vermogen, niet van de ouders, maar van de kinderen. De
orde van het huisgezin vordert de toekenning van een bui
tengewoon gezag aan de ouders over hunne kinderenmaar
veeleer in het belang der kinderen dan van de ouders zeiven.
Overal is dat gezag beperkt, en worden de regteu der kin
deren door de wet beschermd. De vader mag zijn kind niet
mishandelen maar staat de zedelijke verwaarloozing ten
minste niet gelijk met ligchaineiijke mishandeling De vader
mag de goederen zijner kinderen, die hij beheertniet ver
kwisten zal hij de vermogens van hunnen geesthunne
vatbaarheid voor ontwikkelingwaarvan de leiding evenzeer
aan hem is toevertrouwd, mogen veronachtzamen en doen
verloren gaan? Nog eens, het ouderlijk gezag -want hel
woord vaderlijke magt is aan de heidenwereid ontleend en
zij bestaat ook in hare eigenlijke beteekenis bij ons niet
het ouderlijk gezag heeft vooral ten doel het belang der
kinderen, hunneopvoediug.Daarvoor te zorgen is een verpligting
van de oudershunne vrijheid bestaat in de keuze der middelen,
in de bepaling van de wijze waarop; daarom moeten de ouders
vrij blijven in de keuze tusschen huis- en schoolonderwijs en
tusschen de verschillende scholenopenbare en bijzondere.
Maar men mag hun geen vrijheid laten om hun pligt te ver
zuimen. Daarom dringen wij aan op liet verpligtend maken
van het onderwijs bij de wet. Daarop moge het schooltoezigt
aandringen, daartoe moge de Regering een poging doen
opdat de kanker, die volgens getuigenis "an schooltoezigt en
regering beide aan ons volksonderwijs knaagtworde weg
genomen! Dat zoodanige wet eenmaal tot stand komt, wij
twijfelen er niet aan, sinds de Hoogleeraar Opzoomer voorging
met op hare noodzakelijkheid en redelijkheid te wijzen*)
een voetspoor dat wij gaarne gevolgd hebben.
Zoolang die wet er echter niet is verzuime men niet om
ie doen wat de hand vindt om te doen. «Het gemeentebe
stuur bevordert zooveel mogelijk het schoolgaan Jer kinderen
van bedeelden en onvermogendenzegt de wet. Dat kan
het doen door heK geregeld en voldoend schoolbezoek der
kinderen tot een noodzakelijke voorwaarde te maken voor
het verleenen van onderstand aan de oudersen zijn in
vloed daartoe te doen gelden bij elke andere instelling van
iefdadigheid waaraan de gemeente subsidie verleent. Elke
vrije instelling van liefdadigheidzoo van kerkelijken als
bijzonderen aard, kan tot hetzelfde doel medewerken, en van
hare bedeelden de vervulling eischen van dien gewigtigen
ouderpligt, dat zij hunne kinderen ouderwijs doen geniefen,
Volksonderwijs van C. IV. Opzoomer in den Volksalmanak
van 1861, uitgegeven door de Maatschappij lot Nut van
't Algemeen.
Wachter, wat is er van den naciit? In Italië de kwes-
tiën over Rome en Venetië steeds hangende, en de reactie
in het Zuiden alles behalve gesmoord. De vertegenwoordiger
van Victor Emmanuel, wegens de weigering der Spaansche
regering om de archieven van liet vroegere Koninkrijk Napels
aan den tegenwoordigen Koning van Italië uit te leveren,
uit Spanje vertrokken, doch niet zonder blijken van bijval
van de zijde des volks. In Polen en Hongarije een doode-
lijkc stilte, waarschijnlijk echter niet de stilte der rust, mo
gelijk de stilte die den storm voorafgaat. Tijdingen uit Syrië,
die de gevangenneming melden van het hoofd der Maronie
ten Jozef Karam door het Turksche bewindwaardoor liet
doel der Europesclie tusschenkomst welligt verijdeld nieuw
gevaar voor de Christenen aldaar dreigend, en alzoo een
nieuwe meer afdoende togt naar Syrië vooral door Frankrijk
noodzakelijk geoordeeld kan worden. Maar niets van dit
alles is van zooveel gewigt als de spanning tusschen Enge
land en Noord-Amerika wegens de gevangenneming van de
commissarissen der Zuidelijke Confederatie Mason en Slidell,
aan boord van liet Britsche schip Trent, door het oorlogschip
der Unie San JacintoDe Engelsche regering acht het vol-
kenregt geschondende Britsche vlag beleedigden heeft
voldoening gevraagd; ofschoon het niet zeker schijnt, welke
voldoening wordt, verlangdbevat zij ongetwijfeld de afkeu
ring van het gedrag des Amerikaanschen gezagvoerders door
zijne regering en de uitlevering der gevangenen.
