kn£r«r"S'o. r
tB&JSSZSJB.
2H«itHktfocrigtctu
c. s.
&t*b0 flicuwö.
gemeenteraad.
3 ï'Srt.TK, betreffende den aanleg
van'emi straatweg door den Heer Hugo Waard, benevens
het daartoe betrekkelijk rapport van de commissie ad hoe.
died en beveiligd worden, zullen landbouwers en kooplieden
onze markten 'bij voorkeur bezoeken. Daarvoor moet, ge
werkt en geijverd worden en zijn eens die voorwaarden
vervulddan kan liet niet missenof het eigenbelang der
ondernemers van den Westfrieschen spoorweg moet hen aan
sporen eene stad als de onze aan hunne lijn te verbinden.
Ik zal gaarne van U vernemen, wat gij daartoe noodig
oordeeltmaar vooraf zou ik toch wel iets meer van liet
spoor-plan zelf willen weten. En kan het in het vervolg
zoo zegenrijk werken als gij verwacht, dan verdient liet
inderdaad meer gekend en besproken te worden. Als eenige
stadgenooten Stuart verzochten het eens in het openbaar te
ontwikkelen
Dan zoudt gij hem zeker gaan hooren en hij U meer
en beter dan ikhet vermag, overtuigen van het nut en de
uitvoerbaarheid zijner plannen.
De aangevangen werkzaamheden voor den onderbouw van
de spoorwegbrug bij deze stad, lokken reeds talrijke wandelaars
daar heen en het aantal nieuwsgierigen zal voorzeker aan-
o-roeijennaarmate het werk in belangrijkheid wint.
Aan menige nuttige les zal het den beschouwers met
ontbreken; nu reeds 'heeft de gebruikt wordende machinerie
om te baggeren veler bewondering gewekt.
Met vier menschen en zonder te groote inspanning zoo
geregeld zoo veel en zoo vaste specie uit de diepte optehalen,
Inderdaad liet mag onze verwondering gaande maken, en ons
leeren wat soms de meest eenvoudige werktuigen vermogen
Aan ongegronde aanmerkingen zal het echter niet ontbre
ken. Het hedenkelijk hoofdschudden over de spoorwegen
en de meest ongegronde becijferingen van wat zij zullen
kosten en hoe weinig ze zullen opleveren aan geld en vertier,
zullen niet worden gemist.
Toeu de Haarlemmermeer werd droog gemaaktwat was
er niet een tal van bezwaren, maar toen de verkoopen der
gronden eenige jaren later, wel aan sommige personen verlies
hadden opgeleverd, maar het Rijk schier geheel was schade
loos gesteld begon men reeds anders te oordeelen en zoo
de. bezorgden van'vroeger thans de Haarlemmermeer bezoeken,
ze komen opgetogen van bewondering terug.
Zoo zal het ook vermoedelijk met de Staats-Spoorwegen gaan.
Wie kennis heeft genomen van het wetsontwerp op de
exploitatie eu de toelichtende stukken, door de Regering
daarbij overgelegd, en niet geheel vreemdeling in de geschie
denis 'der spoorwegen isbegint al eenige morgenschemering
aan den voor anderen nog zoo duisteren hemel te zien.
Bij beschouwingen omtrent spoorwegen heeft men als een
heid' de kilometer (mijl van 1000 el ongeveer tien minuten
gaans) aangenomen.
De Regering meent te mogen stellendat onze Staats-
Spoorwegen door een gerekend, in aanleg per kilometer zullen
kosten 105000: eene som, voor sommige lijnen met belang
rijke kunstwerken te laag, voor anderen paeerdan voldoende
en ongeveer overeenkomende met wat de ervaring reeds als
maatstaf heeft aangegeven.
Yan dat aanzienlijk cijfer, zou men vermoedenis het ver
krijgen van renten, veel meer nog van winst wel onmogelijk,
vooral als men nagaat wat aan materieel, onderhoud en be
diening bij zulke kolossale werken moet worden besteed
toch bedriegt, men zich.
