iiMQcroubca ^tu«Kcu.
Biet
«lksblad" en l®oIens figfcleig.
;-V
s* I -
enige franscRe vrijwilligers, Polen wilde binnendringen in
hechtenis genomen.
De stadhouder van Gallioie. graaf' Mensdorffis te Lem-
berg op straat, door een in poolseh gewaad gekleed persoon,
aangevallen en ter aarde geworpen.
Langiewicz pogingen aangewend hebbende om te ontkomen,
is van Tischnowitsch naar de vesting Josefstadt in Bohemeu
overgebragt.
De Landdag van Zevenbergen is tegen den 1 Julij op
geroepen.
Den 19 beeft de eerste godsdienstoefening plaats gehad
dor te Innsbriick in Tyrol opgerigte protestantsche gemeente.
De bevolking lag daarbij veel welwillendheid aan den dag,
P5&UHSSKN.
De administratie van het in 1862 te Berlijn opgerigte Na
tionale Pondsheeft aan de in Pruissen verboden Sud-Deut-
sehe Zeitung eene schadeloosstelling verleendgelijkstaande
met het bedrag van alle pruissische abonnementen.
De begrootingscommissie heeft weder besloten om even
als in het vorige jaar, alle tot de legerorganisatie betrekking
hebbende posten van het budget van oorlog te schrappen.
Het Huis der Afgevaardigden heeft den 27 de wet op de
ministeriële verantwoordelijkheid met alg. st. op 6 na aan
genomen.
De heer v. SijLel heeft het voorstel gedaan de indiening
cener credietwet te eischen voor de gedane buitengewone
militaire uitgaven.
Den 27 hebben 500 Russen, met zich voerende 15 zwaar
gekwetsten en 100 paardende pruissische grenzen over
schredenr.a den vorigen dag bij Jerzyce een scherp ge
vecht geleverd te hebben aan een veel grootere magt van
opstandelingen. Zij werden door de militaire overheden met
veel onderscheiding ontvangen en op bevel van den Land
raad van Posen ingekwartierd.
In het paleis van graaf' Dzialinskilid van den Landdag
en schoonbroeder van prms Czartoriskyte Posenis eene
huiszoeking gedaan en een volledig plan eener revolutie, met
de namen der daarin betrokken personen, gevonden Hij
zelf had zich naar het kamp der opstandelingen bij Kalisch
begeven.
RllLAXD.
Bij Keiz. ukase is in 7 aan de voormalige poolsche pro
vinciën grenzende gouvernementen de algemeene landstorm
opgeroepentot, een gezamelijk bedrag van 56000 man.
In Volhynieen Podolie is de opstand op nieuw uitgebroken.
Bij Myszkowaan den spoorweg van Warschau naar
Weenenis wederom een gevecht geleverd.
In het district Kalisch bevinden zich 3 insurgeulen-corp-
senwaarbij 30 fransche officieren en in het district San-
domir -1 corpsenonder bevel van Czachowski.
C00 Vrijwilligers waaronder 100 ruiters, uit Kulen Thorn
en andere plaatsen in Posen over de grenzen getogenom
zich bij de Poolsche opstandelingen te voegenzijn door
eene van Lipno komende Russische afdeelmg aangetast
waarop de ruiters de vlugt namen en de overige met huune
bagage zijn gevangen genomen.
De Czas van Krakau meldtdat de russische huzaren van
de garde, bij het, nazetten der opstandelingen, geslagen zijn
en 300 dooden en gekwetsten verloren hebben.
liet officiële blad van Lemberg daarentegen berigt, dat
Modkouaki bij Zarski geslagen is en dat Leleicel bij Josefon
door 2010 Russen omsingeld en geslagenen gekwetst met
120 man ontkomen is.
Weder andere berigten meldendat Monkowski bij Olkusz
eene al'deeling Russen heeft opgeligt dat Jesioranski met
eene goed gewapende bende bij Tarnogrod staatdat in het
Lubliusche weder eene bende van 200 wel gewapenden ver
schenen is en dat de Russen den 25 te Warkabezuiden
Warschaueen belangrijk verlies geleden hebben.