Het antwoord van de Amerikaansche regering kan niet
vóór de laatste dagen van December bekend zijn tot zoo
lang zal het alzoo onbeslist blijvenwelke gevolgen de zaak
zal hebben. Inmiddels wordt zij van beide zijden in de dag
bladen druk besproken. Amerikanen en Engelschen beweren
beide het regt aan hunne zijde te hebben. Volgens deeerst-
genoemden was de gezagvoerder van de San Jacinto bevoegd
de afgezanten van het Zuiden gevangen te nemen ook onder
onzijdige vlag, en wel omdat, zij gelijk gesteld moeten worden
met oorlogscontrabande. Nu is liet een beginsel van het
Europesclie volkenregt bij zeeoorlog, dat de onzijdige vlag
zelfs de vijandige lading dekt met uilzondering van oorlogs
contrabande. Een gevolg van dat beginsel is bet regt der
oorlogvoerende partijen om de schepen onder onzijdige vlag
varende aan te houdenen te onderzoeken of zij oorlogscou
trabande in hebben. De aanhouding van de Trent was dus
op zich zelve niet onwettig, ofschoon hetzelfde moeijelijk
gezegd kan worden van de wijze waarop zij plaats had na
melijk het onmiddelijk gebruiken van geweldhet schieten
met scherp zonder voorafgaande waarschuwing, enz. Daarop
volgt de gewigtige vraag, of de commissarissen der Zuidelijke
Conferentie met oorlogscoutrabande gelijk gesteld moeten
worden. Een beslissend antwoord is er niet op te geven, omdat
er geen algemeen aangenomen regelen bestaan, wat onder oor
logscontrabande verstaan wordt. Zelfs bij het Parijsche Congres
in 1856, waarbij over onderscheidene punten van het volkenregt
hij een oorlog ter zee is overeengekomen, zijndaaromtrent geene
bepalingen gemaakt. Gewoonlijk bepalen de oorlogvoerende par
tijen zeiven, elk voor zich, wat zij als oorlogscontrabande zullen
beschouwen, en het. gebruik schijnt mede te brengen dat de
onzijdige natiën zich daaraan onderwerpen. In den laatsten
zeeoorlog met. Rusland zijn deze regelen gevolgd. Zeker
is het dat personen als de gevangen genomen commissarissen
gewoonlijk niet ouder de oorlogscontrabande worden genoemd;
gewapendensoldaten en officiereu in dienst van den vijand
worden er wel onder begrepen, maar de commissarissen zullen
toch moeijelijk als zoodanig beschouwd kunnen worden.
Dépêches worden onder de oorlogscontrabande gerekend; maar
deze schijnen niet in beslag genomen te zijn. Zal men nu de
commissarissen, als boden, met dépêches gelijk willen stellen?
Zonder uitdrukkelijke bepaling zal dit moeijelijk door de on
zijdige staten gedoogd kunnen wordenen zoo er al een
verklaring door de Amerikaausche regering gegeven is, wat
zij als oorlogscoutrabande zal aanmerken personen als de
commissarissen zullen cr wel niet bij genoemd zijn. Einde
lijk zou altijd nog de vraag overblijven, of onder de verboden
dépêel es niet alleen die verstaan moeten worden welke
dienen om berigten over te brengen van de eene afdeeling
des vijands naar de andere, en niet, gelijk met die op de
Trent het geval wasvan den vijand naar een onzijdige mo
gendheid de commissarissen toch waren bestemd naar Frank
rijk en Engeland. Altijd zou ten laatste nog deze grief blijven
bestaan dat de bevelhebber van de San Jacinto in geval van
twijfel de Trent had moeten opbrengen naar een Amerikaau
sche havenom de zaak door de bevoegde regterlijke magt
te laten uitmaken maar in geen geval de commissarissen
eigenmagtig mogt gevangen nemen.