De Regering wensebt de Staats-Spoorwegen (behalve de
Noord-Bollandsche lijn die nader een onderwerp van regeling
zal uitmaken) te verpachtenwaartoe haar reeds aanzoeken
zijn gedaan, die tot het. tegenwoordig plan geleid hebben;
in groote trekken hierop nederkomende:
De spoorwegen blijven het eigendom van den Staat, doolt
worden door den pachter geheel als zijn eigendom beheerd
en onderhouden, behalve de bijzonder groote bruggen, die
door ijsgang zouden kunnen lijden en het voorvallen van
sommige zeer nadeelige gebeurtenissendie voor rekening
van den Staat blijven. Het materieel, tot bediening van den
weg benoodigdbehoort den pachter, doch kan na 20 of 30
jaar door den Staat tegen vergoeding worden genaast. De
pachter ontvangt van hetgeen de spoorwegen opbrengen een
zeker aantal pereenten, ter'bestrijding der kosten van exploitatie;
van hetgeen daarna overblijft en dus (zoo (nen de rente van
bet eenmaal uitgegeven kapitaal tot aanleg eens niet iu re
kening brengt) als zuivere winst kan worden aangemerkt,
ontvangt de'pachter een vijfde en komen vier vijfde gedeelten
ten voordeele van 's Rijks schatkist.
De winst, van den pachter is dus gelegen in hetgeen de
bediening hem minder kost dan de hem daarvoor toegekende
percenten en in bet een vijfde der zoivere opbrengst, ter
wijl de Staat, bij gunstige uitkomsten, in het vier vijfde
dier opbrengst de renten van het kapitaal van aanleg moet
terug vinden.
Zoodanige regeling zou tot slechte bediening en onderhoud
of hooge vrachten voeren maar het wetsontwerp bevat de
„noodige bepalingen om daartegen te waken. Uit de toege
kende^ percenten voor exploitatie moet een fonds tot onder
houd worden gevormd, terwijl het getal treinen en tarieven,
behoorlijk wordt geregeld en aan den pachterom hem op-
tewekkeu tot goed en goedkoop vervoer van koopmansgoed,
70 °/0 wordt 'uitgekeerd van de bruto opbrengsten van ge-
heele°goederen treinen die hij tegen eene vracht van minder
dan 2 Centen per 1000 pond per kilometer vervoert!
Dat het niet onmogelijk, ja zelfs vermoedelijk mag geacht
wordendat 's Lands schatkist, eerlang eene goede rente
zal ontvangen is gemakkelijk nategaan.
Bij de berekeningen heeft men de spoorwegen in Holland,
Belgie en Duitschland allen bijeen genomen, die thans door
elkaar 's jaars ruim 15000,per kilometer opleveren
terwijl de kosten van exploitatie gemiddeld iets minder dan
de helft van die som bedragen. Onze spoorwegen zullen in
onze waterwegen voor het goederenvervoer belangrijke con-
curenten hebben eu dus vermoedelijk een lager cijfer aan
geven. maar, als men nagaat, dat het eerst geopend gedeelte
van de Hollandsche spoorwegmaatschappij het 1" jaar /'8890.
en dat van de Rhiju spoorwegmaatschappij 8G50,— ople
verde terwijl die lijnen toen nog in volsiagene afzondering
verkeerden en dus vervoer van goederen onmogelijkwas
en dat in het buitenland vele lijnen in ongunstige rigting
zijn aangelegd dan mogen wij de gegronde hoop voeden,
dat in ons nijver, bevolkt en handeldrijvend land eene spoe-
dige opbrengst van 10000,a f 11000,mag worden
gehoopt.
Mogt dat geschieden dan inderdaad is de aanleg van de
Staatsspoorwegen een niet te waarderen weldaad
Aangelegd 'in een tijd van schier algemeene verslagenheid
en stilstand, geeft het verwerken in een tiental jaren van
ongeveer honderd dertig millioen guldensbij ons aan alle
inderdaad nijvere handen een ruim stuk broodsterwijl in
Engeland de openbare ellende der katoenwerkers door
ontzettende offers van liefdadigheid slechts gedeeltelijk wordt,
gelenigd, en in Frankrijk het verborgen gehouden gebrek
der fabrieksteden kunstmatig door zedelijkheid en rijkdom
verdervende feesten als met een' gouden mantel moet wor-
den bedekt.
