ALKMAARSCHE COURANT
f
I
N°. 31.
Zesenzestigste Jaargang.
1864.
li I
Zondag
31 Julij.
©ffictccl ©cbccltc.
Onze Verkiezingen.
Nummering der gebouwen.
Ir
.r
V ji
i»
li'!
fj I f
li I
I t.
&.J
- - V
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijg
baar op Zondag morgentusschen 8 en 9 ure. Prijs per
jaar ƒ3,40, enkele Nos. 7 Cents, franco per post/4,—.
Brieven franco aan de Uitgevers
HERMe. COSTER ZOON.
Ter Provinciale Griffie van Noord'Holland te Haarlem is
verkrijgbaar gesteld een KAART van het STRAND der
Noordzee, langs den vasten wal van Noord-Holland, in
zes bladen.
Deze kaart is voor eenige jafen onder de leiding van flen
toenmaligen Ingenieur van den Waterstaat te Alkmaar, Jhr.
J. ORTT van SCHONAUWEN vervaardigd. Zij is thans
van wege het provinciaal bestuur op een kleinere schaal
overgebragt en ter steendrukkerij van de Heeren HERMA-
NU3 COSTER ZOON te Alkmaar gedrukt.
De prijs is t 1.50 per exemplaar.
Haarlem, De Griffier der Stalen van Noord-Holland,
den 20 Julij 1864. VAN YLADERACKEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen ter kennis van de belanghebbenden:
Dat de NAJAARSKERMIS aldaar den 24 Augus
tus 1864 zal beginnen, terwijl op dien dag tevens de loting
van plaatsen zal plaats hebben.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
AlkmaarA. MACLAINE PONT.
den 23 Julij 1864. 71e Secretaris,
SPANJAARDT.
De Advertentiën kosten van 15 regels/ 0,75, voor
elke regel meer 15 Cents, behalve 35 Cents zegeiregt
voor elke plaatsing. Zij worden uiterlijk aangenomen tot
Zaturdag namiddag 1 ure; ingezonden berigten een dag
vroeger.
Van wege de Politie wordt de ingezetenen medegedeeld
dat er te Alkmaar in omloop zijn vermoedelijk valsche tien
stuivers of vijftig cents stukjes, welke kenbaar zijn /'aan de
//loodkleurige tint, aan de ineenloopende onduidelijke letters
//en jaargetal, aan het onder het, wapen geplaatste getal
"10 et. inplaats van 50 et., aan de iu den hals van debeel-
//tenis van Koning Willem II mankerende letters van den
■graveur en aan den niet ronden vorm."
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen bij deze ter algemeene kennis
Datingevolge bij hen ontvangen kennisgevinghet bureau
van de Nederlandsehe telegraaf maatschappij alhier met den
len Augustus aanstaanden zal worden vervangen door een
kantoor van den Rijkstelegraaf, in het bestaande lokaal iu
de Kerkstraatmet beperkte dagdienstop, dezelfde uren
als tot dus verre bestaat en tegen betaling van 50 cent per
enkele telegram van 20 woorden voor geheel Nederland.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar A. MACLAINE PONT.
den 28 Julij 1864. He Secretaris,
SPANJAARDT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen bij deze ter kennis vau de ingezetenen
Dat de rekening der gemeente over de dienst des jaars
1863. met alle daartoe be'hoorende beseheiden op heden door
hen aan den gemeenteraad is aangeboden en van heden af
tot en met 13 Augustus aanstaande, ter inzage voor een
ieder op de secretarie der gemeente is nedergelegd terwijl
tevens afschrift daarvan tegen betaling der kosten verkrijg
baar zal zijn.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, A. MACLAINE PON1.
den 27 Julij 1864. He Secretaris,
SPANJAARDT.
Inkwartiering.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR,
van den Heer Commissaris des Konings ontvangen hebbende
eene aanschrijving, waarbij wordt berigt, dat op den 9 Au
gustus a.s. 19 officieren418 onderofficieren en manschappen,
5 waschvrouwen en 1 paard in deze gemeente zullen aankomen
en nachtverblijf houdenverwittigen hiervan bij deze de in
gezetenen met te kennengeviugdat die manschappen enz.
