SlSSleficlijkachc ticvigtcu.
itaeie.
groote legers der bondgeuooten zou kunnen voegenwas
niet meer dan een droppel 'in de zee," zeiden toen reeds
even rustig als tegenwoordig de slijmerigen, die het volk
geen grooter dienst denken te kunnen doen, dan het een diep
besef te geven van eigen nietigheid. Twee jaren later hadden
Quatre Bras cn Waterloo bewezen, dat het kleine Nederland
een lang niet te verachten gewigt in de schaal kon leggen.
«Traktaten en Grondwetten onder de bescherming der groote
Mogendheden zouden voortaan het westen van Europa bevei
ligen tegen rustverstoring en dwingelandijverzekerden de
politieke tinnegieters. Zeventien jaren later moest de afval
van de helft des Koninklijks aan Nederland leerenwelke
waarde aan traktaten en grondwetten en de bescherming der
groote Mogendheden te hechten zij. «De wapenen der
hondgenooten zullen de bevrijding des lands wel voltooijen
zeiden de luijaards. Veertien dagen na de mislukte oproeping
tot vrijwillige dienstneming werd de gedwongen wapening
ingevoerd; de landstorm exerceerde en blokkeerde sommige
vestingenmaar de bondgeuooten joegen de Eranschen uit
Overijssel, Gelderland, Braband en Zeeland. En de nationale
oer? Nederland was zoo gelukkig, dat de terugkeer van
Napoleon het de gelegenheid bood, om bij Quatre-Bras en
Waterloo zijne eer te redden.
Nederland herinnere zich, dat het in dagen van benaauwd-
ieid meermalen smachtend uitzag naar vreemde hulp en
vruchten heeft geplukt van anderer bijstandvoor het besluite
zich in flaauwe en karakterlooze onzijdigheid uit het Euro-
pesche Staten-gezin terug te trekken.
Wil Nederland den naam hebben van een waarlijk vrij
heidlievend volkopregtonbekrompen en zonder bijoog
merken, dan kan het niet volstaan met een sympathie waar
van niemand iets bespeurt, dan moet het sympathie toonen
voor elke onderdrukking der vrijheid dan spreke het voor
de vervolgde Protestanten in Spanje en voor de verdrukte
Katholieke Polenniet uit een politiek kerkelijk en dog
matisch beginselmaar ter liefde van het regtvan de vrij
heid van de menschelijkheiddan spreke en handele het
naar het woord van dien spreker uit onze Tweede Kamer
van wien wij reeds onwillekeurig eenige woorden overnamen,
en die, ofschoon de nota onzer Regering steunende, rond
borstig verklaarde, dat hij den vorm anders had gewenscht,
dat hij liever een zelfstandige handeling had verlangd in
plaats van zich te refereren aau de nota eener vreemde Re
geringdan zij het met hem overtuigd, dat het goed is,
dat in het oudeook op het veld der diplomatie beroemde
Holland eens over iets anders gesproken worde dan over
belastingen, waterwegen en spoorwegen, en bedenke het
met hem, dat het juist in deze eeuw van beschaving en ver
lichting, nu de zedelijke kracht overwipt bekomt op de
stoffelijke magtde taak der kleinere Mogendheden is om
de bescheiden taal der menschelijkheid te doen hooren.
Een zelfstandige handelingeen onafhankelijk optreden
dat hadden ook wij gewenscht, maar het Nederlandsche
volk heeft gezwegen. Een regeringsdaad als de nota aan
Rusland moest de uitdrukking zijn van den wil des volks.
Maar hoe is ooit een nationale Regering denkbaar, als de
natie steeds zwijgtniet de Regering aanspoort drijft tot.
handelen, maar hare daden afwacht en beoordeelt, niet zelve
eigen wensch en geest en rigting openbaartde Regering
tot gids en voorlichting, maar de geest en de rigting der
Regering opspoort in hare handelingenbespreekt en wikt
en weegt? Het Nederlandsche volk zij geen dood volk,
neen, maar een levend, zelf denkend, sprekend, handelend!