Volgens een brief van den poolsciien zouaven-generaal
Rochebrun, heeft hij, na de vlugt van Langiewicz, een onder
houd met. Mieroslaicski gehadj en toen de overtuiging erlangd,
dat met deze niets te beginnen is, aangezien hij meer eer
zucht en hoogmoed dan vaderlandsliefde bezit.
De processien te Warschau zijn, in weerwil van liet ver
bod der regering, gehouden. Den aartsbisschop is daarop
huisarrest aangezegd en de geestelijken die er bij tegenwoor
dig waren zijn in hechtenis genomenmaar, op bevel uit
Petersburg, weder ontslagen.
De bisschop van Samogitie Wolonczewski is gevangen ge
nomen.
Eene te Slupee binnengerukte afdeeling van 1000 iusur-
o-enten voerde 7 metalen kanonnen met zich en betaalde al
hare verteeringen met nieuw geslagen poolseh geld.
B i Ostrowo, niet ver van Kalisch, moet een gevecht heb
ben plaats gehad waarbij de ïnsurgenten zijn verslagen en
100 gevangenen hebben verloren.
Bij Koszyee zijn eenige russische infanteristen opgeligt.
De genl. Berg verlangt de vervanging van de bejaarde
burgerlijke ambtenaren door militairen.
Bij Keiz. ukaze is bepaald, dat de lijfstraffen bij de bur
gerlijke zaken, het'leger en de zeemagt slechts bij uitzonde
ring zullen worden toegepast.
VK It K EJV14» l> E STATES.
De aanval op Charleston is den 7 begonnen door 4 van
de 7 gepantserde schepen, welke een hevig vuur op de for
ten Sumter en Moultrie geopend hebbenmaar zoo duchtig
antwoord ontvingen, dat een daarvaii zich beschadigd moest
verwijderen, 's Middags namen ook 8 monitors deel aan den
strydmaar zagen zieh door een net van hindernissen opge
houden zoodat zij aan een hevig kruisvuur der batterijen
wareu blootgesteldwaardoor wederom een gepantserd sciiip
moest afhouden een torenschip zöo werd gehavend dat het
weldra zonken de overige ten laatstezwaar beschadigd
den aanval moesten opgeven. In het fort, Sumter sneuvelde
slechts 1 man en werden er niet meer dan 5 gekwetst.
Ferragul heeft tusschen Vicksburg en Port-IIudson te
Bayou-Sara de leeftogt der Separatisten vernield.
Grant heeft de omstreken van Yieksburg verlaten, den
kelijk om Roscncranz in Tenessee te ondersteunen of om in
den Staat Missouri doortedriugen.
15000 Separatisten onder v. Dom hebben bij Franklin in
'l"fue3see de fede alen aangetastmaar zijn rnet verlies van
300 man teruggeslagen.
pe federale troepen onder genl. Forster zijn te Washing
ton in Noord-Carolina door eene Zuidelijke overmagt onder
de genls. Hill en Feltigrew ingeslotenalle pogingen tot
ontzet zijn vruchteloos gebleven.
De Staatssecretaris Seward heeft den Amer. gezant Adams
te Londen eene dépêche gezondenwaarin hij het britsche
gouvernement verantwoordelijk stelt voor het in Engeland
bouwen van kaperschepen.
De President Davis heeft den 10 aan het Congres der
Zuidelijke Confederatie medegedeeld, dat liet leger nog nim
mer zoo krachtig en talrijk is geweest als thansweshalve
hij alle hoop heeft het doel van den oorlog te bereikenbij
vermaant intusschen de bevolking liever korendan katoen
en tabak te bouwen.
In Virginia gaan de Separatisten weder aanvallend te werk
tegen de beide corpsenwelke Richmond bedreigen. Het
een werd den 14, door den genl. IViseuit Williamsburg
verdreven naar het fort Magruder en daarin bedreigd, het
ander, door genl. Longstreet en 30000 man, te Suffolk om
ringd en van Norfolk afgesneden.
Daarentegen is een gedeelte van het federale leger van
de Potomac onder genl. Hookerde Rappahannock boven
Frederiksburg overgetrokken en tot Culpepper en Gordous-
ville doorgedrongenalwaar liet de Separatisten bedreigt
die Richmond aan den noordkant dekken.