Is de aanleg reeds een zegen en geeft zij velen brood,
hoeveel nuttigheid en vertier, hoeveel middelen van bestaan,
hoeveel beschaving zal de exploitatie niet aanbrengenen
boven dat alles wat heerlijke vruchten voor 's Lands schat
kist, "Wordt het aangegeven cijfer bereikt dan ontvangt de
schatkist volgens de toelichtingen der Regering zuiver 4
der uitgeschoten gelden eu wordt dus hetzelfde voordeel
uei uxL^cauiiuvoii. kwxavh vu
verkregen, dat bij delging van 's Rijks schuld minder aan
rente zou moeten worden betaald! In stede van de verminderde
schuld heeft men dan een vermeerderd kapitaal eu daardoor
bronnen van welvaart in liet leven geroepen die ons, bij het
aanwenden van alle krachten, van lieverlede zullen maken,
niet alleen onafhankelijk van de immer zoo twijfelachtige en
volgens vele ongeoorloofde koloniale batenmaar ookvoor
volledige handelsvrijheid rijp en onbevreesd voor de concu-
renten van andere natiën op eigen en koloniaal gebied.
De geachte schrijverdie m de voorgaande Alkmaarsche
Courant zijne klagt uit omtrent het te klein bezoekhetwelk
de Eransche kicartetzangers hier ten deel viel, beoordeelt,
onzes inziensde Alkmaarders verkeerd wanneer hij hun
kunstzin ontzegt.
Wij hebben meermalen Alkmaar verdedigd, wanneer er van
ontwikkeling sprake was en dan ondervonden wijdat het
gerust eene vergelijking met anderen zelfs grootere plaatsen
kon doorstaan.
Wanneer men toch bekend is met de vele hier bestaande ver
eenigingen, die wetenschap of kunst ten onderwerp kozen; wau-
neer'men daarbij weet, dat die vereenigingen bijkans uitsluitend
bestaan door de klasse waartoe de neringdoenden behooren;
wanneer men weet. hoe de concerten zijDdie door Apollo en
Arion gegeven en door honderden bezocht worden dat daar
nevens nog eene zangverecniging, het natuurkundig gezelschap,
het V. IV. en eene teekenvcrecniging bloeijendat een weten
schappelijk leesgezelschap veertig leden telt en men bekend
is met wat rederijkers ons ten gehoore brengen dat werken
als de scheppingde jaargetijdenenz. enz., zonder hulp van
elders, hier voldoende kumien worden uitgevoerd; dan kan
men niet zeggendat in Alkmaar kunstzin ontbreekt ot dat
hoofd en hart aan de maag worden opgeofferd.
Het möse waar zijn, dat hier veel koekbakkerijen bestaan,
maar of zij bloeijen nemen wij de vrijheid van te betwijfelen
en daarbij wie zijn de koekconsumenten doch wij blijven
liever bij liet onderwerp kunst en daar de kunstenaren zich
niet bij de anderen achtergesteld achten zullen wij ook niet
voor hen klagenwjj willen in dit opzigt, met hen tevreden zijn.
De Alkmaarsche Courant wordt ook buiten onze stad ge
lezen en liet zoude ons leed doen, wanneer men ons beoor
deelde naar hetgeen H. van ons zeide; daarom noemden wij
bovenstaande fe'iten en protestereu tegen diens oordeelvelling.
Maar, zoo als wij boven zeiden, al die vereenigingen bestaan
door eene klasse en daar wij ons slechts in die klassebewegen,
kunnen wij ook slechts over die klasse onze bevinding geven.
Hoe het in de hoogere kringen met kunstzin en ontwikkeling
van hoofd en hart gesteld iswij weten het niet en
hopen, dat wij daaromtrent een even gunstig getuigenis van
een deskundige mogen vernemen als wij van onze klasse
kunnen overleggen. J- V.
Alkmaar 23 Maart. Aangevoerd 36 Kalveren 40 a 90.
13 Schapen 22, 17 '.vette Varkens 40 a 50 ets. het NB.
4 magere dito 11 a 13.
27 Maart. Kleine Kaas/28,25, Middelbare dito 34
Commissie dito f 31,50. laagste prijs 10. aangevoerd 5V
stapels, wegende 10258 NP.