Het is vrijer in zijne bewegingen dan de Regering in haar offi
cieel keurslijf. De Zwitsersehe Regering heeft geen nota aan
Rusland gezondenmaar het Zwitsersehe volk zendt geld en
wapenen aan de Polen. In Zweden staat de beroemde naam
van Frederika [Nemer aan het hoofd der dames die een con
cert geven voor de Polen. Wat heeft het Nederlandsche
volk gedaan? Wij weten bijna niets te noemen. Waar het
meegevoel zich met eenige warmte begon te uiten en dus
eenige beteekenis kreegwerd het ontvangen met «aardig
heden" en koelen spot. Waar men waarlijk sympathie ge
voelt, daar doet men iets, daar ondersteunt men, daar biedt
men bijstand. Zal het Nederlandsche volk niets doen Het
bereidt zich tot het feestelijk herdenken zijner verlossing inl813.
Uitmuntenddat het een schoon feest zijmaar men her
innere zich de woorden met een kleine wijziging in 1813
tot ons volk gerigt: het wake dat de volksvreugde niet in
enkele klanken uitloope, maar door daden van vrijheidsliefde
vergezeld worde.
EI6KLAK».
Den 26 is te Sheffieldop een der pleinenonder voor
zitting van den lord-mayor, eene volksvergadering van om
streeks 10000 personen gehouden waarin nadat het Par
lementslid Roebuck de wenschelijkheid had betoogd van het
erkennen der Zuidelijke Confederatie door Engeland, een
voorstel is aangenomen, vei klarende het raadzaam, dat En
geland met de groote mogendheden in onderhandeling treedt,
om die erkenning te bewerken.
FRANKRIJK,
De Heer Carnot en zijne vrienden waarschuwen in het
blad la Presse tegen het stemmen met blanco briefjes.
Verschillende candidaten der oppositie trekken zich terug,
ten einde versnippering van stemmen te voorkomen en alzoo
hunne staatkundige medestanders te doen zegevieren.
De regeringscandidaten dragen in de wandeling thans den
naam van de candidaten der veldwachters.
Het dagblad l'Echo de l' Aveyron te Rhodez heeft eene
tweede waarschuwing ontvangenwegens het belasteren der
administratiein een artikel over de verkiezingen.
De aartsbisschoppen van KamerijkTours en Renues
met de bisschoppen van MetzNantesOrleans en Char-
tres hebben eene verklaring uitgevaardigdwaarin zij de
kiezers aanspoeu van hun stemregt gebruik te maken en
daarbij de belangen der godsdienst in het oog te houden.
De hertog van Brabant en de prins van Oranje zijn te
Parijs aangekomen.
Den 25 heeft de Koning de nieuwe zitting van het Wetg.
Ligchaam geopend en is zijne aanspraak met groot gejuich
beantwoord.
Voor de 20000 aandeelen van het Italiaansche crediet-
mobilier, zijn er 875019 ingeschreven, waarvan de helft bin
nen het. Koningrijk.
61 Napelsche prelaten en bestuurders van kerspelen heb
ben geprotesteerd tegen het besluitwaarbij het bekendma
ken van kerkelijke verordeningen zonder voorafgaande goed
keuring der regering verboden wordt.
De protestantsclie theologische faculteit te Weenen isin
weerwil van de aangewende pogingenniet opgenomen als
een lid der hoogeschool. De stemmen der faculteiten staaklen
daarover, doeh de bisschop-kanselier en de prorector be
slisten ten nadeele van het voorstel.
Den 22 is met den spoortrein van Krakau te Weenen
aangebragt de belgische wapenfabrikant Alfred Chaumat; de
regering was verwittigddat hij zich aldaar bevond tot het
voeren van onderhandelingen over de leverantie van wapenen
aan de opstandelingen in Volhynie en Podolie en heeft hem
derhalve in hechtenis genomen.
l'fCI'ISNKN.
Den 22 heeft hot Huis der Afgevaardigden het adres aan
den Koning met 249 tegen 61 st. aangenomen; daarin wordt
Z. M. zeer ernstig verzocht een einde te maken aan eenen
toestandwelke het Koningschap zoowel als den Staat aan
groot gevaar blootstelt.