'bij de ingezetenen zullen worden ingekwartierd en verzoeken
alzoo dat ieder, voor zoover hij niet tot de vrijgestelden behoort,
voor de behoorlijke verzorging de noodige maatregelen neme.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
30 Julij 1864. He Secretaris
SPANJAARDT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen bij deze aan de ingezetenen in herinnering art. 1
der verordening, houdende bepalingen omtrent het nummeren
der gebouwen enz., in dato 27 April 1859 N°. 29 (gem. blad
N". 25. 2e serie) waarbij is voorgeschreven«Alle gebouwen
#worden binnen drie (3) maanden na de afkondiging dezer
"verordening (18 Mei 1859) onmiddellijk boven den hoofdin
gang gemerkt en moeten vervolgens gemerkt blij ven,
»met de in olieverw zwart geschilderde letter van de wijk
//en van het ordenummer van het perceel, ter grootte van
"3 duimen;" en dat de overtreding dezer tepaling wordt
gestraft met eene boete van een gulden vijftig cents.
Geschiedende deze herinnering vooral ook met het oog op
de ophanden zijnde inkwartiering, daar de militairen, wanneer
de huizen ongenummerd zijn, hun kwartier niet zullen kunnen
vinden en daardoor verwarring zal worden veroorzaakt.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
A. MACLAINE PONT.
He Secretaris.
SPANJAARDT.
Alkmaar,
den 30 Julij 1864.
De onderstaande personen worden verzocht zich tot het
geven van eenige inlichtingen ter gemeente secretarie aan te
melden
JOHANNA ARENDS. GRIETJE KRABBEDAM. COR
NELIA LAMMERS. Weduwe PIJPERS. Weduwe BIER
MAN. CORNELIS de WIT, geboren te Hoorn, 1815
NEELTJE KROON. H. van ENGELEN. NEELTJE
BAKKER, vrouw van CORNELIS de GROOT. Weduwe
PIJPER M. SOEKERS. ERANS VERLAAN. COR
NELIS de GRAAE. A. HOUTKOOPER. P. de JONG.
HENDRICA PIJPERS. H. SCHREUDER.
Mede worden voor de militie opgeroepen om zich binnen
de eerstvolgende 8 dagen ter secretarie aantemeldeu
PIERRÉ DAMAVE laatste woonplaats Bolsward; GER-
HARDUSALBERTUSMODDERS, 1. w. Tiel; H. VEEN
HUIZEN 1. w. Apeldoorn,
De Arnhemsche Courant betuigde dezer dagen hare verwon
dering, dat bij de nieuwe verkiezingen te Hoornnoodzakelijk
geworden door bet bedanken van den heer van Nieropdie
voor het district Haarlem in de Tweede Kamer zitting zal
nemen de uitslag der stemming niet alleen een herstemming
noodig heeft gemaaktmaar dat zelfs de heer Gevers Heynoot
minder stemmen had bekomen dan de heer van Golstein, ter
wijl toch de heer van Nierop, die zou mogen geacht worden
ongeveer van diezelfde staatkundige rigtiug te zijn als de heer
Gevers, onlangs de meerderheid bekwam. Veel grond voor
die verwondering bestaat er echter niet. Bij de vorige ver
kiezing bekwam immers bij de eerste stemming de heer var,
Nierop sleohts negen stemmen meer dan de heer van Golstein,
en bij de herstemming bedroeg het verschil tusschen die
heide candidateu niet meer dan 151 stemmen (855 tegen 704).
Het is evenwel niet om in 't bijzonder over de verkiezingen
te Hoorn te schrijven, dat wij deze opmerking maken, maar
om in het algemeen als onze meening te kennen te geven
dat er in vele kiesdistricten nog te weinig staatkundige
overtuiging bestaat, om op den uitslag der verkiezingen staat
te kunnen makeh.
