CLOckcltjfcseitc Bcrigtcit.
BEEGIE,
pbsjisen.
regering, dat, hij hier geen ongeloof dulden kan, ook niet
al wordt, er slecht en ondoelmatig gesproken.
De heer Huet heeft, verzuimd het geloof van den heer
Thorbecke aan de kracht van het woord dat tot handelen
leidt af te trekken van zijn ongeloof in zake van parlemen
taire welsprekendheid in het algemeen het was billijk geweest
dit te doen uitkomen. Maar overigens heeft hij naar onze
meening de woorden van den Minister juist, opgevat, als hij
hem bij gelegenheid der beraadslaging over de begrooting
alleen laat spreken voor den vorm. De Minister zegt het
zelf: «Ik sprak liever met." En waarom niet? Weer gaf
hy zelf het antwoord: «Wat mij betreft, liever doen dan
spreken en zoo gesproken moet worden dan dat spreken
hetgeen onmiddellijk leidt tot doen." Alzoo de Minister
sprak toen liever nietomdat er toen in de Tweede Kamer
niets te spreken viel dat tot handelen leiden kon. Waarom
heeft, hij dan toch gesproken? Hij antwoordt: «Evenwel
de plaats, zoo niet de zaak, gebiedt dat ik spreke." Hij
sprak dus uit. beleefdheid omdat, hij daar als Minister der
Kroon stond in een vergadering van de Tweede Kamer
der Staten-üeneraalwaarin men althans voorgaf over de
staatsbegrooting te spreken. En als nu de heer Huet ten
slotte zegt: «wij hebben het ontmoedigend, het droefgeestig,
het tragisch verschijnsel te konstateren heet dit nu zich
vrolijk maken dat van onze twee beste parlementaire
redenaars de eene (de hee" Groen) aan het. ziekbed gekluis
terd is en zich misschien nooit weder in 's lands verga
derzaal zal doen hooreuterwijl de ander (de heer Thor-
bede), de begaafdste misschien, wanneer hij in die zaal
het woord neemt, zulks doet voor den vorm," dan is dit
laatste zeker in een te algemeeuen zin uitgedrukt,; hij had
de woorden van den heer Thorbedc moeten bepalen tot
de zaak en tot de zitting waarop zij doeldenen moeten
zeggen: «terwijl de ander, toen hij bij de behandeling der
staatsbegrooting het woord namzulks deed voor den vorm."
Maar in elk gevalbevatten deze woorden van den heer
Huet een verwijt aan den Minister? Had hij het doel om
te verwijten Wij gelooveu het niethij wijst alleen op
een ontmoedigend droefgeestigtragisch verschijnsel. Wij
zouden dan ook moeten aannemendat hij den heer Groen
verweet dat hy aan 't ziekbed was gekluisterd, en dit, is
toch wat al te sterk. De heer Huet zegt nergens dat. het
ongeloof van den hoer Thorbecke ongegrond is; integenieel,
uit zijn niet zeer vleijend oordeel over onze Kamer-beraad
slaging zou eerder volgen dat hij den heer Thorbecke gelijk
geeft als deze niet veel vrucht van dat spreken verwacht
en dan zou men zijne woorden aldus moeten opvatten de
tegenwoordige staat de parlementaire welsprekendheid in
Nederland is tot zulk een laag peil gezonken, dat een der
twee beste redenaars de begaafdste misschienwanneer hij
het woord neemtzulks doet voor den vorm. En dan wordt
het geen verwijt aan den heer Thorbecke, noch als Minister
van Binnenlandsche Zaken noch als leider der liberale partij
hier te landenoch in eenige andere betrekkingmaar het
getuigt alleen van een zeer lage schatting onzer parlemen
taire welsprekenheid.
