JH.tvfitbcvigtcn.
jStab© iltcutusL
Jugczonbcu jStufckeu.
Iets over Balthasar Gerarts.
Slbucrtcnticw.
«öjarige Ëchtvereenïging
oDenbaar gemaakt, waarbij zij aandringt op genade en groot-
mnpdieheid jegens de overwonnenen.
On 8 George, een der aan Engeland behoorende Bermuda-
eilandenis een rechterlijk onderzoek ingesteld tegen zekeren
Klackburn, een voorstander der separatisten, die besmette bedden
en kleedingstukken opkocht, om die naar de voornaamste
,teden der'Unie te zenden tot verspreiding der gele koorts
Jefferson Davis is met zijne familie en generalen stat
bij Macon in Virginia gevangen genomen en wordt naar
Washington vervoerd.
MEXICO.
Keizer Maximiliaan heeft den 10 April, d. i. één jaar na
ziine aanvaarding der regeering, eeue constitutie uitgevaardigd,
welke aan de liberalen mishaagt. Zij maakt geen gewag
van een Parlement eu bevat wel verschillende vrijheden
maar kan door den Keizer of de keizerlijke commissarissen
„ebeel of gedeeltelijk buiten werking gesteld wordenwanneer
het behoud der openbare orde zulks noodig maakt.
Romerode gezant van Juarez bij de Ver. Statenheeft
met huizen te Nieuw-York en S. Francisco eene leening
gesloten van 25 millioen d„ op minder bezwarende voorwaarden
jan het Keizer Maximiliaan gelukt is om geld te bekomen.
Juarez heeft de zilvermijnen van Sonora en Cinaloa tot ze
kerheid gesteld.
Staten-Generaal. De le Kamer heeft den 20 het adres
van rouwbeklag eenstemmig, en den 26 de onteigeningswet
tot verbreeding van de Waal met 26 tegen 2 st. goedgekeurd.
Den 22 hebben de ministers van binn. zaken en van financiën
voor de 2» Kamer het wetsontwerp tot afschaffing der plaatselijke
accijnsen verdedigd en overgangsbepalingen toegezegd voor
die gemeenten, welke door de overdracht van 80 p. ct. van
het personeel en van de opcenteu op de gebouwde eigendommen
nog niet genoeg bekomen.
De heer v. Foreest heeft op art. 10 van de wet tot wij
ziging der gemeentewet het volgende amendement voorge-
steld" Art,. 255 wordt aldus gelezen: De gemeenten waar
'het volgens deze wet tot beschikking gestelde gedeelte dei-
Rijks personeele belasting minder bedraagt dan de zuivere
opbrengst barer verbruiksbelastingen volgens de gemeente
rekening van 1861, kunnen, mits tot geen hooger bedrag dan
van het ontbrekendevoortgaan met het heften van belasting
op voorwerpen van verbruik met uitzondering van het ge
destilleerd en den wijn.
's Rijks Munt. In 1861 zijn te Utrecht geslagen 2.031.974
rijksdaalders, 3.602.309 guldens. 4.003.719 halve guldens
2.026.000 centen en 2.016.000 halve centen.
Nieuwe Ondernemingen. De kosten van de haven te
Scheveningen zijn geraamd op f 1.735,112, behalve de be-
noodigde gronden.
Eeue commissie t.e Wageningen heeft eene voorloopige
leening geopend van f 25000in aandeelen van f 100, tot
bestrijding der kosten voor de verkrijging der concessie voor
een spoorweg van Arnhem over Wageningen Rhenen en
Wijk bij Duurstede tot Schalkwijkaan den staatsspoorweg
van Utrecht naar 's Hertogenbosch, om later de lijn door
ta trekken tot Rotterdam.
Te Delden zal door de firma Hijert en Goosselink eene
stoomweverij worden opgericht met 200 looms.
Gedenkfeest van Waterloo. De gemeenteraad van
's Ha<»e heeft den 23 aan B. en W. een onbepaald crediet
verleend, tot het kosteloos vervoer van de oude krijgers naar
de feestviering te Leyden '803' hadden 'zich daartoe aange
meld. De 3 te Eukhuizen in leven zijnde krijgers zullen
mede de reis op kosten der gemeente doen. Te Zaandam
belast zich eene commissie met het vervoer der 12 zich aan
gemeld hebbende personen. De raad van Haarlem heeft den
24 1200 toegestaan voor illuminatie van den Dreef en de
reiskosten der oud-gedienden.
