SiSilckclijksciic ticvichtcu.
Putte zijn ontslag had genomentoen het opvolgend
'conservatief Ministerie door de Kamer m de engte
werd gedreven en de ontbinding der Kamer voor-
stelde, was die ontbinding naar onze meening in-
derdaad de wegdie aan een constitutioneel Koning
door de omstandigheden zeiven werd aangewezen om
„bestendiging van richting" en „kracht van bestuur
te erlangen, om aan het volk de gelegenheid te ge
ven „van zijne wenschen te doen blijken." De Ko-
nino- wenschte dat het volk zou sprekendat he
vrijmoedig en duidelijk zou verklaren aan welke rich
ting het de voorkeur gaf.
Wij meenden te mogen verwachten, dat deNeder-
landsche kiezers zich op waardige wijze van die schoone
taak zouden kwijten. Want een schoone taak is het,
op de roepstem des Konings van zijn wenschen te
doen blijken. Bedenkt het welNederlandersi,dit
is een recht waarvoor uwe voorouders goed en blued
hebben veil gehad. Dankbaar en fier te gelijk moogt
ge u het hart voelen kloppen, dat ge uw stem kunt
doen hooren als een waarlijk vrij volk. Ziet om u
heen: hoevele volken missen dit recht, of bezitten
het althans slechts in schijn. En wal heeft men in
Nederland zien gebeuren 'f
In antwoord op de vraag des Konings aan zijn
volkwat zijn uwe wenschen 'r1 komt allen op en
doet mij uwe meening kennen, beijvert zich een ge-
heele partij om aan de kiezers dezen raad te geven
spreekt toch overeenkomstig den wensch des Ko
nings. Zijne Majesteit zou zoo gaarne zien dat uw
antwoord op zijn vraag zóó luidde en niet anders
Wij kennen zijn wensch. Die anders spreekt is des
Konings vriend niet. Zoo gij eerbied en liefde koes
tert voor uw Koningmoogt ge niet anders spreken
dan hem welbehagelijk is, geen andere vertegen
woordigers kiezen dan die hem welgevallig zijn.
De Koning vraagt de meening des volks en
een gansche partij zet zich aan het werk om de
meening des Konings te raden.
De Koning vraagt aan het volkwat begeert
gij? wat zijn uwe wenschen? en het volk sta
melt: wat wenscht Uwe Majesteit dat wij zullen
antwoorden
De Koning heeft tot het volk gesprokenhij heelt
begeerd dat het volk zou verklaren wat het wenschte.
Maar de leiders des volks dringen zich tusschen de
kiezers en fluisteren neen, schamen zich niet luide
te roepen: de Koning verlangt dat ge dit zult ant
woorden.
Maar antwoordt ons, gij die u zeiven hebt opge
worpen tot middelaars tusschen den Koning en ziji
volk, die u uitgeeft voor 's Konings makelaars: was
dan de vraag des Konings niet oprecht Jar
maar als dan de kiezers uw raad hebben opgevolgd,
heeft de Koning geen antwoord ontvangen op zijn
vraag. Hij verlangde te vernemen wat het volk
wenschte, en niet dat men zou trachten uit te vor-
schen wat z ij n wensch wasom dien als antwoord
op zijn vraag in de mond des volks te leggen.
Wij gaan zelfs verder. Indien het eens waar was,
dat de Koning op de een of andere wijze had te
kennen gegeven, welk antwoord hij gaarne van de
kiezers zou ontvangen, zou het ons, vrije Neder an
ders, dan betamen ons antwoord overeenkomstig dien
wens'ch des Konings in te richten? Zou dat flink,
mannelijk, plichtmatig gehandeld zijn? Neen, neen,
driemaal neen. Kiezers zijn geen hovelingen. Zij
mogen zich nimmer tot oogendienaars verlagen, maar
spreken en kiezen naar eigen overtuiging. Onze
Koning is geen Aziatisch despoot, dien men slechts
onder "siddering en beving mag naderen. Er moet
vertrouwen zijn tusschen den Koning en zijp. volk
tusschen Oranje en Nederland, en dat wederzijdsch
vertrouwen eischt vrijmoedigheid en oprechtheid. De
heer Groen heeft te recht gezegd: de Koning is wel
onschendbaar, maar niet onfeilbaar. Vraagt hij onze
meening, wij behooren die eerlijk uit te spreken,
zelfs al ware zij in strijd met de zijne. Die oprecht
heid heeft het Huis van Oranje aan ons verdiend.
