C£Llcfccltjfiöchc ISertgtcu.
Jugczoubeu Stukken.
Stand.
Zaken aftreedt omdat men in Oostenrijk geenszins voldaan
is over de vruchten van liet willig volgen der Fruissische
staatkunde; en dat Graaf Rechberg belast blijft met de on-
derteekening van het vredesverdrag met Denemarken, kan
zeer goed verklaard worden uit den mogelijken tegenzin van
ziju opvolger om aan dit werk eenig deel te hebben. Van
dien opvolger, Graaf Mensdorff Fouilly, heeft men over het
algemeen geen groote verwachtingen als neef van Koningin
Victoria, willen sommigen in zijn benoeming een toenadering
tot Engeland zien; doch daartegen wordt aaugemerktdat
Engeland zich in den laatsten tijd meer en meer onzijdig
houdt jegens de staten van het vasteland, en dus ook inoeijelijk
te vinden zal zijn voor een naauwere, aansluiting met Oos
tenrijk de nieuwe minister zou een voorstander ziju van
een bondgenootschap met Frankrijk en nog meer met
Rusland wordt weer van een andere zijde beweerd; zoodat
de onvermijdelijke slotsom van al die, beweringen wel zal
zijn dat niemand er eigenlijk iets van weet.
Het verzoek van het Hertogdom Lauenburg om in het
Koninkrijk Pruissen opgenomen te worden vond ongetwijfeld
bij de regerine van dien slaat, een willig oor. Men wil. dat
Oostenrijk geen bezwaar maakt om dezen buit aau Pruissen
te gunnen als vergoeding der oorlogskosten en dat ook
Frankrijk zich niet tegen deze inlijving verzet. De Minister
von Bismarck moet dan ook zeer tevreden ziju over zijn uit
stapje naar Parijs terwijl daarbij liet verblijf van Prins
Gortschukoff te Berlijn en de zameukomst der Keizers van
Rusland en Frankrijk stof geven tot allerlei vermoedens en
beschouwingen die wij echter niet zullen volgen omdat ei-
volst rekt niets met zekerheid bekend is. waarop men die
gissingen kan bouwen. Natuurlijk spreekt men van een
toenadering tusschen Frankrijk, Rusland en Pruissen, welk
drievoudig bondgenootschap tevens Italië iu den ouderlingen
band zou willeu opnemen. Wat daarvan ook moge zijn
zeker is het dat in den laatsten tijd Oostenrijk steeds buiten
het vrij druk verkeer der Europesche kabinetleu schijnt te
blijven en tamelijk afgezonderd blijft staan. Met het bond
genootschap met Pruissen is men daar te lande nooit inge
nomen geweest, en overliet algemeen is in deOostenrijksche
bladen een vrij sterke ontevredenheid met de houding van
deze mogendheid iu Europa op te merken gepaard met
zekere onrust en een duister voorgevoel dat zij vroeger of
later in uiterst moeijelijke omstandigheden zal geraken en
zich misschien groote opofferingen zal moeten getroosten.
Voortdurend strijdt meu over de vraag, waar Oostenrijk zijn
steun moet zoeken, en in dit opzigt wendt zich de Oosten
rijksche regering zelve uu hier dan daar; doelt deze strijd
en die onverwachte wendingen schijnen voldoende aan te
toouen dat Oostenrijk een steunpunt mist en het tocli niet
kan ontberen
EHlTüCllBt^ 19.
Den 1 Nov. is te Eisenach eene bijeenkomst gehouden
van 250 leden van het National- Verrei». Men heeft begrepen
dat bij de onduitsche en de vrijheid vijandige rigtingvan som
mige regeringen, met name van Pruissen de uitzigten opliet
bijeenkomen van een Duitsch Parlement en bet maken eener
Rijks-constitutie uiterst gering zijn zoodat men ziclt voor-
loopig zal bepalen tot liet bevorderen van de vrijheidlievende
ontwikkeling in de afzonderlijke Staten.
KA»*: LAN».