Doch wat spreken wij over het regtterwijl de hartstog-
ten en vooroordeelen van geheele volken in 't spel zijnEen
schitterende overwinning op de Zuidelijke troepen zou in het
Noorden niet met grooter vreugde zijn vernomen dan de ge
vangenneming der heeren Mason en Slidell moet veroorzaakt
hebbendie als invloedrijke bewerkers van de afscheuring
der Zuidelijke Staten in het Noorden persoonlijk gehaat schij
nen te zijn. Al mogt ook het bewind om der gevolgen wil
genegen zijn om de eischen van Engeland in te willigen
zou het niet moeten bukken voor den aandrang des volks
Zou het den bevelhebber kunnen bestraffen, wien het volk
een eeresabel aanbiedt Zou het de gevangen rebellen we
der uitleveren, en dat op den eisch van het gehate en be
spotte Engeland Waar dit mogelijk moge zijnin het
democratisch Amerikak unnen wij het ons bijna niet voorstellen,
tenzij er eenige tijd over verloope en de geestdrift inmiddels
wat bedare om voor het nadenken plaats te maken.
Engeland, aan de andere zijde, gevoelt steeds dringender be
hoefte aan katoen die zijne fabrieken voor stilstand en een
groot deel van zijn volk voor gebrek kan behoeden. Het
zal zich misschien genoopt gevoelen om de Zuidelijke Con
federatie te erkennen en de bloccadedie de katoen opge
sloten houdtte verbreken
Zal dit alles een oorlog ten gevolge hebben Moge het
niet zoo zijn! Geen strijd tusschen die twee groote, edele,
vrije volken! Geen strijd, waarin Engeland de zijde zou
moeten kiezen van de voorstanders der slavernijMaar hier
vinde dan eindelijk ook de vraag liare plaats, die ous reeds zoo
dikwijls op de lippen zweefde; Wat zal 11 IJ doen de
man m de Tuileriën Wij weten liet niet, en dat is juist
e reden onzer ongerustheid. Zal het bondgenootschap met
Dngeland blijken opregt gemeend te zijn? Dan kan liet
gebeurde met de Trent in zijn gevolgen voor de menschheid
een gezegende gebeurtenis worden. Want dan zal Frankrijk
niet alleen den strijd tusschen Engeland en Amerika voor
komen, maar de Unie zal er toe gebragt kunnen worden om
den strijd met de onwillige Zuidelijke Staten op te geven I
een billijke scheiding zal tot stand kunnen komen bij liet
beset van de onmogelijkheid om den verbroken broederband
met geweld te heelen.
Maar als nu de Keizer eens andere plannen te vervullen
had, en daarom Engeland met Noord-Amerika liet vechten
om in Europa de handen ruim te hebben? Dan maar
dat zalhopen wij niet gebeuren. Wij willen niet alles
onderzoeken wat mogelijk of waarschijnlijk kan geacht wor
den. Alles is nog onzeker; wij weten niets. Wij tasten ia
den donker om, loopen in den blinde rond, en komen weer
terug van waar wij zijn uitgegaan: Wachter, wat is er van
den nacht
ES E E S E.
In den avond van 2 Dec. heeft een der voornaamste mu
ziekgezelschappen van Brussel den graaf de Montalto gezant
Italië eene luisterrijke serenade gebragtter zake der
erkenning van zijn vaderland. De menigte betoonde uitbun
dige geestdrift en hief de kreeten aan van »leve Italië! leve
Garibaldi
Denzelfden avond is te Antwerpen de Belgische suiker
raffinaderij en vervolgens ook het entrepot Saint-Felixmet
de daarin opgehoopte granen, wol, hars en vlugtige oliën,
in brand geraakt en geheel verwoestwaarbij verscheidene
spuitgasten en militairen gedood of gekwetst zijn geworden.
Dc magazijnen van het constructiehout en de schepen in het
dok werden zeer bedreigd maar met moeite behouden. De
schade beloopt vele millioenenwelke grootendeels in Ne
derland zijn verzekerd.