De Koning op de gedane vraag verklaard hebbende de
met de overbrenging belaste deputatie niet te willen ontvan
gen, is het adres hem bij missive toegezonden. Den 27 las
daarop de minister v. Bismarck in de Vergadering eene ko-
ninghjke boodschap, inhoudende, dat door het adres den
bodem was ingeslagen aan 's Koniugs hoop op het treffen
van een vergelijk dat Z. M. zich echter met nadruk zou
verzetten tegen de verplaatsing van het zwaartepunt der
regering en dat de ministers zijn vertrouwen bezaten. De
minister Eulenburg las onmiddelijk daarna de aankondiging
van de sluiting der zitting, 's middags te 2 ure, in de
Witte Zaal. Aldaar waren niet meer dan 60 leden van de
beide Huizen tegenwoordig en wel van de twee groote vrij
zinnige fractien der Kamer niemand dan de president Grabow.
De aanspraak door den pres. minister namens den Koning
gehouden, was niet anders dan eene doorloopende aanklagt
tegen de Afgevaardigdenaan wie hij de geheele schuld der
bestaande moeijeltjkheden weet.
Ten bhjke dat de Kroonprins zich niet met het tegenwoordig
regeringsbeleid yereenigt, wordt gemeld, dat hij zich sedert
langer dan een jaar niet in den ministerraad vertoond heeft.
De Afgevaardigde v. Niegolewkidie in den slag van
Ignaeewo, waar hij als vrijwilliger naast de Polen streed,
zwaar gewond istreeft een protest, ingediend tegen zijne
bewaking door de policie op zijn kasteel te Murowuica in
Poseu.
De Posensche grondbezitter r. Lyskowski heeft in de te
Graudenz verschijnende Folfes-Zeitungeene verklaring geplaatst,
betreffende de inhechtenisnemingen daar te lande. Jlij ver
zekert. dat de regering verkeerd is iugeliciit geweestaan
gezien er geen complot bestond tegen de veiligheid van den
Pruissisclien Staat, maar alleen eene commissie tot onder
steuning der Poolsche opstandelingen.
EüUSLAiï».
Naar men verzekert;heeft Engeland het voorstel willen
doen tot het sluiten van eenen wapenstilstand met de Pool
sche opstandelingen, maar heeft Rusland in tijds te Londen,
Parijs en Weenen doen verklaren, dat het. daar niet in tre
den kan omdat het de rebellen met als eene oorlogvoerende
mogendheid beschouwen en hun geen tijd tot het organiseren
hunner krachten laten mag.
In eene zitting van den Keizerlijken raad te Petersburg
is het dusgenaamde programma van deu markies IVielopolski
op nieuw en met nadruk goedgekeurd.
Het, revolutionaire comité in Polen moet besloten hebben
de gezamelijke krachten der revolutie overtebrengen naar Po
dolie en Volhynie wegens de groote krijgsmagt der Russen
in het Koningrijk en de gestrenge bewaking der Pruissische
en Oostenrijksche grenzen. Hoewel de regering verzekert
dat het in Podolie volkomen rustig is, houdt zij de bewe
ging in beide gewesten voor veel gevaarlijker dau die in
het tegenwoordige Polen. In Podolie wordt de landstorm
georganiseerd en hebben de boeren in verscheidene districten
verklaard tegen de opstandelingen Ie willen vechten.
In Volhynie zijn de benden der opstandelingen door de
troepen en de boereu uiteengejaagd. Het korps van Czc-
chowski is verslagen. Rzeowiski en 3 geestelijken zijn gevan
gen genomen. Het kamp der opstandelingen v met den leef-
togt, de paarden eu de wapenen, is door de Russen, met
behulp der boeren, vermeesterd.
Den 11 zijn ongeveer 1100 bij Ignaeewo gesneuvelde ïn-
surgenten in 10 groote kuilen begraven, waarbij vele bloed
verwanten en aauschouwers aanwezig waren.