Muller is den 29 Oct. schuldig verklaard aan het vermoorden
van den heer Brigs en tot de doodstraf veroordeeld. Hij
heeft bij de zittingen eene groote mate van koelbloedigheid
betoond en zegt met zijn vonnis te vreden te zijn, schoon
hij de aanwijzingen waarop hij veroordeeld is voor onjuist
verklaart.
F1MKHKIJH.
Het pauselijk gouvernement heeft thans berigt gegeven
van de ontvangst der conventie en zijn oordeel daarover
voorbehoudentotdat liet italiaansche Parlement zich zal
hebben verklaard.
De lieer de Falloux heeft eene brochure tegen de conventie
in het licht, gegeven.
Den 28 heelt Keizer Alexander in uniform een bezoek aan
Keizer Napoleon gebragtdie daarna een tegenbezoek bij den
Keizer en de Keizerin aflegde. Op zijne terugreis naar Parijs
heeft Napoleon te Marseille zijne opwachting gemaakt, hij
den Koning van Belgiedie zicli naar Nizza begaf, en te
Lyon waar hij met geestdrift- werd ontvangen, de troepen
geïnspecteerd. De russische Vorstwiens gemalin den winter
te Nizza zal doorbrengen is reeds naar zijne Staten terug
gekeerd.
Het democratische blad le Courier du Dimanche is den 30,
na eene schorsing van 2 maanden weder verschenen en
berigt hij deu Staatsraad eene klagt, te hebben ingediend
tegen de regeringwegens misbruik van magt.
IT A LIL.
Verschillende dagbladen zijn in beslag genomen wegens
het mededeelen eener proclamatie strekkende tot liet ver-
leenen van hulp aan de Veiletianen.
De Koning, overtuigd van de noodzakelijkheid om de
staatsuitgaven te verminderen heeft van 3 millioen der ci
viele lijst afstand gedaan ten behoeve der schatkist.
De oppositie der Vertegenwoordiging heeft in de bureaux
het voornemen aangekondigd om op liet aanhangig wetsont
werp amendementen voortestellen waarhij Florence slechts
voorloopig en Rome op nieuw lol de eigenlijke hoofdstad
wordt verklaard donh de meerderheid heeft zich zoo krach
tig daartegen verzet, dat er geen gevolg aan zal worden
gegeven.
De prefect van Turijn heeft het. besluit van den gemeen
teraad vernietigd waarbij de instelling eener enquête be
treffende de jongste wanorde werd goedgekeurd.
Ouder de gebouwen welke te Florence voor de openbare
dienst in aanmerking kunnen komen, worden niet minder
dan 5 kloosters gevonden.
heeft de inljjving van Lauenburg bij Pruissen toegestaan,
als vergoeding voorde oorlogskosten, maar tevens verklaard,
dat het. zulk een maatregel ten aanzien van Sleeswijk-Hoistein
niet. zou goedkeuren.
Het vredesverdrag is den 27 geparapheerd en den 30geteekend
en moet binnen 3 weken geratificeerd worden. De grens
tussclipn Sleeswijk en Jutland is getrokken van Wester Wed-
stedt tot voorbij Sandrup en aan ,de oostzijde benoorden
Christiansfeld tot Heilsminde. Denemarken behoudt liet schier
eiland Sjenderuptegenover liet eiland Fühnen gelegen en
blijft alzoo de Kleine Belt, beheerschen. Het bekomt de
kunstverzamelingen van Flensburg en geeft schadevergoeding
voor de aangehouden schepen. De hertogdommen nemen
29 millioen th. over der deensclie schuld. Jutland moet
binnen 3 weken na de ratificatie ontruimd worden.
De Keizer heeft aan graaf Rechberg de orde van het Gul
den Vlies vereerd en bevolen dat het vredesverdrag nog door
hem zal worden geteekeud.
De begrooting voor 1865 beloopt, in ontvang 518j-in
uitgaaf 550 millioen en sluit alzoo met eefn tekort van 31i
millioen. De Ost-deutsche Post meent echter, dat het deficit,
minstens 75 millioen zal bedragen.
