ALKMAARSCHE COURANT
N°. 11.
Zevenenzestigste J aargang.
1865.
vj
Zondag
82 Maart.
(Officieel (Qcbceltc.
fjoliticfc ©oerzigt
Deze Courant wordt, wekelijks uitgegeven en is verkrijg
baar op Zondag morgentusschen 8 en 9 ure. Prijs per
jaar 8.40. enkele Nos. 7 Cents, franco per post/4,—.
Brieven franco aan de Uitgevers
BERM». COSTER ZOON.
.1 iiiwnm ii iiimmm
De Advertentiën kosten van 15 regels 0,75, voor
elke regel meer 15 Cents, behalve 35 Cents zegelregt
voor elke plaatsing. Zij worden uiterlijk aangenomen tot
Zaturdag namiddag 1 ure; ingezonden berigten een dag
vroeger.
PROVINCIE NOORD-HOLLAND.
Op Donderdag den 23 Maart 1865, des namiddags ten
half drie ure, zal aan bet, lokaal van het Provinciaal Bestuur
van Noord-Hollandte Haarlem, worden aanbesteed:
I. Hij inschrijving en opbod. Het planten van stroo en helm
eu het stellen van rietschuttingen op de duinen van het
eiland Texel en den vasten wal van Noord-Holland, ge
durende 1865 en het voorjaar van 1866, in drie perceelen.
1. Bij enkele inschrijving. Het onderhoud van de bakens in
het IJ en in de Voorzaan en het doen van werkzaam
heden aan de provinciale oevencerkcn aldaar, van 1 Mei
1865 tot 1 Mei 1866.
De bestekken zijn tegen betaling van 10 Cents per exem
plaar, te bekomen aan het lokaal van het Provinciaal Bestuur
voornoemd aan het bureau van Buitenlandsche Paspoorten,
op den Damte Amsterdam, en het bestek van eerstgenoemd
werk daarenboven bij den provincialen opzigter van den
waterstaat C. van der Slerr, te Helder.
De aanwijzing in loco van het sub 2 vermelde werk zal
worden gedaan door den provincialen opzigter van den
waterstaat J. Keyzer, op Zaturdag vóór de bestedingaan
te vangen des morgens ten 9 ure bij de Nieuvie Stads Her
berg te Amsterdam.
Inlichtingen zijn te verkrijgen wat eerstgenoemd werk be
treft bij den Ingenieur F. W. Conrad, te Alkmaar, en bij den
opzigter C. van der Sterr. te Helderen wat laatstgenoemd
werk betreft bij den Ingenieur L. J. du Celliee Muller en
bij den opzigter J. Keyzer, beiden te Amsterdam.
PATENTEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDER3 van ALKMAAR
brengen bij deze ter keunisT
Dat de patenten aangevraagd in de maanden November
en December 1861 en Jahuarij 1865 bij den Rijks Ontvanger
alhier, ter secretarie dezer gemeente verkrijgbaar zijn gesteld
van Maandag den 13 Maart tot Zaturdag den 25 daaraan
volgendevan des voormiddags 10 lot des namiddags 2 ure,
tegen overgifte vau het bij de beschrijving ontvangen repu.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
11 Maart 1865. De Secretaris
SPANJAARD!'.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen bij deze ter kennis vau de belanghebbende lotelingen
voor de nationale militie dezer gemeente
Dat de militieraad in dit district dit jaar zijne zittingen
te Hoorn zal houden eu op Donderdag, den 16 Maart e.k.,
voormiddags ten ll£ ure ten raadhuize dier gemeente zal
onderzoeken de reclames wegens eenigen wettigen zoon broe-
derdienst en ligchaamsgebrekenbij de loting voor dit jaar
Opgegeven.
Zij noodigen degenen die wegens LiIGCnAAMStUE-
BKEKEik vrijstelling van dienst verlangen uitbij die
zitting tegenwoordig te zijn.
Burgemeester en wethouders voornoemd
AlkmaarA. MACLAINE PONT.
den 28 Feb. 1865. Be Secretaris.