Wij gelooven met den heer Huet den Minister op zijn
woord dat hij bij de behandeling der begrooting liever niet
had gesproken omdat hij dit spreken onvruchtbaar achtte
maar het alleen heeft gedaan voor den vormniet om de
zaakmaar om de plaats. Maar wij zijn het volstrekt niet
eens met den schrijver uit 's Hage, dat ieder, die in Nederland
een eerlijke liberale overtuiging heefthem daarom op staanden
voet den oorlog moet. aandoen. Wijalthans, ofschoon hopende
dat. onze liberale overtuiging eerlijk is, zijn niet zoo vijandig
gezind en wij meenen daarvoor onze goede redenen te hebben.
Wij beroepen ons in deze zaak op iemand wiens «eerlijke
liberale overtuiging" lijdt, ook deze uitdrukking niet aan
duisterheid door onnatuurlijke breviloquentie wij veilig
boven verdenking ook boven de verdenking van den schrijver
uit, 's Hage mogen stellenop deu heer J. T. Buys. Men sia
nog eenmaal het Jamiarij-nummer van «de Gids" open en leze
daarin nu niet het stuk van den heer Huetmaar dat, van den
genoemden Hoogleeraar, waarin over hetzelfde onderwerp, de
beerootings-discussiewordt gehandeld, en wel onder den
onheilspellenden titel van «de donkere dagen vóór Kersmis."
Hij spreekt, daarin van «eene. nevelachtige discussie, welke
onder den naam van «algemeene beraadslaging over de staats
begrooting van 1865" op het Binnenhof te 's Hage werd
gehouden." «Was Nederland een blijspeldichter rijk
schrijft, hij welke overvloedige stof had dit vijfdaagsche par
lementair qniproquo hem kunnen opleveren." Het. is dus
de heer Buysen niet de heer Huet, die zich vrolijk zou
willen maken over de zaak. «Natuurlijk bleef de hegrooting
zelve bijna geheel vreemd aan de gevoerde discussie een
enkel lid, dat zich aan dit onderwerp waagde, hield spoedig
af. zoo onordelijk scheen het dat men bij uitzondering in
de orde was." Maar toch ook bij deu heer Buys wil het
zich-vrolijk-maken niet goed van de hand gaan. «Het par
lementair toernooi van de laatste weken zegt hij heeft
naast zijne belagchelijke ook zijne ernstige zijde, en geen
wonder, dat in die donkere dagen voor Kersmiswelke zoo
ligt tot zwaarmoedigheid stemmen de ernstige zijde het meest
op den voorgrond treedt." En nu noemt hij het een «veeg
verschijnseldat men dagen achtereen over het bestaan en
het wezen van groote politieke beginselen redekaveltwant
de waarachtige eefbied voor die beginselen staat meeslal
in omgekeerde verhouding tot den ijver waarmede men ze
bespreekt." En iets verder heet het: «Te ontkennen valt
het, niet dai het gezag van de Staten-Generaal in de oogen
van het, publiek in den laatsten tijd veel geleden heeft, en
dat diseussien als die welke in de laatste weken voorkwamen,
ten slotte wel eens op het verderf van onze constitutionele
instellingen konden uitloopen." «Het resultaat van ons
onderzoek schrijlt de heer Buys is alzoo: nevelen, niets
dan nevelen," en hij eindigt met den uitroep: «Wat meer
waarheidsliefde als liet zijn kon, en wat meer zorg voorden
goeden naam van die nederiandscne natie, welke in het bui
tenland zoo gaarne voor een practisch volk met zekere dosis
gezond verstand wil doorgaan."
Wat dunkt u Als men nu verzekert dat de heer Thor
becke bij die gelegenheid geen opgewektheid tot, spreken
gevoelde, maar het, alleen deed voor den vorm. klinkt dat,
dan als een verwijt? En zou elk bezitter eener «eerlijke
liberale overtuiging" hem om die daad op staanden voet den
oorlog moeten aandoen
De Senaat heeft de leening van 60 millioen met 36 tegen
5 en de nieuwe regeling van dei: suiker-accijns met 32 teijen
4 st. goedgekeurd.