Ook de ridders der militaire Willemsorde zijn uitgenoodigd
zich op 25 Juni te Leyden le vereenigen, tot viering van
den SO™ verjaardag dier instelling. De heer Dr. Rutgers
v. i. LorJJ. ridder dier orde en predikant te L., is verzocht
alsdan als feestredenaar optetreden.
Aanbestedingen. Den 19 te Stompwijk het omdijken
en droogmaken van den Geer- en kleinen Blankaardpolder,
aan G. Aley te Rotterdam voor f 25800.
Den 20 te Breda het verbeteren van de .infirmerie der
Kon. militaire academie, aan C. J. Marijnen, voor 25o60.
Den 26 te 's Hagede ijzeren bovenbouw van poorten en
bruggen in den spoorweg van Kuilenburg naar Bommel, aan
J. vi~d. IFat Bake to Utrecht voor 133.738.
Rampen. Bij het hevig onweder, dat in den nacht van
23 op 21 boven verschillende streken van N. Holland ge
woed heeft, is te Lutje-Hoogcarspel eeue voor 3 jaren nieuw
gebouwde veeliouderswoning door den bliksem getroffen en
met een belendend perceel binnen korten tijd tot den grond
afgebrand.
Bijzonderheden. In den avond van den 21 is te Sche
veningen eeue duidelijke fata morgana (luchtspiegeling) en
vervolgens een prachtige zeebrand waargenomen.
kerk een man langer dan een uur geknield en met omhoog
geheven handen in gebeden verzonken. Het was de held
Balthasar Gerarls. Hij wilde de grootsche daad diei hij
voorhadniet ondernemenzonder eerst Gods hulp te hebben
ingeroepen. En zijn bede werd aangedrongen door de mar
telaren, wier herinneringsdag het was, en God verleende,
hun ten gevallezijn bijstanden den volgenden dag vol
bracht de edele held met Gods hulp zijn onvergetelijke en
allerlofwaardigste daad." Maar let welhet kan verkeeren.
De historische navorsehingen staan niet stilen alle helden
stukken kunnen dan niet altijd hun ouden roem handhaven.
Zoo ook met het Gode welgevallig heldenfeit van Balthasar
Gerarts. Ten minste de «edele held" schijnt veel gevaar te
loopendat hem de martelaarskroon hoe dan ook met
bloed bevlekt dat hem ook die van het hoofd gerukt
worde. Wij zijn niet in de gelegenheid het document
waaruit dit blijken zalzelf te raadplegenveelmin net ter
kennisse te brengen van den belangstellenden lezer. Doch
een man van gezagde hoogleeraar if ruin te Leiden in zijn
allerbelangrijkst opstel over de Gorcumsche martelaren (a)
noemt hem thans kortweg «een verachtelijken booswicht en
beroept zich daarbij op een dezer dagen teruggevonden en
in Nyhoff's bijdragen (b) opgenomen brief van den moordenaar
zeiven, welke brief hem bepaaldelijk zoo zegt hij «als
misdadiger en geenzin3 als geloofsheld doet kennen.
Deze verandering van historische beschouwing zij in ieder
geval der algemeene aandacht aanbevolen.
D. J
(a) Zie art. De Gorcumsche martelaren van prof. Fruin in
//de GidsMei 1865bl. 335. Bij de lezing van dit
stuk is weder de wensch bij ons levendig gewordendat
ook openbaar mogt worden gemaakt bet verhaal omtrent
den Alkmaarschen Pastoor Eiland Dirksz. van Ik aterland
zoo gemeld wordt in 1573 naar de gewoonte
dier weinig zachtzinnige tijden op gewelddadige wijze
om 't leven gebragt. Yolgens den heer Alberdingk Thym,
die volmaakt goed ingelicht kan zijn en zich gewis ook
hier niet aan eene ligtvaardige uitspraak zal wagen be
rust //een relaas van de bizonderheden" dezer gebeurtenis
bij den tegenwoordigen Deken te dezer stede.
Wij noodigen aizoo bij dezen hem, wien daarover de
beschikking mogt toekomen, eerbiedig en beleefdelijk uit
dit vermoedelijk belangwekkend verbaal niet langer den
historici te onthouden.
(4) N. R. III. 312.