SPANJAARDT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen mits deze ter kennisse van de ingezetenen
Dat de lijsten der kiesgeregtigden voor de leden van de
Tweede Kaïiïer der Staten-Generaal, van de Provinciale Stalen
en van den Gemeenteraadvoor de dienst des loopenden
jaars benevens de lijsten dergenen welke van de lijsten des
vorigen jaars zijn geschrapt,op heden door hen voorloopig
zijn vastgesteld gedurende 14 dagen in het portaal van het
Raadhuis aangeplakt en dagelijks (Zon- en Feestdagen uit
gezonderd), van 10 tot 2'ure, ter seertarie der gemeente,
ter inzage zullen liggen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd'.
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
11 Maart 1865. Be Secretaris,
SPANJAARDT.
De onderstaande personen worden verzocht zich in de
eerstvolgende acht dagen aantemelden ter gemeente-secretarie
afdeeling Bevolking.-
JOHANNA VOGELENZANG laatste woonplaats Am
sterdam; MARIJTJE DUDINK1. w. TJrsemREIJER
BUIS. 1. w. TJrsem; SUSANNA MARIA ELISABETH
LAMBRÈCHT, 1. w. Aalsmeer; WILHELMINA PETRO-
NELLA VENDRIK, 1. w. Maarssen; WILLEM CORNELIS
VERS PUT, 1. w. Aalsmeer; ROOSJE COHEN, 1. w. Fenlo;
CORNELIA HOEK, 1. w. BeemsterGERARDUS HEN-
DRICUS van THIEL, 1. w. Haarlem; HENDRIK BOS
KAMP 1. w. Koedijk; JAN GEORG van bek SLUIJS
1. w. TJrsem; CHRISTIAAN BOGMAN 1. w. Amsterdam.
Biialdien de persoon vau HENDRIK BAREND EGGERS,
gehuwd met ANNA CATHARINA ELISABETH AGTER-
ÏBERG, zich te Alkmaar bevindt, wordt hij verzocht zich
ten spoedigste ter secretarie alhier aantemelden.
NATIONALE MILITIE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR;
Gezien art. 150 der wet van 19 Augustus 1861 (Staats
blad No. 72).
Brengen ter openbare kennis:
Dat gedurende de maand Maart dezes jaars de gelegenheid
is opengesteld voor lotelingen van de nationale militiedie
nog niet zijn ingelijfd, om' bij het gemeentebestuur aanvrage
te doen om bij de JiflLi'S'fi«v te dienen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd hebben het noodig
geoordeeld om tot toelichting het volgende mede te deelen
en vermeld in de navolgende artikelen der opgenoemde
wet als
Art. 152. De zeemilitie wordt bestemd tot bemanning van
de verdedigingsvaartuigen voor de biunenlandsche dienst en
langs de kusten.
Zij wordt niet naar de koloniën en bezittingen van het
Rijk in andere werelddeelen gezondentenzijingeval van
zeer buitengewone omstandigheden eene nadere wet daartoe
magtiging verleene.
Art. 153. De manschappen der zeemilitie worden tot eerste
oefening, gedurende hetgeheele eerste jaar van hun diensttijd
in werkelijke dienst gehouden, tenzij Wij (de Koning) zulks
niet noodig achten.
Ingeval van oorlog of andere buitengewone omstandigheden
kan de zeemilitie, hetzij geheel, hetzij ten deele, door Ons
(den Koning) buitengewoon worden bijeengeroepen.
Art. 154. Aan de manschappen der zeemilitie, die verlan
gen "na volbragten oefeningstijdin werkelijke dienst te
blijven of te komen zonder zich als vrijwilliger te verbinden
wordt zulks vergund.
Art. 156. De manschappen der zeemilitie, die zieh met
verlof bevinden, mogen zich, zonder toestemming van den
Minister vau marine, niet langer dan gedurende vier weken
buiten 's lands begeven.
Hun wordt in gewone tijden vergunning tot uitoefening
van de buitenlandsche zeevaart eu visschsrij verleend.