Het onderzoek der nagelaten papieren van Mimzeaics heeft
te Warschau tot eenige gevangennemingen en huiszoekingen
geleidwaarbij echter weitiig bijzonders is gevonden.
Im deu Kaukasus neemt de oorlog eene onverwachte wen
ding en zijn 300 Russen gevangen genomen.
ïlïi'.WA
Eenige damesmet de bekende romanschrijfster Frederika
Bremer aau het hoofd, hebben te Stokholm een concert van
gewijde muziek georganiseerdten einde de opbrengst toe-
tezendeii aan een der poolsche comité's tot verpleging van
gekwetste iusurgenteu Na deu afloop hebben de Koning,
de Koningin-weduweprins Oscar en prinses Eugénie aan
zienlijke giften geschonken, om het batig saldo der onder
neming te verhoogeu.
V fc li SS ENIRD E STATEN!.
De terugtogt van het leger van geul. Hooker is voorna
melijk veroorzaakt door het verslaan der divisie van gen!.
Sedgwickwaardoor zijne gemeenschap met de bazis zijner
operatien niet meer gedekt was. Na het verdrijven van
Sedgwickkeerde genl. Lee zich terstond tegen het leger van
Hooker, dat op een boschachtig terrein opeengedrongen was
en zich niet had kunnen ontwikkelenvooral door den hef-
tigeu aanval van den genl. Jacksonwaaraan de meest uit
Duitschers bestaande regtervleugel den 2 was blootgesteld
geweest, eu welke slechts ten koste van zware verliezen
afgeslagen was. Men schat het verlies van het Potomac-
leger op 10 a 15000 man. Daarentegen werden 5000 Se
paratisten krijgsgevangen gemaakt, 15 vaandels en 7 stukken
vermeesterd en 18000 vijanden huiten gevecht gesteld. Vol
gens opgaven van de Zuidelijken afkomstig, bedroeg hun
eigen verlies 8 a 10000 man en dat der federalen 25 a 30000
manwaaronder 8000 gevangenenbenevens 30 stukken.
Het grootste verlies leed de Confederatie intusschen in de
persoon van genl. Jackson, bijgenaamd Stonewall, die den 2,
in de hitte van het gevechtdoor 2 kogels van zijn eigen
volk in den linkerarm en de regterhand gekwetst werd, en
aau de amputatie van den arm, gevoegd bij zijne borstkwaal,
bezweek.
Lee had ook te veel geleden om den aftogt van Hooker
te verhinderen terwijl deze bovendien t.e sterk verschanst
was. Daarbij kwam nog, dat de kavallerie van geul. Slo-
neman door het met. spoed omtrekken van den liukervleugel
der Separatisten in deu rug van hun leger tot op 1 uur
van Richmond doordrong en overal schrik verspreidde, zoodat
zelfs de ingezeteuen dier stadvan genoegzame bezetting
ontbloot, aanstalten maakten om zich te verdedigen. Genoemd
corps bestond uit 2700 uitgelezen manschappen met 6 ligte
stukken en was. na in eene week tijds 200 Eng. mijlen af
gelegd en vele bruggen en spoorwegen vernield te hebben
den 8 op den linkeroever der Rappahannock teruggekeerd
slecht 3 50 man als gevangenen verloren hebbende.
Na den mislukten veldtogt, waardoor eene algemeene on
tevredenheid en verlangen naar een ander bevelhebber is
ontslaanis de brug bij het, Witte Huis te Washington
vernield en aldaar eene batterij opgeworpen. Hooker is nog
voornemens geweest deu aanval te hervatten, maar werd
daarin door den minister van oorloggenl. Balleekver
hinderd.
12000 Federalisten onder de genls. Keyes en Peck, heb
ben aau het uiteinde der York-rivier. bij West point, eene
sterke positie bezet en zich langs de Pamunkey rivier noord-
westwaarts uitgebreid ter bedreiging van Richmond.
De geul. Grant heeft een corps Separatisten ten zuiden
van Port Gibson, aan den linkeroever van de Mississipi,
ontmoet en na een gevechtdat een geheelen dag duurde
verslagen.