De Keizer heeft eene aanmerkelijke vermindering der strijd
krachten te lande bevolen, zullende de compagnien van de
3 eerste bataljons der regimenten niet meer soldaten tellen
dan 54, de compagnien der vierde bataljons niet meer dan
20eude compagnien der jager-bataljons niet meer dan 70 man.
De uitvallende manschappen worden in de reserve geplaatst.
V SS 3S E EX 5 O SC SST A T E Al
Sheridan heeft, volgens zijn eigen opgaven, in de Shenaudoah-
vallei zooveel verwoestingen aangerigtdat geen vijand er
meer verblijf kan houden2000 schuren met graanhooi en
ander producten, 70 molens met, meel en tarwe zijn vernield
cn bovendien wegens het doodschieten van een officier bij
den terugtogt naar Harrisonburg, binnen den omtrek van 5
mijlen alle buizen verbrand; 4 kudden zijn medegevoerd, ruim
3000 schapen geslagt en aau het leger uitgedeeld en velg-
paarden vermeesterd.
Deu 19 ,s hij door Longslreetdie hem naar Strasburg
gevolgd en den 15 in de nabijheid van Fishers-hill eene
versterkte positie ingenomen had hij Cedar Creek aangevallen;
in het begin ontstond onder zijne troepen verwarring, die. niet
verlies van 20 kanonnen4 mijlen tot Middletovvn werden
teruggedreven, doch later sloeg llij den vijand af, hernam hij
zijne stukken met. nog 30 andere, bezette hij Strasburg weder
en maakte hij 1600 krijgsgevangenen waaronder de gekwetste
geul. Ramseur. die later aau zijne wonden bezweek. Het
verlies der federalistenwordt op 5000 man begroot. De geul.
Bidewell sneuvelde en 3 andere geueraais werden gekwetst.
Atlanta is niet door de Zuidelijken hernomen maar toch
iieeft Hood ten noorden dier stad en dus iu den rug van
Sherman's leger, eene groote magt verzameld en den 12 Resaoa.
den 14 Dalton en den 16 Lafayette heroverd en de federale
bezettingen dier steden gevangen gemaakt. Ook heeft hij
een groot, gedeelte van den spoorweg verwoest waarlangs
Atlanta met Tennessee en de noordelijker Staten gemeenschap
onderhield. Sherman is mot een gedeelte van zijn leger uit
die stad opgebroken om hem het, hoofd te bieden.
Het, gouvernement van den Zuidelijken Staat Louisiana
heeft het, wapenen der slaven aangeraden.
Den 13 zijn 2 divisien van Grant, bij het doen van eene
verkenning ten oosten van Richmondop nieuwe werken
des vijands gestuit en met verlies afgeslagen. Bij geruchte
wordt verzekerddat Grant de generaals IP arren en Meade
van hun commando heeft ontzet, wegens hunne weiferiu»
om een aanval te doen op de voor hun front gelegen vijan
delijke werken.
De Zuidelijke eenl. Price heeft iu het noordwesten van
Missouri Sedalia, Danville en Lexington vermeesterd.
Zijn landgenoot geul. Forrest heelt een inval in West-
Kentucky gedaan.
De in Tennessee bevelvoerende geul. Johnson heelt gelast,
dat bij de aanslaande verkiezingen alleen zij zullen mogen
stemmen, die vooraf gezworen hebben de Unie voortestaan.
liet dempen van den opstand te wenschen en liet sluiten van een
wapenstilstand of het voeren van onderhandelingen aftekeuren.
De democratische partij heeft eene deputatie tot den President
Lincoln gezonden om hierover te klagenmaar de afgevaar
digden werden zeer norsoh ontvangen, met, het "antwoord
dat evenzeer als de partij van M'Clellan alles deed wat zij
wilde om diens verkiezing te bevorderenook hij Lincoln
zou doen wat hij raadzaam oordeelde, De deputatie heeft
hiervan iu een dagblad berigt gegeven en de bevolkinf
gewezen op de tirannie van den tegenwoordigen President.