28 Mrt. Aangevoerd 1 Paard, 2 Koeijen ƒ100, 465 Scha
pen 8 a 20, 6 Lammeren 5, 150 magere Varkens 14
a 20, 121 Biggen 4 a 7, nucht. Kalveren f 3 a 4, Boter
per kop 60 a 70 ets.
Enkhuizen 25 Maart. Tarwe 9,25, Rogge f 7,50 a 7.75
Gerst 5 a 5,50, Haver 4,50 a 5, Paardenboonen 6,751*
7,26, bruine dito ƒ8,75 a 9,25, groene Erwten 9 a 10,
graauwe dito J 8, 9,50 a 10. vale dito 7.50 a 8, witte dito
f 7 a 8, 75 mud Mosterdzaad, op monster verkocht a ^,5U,
Kippeneijeren f 2, Eenden dito f 2,75 per 100.
Hoorn 23 Maart. Aangevoerd 18 Kalveren en 5 Varkens.
26 Maart. Kleine Kaas t 28, aangevoerd 9 stapels, we
gende 1802 N.P. SEn
28 Maart. Gerst 6,50, Haver ƒ4.75, bruine boonen 8,50,
graauwe Erwten J 9, vale dito ƒ7,50, witte dito\f 8, aan
gevoerd 151 mud. Op monster verkocht; 34 mud Mosterd
zaad a 22,50, en 19 mud Karweizaad a f15.8 laar-
den 55 a 165 25 Kalveren 3 a 8,50 70 Schapen 8
a 23, 75 Varkens 8,50 a 23, 5 Zeugen ,16 a 41, 19 j Big-
gen /4a 7,50, 73 Kippen ƒ0,50 a 1,05, 14500 Kippeneijeren
2,20 a 2,40, 5300 Eenden dito f 2,40 a 2,45, 2850 koppen
Boter 50 a 58 ets. per kop, 125 mud Aardappelen 1,40 a -
per mud, 25 manden Appelen/2,30 a 2,50 per mand.
Medemblik 25 Maart. Boter 1 per NP., Kippeneijeren
f 2, Eenden dito 2,40 per 100.
Furmerende 24 Maart. Aangevoerd 126 Runderen10 Paar
den 70 vette Kalveren 70 tol 90 ets. per N.P., 187 nucht.
dito 3 a 7, 19 vette Varkens van 40 tot 51 cts.per JN.l
62 magere dito ƒ12 tot 19, 251 Biggen /5 a 8, 616 Scha
pen, Boter a 0,90 a 1 per N.P. kleine Kaas28, aange
voerd 15 stapels, Kipeijeren/2,40, Eenden dito/2,45 per 100.
Schagen 26 Mrt. Aangevoerd 5 Paarden 30 a 1201, 8
magere Koeijen 80 a 110, volte dito 130 a 180, 6 Ka l
koenen ƒ70 a 110, 32 nuchtere Kalveren f 2,50 a 4.50,
362 Schapen overhouders f 16 a 264 Bokken en Geiten
2 a 2,50, 19 magere Varkens 8 a 16, 3 Zeugen 20 a
a 30, 53 Biggen 5 a 7, Konijnen 25 a 5, Kippen 50 a 100.
Eenden 40 a 80 ets., Duiven 15 a 25 Boter 75 ets. per kop
of f 1 per N.P., Kaas 25 a 40 ets. perN.P., 9000 Kippen
eijeren 2,25 a 2,30 en 6000 Eenden dito 2,35 per 100
stuks.
Schiedam 27 Maart. Moutwijn 13. Jenever 18,50.
Zaandam 26 Maart. Raapk. 78 a 82, Lijnk. ƒ10 a 13,75.
Londen 23 Maart. Aangevoerd 4290 Runderen, 19640 Scha
pen 116 Kalveren en 260 Varkens. Beste soorten 5., b.
6.8 en 4.10.