Zonder die vergunning worden zij niet tot eene verbindtenis
tot uitoefening van de buitenlandsche zeevaart toegelaten.
Art. 158. Elk bij de zeemilitie ingelijfde ontvangt vier
jaren na den dag zijner inlijving een bewijs van ontslag uit
de dienst.
Heeft hij echter in zijn diensttijd achtereen of opvolgend
gevangenisstraf gedurende zes maanden of langer ondergaan
dan ontvangt hij dat bewijs zooveel later als zijne gevangen
houding heeft geduurd.
Art. 159. Aan hem, die, na volbragten diensttijd, uit de
zeemilitie is ontslagen en daarbij een bewijs van goed gedrag
heeft bekomen, wordt, wanneer hij binnen een jaar na zijn
ontslag eene vrijwillige verbindtenis bij de vaste zeemagt
aangaatvoor den graad waarin hij is aangenomeneene
premie toegekendde helft hooger dan die, voor de gewone
vrijwilligers bepaald.
Art. 160. De loteling, die zijn diensttijd bij de zeemilitie
heeft volbragt en een behoorlijk paspoort heeft bekomen is
in tijd van vrede van de dienst bij de Schutterijen vrijgesteld.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
AlkmaarA. MACLAINE PONT
den 10 Maart 1865. Be Secretaris
SPANJAARDT.
De KAMER van KOOPHANDEL en FABRIEKEN te
ALKMAAR maakt bekend, dat van Maandag 13 tot Za
turdag 18 Maart e.k., van 's voormiddags 10 tot's namiddags
2 urein haar gewoon lokaal op het Stadhuister lezing
zullen liggen:
ICU 1
1. Statistiek van het Koningrijk der Nederlandeb behelzende
de staten van de in- uit- en doorgevoerde voornaamste
handelsartikelen gedurende de maand November 1864.
2. Een opgaaf van den handel en de scheepvaart van Groot-
Brittanje en Ierland gedurende de maand Augustus en
de overige maanden van 1864.
3. Prospectus van de internationale tentoonstelling te Oporto
in 1S65.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken voorn..
Alkmaar, F. M. van de VELDE, Voorz.
10 Maart 1865. J. P. KRAAKMAN Secret.
Bij het Wetgevend Ligchaam te Parijs is een ontwerp
ingediend tot hervorming der Algemeene of Departementale
raden en der Gemeenteraden. Het beginsel in de Memorie
van Toelichting bij dit ontwerp verkondigd, is zeker zeer
aanbevelingswaard dat, namelijk, het beheer der plaatselijke
belangen de ware leerschool is van een vrij volk. Om
iets te kennen moet men het geleerd, zich er in geoefend
hebben. Dit geldt ook van de geschiktheid eens volks om
zijn eigen zaken te besturen. Wij hebben meermalen gele
genheid gevonden, om er op te wyzen dat het Fransehe
volk tot nog toe deze leerschool misteu wij zijn het eens
met hendie beweren dat daaraan vooral het mislukken van
zoovele omwentelingen en proefnemingen met verschillende
regeringsvormen is te wijten. Geheel Frankrijk wordt bestuurd
uit Parijsdaar vereenigeu zich de draden van dat waarlijk
kunstige netdat men de Fransehe administratie noemt
alles gaat van Parijs uit en keert tot, Parijs terug, en het
is daarom in Frankrijk geen overdrijving, wanneer men de
hoofdstad het hart des lands noemt.
De regering schijnt nu voornemens eenige draden van dit
reusachtig net ios te maken. Het i! reeds meermalen op
gemerkt, dat de tot nog toe gevolgde wijze van bestuur alle
veerkracht bij de departementen en de gemeenten doodt
dat men er de gewoonte en de geschiktheid mist om zelf
om te zien naar de beste middelen tot voorziening in bestaande
behoeften en regeling van gewestelijke en plaatselijke aan
gelegenheden en dat men eigenlijk niet veel anders meer
doet" dan zijn nood klagen te Parijs en geduldig wachten op
reddin" van de alwijze, algoede en alvermogende regering.