Dit betaamt een vrij volk, waartoe onze eerste O-
ranje heeft getracht ons op te leiden. De ware
vriend des Konings zegt zijn meening naar eigen
overtuiging. De hoveling ziet den vorst naar de
oogenom daarin het antwoord te lezen dat hem
het meest welgevallig zal zijn.
Inderdaader waait hier een vreemde wind een
wind uit Pruisen. Zijt gij de verontwaardiging ver
geten Nederlanders, waarmee gij getuigen zgt ge
weest van de onbeschaamde wijze waarop men daar
heeft verkondigd, dat de kiezer bij de vervulling
zijner burgerplichten geen ander richtsnoer heeft te
volgen dan den wensch des Konings? Nu in Ne
derland dezelfde leer gepredikt wordt, hebben wij
van uwe verontwaardiging weinig bespeurd. Inte
gendeel, het komt ons voor dat ge die leer ganschehjk
niet onaannemelijk acht. Gij hebt op von Bismarck
gescholdenniettegenstaande hij zich beriep op den
Koning bij de gratie Godsen nu gij zeiven moet
spreken en stemmen weet ge niets beters te doen
dan te vragen: hoe wil de Koning dat ik stem? en
wenscht hij inderdaad dat ik het Ministerie steun?
Dat is onmannelijk gehandeld dat is het werk van
kruipende en vleiende hovelingen, maar niet van
vrije kiezers, die tot de vervulling van een ernstigen
plicht worden opgeroepenaan wie de behartiging
van 's lands belangen is opgedragen. Zoo iets
noemt men in Duitschland Hundedemuth. Moeten wij
er nu in onze taal ook een woord voor zoeken
Een parlementaire regeering is de vrucht van het
onderling overleg tusschen de Kroon en de v olksver-
tegenwoordigiug. Zal dit geen schijnmaar waarheid
zijn, dan behooren beide, Kroon en Vertegenwoor
diging, zelfstandig te zijn; dan mag vooral bij de
ke°uze der Volksvertegenwoordigers niet de vraag zijn
hoe denkt de Koning? maar: hoe denkt het volk
Merkwaardig is in dit opzicht een verklaring van
Dr. W. F. J. Nttyens, vooral ook omdat zij zoowel m
het orgaan der ministeriëele partij, het Dagblad van
's Gravenhageals in de Tijd, die zich uitgeeft voor
het orgaan der Katholieken, met blijkbare ingeno
menheid is overgenomen. Het Dagblad noemt hem
„een der geleerdste schrijvers van de geloovige Ka-
tholieke partij" en de Tijd „den uitstekenden geschied
schrijver en politieken denker," en Dr. Nuyens zelf
gedraagt zich als woordvoerder der Katholieken. De
schrijver stelt zich de vraag, vyien hij als kiezer zijn
stem moest geven. De oplossing is inderdaad al er-
éénvoudigst. 1W„
„Nu was het de vraag schrijft hij - ot dezelfde
leden voor de Tweede Kamer dienden herkozen te
worden
„Dit 'blijkt, mijns inziens, duidelijk uit des Konings
l>r jj].a ^Nuyens verklaart niets anders noodig te hebben
dan de proclamatie; hij tracht daaruit in verband met
de omstandigheden op te maken wat de wensch des
Konings is, en dan is ook zijn keuze bepaald. Zie
hier de slotsom zijner beschouwingen:
Dit beschouwde ik voor mij een bewijs dat de
Koning bestendiging in de richting tegen de motie
Keuchenius noodzakelijk oordeelde: eD ik rekende z. NI.
den meest bevoegden beoordeelaar."
Ziedaar de redeneering van een uitstekend geschied
schrijver en politieken denker. Zij is zoo eenvoudig,
dat zij ook zeer goed te gebruiken zou zijn voor per
sonen die geen aanspraak maken op den naam van
politieke denkers. Men vraagt slechts: wat wenscht
de Koning? en daarmee houdt al het politieke den
ken op. Al te vermoeiend voor de hersens is deze
manier dus niet. fï
„Het beginsel nu zegt Dr1 Nuyens verder
waaruit ik en mijne geestverwanten uitgaan is, dat
het gezag van goddelijken oorsprong is.' En in
een volgend artikel grondt hij zijn geheele leer op
de stelling: Willem III is Koning bij de gratie Gods.