In eene volksvergadering te Brussel is een adres van
gelukwensehinc vastgesteld aan den smerikaansohen gezant
wegens de inneming van Richmonddal in plegligen optogt
naar diens hotel is overgebragl
De Koning heeft 5000 fr. geschonken voor het monument,
van den heer Lebeauin zijne geboorteplaats opterigten.
Den 26 heeft de Kamer eenparig een voorstel aangenomen
van den heer de Brouckeretot het doen onderzoeken door
eene commissie, welke constitntioneele vraagpunten voort
vloeien uil het tweegevecht, tusscheu den minister Chazal en
den Afgevaardigde de Laet.
ENCi S,A,VSE>.
De vrienden van wijlen Richard Cobden hebben voor zijne
betrekkingen 20000 bijeengebracht. Bij zijn leven was
hem. uit vrijwillige bijdragen, een bedrag van 70000 en,
toen üaarvan een groot gedeelte door ongelukkige geldbeleg
gingen verloren was, nogmaals 12000 vereerd.
De ingediende begrooting voor het nieuwe dienstjaar 1865-66
bedraagt in ontvang 70.170.000, in uitgaaf 66.139.000
lKAMtKl.lH
De toestand der fabrieken te Lyon is zeer ongunstig. Voor
de werklieden wordt, de openbare liefdadigheid ingeroepen.
De kardinaal de Bonaldde prefect en de commandeerende
maarschalk stellen zieli aan het hoofd der inschrijvers.
De russische troonopvolger heeft den 23, 's morgens te
6 uren, zijn vader, den Keizer, erkend, en daarna afscheid
genomen van zijne bruid, de deensche prinses Üagmar, welke
hij hartelijk dankte voor hare belangstelling. Vervolgeus
werden hem de troostmiddelen der godsdienst toegediend en
's nachts te 2 uren bezweek hij 21 jaren oud zijnde.
Den 25 is de secretaris der russische ambassade te Parijs
door een vreemdeling die hem verlangde te sprekenmet
5 dolksteken verwond. De dader werd gevat, zijnde een
gewezen officier van het, russische leger, die, op een plezier
reisje zijn geld verteerd hebbende, te vergeefs om middelen
gevraagd had om te kunnen vertrekken.
De mexicaanscbe ieening is volgeteekend.
In de geheime zitting'van het Wetg. Lichaam van den 24
heeft de heer Berryer krachtig tegen die leening gesproken
en die genoemd eene onzedelijkehoogst gewaagde onder
nemingdie, hoewel zij onder het toezicht der regeering is
geplaatst,, geen wezenlijke waarborgen aan de geldschieters
oplevert. De heer Rouher antwoordde daarop zeer onvol
doende, onder voorgeven zijner onbekendheid met. de bij
zonderheden dezer zaakwaarover de heer Picard hem
duchtie doorhaalde.
Aangezien vele huurders te Parijs hunne huur opzeggen
om woningen in de nieuwe wijken en straten te betrekken
doen de eigenaars thans 10500 oude woningen vernieuwen.
IT 4S,ït-,
De Senaat heeft zich tegen de afschaffing der doodstraf
verklaard.
De Gedeputeerden hebben de representatie-gelden voor de
prefecten en onderprefecten afgeschaft. Bij de beraadslaging
over de afschaffing der geestelijke eorporatiën merkte de
minister van binn.zaken aan. dat het, voorstel alleen betrof
de wijze om de bezittingen dier instellingen te gelde te
maken en niet de daaraan te geven bestemming, llij drong
aan op eene spoedige beslissing omdatzoo op Sicilië vooral
bij Palermo en Grigenti woelingen plaats grepenhij dit
toeschreef aan de talrijke kloosters aldaar. Later evenwel
heeft de regeering de voorgestelde wet weder teruggenomen.
Van de wet op de geldmiddelen is het voorstel tot het
sluiten eener leening van 425 millioen met 152 tegen 48
en daarna het geheele ontwerp met 153 tegen 47 st. aan
genomen.