De gemeenteraden van Groningen en Deventer hebben
besloten om den prijs van bet, gas van 16 cents per kub. el
te verlagen tot 14 ets.; te Vlissingen is de prijs van 20 op
15 ets. verminderd. Te Doetiuchem zal mede eene stedelijke
gasfabriek gevestigd worden.
Bij liet onstuimige weder van 22 Ap. is een Urker viscli-
scliuit met de Bemanning op de Noordzee vergaan.
Het Leijdsche studentencorps door de hoofdcommissie voor
liet nationaal monument uitgenoodigd zijnde eene commissie
te benoemen, is daaraan gevolg gegeven maar heeft niet één
der studenten de benoeming willen aanvaarden. Te Zutplien
hebben alle leden der plaatselijke commissie voor het voor
zitterschap bedankt. Gedurig nemen hier en daar leden der
commissien hun ontslag, o. a. te's Gravenhage de heer Groen
v. Prinsterer, die gewenscht had, dat de gelieele hoofdcom
missie zich zou terugtrekken.
Den 29 overleed te Groningen de emeritus-hoogleeraar in
de letteren F. C. de Greuve, bijna 71 jaren oud.
De le Kamer heeft goedgekeurd de wetten op de ontei
gening voor de spoorwegenop het kroondomeinop de
wijziging van het handelsverdrag met Frankrijk, op de wij
ziging van den accijns op het buiteul. gedestilleerd, op den
vrijen invoer van rijst op ^Tavaen den 1 Mei op het mid
delbaar onderwijs met 26 tegen 7 st., en den 30 April ver
worpen de wet tot afkoopbaarstèlliug der tienden met 23
tegen 13 st. De Kamer is op reces gescheiden.
De Koning, de Koningin en de l'nus van Oranje zijn den
30 op het paleis te Amsterdam aangekomen. Den volgenden
dag verleende Z. M. audiëntie en bezocht de Koningin de
Sophia-bewaarschool en het Museum-Fodorde prins de am
bachtsschool van de maatschappij voor den werkenden stand
en de fransche manege.
Het departement HelmonS der Ned. Maatschappij tot
bevord. van nijverheid heeft besloten aldaar eene verloting
te houden van voorwerpen van kunst, en smaakten voor-
deele van de arbeiders in de katoenfabriekenwelke door
den Amerikaansehen oorlog stilstaan. De loten worden ver-
kocht it 50 cents.
Maken van riolen en vergaarbakken in Groningen.
Men leest in de Froo. Al. Br. en 's 11. C. het volgende:
De stad Groningen heeft een uitgaaf gellad van 160,000
om de riolen en vergaarbakken daar te stellen, tot vergade
ring van de zoo nuttige uitwerpselen der menscheuof de
zoogenaamde beer. die krachtige guano voor den landbouw;
dat die stad geeli schade heeft bij deze onderneming, welke
uitsluitend daargesteld is, om den landman goede en krach
tige mestspecie te bezorgen, bewijst hel verslag van de in
komsten der stad, want dit brengt jaarlijks f 40,000 op. dus
25 percent, renteniet alleen dit voordeelmaar de gezond
heid van den stedeling wint er veel bij.
Mogt. iedere stad in ons vaderland zieh toch eene opoffe
ring en eenige moeite getroosten om duizende guldeus waarde,
die" thans le loor gaan, voor den landbouw te redden. De
kas der stad zou er door gebaat zijn, de gezondheid der
inwoners zon er door verbeteren, duizende guldens, die nu
naar buiten 's lauds gaan om soms slechte guano in te
koopenzoude binnen 'slands blijven. De akkerbouw zou
noc meer voordeden afgeven duor eene betere bemesting
in één woord, de voordeeiep waren niet te .berekenen tot
welzijn van stad en land, en vooral wij landbouwers zouden
er liet meest mede geholpen zijnwij wisten dat wij goede
waar voor ons geld zouden krijgen. Dat het zieh met, tot
bloole wensclien moge blijven bepalenmaar dat dit weldra
tot algemeene werkelijkheid mogt komen is de weusch vau
pp,, Landbouwer.
a Die wel vertalen teil, die moet eerst
moei verstaan."