Het advies der regtsgeleerden van de Kroon, in zake de
aanhouding van de Trent, is ook daarop gegronddat do
bevelhebber van de San Jacinto niet geregtigd was de heeren
Mason en Slidell op eigen gezag gevangen te nemenmaar
het postvaartuig had behooren optebrengen, om de kwestie
door een bevoegd geregtshof te doeu beslissen.
De uitvoer van buskruidsalpeter en zwavel is naar
Amerika verboden, gelijk ook eenige dagen later die van
wapensammunitie en lood.
De regering van Mexico heeft de vroegere eischen van
Engeland toegestaannamelijkschadevergoeding voor de
aangedane beleedigingenteruggaaf van de" uit het Britsche
consulaat geroofde gelden en uitvoering der verpligtiugea
jegens de schuldeischers. Deze aanbiedingen zijn thans
echter van de hand gewezen, omdat Engeland zich niet van
zijne geallieerden, Frankrijk en Spanje, wil afscheiden,
In verschillende zeeplaatsen is last ontvangen met den
meesten spoed eenige oorlogsbodems voor werkplijie dienst
gereed te maken. De reserve-bemanning van vele schepen
heeft het gouvernement hare diensten aangeboden, waarvoor
echter alsnog is bedankt.
Men verzekert, dat de ex-koningin van Frankrijk hare 2
kleinzonen, de prinsen van Orleans, die thans in het federale
leger dienen, heeft uitgenoodigd om onverwijld naar Clare-
mout terug te keeren.
FKA\KK1JK.
De abt Sissonhoofdredacteur van I'Ami de la Religion
is, wegens het. bij wijze van uittrekselzonder ondertee-
kening, mededeelen van eene Brusselsche correspondenlie
over de erkenning van Italië den 28 veroordeeld tot 500 fr.
boete. Hij heeft zich in hooger beroep voorzien.
De markies de Fiers, hoofdambtenaar aan het hof van re
keningen werd den 30 verwezen tot 2 maanden gevangenis
straf en 2000 fr. boete, wegens liet opwekken tot verachting
van de regeringdoor het verleenen van leugenachtige be
rigten aan buitenlandsebe dagbladen.
De Moniteur berigtdat door den aanvoer van vreemd
graan ruimschoots voorzien is in het tekort van den oogst.
De wisselagenten te Parijs hebben ter zake van de afsehaf-
fn g der beurs-entréegeldenden Keizer schriftelijk de ver
gunning verzocht een standbeeld van Z. M. in de beurs te
mogen plaatsen. De Keizer heeft voor deze al te goedkoope
eer bedankt en zijn portret gezonden tot versiering hunner
vergaderkamer.
De maarschalk Pélissier, gouv. genl. van Algiers, heeft
2 koloniale dagbladen ontheven van de officiële waarschu
wingen, welke zij vroeger beloopen hebben.
volgens het thans bij de Senaat aanhangige ontwerp tot
wijziging der constitutie, zullen er 60 stemmingen plaats
hebben over de afdeelingen der begrootingin plaats van 9
over de hoofdstukkeu.
ITALIË.
De hertog de Proto heeft zijn voorstel niet willen intrek
ken en daarop zijn ontslag genomen als lid der Kamer.
De Gedeputeerden hebben de wet tot afschaffing der feo
dale reglen in Lombardije eenstemmig aangenomen.
De ministriële Afgevaardigden hebben eene bijeenkomst
gehouden met den minister Ricasoliwaarin deze zijne maat
regelen ten aanzien van het Napelsclie heeft blootgelegd; er
werd besloten hem te ondersteunendaarentegen werd in
eene vergadering van Napelsche leden, waarbij ook Cialdini
tegenwoordig wasbesloten om een voorstel te doen tot af
keuring der ministriële staatkunde.
Het officiële dagblad van Napels erkent, dat 5 a 6000 in-
surgentenvan geschut voorzienin de Basilicata geconcen
treerd zijnmaar door de Koninglijke troepen in bedwang
gehouden worden.
De bisschop van Potenza heeft zijne onderhoorige geeste
lijken vermaand de nationale regering te ondersteunen. Do
stad I'oteriza heeft door eene aardbeving veel geleden.