Vooreerst bestaat er in ons land en dat is zeer geluk
kig geen zoo groot,e afscheiding van partijen als in sommige
naburige staten. Wij zouden wel niet zoo ver willen gaan
als dr. R. Bruin in zijne Politieke Moraliteit, die bijna geen
verschil van beginselen schijnt aan te nemen en alles aan
een meer voorzigtige of voortvarende toepassing van beginselen
en aan verschil van gevoelen omtrent de keuze der middelen
wil toeschrijven, maar wij meeneu toch veilig te mogen aan
nemen, dat, om de christelijk-historische rigting on ecus er
buiten te laten de grenzen van hetgfcen men't zij dan te
rct en ten ouregte, het liberalisme en het conservatisme
noemtvoor de groote meerderheid der kiezers aLhans
bezwaarlijk zijn te onderscheidenof liever geheel in eén
vloeijen. Hoort men de voorstanders dier rigtiugen zeiven
spreken, gematigden vooruitgang willen zij aden, teruggang
of stilstand wenscht niemand. Wat, de binnenlandsche politiek
betreft, wordt het kenmerkend onderscheid tussehen deze
zoogenaamde partijen steeds moeijelijker vast te stellen en
men zou bijna genoopt worden om alleen van voor- en tegen
standers van het ministerie Thorbecke te spreken; doch zelfs
dit onderscheid wordt niet altijd toegelaten. Gij wilt Thor
becke doen vallenzeggen de warme voorstanders van het
ministerie. Neen, is het antwoord, maar wij willen onaf
hankelijke mannen in de Kamer, geen blinde volgelingen van
een minister, hoe uitstekend ook. Gij houdt elke nuttige
hervorming tegenzegt de één. Neen zegt de andermaar
gij wilt, hervormingen in 't leven roepenwaarvoor de tijd
nóg niet rijp is. Gij wilt de voordeelen onzer rijke O. I.
bezittingen voor eenige weinige begunstigden bewaren, zegt
de éénen zijt daardoor tevens de oorzaak dat ons volk
slechts een zeer klein gedeelte geniet van de vruchtendie
deze gezegende gewesten bij een beter beheer zouden kunnen
opleveren." Neenzegt de andermaar wij willen voor ons
land de millioenen bewaren, die het iot nog toe uit de Oost
heeft getrokken en die rijke bezittingen niet doen verloren
gaan door de gevaarlijke proefnemingen waaraan gij ze wilt
blootstellen. Gij doodt den vrijen arbeid in de Oost en
daarmee de ontwikkeling van land en volk zegt de een
en handhaaft den dwang der Europesche ambtenaren met de
willekeur der ialandsche hoofden. Neen, zegt de ander
maar wij willen de uitputting des lands en den ondergang
der bevolking voorkomendie de gevolgen zouden zijn van
het blinde winstbejag der particuliere ondernemingen die gij
wilt bevorderen.
En nu zal elk eenvoudig kiezer hierin het ware van het
valsche onderscheiden
Maar er zijn kiesvereenigingen die vergaderingen houden,
beraadslagen en de kiezers voorlichten! Ja, er bestaan
olubjes van enkele, personen, die een dag of wat voor de
verkiezingen bij één komen en een eandidaat kiezen die den
volke wordt aanbevolen. En waarin bestaat die aanbeveling:
Meestal in de enkele vermelding van zjjnnaam. Soms worden
er een paar woorden bijgevoegd die letterlijk niets betee-
kener. Nogtaiis zijn bet de candidateu dezer vereentgutgen
die onze gemeenteraden, provinciale Staten en Tweede Kamei
vullen. De kiezer begrijpt, wijselijk dat zijn stem verloren
gaat indien hij die aan een ander geeften kiest dus een
der voorgestelde candidaten. Is de eandidaat aan het algemeen
persoonlijk hekend, dan schijnt, de invloed der kiesvereenigin
gen van weinig belang, en men ziet soms bij afwisseling nu
deze dan gene vereenigiug de overwinning behalen. Inge
nomenheid met den voorgestelden persoon, de achting die
men hem toedraagthet vertrouwen dat men in hem stelt
beslissen de keuze van het niet staatkundig gedeelte der
kiezerszijn godsdienstige gezindheid wint een ander deel
en eindelijk komen zijn politieke beginselen werkelijk
bestaande of toegedichte bij dat gedeelte der kiezers (hot
^root?) in aanmerking, dat een bepaalde meening heefe
omtrent het verschil en den invloed der staatkundige rigtingen.