Dat leert de Jonkerpartij in Pruisen ook, en op den
zelfden grond zijn Dr. Nuyens en anderen gewoon het
recht van Koning Philips en het onrecht der Neder-
landsclie rebellen van de 16de eeuw te bewijzen, tis
ons wel, maar ééne zaak is ons niet helder. Waarom
zijn de Katholieken nog altijd zoo ingenomen met
onze Grondweten verklaren zij dezer dagen nog
zoo plechtig dat zij die hebben helpen verdedigen en
uitvoeren tegen reactionaire aanslagen, die nu ge-
lukkig uit de wereld schijnen te zijn? En waartoe
dient eigenlijk de Tweede Kamer? Immers de Ko
ning benoemt de Ministers naar welgevallen; en als
de Kamer het niet eens is met de Ministers, ont
bindt hij haar, en zegt aan de kiezers welk soort
van leden hij wenschelijk acht. Men zieb.v. Pruisen.
Maar waartoe is die heele omhaal noodig? Men zij
consequent, en schafte de nuttelooze Kamer en de
evenzeer overbodige Grondwet af.^ De werking c ei
gratie Gods zal er te vrijer om zijn.
Mr. J. van Lennep schijnt ook zoo omtrent van de
zelfde meening; want zijn geheele „Woord aan zijn
medekiezers" strekt tot niets anders dan om aan te
toonen, welke soort van Kamerleden de Koning ver
langt. En daarmee is zeker de kwestie opge lost!
Aan de ernstige overweging der kiezers blijve de
vraag aanbevolen: waartoe zal deze leer ons brengen?
De krijgsraad aldaar heeft een bakker tot levenslangen
dwangarbeid' en een soldaat tot den kogel veroordeeld.
Demauneukloosters op Sicilië zijn nu alle opgeheven. Aan
de leden der bedelorden is verboden zich in monnlkengewaad.
te vertoonen, zijn aan ieder 30 fr. verstrekt om zich andere
kleeding aanteschaffen. Van de 24 vrouwenkloosters te
Palermo zijn nog slechts 7 over.
OOS»T KA It ïJIt
De Keizer heeft van de Koningin van Engeland een eigen-
handigeu brief van gelukwensching ontvangen met den mis-
ukten aanslag op zijn leven.
K pt. Palmer is weder in de achting van het publiek ge
rezen zoodat meer dan vroeger aan de schuld van Anton
Pust geloofd wordt.
Den 4 heeft Z. M. zich van Josephstadt naar Koniggratz
begeven eu ook de hoogten van Chium bezocht.
In den avond van den 8 kwam de Keizer te Weenen
terug waar hij aan het station werd opgewacht door de
aartshertogende ministersde leden van den gemeenteraad
en van de" kamer van koophandel der hoofdstad. De straten
welke Z. M. passeerde waren schitterend verlicht en eene
groote menigte begroette hem hartelijk.
Aan eene deputatie uit Szegedinwelke graaf Beak een
album kwam aanbieden, heeft deze gezegd dat de toestand
van Hongarije zeer hachelijk is zijnde zijn arbeid tot nu
toe vruchteloos geweesthij had de hoop evenwel nog niet
R «2 h B. A IS.
Terwijl de bouw van ijzeren schepen te Glasgow steeds
vooruit t»aat, vermindert die te Londen, zoodat te Green
wich en Dept ford 10000 arbeiders werkeloos zijn.
In Ierland wordeu tegen den winter militaire maatregelen
genomen met het oog op de feniaus.
In de week geëindigd 3 Nov. zijn slechts 2 runderen door
de veepest aangetastin alle plaatsen van Engeland en .Vallis
is liet houden van veemarkten weder toegestaan mits daar
in geene maand gevallen van typhus zijn voorgeval en en
19 mijlen in het rond geene besmette plaats is. lil plaatsen
waar 'buitenlaudsch vee wordt aangevoerd, zijn de markten
evenwel nog niet veroorloofd.
Door een" brand in het verblijf der giraffen in de dier
gaarde te Londen is eene schade van 550 p. st. aangericht.
Op 1 en 2 Nov. heeft op Bahama-eiianden een hevige
orkaan gewoed, waardoor vele menscheu zijn omgekomen
en in de" hoofdstad Npssau geen huis is blijven staan.
De post van gezant bji het Saksische Hof is opgeheven.
De Jamaiea-commissie heeft bekend gemaaktdat de ont
dekte feiten haar voldoenden grond hebben gegeven, om
eene aanklacht wegens moord intedienen legenden gewezen
gouverneur Eyre en andere personendie betrokken zijn ge
weest in de terechtstelling van den lieer Gordon.
gr Ik AMiMI.IK.