Het //Volksblad aan de algemeene maatschappelijke belan-
«gen toegewijd," schijnt eindelijk met zich zeil»eeus gewor
den, welke houding aan te nemen in du Poolsche zaak.
't Heeft blijkbaar moeite gekost.
lu 't nummer van 5 Maart jl. (No. 10) had //zulk een
//opstand" zijn sympathie niet. Want hij was //begonnen met
//pogingen tot vergiftiging moordaanslagen, enz."
Deze verklaring, naar 't sclniut uitgelokt door een warme
ontboezeming, in 't politiek overzigt der Alkmuarsche Courant
van 1 Maart No. 9. ten gunste van 't vertreden volk, is, met
aanwijzing der ongenoegzaamheid harer gronden, in een vol
gend nummer der Alkmaarsche Courant (15 Maart No. 11)
naar verdienste gecastigeerd.
't Volksblad schijnt echter reeds vóór die weerlegging te
hebben ingezien, dut het wat vè'r gegaan was. Althands
18 Maart en dus een week na die ontzegging van alle
sympathie kon daarin gelezen worden //l)e_sympat,hie
//openbaart,, ntoge op oppervlakkige kennis van 't karakter
//van den opstand rusten, toch is zij een verblijdend teeken
//des tijds. Iu haar uit zieh 't gevoel voor vrijheid en de
//afkeer voor (van?) dwingelandij."
Hier stond dus de redactie op het standpunt van zich te
//verblijden" over anderer sympathie voor een zaak die hare
sympathie niet had.
Dit reeds is vreemd. Maar vreemder de motivering. An
derer meegevoel was een uiting van vrijheidsliefde en verfoei-
jing der tyrannic. Het Volksblad zal, en té regt, zich die
beide eigenschappen niet straffeloos lateti betwisten. Doch
hoe kon het dan zijn meegevoel aan Polen onthouden, daar
toeh 't betoouen daarvan een uiting was van die twee Maar
welligt een verkeerde uiting. Hoe kon 't zich dan daarover
I/verblijden Over 't verkeerde verblijdt men zieh niet.
Weder een week later (19 Maart No. 12) herhaalde 't blad
dat het weinig sympathie gevoelde voor //de Poolsche opstan
delingen." Ditmaal echter niet op grond der voorafgaande
//pogingen tot vergiftiging, moordaauslageu, enz.," maar wijl
de Polen in hunnen strijd zoowel wreedheden hadden bedre
ven als de Russen.
Op dezen grond moet het Volksblad //weinig sympathie"
gevoelen voor de //Noord-Ne-derlandsche opstandelingen" der
zestiende eeuw. De gruwelen der wilde geuzen zijn we
reldkundig.
Toch was er vooruitgang. Eerst, (5 Maart) geene sympathie,
nu (19 d.a.v.) weinig. Want: //toeh wekt de strijd ons mede-
//gevoel op voor die edele jongelingen, die zieli opofferen in
//den strijd, al is liet ook dat zij op een dwaalspoor zijn gebragt,"
(door de conscriptie?) «en tevens voor die vele in waar-
//lieid vrijheid-, orde- en welvaartlievende Polendie liever
//onder eene constitutionele regering dooreen Russisch Vorst,
//weuschen geregeerd te worden, dan onder een dictatorschap
//van Langiewicz een onzekere toekomst beproeven, enz."
De tweede helft der zinsnede is hier eenvoudig bijgevoegd,
om zelfs den schijn van kwade trouw te vermijden. Zij kan
echter" onbesproken blijven, en daarom ook terug gehouden
de vraag naar het constitutionalisme der Russische regering,
die uit Polen jongelingen rooft voor het Russische leger
terwijl Polen regt heeft, op eene nationale armée.
Maar wat den aanhef der zinsnede betreft, van beiden één:
of die //op het dwaalspoor gebragtezieli in den strijd
//opofferende jongelingen" waren geene opstandelingen; (maar
wat dan
of liet, Volkbiad koesterde medegevoel dat geene sympathie
was. (Wederom: maar wat, dan?)
Een nieuwe weekeen nieuwe wending. De //poolsche
opstand" zon waarschijnlijk weldra een einde nemen, schreef
het Volksblad van 26'Maart n°. 13. //Maar," volgde daarop
voetstoots: «maar geen einde mag gemaakt worden aan de
//sympathie voor orde, vrijheid en regt.'