De Kamer zal 3 dagen rouw dragen over den dood van
den President Lincoln.
Si iRHEElUKE STAAT.
In het begin van Maart heeft de Paus een brief gericht
aan den «Koning vanÏPiemont." hem aansporende de open
staande bisschopszetels te bezetten met belofte de benoemden
te zullen bevestigen indien het waardige personen zijn,
indien de gevangen genomen bisschoppen op vrije voeten
gesteldde rechtsgedingen gestaakt, en de door den Paus
benoemdemaar tot nog toe geweigerde bisschoppen door
de regeering erkend worden behoudende Z. H. zich het
recht voor van de aanstelling der prelaten in zijne voormalige
provinciën. Ten gevolge hiervan is de heer Veyezti, on I-
minister des Koriingsnaar Rome gezonden en heeft deze
den 21 een onderhoud met'den Paus gehad, dat meer dan
1 uur duurde. De afgezant moet namens den Koning ver
klaard hebben dat de door den Paus benoemde bisschoppen
onvoorwaardelijk zouden erkend worden (Het aantal open
staande zetels is meer dan 40).
Eene mexicaanscbe deputatie bevindt zich te Romeom
over het sluiten vaneen concordaat te onderhandelen, maar
heeft nog geen gehoor kunnen verwerven.
De heer Nardiauditeur van de Rota, heeft een open
brief gericht, aan den fransehen minister Rouher. tot weder
legging van diens aanval in den Senaat op de Congregatie
voor deu Index.
Te Triest zijn de directeur en eene onderwijzeres eener
stads-meisjesschool ontslagen omdat zij zich van een leerboek
voor de aardrijkskunde bedienden waarin sommige oosten-
rijksche provinciën als deelen van het Koningrijk Italië waren
opgegeven.
De lieer Kirchow heeft in de Kamer de verwerping van
het ontwerp voor de marine voorgesteld, op grond, dat
indien eenmaal liet. bezit der haven van Kiel erlangd is. de
inrichting van dit station aanzienlijke sommen en eene leening
zal vorderenwaarover de Kamer in de eerste plaats behoort
te worden geraadpleegd.
De heer Lowe-Calbe heeft voorgesteld bij openbaar adres
hulde te bewijzen aan de hooge verdiensten van den over
leden americaanschen President. Bijna al de leden hebben
daarmede ingestemd.
»T«I,4\D
Door het. overlijden van den Grootvorst Nicolaus t.e Nizza.
wordt zijn broeder Alexander, geboren in 1845, troonopvolger.
De begrooting voor het. leger, welke onder den vorigen
Keizer 70 millioen bedroeg, is nu tot. 123 millioen gestegen.
SEtiKSWI «5 K - SI WEST Si l fc'
In eene vergadering van afgevaardigden der democratische
vereenigingeu den 20 te Rendsburg gehouden, is besloten
om in alles intestemmen met de wenschen der te Berlijn,
onder voortzitting der frankforter commissie van 36, gehouden
bijeenkomst, verlangende men dat de hertogdommen zich zoo
spoedig mogelijk zullen constilueeren als een onafhankelijke
Staat,.onder het. gezag van den erfprins v. Auyustenburq.
n. Bismarck heeft op Oostenrijks bedenkingen geantwoord
ten aanzien der pruisische plannen niet de haven van Kiel.
Hij verwondert zich daarover aanmerkingen te vernemen en
meent dat Oostenrijken Pruisen, ieder in zijn belang, moet.
lettten op de voordeelen welke het bezit, der hertogdommen
voor hunne vlotenen schepen kunnen opleveren staande het
aan Oostenrijk vrij om ook zijne troepen in deze landen
te versterken.
Sedert is eene schikking getroffen volgens welke Pruisen
voorloopig eenige oorlogschepen te Kiel stajionneeren maar
geene versteikingeu aanleggen zal. zonder de toestemming
of medewerking van Oostenrijk. Pruissische bladen geven ech
ter duidelijk te kennen, dat. de inbezitneming van Kiel niet
af- maar slechts uitgesteld is.