Den 7 is in een koffiehuis te Parijs een 40tal studenten
in hechtenis genomen en naar de gevangenis Mazas over
gebracht. Op 15 na zijn zij spoedig weder losgelaten Men
spreekt van een geheim genootschap. Zeker is het, dat bij
het hervatten der lessen van de medische faculteit op on
stuimige wijze het herstel gevraagd is van liet concours der
vervulling der medische leerstoelen. v
Prins Napoleon is te Parijs teruggekeerd en door den Kei
zer uiWenoodigd om deelteiiemen aan de werkzaamheden der
commissie voor de leger-orgauisatie. Ook 2 admiralen zijn
thans tot leden dier commissie benoemd.
Voor de onteigening van 31 perceelen te Parijs, ter ver-
hreeding van een gedeelte der Rue du Temple en tot ver
fraaiing van het plein le Chateau d'Eau wordt aan de eige
naars 14,571,282 en aan de huurders 7,12o,490 fr. betaald.
i T X IJK
De minister van oorlog heeft, in overeenstemming met
den minister van marineeene commissie van onderzoek
benoemd naar het gebeurde met de Principe Amedeo.
Het na den slag van Lissa in de haveu van Aneona ge
zonken pautserschip Affondatore is boven water georacht.
Den 28 Oct. heeft Garibaldi een brief aan de grieken
gericht, waarbij hij zijne levendige sympathie betuigt voor
hunnen strijd tegen de turken.
Den 'li Nov. heeft de Koning, op het S. Marcusplein
Venetie, het vaandel der stedelijke burgerwacht met de gou
den medalje versierd.
Op den dag zijner intrede heeft Z. M. daarvan per tele
graaf bericht gezonden aan Keizer Napoleon, die daa.op
langs denzelfden weg geantwoord heeft.
Den 14 is de Koning vertrokken tot het doen van eene
rondreis in de veuetiaansche provinciën.
Bij Kon. besluit is amnestie verleend aan de venetiaanscne
militairen, die wegens na den 6 Mei gepleegde desertie ver
oordeeld waren.
De inwoners van Trentein het, oostenrijksch gebleven
ltaiiaansch Tyrolhebben een adres van gelukwensching aan
de burgers van Venetie gezonden.
Te Palermo zijn wegens de gebeurtenissen in bept. in
hechtenis genomen de prinsen di Linguaglossadi Rammacca,
di S. Vicemo en diGalati, de baronnen di Colobna en Buiera
,je barones Zarbo Dr. Onojrio di Benedetto en msgr. cl Aquisto,
aartsbisschop van Morreale.
Alle officieren en 31 onderofficieren van het uit Italianen
bestaan hebbend regiment Sigismund No. 45, blijven op hun
verlangen in oostenrijksche dienst.
De Kroonprins van Saksen heeft den 31 Oct. een harte
lijk schrijven gericht aan den gemeenteraad van Weenen,
wegens het broederlijk onthaal der Saksische troepen en de
liefderijke verpleging der gekwetsten.
fin. Anselmus v. Rothschild te Frankfort heeft zich als oos-
tenrijksch onderdaan doen uaturaliseeren met het burger
recht te- Weenen.
De heer v. Beust is benoemd tot minister van het tLuis
dps Keizers.
Oo 30 Juni bedroeg de schuld 2.831.211.195 fl., waarvan
aflosbaar 1.034.122.128, niet aflosbaar 1.7'97 089.0651, rente-
draoeud 2.517.847.528 en niet rentedragend 313.3bd.bOa.
Ter° voldoening der renten is jaarlijks 125 473.744 li. noodig.
Van 31 Dec. '65 tot 30 Juni '66 is de schuld toegenomen
met 234.831.693 fl.
I" It H II S K X.
Den 12 is de zitting van het Huis der Afgevaardigden
heropend eu de begrootiug voor 1867 ingediend an de
gevraagde en toegestane leeuing is nog geen gebruik ge
maakt. In de schatkist zijn 27i miljoen th. gedeponeerd.
De inkomsten van 1866 bedragen met de oorlogscoutribu-
tiën 168.804.000 th. (d. i. 7.210.000 boven de raming); van
laatstbedoeld bedrag zal 2.400.000 th. besteed worden tot
verhooging van de traetementen der ambtenaren eu onder
wijzers en de soldij der militairen.
Ook in Hannover, Keurhessen en Nassau is de wet op
de militaire dienstplichtigheid afgekondigd.
It, II Üi L. X X 1».