Voor drie zaken dus. De eerste was zeker in Polen niet.
Maar aan wie de schuld? Vrijheid en regt waren daaren
tegen den Polen niet onverschillig. Of waarvoor kampten
die //edele jongelieden"? Indien voor die beiden men mogt
oordeelen dat Polen op 26 Maart voor -t- j de sympathie
gewonnen had van 't Volksblad flat haar drie weken vroeger
totaal had geweigerd, eu veertien dagen daarna wel een wei
nig wilde betoonen.
De nummers van 2, 9 en 16 April bespraken de zaak
wel, maar lieten de regtstreeksclie vraag: «sympathie of geen
//sympathie buiten behandeling.
Daar versoheen 23 April n°. 17bragt haar weder op
't tapijt, helaas! niet slechts om af te keuren een uiting van
sympathie in elk geval, volgens 't geschrevene van 12
Maart (nü. 11). //een verblijdend teeken des tijds;" -/=- maar
tevens om dat te doen op een wijze weinig strookend met
den eerbied waarop smart en meegevoel voor smart de hei
ligste regten hebben.
De redactie was //aardig" geworden
Wel slechts ter loops. Wel slechts met een paar woor
den. Maar één lachbui is reeds onvergefelijk bij 't bespreken
van zoo zwaar een lijden als dat van Polen.
Stof tot hare geestigheid gaf eene uitdrukking in een adres
aan Keizer Alexander II ten gunste der Polen in Alkmaar
circulerenden waarvan aan de redactiën van eenige dag
bladen (misschien ook aan die van 't Volksblad) mededeeling
had plaats gehad.
De oudergeteekeude was steller van dat, st.uk. Hij zal dus
liet gedeelte der geïncrimineerde zinsnede waarover zieli
't Volksblad vrolijk" maakt niet in bescherming nemen, al is
hij nog volkomen ongeneigd om in de door hem gebezigde
uitdrukking een ongelukkig gekozene te zien. Doch dit is
een punt van smaak, en 't geldt hier ernstiger zaken dan
aisthet ïk.
Het Volkshlad bad twee grieven tegen't adres. Vooreerst
de //korte memorie" der adressanten, en een daaruit, ontstane
valsche voorstelling der zaken, waarover straks. Dan: eene
bedenking die in weinig woorden af te doen, geschikter eerst
I kan behandeld worden.
I»Er is nog iets," zoo luidt deze, //dat ons in het Alk-
«/maarseh adres weinig bevalt Woorden zijn woorden; door
//een paar woorden kan men zich zeer gemakkelijk den naam
«van liberaal geven; de ware sympathie voor Polen kan niet
«blijken uit een adres, dat slechts uit woorden bestaat, maar
«móet blijken uit daden; anders is die zoogenaamde sympathie
«een ijdel gooclielspti. Tot heden hebben wij nog met ge-
//hoord. dat. groote sommen ten behoeve van Polen in Alk-
«maar zijn ingezameld oi' dat er veel vrijwilligers uit Alkmaar
«naar Polen zijn vertrokken
Zonderlinge begripsverwarring, voorwaar!
«Sympathie moet blijken uit daden." Ontegenzeggelijk
j Maar is het indienen van een adres geen daad'?— «Woor-
«den zijn woorden" en «een adres bestaat slechts uit woor-
«den." Zonder twijfel! Alleen: sedert wanneer heeft een
i-.t
woord opgehouden een woord te kunnen zijn a t olksblad
is «aan de algemeene maatschappelijke belangen toegewijd."
De onderstelling is dus gansch niet. zonder grond dat het
dien algemeenen belangen «sympathie toedraagt,. MaaL
't behandelt die alleen, in t tracht ze als Valksblad
n.l. alleen door vertoogen te bevorderen. Maar vertoo-
gen «bestaan slechts uit woorden.
Derhalve: of des Volksblads sympathie voor die algemeene
svmpainie kou uaariu geiez-t-u wuiuou. majuipainn; i/i-"1»---
«voor den opstand in Poien, die bijna overal in Europa zieh J belangen is de ware niet om de qualineatie van bl,