Men zegtdat de inschrijvingen voor de nieuwe federale
leening van 40 millioen 60 millioen beloopen.
Eene gurrilla-bende is de stad S. Alban (Vermont) bin
nengedrongen heeft het geld uit de Bank geroofd, een paar
ingezetenen gedood en is toen naar den kant van Canada
afgetrokken. Met medewerking der britsche overheden daar
te lande is deze bende gevangen genomen.
Het Zuidelijk kaperschip Florida is iu de haven van Ballia
genomen door liet oorlogschip Massachusetts.
De Zuidelijke luit. ter zee Brain heeft de Noordelijke
stoomboot Roanoke vermeesterdnaar Bermuda gebragt en
na het aan wal zetten der passagiers, in hetgezigt, der haven
verbrand. Op Bermuda terugkomende werd hij door de
britsche overlieden gearresteerd.
Er is een uitgebreide zamenspanning ontdekt,, tot het
vormen eener confederatie der noordwestelijke Staten men
zegt dat zij 500000 deelhebbers telt, die vau wapenen voorzien
zijn.
MEXICO
De troepen gecommandeerd door Juarez, NegreteDohlado
en Fatoni, geconcentreerd in liet noorden van den Staat
Durango van weerszijden bedreigd door de troepen van dg
genls. de Castugny en l' Hériller en door den snellen aanwas
van liet water der rivier Nassas in den aftogt, belemmerd
zijn den 21 Sept. aangevallen door de kolonne van den luit.
kol. Martinbestaande uit 500 fransclien en 100 mexicanen,
en na een hevig gevecht verslagen. De Juaristen deden vóór
hunne vlugt hun artilleriepark in de lucht, springen. De
bevelhebber Martin sneuvelde ziju opvolger Japy kon den
vijand niet vervolgenomdat de troepen te vermoeid waren.
Matamoros is door de fransehen bezet.
Op nieuw wordt gezegd dat Vidauri zich aan liet Kei
zerlijke gouvernement heeft onderworpen.
IEIAAKALAA lï.
Prins Frederik is den 1 Nov. uit Pruissen op het Huis
de Fauuio teruggekomen; zijne gemalin en dochter zullen hem
eerdaags volgen.
Verkiezingen. Den 4 zijn te Amsterdam voor de ver
kiezing van een lid der 2« Kamer, uilgebragt 1604 st. en is
benoemd de lieer JJ. Rochussen de heer A. v. Heemskerk
Veeckens bekwam 553 st.
Provinciale Staten van N. Holland. De najaarszitting
is den 1 Nov. geopend.
Op het ingekomen verzoek van het comité voor den N.
Holl.-Frieschen Spoorweg tot deelneming door de provincie,
is door Ged. Staten, zoodanige deelname minder eigenaardig
achtende, voorgesteld, om eene subsidie van 250,000 te
geven wanneer de geheele weg voltooid en in exploitatie
is gebragt.
Tot, gedeeltelijke bestrijding der kosten voor een gebouw
voor Sene afzonderlijke afdeeling vau lijders, op de gronden
van Meerenbergis voorgesteld f 37521,72', aantewijzen.
Dit bedrag is toegestaan, alsmede eene bijdrage van f 15000
tot vergrooling van het Israël, krankzinnigen-gesticht te
Amsterdam.
De vroegere subsidie v^n 5409 voor het hardmaken van
den weg iu Waard en Groet, is verhoogd met f 2700.
Nieuwe Ondernemingen. De minister van binn. zaken
heeft den 24 Oct.. den lieer C. Soetens concessie voor 80
jaren verleend voorliet maken en berijden van railroutes langs
de straatwegen tusschen Amsterdam en Rotterdam. De on
dernemer heelt, tevens coucessie gevraagd voor zoodauigeu
weg tusschen Delft en Gouda, zooveel mogelijk in eencregte
lijn ineereiideels door te onteigenen gronden.