Waarde HJ
Met belangstelling las ik uw schrijven inde Alkm. Courant
van den 22 dezer, naar aanleiding van het concert der Tou-
louser zangers. Ik acht den man hoogdieal treedt hij op
met gefronsd gelaat en de wan in de hand als de boetpiofeet,
uit het reine beginsel van liefde voor het sehoone en goede
het volk poogt te besehaven en te veredelen. Toch,
ondanks uw ernstig woord en mijn leedgevoel over uwe don
kere schets eener stadmij zoo dierbaarmoest ik glimlag-
chen bij de woorden: //Deux diners etc.! Doch spreken wij niet
meer van deze zaak, mijn doel is immers Alkmaars naam zoo
mogelijk een weinig bij u te reveleren. Het komt mij voor,
dat gij, door uwe warme liefde voor de kunst misleid, wat
veel eischend en onbillijk in uw oordeel zijt geworden voor
velen, die door gewigtiger beletselen dan diners verhinderd,
o-aarne het concert hadden bijgewoond. Denk slechts om
een paar voorbeelden te noemen, aan de vergaderingen van
het Genootschap Nemo Solus Satis Sapit en de philantropische
vereeniging; Tot bestrijding van den sterken drank. In de
laatstgenoemde vergadering waren slechts vijftig personen.
Iu eene plaats waar ruim 9000 volgers wonen v.an Hem
die gezegd heeft: //zonder zelfverloochening kunt gij mijnen
discipel 'niet zijn," slechts zoo weinigen die zieh verbinden
willen tot den strijd tegen den grootsten vijand van volks
o-eluk en volks welvaart! Zie, dat verbaast en bedroeft mij
vaakdat zoo vele voorstanders van wat edel isgoed
is en wel luidt, niet krachtige,! medehelpen om dien valschen
vriend uit gezellige kringen en huisgezinnen te weren; waar
hij zoo vaak den boventoon heeft en de harmonie verstoort
en door wien niet alleen de kunst soms om brood maar ook
de kunstenaar bijna zonder kleed loopt. Van dit standpunt
stem ik van haute met u in//Tenzij zulk een plaats krach-
ti<* opstaze heeft geen toekomst meer."
Want waar zulke Elfen zingen
Daar is 't met kunstzin uit
Waar zulke Elfen springen
Daar groeijen gras noch spruit!
LI Maandagavond is eene bejaarde vrouw, op het Men-
niste hofje wonende, door het in brand geraken barer k ee
deren omgekomen. De buren, die op haar hulpgeroep toe
snelden en de vlammen bluschtenzagen haar weldra aan
hare wonden bezwijken.
Ook Ds. Brouwer heeft voor het beroep der Doopsgez.
gemeente alhier bedankt.
Naar wij nader vernemen zullen van de 12 jongelieden
waarvan in dit blad van 22 dezer melding gemaakt werd
en dus ook van de 7 waarvoor door rondgaande lijsten gaven
worden gevraagdtweeeen jongeling en een meisje te
dezer stede hunne opvoeding genieten en ten huize van e^
meezaten worden verpleegd.- Uit twee door ons gelezen
brieven van den on, des geloofswille te Granada gevangenen
Manuel Matauoros blijkt, dat een d.er tvvee jongehedeu d.o
thans reeds herwaarts op reis zullen zijnde eigen broeder
van gen!. Matamoros is.
Aanstaanden Woensdagavond, ten half acht ure precies,
er in de zaal Harmonicavan den heer F. A II waven,
alhierop verlangen van eenige ^et^o'ord-
snroken worden over de vergraving van het Noora
Hollandsch kanaal nabij de Hollandsche Puinm ver
band met de verbeteringen die hieruit voor ons marktwezen
welzijn van de stad Alkmaar ter harte gaat, kan deze vei
handeling kosteloos bijwonen en wordt daar zelfs dringend
toe uitgenoodigd
Zitting van den 25 Maart 1863, No. 5.
Voorzitter de Burgemeester. Tegenwoordig 11 leden
Afwezig de Heeren Mr. P. A. de LangeMr. J. E. Nu-
hout v. I. Veen, H. van Berg, uit Loofde van ziekte,
Mr. W. v. d. Kaag.
Na de opening der vergadering door den Voorzitter worden
1 De notulen der vorige vergadering van 25 Üebruanj
en van 18 Maart 1.1., gelezen en goedgekeurd.
2 Eene^missive van RH, Ged. Staten, ten geleide van
de magtiging tot uitbetaling uit de po^t van onvoomene
de openbare Scholen en van 62,50ivoor nog ve^ldigd
wachtgeld aan de Erven van wijlen den Heel B. Groenevelt.
I