Z. van Gerrit Ruiter en Agatha Molenaar. Ber-
nardus Franciscus JohannesZ. van Bernard Carl
Bergmannen Josephina Antonetta Dorothea Arck.
Ernest, Z." van Jacobus Johannes Schrieke en Adnana
Roelandiua Geerling.
21Mei. Franciscus JohannesZ. van Johannes Jacobus Groot*
hoff en Maria Margaretha Jagtman.
23 a Johanna, D. van Hieronimns Everout en Elisabeth
Hojreboom. Jacob Cornells t Z. van Aris Koning
en Trijntje van der Wissel.
25 a Leendert, Z. van Joseph Pieters en Neeltje de Rover.
26 Geertje, D. van Coenraad Gotfried Toorenburg en
Antje Sclireuder.
OVERLEDEN.
19 Mei. Johannes van Latum, 59 j.
20 TrijntjeD. van Jan Prins en Aalje Koeman4 m.
21 a Petrus NicolaasZ. van Reinerius Nioolaas Brouwer
en Maria Erancisca Bibo, 5 m.
22 h Jannetje Catharina1). van Dirk de Wit en Anna
Bloem, 1 w. Albertus Gerardus, Z. van Johannes
Gerardus Ipenburg en Maria Alida Eistrod, 10 w
Hannes Pieter Kamp, 22 j„ overleden te Arnhem.
23 a Johanna, D. van Arie Smorenberg en Johanna for-
tuin, bijna 4 w. Johannes Julius, Z. van Hendrik
Meijer en Anthonia Jacoba Scharleman 11 w.
Wouterijnlje, D. van Abraham Johan van den Berg
en Jannetje Kips, 1 j. en 6 m. Antje Kars,
eclitgen. van Anthonij Franciscus van Castel, 5b j.
26 v Jan, Z. van Jan Kleijmeer en Margaretha Vuuring,
VEILING VAN VASTE GWEBEREN.
26 Mei.
Door den Notaris S. A. DE LANGE.
Winkelhuis, Oz. Achterdam C 424.
Strijkgeld f 17, K. Zegers
(Afslag 2 Juni.)
1750.-
Vrijdag avond hield de heer Cohen Stuart in het locaal
Harmonica weder eene allerbelangrijkste voordracht over ver
schillende wenschelijke verbeteringen en ondernemingen tot
bevordering vao den bloei en de ontwikkeling dezer stad.
Het korte tijdsbestek veroorlooft ons niet om daarvan reeds
nu een omstandig verslag te leverenzoodat wij onze lezers
naar het volgende nummer moeten verwijzen.
Tot secretaris der commissie van beheer over het huis van
arrest en het huis van verbetering en opvoeding is benoemd
de heer Mr. N. H. de Lange.
ARRRNDISSEMENTS RECHTBANK,
Zitting van 9 Mei.
1. P. D„ te Broek op Langedijk, misbruik van vertrouwen,
vrijgesproken.
2. a D. K., b M. A., te Koog op Texela 2 eenvoudige
diefstallen en b 1 eenvoudige diefstal, a 6 weken en b 14
da»en eenzame opsluiting en hoofdelijk in de kosten.
■j T. F., laatst te Kolhorndiefstal als loonbediende
gepleegd met oordeel des onderscheids2 maanden eenzame
opsluiting en de kosten.
1. E. P., vrouw van J. P. H., te Alkmaar, eenvoudige diefstal
en medeplichtigheid aan eenvoudigen diefstal6 maanden r
zame opsluiting en de kosten.
Zitting van 16 Mei.
1. R. V., te Sehoorl, misbruik van vertrouwen, vrijgesproken.
2. J. Z., te Sehoorl, aansteken van vuren in de velden
op minder dan 100 ellen afstands van beplantingen, gepleegd
met oordeel des onderscheids50 boete met subsidiaire
gevangenisstraf, bij wanbetaling binnen 2 maanden, van 7
dagen en de kosten.
3. M. W. R., vrouw van J. K. C., te Helder, mishandeling
van 2 personenmet aanneming van verzachtende omstan
digheden 3 weken gevangenisstraf en de kosten.
4. A. S„ te Sehoorl, diefstal als loonbediende, met aan
nemingals boven3 maanden eenzame opsluitingen de kosten.
5. S. B„ te Helder, mishandeling van een op post staanden
schildwacht, 15 dagen eenzame opsluiting en de kosten.