Wanneer echter de eandidaat persoonlijk onbekend is
wordt de invloed der kiesvereenigingen grooter. Het groote
publiek is niet op de hoogte van hetgeen in de Stateu-Ge-
neraal voorvalt <?n onbekend met staatkundige geschriften.
De eandidaat moet daarom bekend gemaakt worden. Gelijk
wij reeds opmerktenachten de kiesverenigingen zich van
dit werk ontslagen. Het noemen van een naam is baar ge-
noeg, soms met de bijvoeging dat bij een bekwaam man is
en met een uituoodiging aan de kiezers om toch vooral
trouw op te komen. De invloed der vereenigiug hangt alzoo
af van den reuk waarin ze bij de kiezers staatelke veree
nigiug toch heeft een zekere kleuren vertegenwoordigt
tegenover het publiek eene of andere rigting. Of die rigting
er zuiver door vertegenwoordigd wordt, kan echter het pu
bliek niet wetendaar het onbekend is met de personen die
er de leden van uitmaken. Alleen het bestuur der vereem-
gingalthans de voorzitter en de secretaris zijn bekend, en
teekenen de aanbevelingen in de dagbladen. De bekendheid
dezer personen en liet publiek vertrouwen dat zij genieten
geven beteekeuis aan de aanbevelingen der candidaten. De
te Alkmaar gevestigde kiesvereeniging «De Grondwet" schijnt
dit zelfs overbodig te achten daar onder hare aanbeveling
bij de laatste verkiezingen zelfs geen enkele naamteekening
werd gevonden. Het is mogelijk dat zij daarvan de noodza
kelijk niet inzag, omdat haar eandidaat iu het district bekend
was. Maar wij vragen toch beteekent zulk een aanbeveling
wel iets meer dan een uitnoodiging van «vele kiezers
//eenige kiezers" of //een aantal kiezers,' zooals er telkens
in de dagbladen voorkomen Zijn de bestuurders dezelfde
als vroeger, of zijn zij door anderen vervangen Men ver
haalt, dat er onlangs 'te Alkmaar nog twee kiesvereenigingen
zijn opgerigtdie ook beide "De Grondwet heetendoelt
verschillende rigtingen vertegenwoordigen. Misschien staat
ons alzoo bij een volgende verkiezing het merkwaardig
schouwspel te wachten dat drie kiesvereenigingen «De
Grondwet" zich lot het publiek wenden met aanbevelingen
van verschillende candidaten.
Bij de aanbevelingen der kiesvereenigingen komen de op
roepingen door een aantal kiezers ouderteekend en de ougej
teekende uituoodigingen van «vele kiezers," «eenige kiezers,
«een aantal kiezers," enz. Zij verdienen opmerking, omdat
zij min of meer in een beoordeeling der verschillende can
didaten tredenen de redenen opgeven waarom deze eandi
daat wel, en de anderen geene ondersteuning verdienen.
Doch van welk gehalte zijn deze beschouwingen! Wij heb
ben voor ons liggen verschillende aanbevelingen van candi
daten in bet kiesdistrict Hoornwelke alle zekere eigenaar
digheid met elkander gemeen hebben die in geene aanbeveling
meer gemist schijnt te kunnen worden en waarop wij een
oogenblik de aandacht willen vestigen.