De miuister v. Bismarck heeft dan ook aan de marine-commissie
der pruisische Kamer verklaard, dat door het verleggen van
het marine-station de rechten van het medebezit niet worden
gekrenkten dat de regeering in dat opzicht haar recht zal
handhaven.
Pruisen heeft thans de bijeenroeping der sleeswijk-holstein-
sche Stenden voorgesteldvolgens de kieswet van 1855 of
volgens nadere bepalingen door de beide mogendheden te
makenzullende die vergadering over de financiëele belangen
moeten handelen. Het wil niet toelaten dat Sleeswijk in
het Üuitsch-Verbond opgenomen wordtdan na het ontvangen
van schadevergoeding voor verleende diensten.
V E R E E IN' Ili D E STATES.
Door het in brand steken der tabaksmagazijnen te Rich
mond bij het verlaten der stad door de separatistenzijn
600 openbare en bijzondere gebouwen verwoest.
Het, archief van het gouvernement der Confederatie was
in tijds naar Augusta overgebracht.
In den nacht vóór de bezetting der stad, was voor elk
gouvernements-gebouweene groote hoeveelheid papieren
verbrand. Den vorigen middag waren de beambten en de
voornaamste ingezetenen reeds vertrokkende President en
zijne ministers 's avonds te 8 urenmet, een extra-spoortrein
naar Danville. Aldaar heeft hij den 6 bij proclamatie aan
gekondigddat hij den oorlog zal voortzetten. De negers en
het schuim der bevolking hebben zich na het binnentrekken
der Noordelijken aan het plunderen van vele huizen en aan
verregaande beschonkenheid schuldig gemaakt.
Lee heelt zijne troepen over de spoorwegen doen aftrekken
naar Burkesvilleachtervolgd wordende door Grant. Hij
stuitte op de krijgsmacht van Sheridan en werd den 6 door
deze bij Farmviile aangetast en na een scherp gevecht ge
slagen waarbij hij eenige duizenden gevangenen verloor, o.a.
de generaals Èwell, KershawButton, de Bare, Gorse en
Custis Leebenevens 14 stukken en ettelijke legerwagens,
Hierdoor zag hij zich verplicht om de zuidelijke richting
naar Danville optegeven en die naar Lynchburg, westwaarts,
inteslaan. Daar echter 40000 federalisten onder Hancock
van deu kant van Winchester naderden en Thomas uit Ten
nesseeover den spoorweg van Knoxville, in aantocht was,
begreep hij dat verdere tegenstand met zijne 25000 man
nutteloos was en dus te moeten capit.uleeren en nam hij den
9 de hem floor Grant aangeboden voorwaarden aanvolgens
welke de officieren hun degen en bijzonder eigendom behiel
dende soldaten de wapens aflegden en alle vrij bleven,
onder verpanding van hun eerewoord om niet meer tegen
de noordelijken te vechten.
Lynchburg werd den 11 bezet.
De hoofdstad van Noord-Carolina, Raleighis mede door
de Separatisten ontruimd. Seima eu Montgommery in Alabama
zijn reeds in het begin van April door de federalisten bezet.
Tengevolge der behaalde voordeelen en met het oog op de
geldmiddelenzijn de werving en de conscriptie gestaakt.
Verscheidene invloedrijke Volksvertegenwoordigers uit Vir
ginia hebbenmet goedvinden der federale overheidte
Richmond eene vergadering gehoudenom maatregelen te
beramen tot, herstel der rust en regeling van het bestuur in
dien Staat. De President Lincoln heeft hun toegesproken. In
den avond van den 11 hield deze ook een toespraak tot de
menigte te Washington, doch liet zich zeer onbestemd over
zijne voornemens uitalleen aankondigende dat hij eerlang
eene nieuwe proclamatie tot het Zuiden zou richten.