Nog heeft men opgemerkt, dat al ware de regering werkelijk
tot deze reuzentaak in staatde bestaande wijze van bestuur
toch noodzakelijk herhaald oponthoud en gedurige vertraging
veroorzaakt en een dikwijls ouduldbaar tragen gang van zaken
met zieh brengt. Daarin wil men verandering brengen, er
zal meer vrijheid van beweging aan de gewestelijke en plaat
selijke besturen worden gegeven er zal meer aan hun inzigt.
euhunne beslissing worden overgelaten. Het zal echter
ook alweer de vraag zijn: hoeveel? En de hoeveelheid
vrije beweging en eigen heslissing die aan de departementale
gemeenteraden bij dit wetsontwerp gegund wordt valt
a1iiaro i-nrrnrïnrr niftt mPP On flit
eu ucmocutui""»" A
aan de voorstanders eener vrijere regering met mee. Up dit
terrein houdt de Napoleontische regering meer van woorden
dan van daden. Eike hervorming wordt met grooten ophef
aangekondigd elke bete vrijheid op plegtige wijze en onder
trompetgeschal den volke toegereikt en toch zon men
dikwijls mogen betwijfelen, of het de moeite wel waard is
om er den mond voor te openen. Maar het Fransehe vo.k
hoort de groote woorden, en zoekt ijverig de kruimkens die
het worden toegeworpen. Ziehier overvloed zegt neten
het waant zich gevoed en roept met zelfverheffing uitnu
ziet weer ieder, dat wij het meest vrije en het meest be
schaafde volk der wereld zijn. Ik. Napoleon klinkt
het steeds met Mozaïsch gezag lkNapoleon, die u van
de rampen der omwentelingen heb verlost en u groot heb
gemaakt onder de volken van Europaik heb geen lust in
uwe slavernij neenmaar hierin dat gij vrij zijt. an
tijd tot tijd roept de Voorzienigheid groote mannen op tot
heil der menschheid MozesAlexander. Caesar, Karei de
Groote, Napoleon. Geeft u over aan hunne leiding, gij vol
ken vreest niet gelijk Jeruzalem dat de profeten heeft gedood,
kruisigt uwen Messias niet. Hoort nu weder o volk van
Frankrijkwelke vrijheid ik u schenken zal of dan
eigenlijk de Voorzienigheid door mijne bemiddeling gij
zult vrij zijn in de behandeling der belangen van uw depar-
tement, van uwe gemeente. Het beheer der plaatselijke
belangen is de ware leerschool van een vrij volk. Weest dan
vrij in de keuze der soort van papier dat gij bij uwe admi
nistratie gebruiktvrij in de keuze uwer straatsteenenvrij
in de keuze der dakpannen waarmee gij uwe openbare ge
bouwen bedekt, vrij in de bepaling van de lengte der stokken
die gij uwen politie-agenlen in hanuen geeft ook in de
keuze der houtsoort zult ge vrij zijn.
Een uiterst belangrijke maatregelde invoering van verpligt
onderwijs, wordt tegenwoordig door de Fransehe regering
niet alleen ernstig overwogen, maar schijnt zelfs by den
Keizer ondersteuning te vinden. De minister van onderwijs
Duruy schijnt zieh bepaald voorgenomen te hebben op de
aanneming van dit beginsel atfh te dringen en daarvan he
behoud zijner betrekking afhankelijk te stellen. Hij za
krachtig worden ondersteund door Prins Napoleon en niet
minder krachtig bestreden door sommige Ministers. De
Keizer is blijkbaar zijn plan genegen eu als deze ernstig
wil is hij ook bij magte om zijn wil te doen aannemen en
in praktijk te brengen. Evenwel is hij veel te verstandig
en te voorzigtig om geen acht te slaan op de openbare
meening; hij is gewoon die zoo veel mogelijk vooraf voor
zich of voor zijn plan te winnen. Langzamerhand en met
beleid moet Frankrijk worden voorbere.d op de invoering
van een of anderen belangrijken maatregel, en herhaaldehjk
is dit reeds geschied ten opzigte van het verpligt onderwijs.