Den 9 is liet huwelijk van den troonopvolger met de
deensche prinses üagmar voltrokken. Aan alle veroordeel
den heeft de Keizer vermindering van straf verleend ook
zijn de achterstallige belastingen kwijtgescholden.
De servituten dieop grond van oude feodale rechten
op 450 plaatsen van Polen rusten zijn bij Ketz. besluit op
geheven. De Staat eischt geene schadevergoeding maar
deze moet wel aan particuliere grondbezitters betaald worden.
Als daaraan voldaan is worden 40000 stedelingen eu land
bouwers grondbezitters.
SI,EKSWIJK-1I»L#TEIN.
In den avond van den 10 is de chef-de-bureau bij de
sleeswijk-holsteinsche hoofdadministratie v. Appen te Kiel
door eeltige beschonken lieden in liet, water geworpen en aan
de gevolgen daarvan overleden.
T I K it IJ li. -
Vorst, Michael van Servieaangemoedigd door de be
langrijke concessiën, door den Sultan aan Vorst Karei van
Hou manie verleend, heeft een hooggeplaatst beambte naar
Koustautiuopei gezonden om de ontheffing van zijn land van
de turksche bezetting aantevragen. Naar Weenen eu ie-
tersburg zijn diplomatieke ageuten vertrokken tot bcvoide-
ring van dit verlangen. r
Candia Bij het, hardnekkig gevecht te Vafe (Vnssa)
stonden tegenover 15000 turken en egyptenaren slechts 1000
christenen die vervolgens op Sfakia en in de versterkte
positie van Askyla zijn teruggetrokken en den 27 Uct. üe
wapenen hebben uedergelegd. Mustapha-bassa heelt de boot
den en vreemdelingen vergund te vertrekken en voor het
overige eene amnestie afgekondigd.
V 8<:K K K O K STAT RN
Alleen in Maryland en Deleware hebben de conservatie
ven de bovenhand behouden. In Nieuw-York en Nieuw-
Jersey, die veel meer leden afvaardigen, hebben de radica
len, even als in alle andere Staten, gezegevierd.
De gouverneur van Zuid Carolina heelt geweigerd het
aannemen van liet amendement op de constitutie aan de
Wetg. Vergadering aantebevelen. Uok de gouverneur van
Georgia heeft zich tegen de aanneming verklaard.
De minister Seward heeft eene nota aan den engelschen
cezant, sericht, inhoudende, dat de misdrijven der femans
in Canada, van zuiver staatkundigen aard zijnde,
voor eene amnestie opleveren. Hij voegt er bij, dat hij
deze meening aangeeft, omdat de europeescl.e gouvernemen
ten tijdens den zuidelijken opstand betztlfde hadden aan-
De commissarissen van politie te Baltimore, die de lijsten
der stemgerechtigden vervalscht haddenzijn door andere
De genl. Sherman vertrekt r.aar het hoofdkwartier van
Juarez in Mexico.
De heer Peabody heeft na zijnen terugkeer in America
150.000 d. geschonken aan het collegie llavard tot oprich
ting van een muzeüm en eene leerstoel voor americaansche
oudheden en e'hnologie, eene gelijke som aan het collegie
van Vale, 6000 d. voor de oprichting eener boekerij te
Georgetown en 500.000 d. aan het naar hem genoemd collegie
te Baltimore, terwijl hij te Georgetown eene pachtige kerk
heeft doen bouwen voor de rechtzinnige congregatie waar
toe zijne moeder behoorde.
De' heer Stewart te Nieuw-York heeft 1 miljoen d. be
stemd tot het houwen van woningen, welke voor matigen
nriis aan lieden der mindere klasse verhuurd zullen worden,
en welker opbrengt steeds moet strekken tot aanbouw van
nieuwe woningen. Men schat het. vermogen van dezen heer,
die arm in America kwam op 100 miljoen.
Op 1 Dec. zullen 3 jachten van Nieuw-York een zeil
wedstrijd aanvaarden naar Cowes op het el!and„„n15V
Ieder der 3 eigenaars heeft, een inzet gedaan van 30 Ut)U d.
De Wetgeving van Mississippi heeft een besluit genomen,
waarbij de onmiddelijke invrijheidstelling of de afdoening van
het rechtsgeding van Jefferson Bams geeischt wordt, die
zónder machtiging van de bevoegde rechterlijke overheid eu
dus in strijd met de wetten, nu reeds 18 maanden gevan
gen gehouden is. Zij heeft bekwame pleitbezorgers naar