In bet laatste nummer dezer courant komt een artikel
voor ter bestrijding van eenige beschouwingen over de dood
straf medegedeeld ttoor de Noord-Hollaudsche courantt 'de
Tijd." Dit artikel verdient allezins overweging, omdat
inderdaad men moge het betreuren of niet de moor
denaar uit staatkundige of godsdienstige dweeperijzoo hjj
het schavot betreedt, alligt althans meer dan zoo hem
het leven gespaard blijft in deoogen van velen een soort
van martelaar wordt. Ook zijn de voorbeelden van martelaren
moorddadiger-gedachtenis, waarop de schrijver zich ten bewijze
dezer stelling beroept, zoo ons voorkomt, met juistheid
i gekozen. Het ligt dan ook volstrekt niet in ons plan tegen
dat artikel als zoodanigals anti-doodstraffelijk betoog eenige
bedenking m 't midden te brengen. Wij vragen alleen ver
gunning op een punt van meer zuiver historisch belang de
aandacht te vestigen. In bedoeld stuk wordt de moordenaar
van Prins Willem I nog bepaald beschouwd als een dweeper.
Er wordt herinnerd aan de woorden van den heer Bakhuizen
van den Brink: «Hij had al de overtuiging van den dweeper,
al de eerzucht van een martelaar." Dit is dan ook zoo
wij meenen tot nu toe de algemeene zienswijzebepaald
ook der latere historici geweest. Men hield hem voor een
fanaticus. Men ging zelfs verder. Hooren wij wat b. v.
de schrijver van de geschiedenis der Gorcumsche martelaren,
Estius verhaalt. «Op den 12m verjaardag van de marteling der
I Gorcumsche martelarenin 1584zag men te Delft in de
KANTONGERECHT.
Zitting 22 Mei.
1. K. B.; J. G.; H. G. en A. de G., te Egmond aan Zee,
gezamenlijk maken van nachtgerucht, ieder 2 dagen gevan
genisstraf en solidair in de kosten.
2. A. A., te Alkmaar, zonder verlof afwezig blijven bp de
dienstverrigtingen der spuit bij den brand aan den Singel,
tussclien de Geester- en Texelsche poortenf 1 boete en de
kostenmet subsidiaire gevangenisstraf van 1 dag.
3. P. K. en 4. J. v. d. H-, beide; té Alkmaar, als No. 2.
5. J. v. d. H.; 6. C. B.; 7. C, 8. J. N. A.; 9. J.
de B.; 10. H. v. D.: 11. D. A. B.; 12. G. S. en 13.
W. R.; alle te Alkmaar, als boven bij den brand aan de
Korte Nieuwesloot.
BURGERLIJKE STANB.
ONDERTROUWD.
26 Mei. Cornelis Franciscus Stadegaartte Alkmaar, en
Adriana Maria Rothuijste Brielle. Moses Har-
tog Nias, te Alkmaar, en Fannij Berlijn te Amster
dam. Adrianus Koeman te Alkmaar, en Trijntje
Bakker, te Heilo.
GETROUWD.
21 Mei. Arie de Jong en Antje Molenaar. Dirk Overtoom.
en Helena Peeters.
GEBOREN.
19Mei. Helena Klasina. D. van Johannes Leonard Klugt
en Catharina Blom. Johannes, Z. van Johannes
Koop en Catharina Schut.
20 Maria Jacoba D. van Ds. Hermanns de Boer en
Dina Petronella Bakker. Jacob Nicolaas Josephus,
Alkmaar 22 Mei. Aangevoerd 1 Koe f 112, 252 Kalveren
I f 30 a 762 Schapen 18 a 303 Lammeren 10 a 14
37 vette Varkens 40 a 48 ets. per NP.
26 Mei. Kleine Kaas (Hooi) 26.50, dito (Gras) 28,75,
commissie 24 50. middelbare (Hooi) f 25, dito (Gras) ƒ28 50,
laagste prijs f\3.75, aangevoerd 430 stapels, wegende 85332 NP.
27 Mei. Aangevoerd 2 Paarden f 80 a 1207 Koeijen
I 60 a 130215 Schapen t 16 a 24, 902 Lammeren f 9
a 15 10 Geiten f 6 a 9 98 magere Varkens f 8 a 16
184 Biggen 6 a 13 Boter per kop 62J. a 80 ets;
Broek in Waterland 18 Mei. Kleine Kaas f 25, aangevoerd
22 stapels, wegende 3532 NP.