Noord Holl.-Erieschb Spoorweg. Ts Enkhuizen is op
31 Oct. eene openbare vergadering gehoudenbelegd door
bet plaatselijk comité ter bevordering der zaak, waarin liet
nut derzelve voor liet ,algemeen en voor die stad iu liet
bijzonder is ontwikkeld en besproken en waarbij het bleek
dat. aldaar bereids voor ongeveer f 43000 is ingeschreven.
Ged. Staten van Friesland hebben aan de Staten dier
provincie voorgesteld geene aandeelen in de leeuiug te nemen,
maar 150,000 uittebetalen bij het in exploitatie brengen
van den weg {zie verder Prop. St van N. Hol/.).
Inwijdingen. Den 27 Oct. is op de r. k. begraafplaats
te Leyden het gedeukteeken door eenige vrienden geplaatst
op het graf van den lioogieeraar J. M. Sohranlplegtig ont
huld. Het is ontworpen door den heer Tetar v. Elven van
Amsterdam en uitgevoerd door den heer v. Oordt van Utrecht.
Bouwwerken. Op den spoorweg tusschen Maastricht en
Roermonde ziju den 28 weder 100000 kubieke ellen grond
weggeschoven de dam is over meer dan 400 ellen lengte
verzakt.
Giften. Wijlen de heer H. B. v. Zijl v, d. Ham heeft
aan de herv. diakonie te Haastrecht, gelegateerd 2 woningen, I
1 koetshuis en F 10000, tot stichting van 6 woningen voor
behoeftigen hoven de 50 jaren oud zijude. Aan de herv.
diakonie te Brielleis door wijlen den heer G. W.v. Westenhout
f 2000 vermaakt.
Wijlen de heer E.v. Heek heeft vermaakt aan het weeshuis
te Enschede ƒ3000, aan de bewaarschool aldaar ƒ3000, aan
de algomeene armen aldaar 3000 en aan de diaconie te
Usselo f 1000.
Het oplerigten üranje-weeshuis te Huizen heeft eene gift
van f 3000 ontvangen.
De burgemeester van Apeldoorn Mr. Tutein Nolthenius
heeft, zijne jaarwedde van f 1000 aan die gemeente afgestaan.
Bijzonderheden. De gemeenteraad van Harlingen heeft
besloten tot de oprigting van een ziekenhuis.
Staats-Loterij. Trekking der 4' klasse No. 16429
25000. No. 17632 5000, No. 12493 2000. No. 1225 l
en 7896 1500, No. 11671, 17349, 18028, 19621 en 19768
1000.
I.
Ia re September-aflevering van de Gids komt een hoogst
belangrijk stuk voor: nieter onderwijs" van den heer P. N.
Muller te Amsterdam. De schrijver vangt aan met te
betoogen hoe nuttig liet is soms buiten de plaats zijner in
woning een kijkje te nemen, en zegt "terwijl de blik verruimd
//en verhelderd wordt door het. aanschouwen van "t geen de
//nabuur vermogt tot stand te brengen wordt ook de geest
//ontevredener met liet min volkomene iu de eigen veste, vvaar-
«voor inen vroeger geen oog had".
Die woordenwaarvan de waarheid niet kan worden
betwijfeld, wensch ik voor het oogenblik, in geheel an
deren zin optevatten dan de schrijver bedoelde. Zijn
//tot staud te brer.geu" wil zeggen daartestelleuof in het
leven te roepen, terwijl ik daarvoor wil lezen //van 't geen
de nabuur vermogt tot een stand te brengen of te verheffen."
Ook in dien zin genomen zijn des schrijvers woorden vol
komen waar.
Men behoeft, geene buitenlandsolie reis te doen, en de
Boulevards van Parijs en Brussel te bezoeken, ten einde
bewijzen te vindendat, men door eenige veranderingen een
winkel- en woningstaud kan soheppen In ons land zijn die
bewijzen op kleiner schaal maar daardoor juist duidelijker
tot ieders overtuiging sprekend, bij menLte te vinden. De
Singels, Boompjes, en de nieuwe werken te Rotterdamhet
nieuwe gedeelte van 's Gravenhage, de Rhijukade te Arnhem
zijn bij ons zulke bewijzen in het groot; de aanbouwing om
het Station te Haarlem; de demping en bebouwing te Zaandam
en de verbetering van menige andere plaats zoodanige bewijzen
in het klein.