Meer bijval dan hij oogste de beruchte genl. Butler in,
die aldaar, onder groote toejuichingverklaardedat de
hoofden van den opstand opgehangen en de wet tot ver
beurdverklaring van de goederen der reoellen gehandhaafd
moest worden.
Den 13 vaardigde Lincoln eene proclamatie uit, houdende,
dat de redenen van het niet toelaten van de oorlogschepen
der Unie in vreemde havens nu vervallen zijnde, vreemde
schepen in de door de federalisten bezette havens op den
voet van wederkeerigheid zouden toegelaten worden.
In deu avond van den 14 is, in den schouwburg teWash-
ington een pistoolschot achter op den President gelost,
die daardoor in het hoofd getroffen werd. nederzeeg en,
zonder verder spraak te gevenden volgenden ochtend is
overleden. De moordenaar maakte zich onder het roepen
van «zoo moet het altijd met tirannen gaanmet een groot
mes ruim baan en ontkwam over het, tooneel. Te gelijker
tijd had een aanslag plaats op den staats-secretaris Seward,
die. door een armbreuk te bed liggende, 5 ponjaardsteken
in de borst en het aangezicht ontving. Zijn zoon die het
binnendringen van den boosdoener wilde beletten ontving
een paar wonden aan het hoofd en bezweek daaraan den
volgenden dag.
De verontwaardiging over de gepleegde gruweldaad is
algemeen. Geheel Nieuw-York was den 15 ten teeken van
rouw, met zwarte stoffen behangen.
De militaire commandant van Washington heeft 10000 d.
uitgeloofd voor het arresteren van den moordenaar. Men
noemt als de schuldigen de gebroeders Booth., vurige aan
hangers der zuidelijke partijdie beide verdwenen zijn.
De vice-president Johnson heeft dadelijk het bewind aan
vaard en dezelfde ministers behouden.
De geul. Grant heeft den 14 zijn hoofdkwartier naar
Washington verplaatst,
Sherman is den 9 in 3 kolonnes van den kant van Golds-
borougd noordwaarts opgerukt.
MEXICO
De fransche genl. Castagny heeft de stad San-Sehastiaan
(van 4000 zielen) in de provincie Sonora doen verbranden
en 4 partijhoofden doen doodschieten.
Bï NA ENE AM».
Verkiezingen. Den 9 Mei zal te Haarlem een lid voor
de 2S Kamer verkozen moeten worden, ten gevolge der
benoeming van deu genl. majoor J. J. v. Muiken tot luit',
generaal.
Nationaal Monument voor 1813. In eene vergadering
der hoofdcommissieden 20 gehouden is besloteu de ge
denknaald te Schevehingen te onthullen op 24 Aug. a. s.t
den geboortedag van wijlen Konins Willem I.
Aanbestedingen. Den 20 te Harlingen, het verbouwen
van liet aangekochte collegie tot hoogere burgerschool, aan
B. Kerkhoven voor 16000.
Den 22 te Leeuwardenhet dempen van de Munnemuur-
straat, aan P. de Waal, voor f 24975.
Den 26 te Leeuwardenhet bouwen van een fabriekvan
wege het bestuur der friesche meel- eu broodfabriek de Hoop,
aan R. K. v. d. Meer te Oudeschoot, voor f 24835.
Den 27 te 's Hage, het maken van den ijzeren bovenbouw
der draaibrug voor den spoorweg, over de Nauërnasche
vaart, aan L. J. Enthoven, voor f 36.161.
Rampen. De luthersche kerk te Pekelaa is wat het, in-
wendiee betreftgrootendeels door brand vernield.
£?t.lb0 fltCUlUSL
Den 25 is door Burgemeester en Wethouders alhier besteed
het bestraten van den Middenweg in den Heer Hugo Waard,
van den Huigendijk tot het, Niedorper Verlaatter lengte
van 11222 ellen. Voor dit werk waren 20 insehrijvings-
billetteri ingekomen en is aannemer geworden F. G. Boon te
Berkhoutvoor 62.886.