Een kavalleriecorps onder genl. Beaufort heeft in het
westen van Virginia de magazijnen waaruit eenige Zuidelijke
Stalen voorzien werden vernield.
1600 Ruiters, onder kolonel Straight, hebben uit Tenessee
een inval gedaan in het noordwesten van Georgiamaar zijn
bij Rome door de Separatisten onder genl. Forrest omsingeld
en gevangen genomen.
De geul. dhr zuidelijken v. Dom is overleden,
De President Lincoln heeft den 8 Mei eene afkondiging
laten doen, ter herinnering aan de bepaling der conscriptiewet,
dat vreemdelingen, die verlangd hebben burgers der Unie te
wordenzich aan de verpligte krijgsdienst moeten onderwer
penwaaraan gestreng de hand zal worden gehouden.
De uitvoer van paarden en van oorlogsmaterieel is verboden.
BINNEYLANl».
De Russische minister van buitenl. zaken heeft den Rus-
sischen gezant te 's Hage, in antwoord op de bekende dédèche
van onze regering over Polen, te kennen gegeven, dat hij
bij de verklaring van het Nederl. gouvernement, dat het in
zijne handebug gedreven is door belangstelling in de welvaart
der Keiz. regering, niet wil onderzoekeu of de gedane stap
op het oogenblik, dat de Keizer al zijne zorgen wijdt aau
de verzekering van de welvaart eu den voorspoed zijner on
derdanen eenig practiseh nut hebben kan en of die stap
niet, veeleer geschikt is om de woelgeesten in Polen in hunne
verblinding te stijven eu alzoo het herstel der rust daar te
lande tegen te houden; dat hij echter in de Nederl. verkla
ring niets anders wil bespeuren dan een blijk van goede ge
zindheid en dat dezelve te Petersburg in denzelfden geest
i3 opgenomen als waarin zij is gedaan.
Het nieuwe dok te Willemsoord is tot op 7.20 onder vol-
zee van het water ontlast en wordt zonder bezwaar op dat
peil gehouden. De berst in den bodem is gebleken 26 ellen
lang te zijn, waardoor de geheele gemetselde vloer gebroken,
omhoog gedreven en ontzet is.
De plaatselijke geneesk. commissie te Zierikzee heeft eenige
monsters koffijstroop uit verschillende fabrieken onderzocht en
die vermengd bevonden met 35 a 40 pCt. zand, kolen en krijt.
Te Rotterdam zijn circulaires verspreid betreffende een
gecostumeerJeu optogt, te houden ter viering van het natio
naal feest in November. Tot den trein zullen 3 zegewagens
behooren ter eere van Oranje, van koophaudel en zeevaart
eu van Rotterdams nijveren.
De 41 oprigters der bank aldaar hebben voor 4 millioen
ingeschreven zoodat de inschrijving voor nog 1 millioen der
eerste serie voor het, publiek Wordt opengesteld.
De meerderheid der financiële commissie uit den raad van
Amsterdam ziet bezwaar in het voorstel tot deelneming der
gemeente in de Kanaal maatschappij en in de daaraan ver
bonden geldleeuing.
Over den Hoil. spoorweg zijn op den eersten Pinksterdag
vervoerd 10,500 en op deu tweeden 20.700 personen.
Op den tweeden Pinksterdag is te Velp, door onvoorzig-
tigheid van eene van de kermis te Rozendaal teruggekeerde
dienstmaagd, een afgelegeu huis verbrand, waardoor een
bejaard man in de vlammen is omgekomen.
Den 21 Mei is in eene vergadering van gasverbruikers te
Gouda besloten om aantedriugen op het verminderen van
deu gasprijs van 22 j tot 15 C. de kub. el, hebbende vele
zich verbonden om indien niet aau dit verlangen voldaan,
wordtpetroleum te gaan branden.
De 2e Kamer heeft den 23 de motie van den heer Groen
met 40 tegen 25 en die vau den heer v. Bosse met 54 te-