Het is schier ongeloofelijk welke ontzetlende voordeelen
men verkrijgen kan door vaak geringe veranderingen die wat
vroeger geen gezochte stand was, ja schier geene waarde had.
tot de eerste en beste standen verheffen. Voordeelen voor
den eigenaar van den grondvoor den bewoner der percee-
lenvoor den haudwerksman die dan werk te over heeft,
terwijl bij vroeger met broodnijd den met, eenige reparatie
bevoorregte beschouwde, voordeelen eindelijk, voor liet al
gemeen voor stad en land misschien minder direct maar
daarom niet minder belangrijk.
Hem, wieu daarvoor de oogen opengaan, is het onverklaar
baar, hoe anderen, wien de plaats hunner inwoning even na
aan het harte ligt, die voordeelen niet schijnen optemerkeu
of tegen de geringe moeite en uitgaven opzien die voor het
algemeen en plaatselijk belang honderdvoudige vruchten zou
den afwerpen.
Vóór geruimen tijd heb ik eenige algemeene verbeteringen
van ons marktwezen en de toegangen naar onze markten»
aan liet oordeel van het publiek onderworpenen ik hoop
dat zich spoedig de gelegenheid zal opdoen om op die plannen
met ernst terug te komen. Mogt, eindelijk de bestratiug van
den Heer Hugowaard worden volvoerd, en Alkmaar liet
vooruitzigt op de verlangde spoorwegverbinding geopend
worden, dan zal het tijd zijn. niet alleen, maar dringend
gevorderd wordendat wij onze markten verbeteren en daartoe
de beste middelen beramen.
Inmiddels schijnt het wenschelijk den volgorde om te
keeren en eerst de toegangen naar onze markten te verbeteren
of laat ik hetzelfde plan thans liever noemen deze en
geene plaats tot. stand te verheffen.
Spoediger dan velen zich durfden Voorstellen is daarvoor de
tijd gerijpt, Alkmaar is in laatste jaren vrij wat voouitgegaau en
heeft andere behoeften dan vroeger. De bevolking is toegeno
men, men Iracht door verbetering en aanbouw, inde behoefte
aan betere en meerdere arbeiderswoningen te voldoen. menige
burgerwoning is door belangrijke verbouwing vergrootja
de tijd schijnt aantebrekendat liet bouwen van meer aan
zienlijke woningen geene verkeerde speculatie zal ziju vele
winkels zijn van betere gevels en betimmering voorzien, in
plaats van twee heeft Alkmaar thans drie marktdagen.
het. vertier op de Maandagsche markt, aanvankelijk te weinig
op prijs gesteld is aanzienlijk toegenomen en zal bij betere
en meerdere gelegenheid tot aan- en afvoer van personen en
goederen, nog belangrijk stijgen Alkmaar bezit thans reeds
een paar stoombootenhoofdzakelijk voor goederenvervoer
bestemd, en hoopt op spoedige vermeerdering van dat getal.
Voor alle booten, maar voor de goederenboot,en vooral zijn be
hoorlijke aanlegplaatsengunstig voor gemakkelijk vervoer
naar alle deelenvooral naar het handeldrijvend midden
gedeelte der stad, een dringend vereischte en is het wen
schelijk ziclt door of in de stad te kunnen begeven. De
grootste kosten voor dergelijke ondernemingen zijn vaak die
van liet vervoer van boord naar de bestemmingsplaats en
omgekeerd.
Zou liet thans niet tijd zijn aan die algemeene beweging
gelegenheid tot meerder uitbreiding te geven en de onderne
mingsgeest optewekken door alle voor de hand en binnen
het bereik onzer finantiëele krachten liggende middelen
Hel zij mij vergund een kleine schets te geven van wat