Ongetwijfeld zal de zaak in Frankrijk, even als overal elders,
een leveudigen strijd uitlokken Meermalen hebben wij reeds
gelegenheid gehad om over dit belangrijk punt te spreken
en wij hebben ons steeds als voorstanders van het beginsel
van verpligt onderwijs doen kennen. Het is bekend dat
velen dit beginsel veroordeelenen wel in naam der vrijheid.
Immers alles wat naar dwang zweemtis af te keuren en
hoe is het nu mogelijk zeggen zij da. juist de voor
standers der vrijheid, of die zich althans als zoodanig voor
doenverpligt onderwijs begeeren. Naar onze meet>1Dg 13
hier ééne zaak die alles afdoet, en die door de tegenstanders
van het verpligt onderwijs geheel mt het oog wordt verloren.
Men moet onderscheiden tusschen mondige en onmondige
personen tusschen den leeftijd der meerderjarigheid en der
minderjarigheid. Nu wordt het onderwijs waarvan hier sprake
is het lager onderwijs namelijk genoten in den leeftijd der
minderjarigheiden reeds daarom alleen kan het vraagstuk
van het verpligt onderwijs geen vraag zijn van vrijhei I of
dwang. Men ïerbeelde zich den vrijheidlievender! vader of
voogd die tot zijn zesjarigen zoon of pupil lil dezer voege
liet woord rigt: mijn lieve jongenik wil u volstrekt met
dwingende menscb is vrij en elke dwang is vernederend
en noodlottig. Er is echter iets waar de menseh behoefte
aan li.eft, waar hij niet buiten kan: onderwijs namelijk
Gij kunt dit nu nog zoo goed met inzien, maar later zult
gij ondervinden, dat ieder menseh moet kunnen lezen en
schrijven en rekenen, en nog veel meer. Het zon u later
spijten, indien gij deze dingen met geleerd hadt: de jeugd
is de geschikste tijd om deze dingen te leeren en daarom
raad ik u tot uw eigen nutga naar school en leer dan vlijtig.
Evenwel gij zijt vrijen dwang komt niet te pasik r a a d
u'daarom, ik'verzoek u ga naar school en leer. Het
is mogelijk dat de zesjarige staatsburger den raad van vader
ot voo-d opvolgten naar school gaatmaar meer dan
mo^el'iik, ia allerwaarschijnlijkst en bijna zeker is het, dat
hij "na een paar dagen zal zeggen ik ga met meer naar school;
ik vind het veel pleizieriger om in den tuin te spelen of op
straat te hoepelen. - Maar aangenomen dat het kind uit
eigen liefhebberij naar school gaat wij zouden de ouders
van dat kind uit grond van ons hart beklagen - en dat
de onderwijzer zijn leerlingen aldus aansprakde aardrijks
kunde is een zeer nuttige en aangename wetenschap dat
zult ffii zeiven ondervinden; ik raad u daaromleert uit uw
boek de golven, de meerende rivieren, de kapen en de
bergen van Azie, 't zal u later te pas komen. - Onderstel
dat deze onderwijzer in 't minst geen dwang gebruikt, dat
hij nooit beknord nooit laat schoolblijven in een woord
nooit straft, op welke manier dan ook, maar altijd-jegens
hen die leeren en die niet, leeren even vriendelijk blijft
zoudt «e wel denken, dat zijn leerlingen liet ver zouden
brengen in de golvende meerende rivieren, de kapen en
de berden van Azie
Wijhebben allen verpligt onderwijs genoten; niemand
heeft uit eigen liefhebberij lezen, schrijven en rekenen ge
leerd tenzij op lateren leeftijd en dan heeft hij het zeker
betreurd dat er voor hem in zijn jeugd geen verpligt
Heb vraavstuk^van het verpligt onderwijs komt eenvoudig
hier op neer: is dc vaderlijke magt begrensd of onbegrensd?
Mag de vader met zijn kind doen wat hy wil of metMag
lüj lijn kind verwaarloozen in 't wild laten loopen en zonde