//De Staten-Generaal vertegenwoordigen het geheele Ne
derlandsehe volk," zegt de Grondwet. Daaruit volgt,, dat
zij de belangen raoeteu behartigen van liet geheele volk,
van den Staat, van de eenheid der natie. Zij zijn gehouden
elk vraagstuk te beschouwen uit het oogpunt van het algemeen
belang; en waar dit duidelijk is, mag geen vermeend of
werkelijk bestaand gewestelijk of plaatselijk belang in aan-
merkiüg komen. De invoering van eemg handels- of belastings-
stelsel kan bij voorbeeld voor het algemeen nuttig en voor
deed" zijn terwijl het voordeelen ontneemt aan een of anderen
tak van nijverheid die in zeker distriet of in zekere ge
meente is gevestigd. Nu is kennis van den toestand der
verschillende deelen van ons vaderland zeker noodigomdat
de kennis der deelen tot bekendheid met het geheel voert
en geen belang vergeten of nutteloos gekrenkt mag worden.
Het komt ons echter voordat de volksvertegenwoordiger
"eroepen is zich zooveel mogelijk bekend te maken met den
toestand van ons geheele landwat zeker geen te groote
eisch wordt, als men in aanmerking neemt dat de vermeende
strijd van belangen tusschen verschillende plaatsen en ge
westen tot, de valsche stellingen van een vroegertijdvak
behoort, en de regtvaardigheid niet duldt dat het ééne deel
boven het andere wordt bevoordeeldmaar, bij gelijkheid
van re™teu, alles moet overgelaten worden aan het inzigt
en den ijver der vrije gemeenten. Let elk afgevaardigde
daarentegen bij voorkeur op de zoogenaamde belangen van
zijn distrieten tracht hij die te bevorderen er zal in de
Kamers een strijd van plaatselijke en gewestelijke belangen
ontstaan, even stuitend als bij de geregtelijke indeelmg en
de bepaling der staats-spoorwegen plaats bad. Beschouw nu
uit dit oogpunt de aanbevelingen der verschillende candidaten
voor het district Hoorn zooals die vóór 14 Junij 1.1. in de
Haarlemsche Courant voorkwamen.
Aan van Golstein wordt verweten dat hij m de provincie
Noord-Holland tot nog toe onbekend was, en eerst onlangs'
daaraan is vermaagschapt, indien men liet zoo
noemen mag, door zijn huwelijk; doeh zijne verdedigers
verzekeren, dat hij in staat is met bekwaamheid en nadruk
de belangen van het vaderland neen: ook van dit
district te behartigen, en zelfs vau onverdeeldeu ijver
voor het algemeen belang en dat van het kiesdistrict
Hoorn is bezield. Omtrent M*. van Nierop wordt erkend, dat
vele personen in Noord-Holland aan hem verpligt zijn door
de diensten welke bij hun heeft bewezen, en gewezen op
zijne kennis van en belangstelling in de aangelegenheden van
dit district. Van H. Raat wordt vermeld, dat hij is
geboren en opgevoed te midden van ons dis
trict en zijne verkiezing wordt in het welbegrepen
bel an" van dit d i s t r i 0 t geacht. Van M'. Terpstra
wordt "etuigd dat hij vroeger te Hoorn getoond heeft d e
belangen van dat district niet alleen te ken
nen maar die ook met ijver te willea behat-
tigen en bevorderlijk zijn. Mr. Pisser wordt aan
bevolen op grond dat bij er belang bij heeft dat het
dit district welgaen veel belang stelt in het welzijn
van dit gewest. «Geboortig uit deze provincie lezen wij
verder in hare gevoelens opgevoed, heeft hij
terstond de candidatuur aanvaard, toen hij zag, dat men
uit den vreemde (let wel. 't geldt een Nederlandsch
volksvertegenwoordiger!) iemand wilde zoeken als vertegen
woordiger voor dit district, die, hoe achtenswaardig ook
van persoon, onmogelijk kan bekend zijn met .de plaat
selijke belangen, en die een geheel andere rigting is
toegedaan, als hij meende dat in Noord-Holland wordt
gehuldigd. Uit overtuiging de liberale beginselen toegedaan
zijn ze "hem tot een levensregel gewordenwaarvan hij nimmer
zal afwijken. Herhaaldelijk ook heeft bij te kennen gegeven
ui
I