Enkhuizen 24 Mei. Kleine Kaas f 20 a 26 aangevoerd.
28 stapels, wegende 7356 NP., Mosterdzaad f 15.50 a 15.75,
bruine Boonen f 14.50 a 15.
Haarlem 22 Mei. Roode Tarwe t 7.10, Witte dito f 6.75,
Haver f 3 25 a 3.50.
24 Mei. Kleine Kaas 25aangevoerd 104 stapels. Op
de eerste wekeiijksche veemarkt aangevoerd: 60 Rundereu,
ruim 800 Schapen en Lammeren, voorts_PaardenVarkens
en Biggen.
Hoorn 22 Mei. Aangevoerd 24 Kalveren, 2 Schapen en
1 Varken.
24 Mei. Kleine Kaas f 27 aangevoerd 120 stapels
wegende 25594 NP. TT
27 Mei. Aangevoerd 11 mud Gerst 5.75, 7 mud Haver
f 4.25, 18 mud bruine Boonen 15, 6 mud Erwten,
„raauwe 14, groene 11op monster verkocht 35 mud
Mosterdzaad ƒ15, 31 mud Karweizaad f 14, 35 Paarden
ƒ40 a 230, 71 Koeijen 115 a 275, 29 Kalveren f 3.50
a 14, 1130 Schapen 18 a 311220 Lammeren f St a 17,
514 Varkens 6.50 a 20, 9 Zeugen ƒ17 a 35713 Biggen
f 3 a 636 Bokken f 0.30 a 530 Geiten 0.40 a 9
220 Kippen 0.35 a 1.20, 18500 Kippeneijeren ƒ2.40 a
2.5012200 Eenden dito f 2.45 a 2.60 per 1002120
koppen Boter 60 a 68 ets. per kop.
Medemblik 24 Mei. Kleine Kaas f 25.50aangevoerd 88
stapels, wegende 20675 NP., Boter 1.18 per NP., Kip
peneijeren 2,30Eenden dito f 2.60 per 100.
Monnickendam 21 Mei. Kleine Kaas 25.50, aangevoerd
19 stapels, wegende 3957 NP.
Purmerende 23 Mei. Aangevoerd 444 Runderen, 164 vette
Kalveren 65 tot 85 ets. per NP.. 76 nuclit. dito ƒ6 a 12.
63 vette Varkens van 46 tot 50 ets. per NP., 15 magere
dito 17 a 26, 291 Biggen ƒ6.50 a 9, 2167 Schapen en
Lammeren. 14 Paarden, Kippeneijeren ƒ2.20, Eenden dito
2 55 per 100, Boter/0.95 a 1.10 per NP. kleine Kaas ƒ26.50,
middelbareƒ22.50, aangevoerd 192 stapels, wegende 43280 NP.
Schaaen 24 Mei. Aangevoerd 5 Paarden 30 a 12525
magere Gelde Koeijen ƒ80 a 150, 6 vette dito /140 a 220.
15 Melkkoeijen 70 a 130, 6 Vaarsen 40 a 90, 24 nucht.
Kalveren ƒ3 a 8, 230 Schapen (Overhouders) f 20la 3o
260 Melkschapen f 14 a 24, 4000 Lammeren a 18?5
Bokken en Geiten 1 a 5 16 magere Varkens f 12 a 25,
126 Bigaen 6 a 10, Konijnen 10 a 70dippen J5 a 70,
Eenden 30 a 75., Duiven 10 a 20 ets., Boter 70 a 75 <>vs-
per kop. Kaas 25 a 45 ets. per N.P., Kippeneijeren ƒ2.10
a 2.15 f Eenden dito f 2.40 a 2.50 per 100 stuks.
Schiedam 24 Mei. Moutwijn 9.25, Jenever 14.75.
Londen 22 Mei. Aangevoerd 4980 Runderen, 25380 Schapen
en Lammeren266 Kalveren en 341 Varkens. Beste soorten
25 Mei Aangevoerd 1140 Runderen, 11620 Schapen751
Kalveren'en 151 Varkens. Beste soorten 4.10, 6., 5.4en4.8,
//V V.V V >\t -< -V-<* V \'A", A/5 V. V -Ar-Cl 1
KEUSS
H. M. PLA S.
maar, 24 Mei lH6o.
