ALKMAARSCHE COURANT j\°. 48. Achtenzestigste J aargang. Zondag 2 December. ©fficiccl (öcbccltc. Tot 1 Januarij 1867 blijft de geldleening van f 45000, ten behoeve der gemeente Alkmaar, tegen 5°/» 's jaarsmat aandeelen van f 1000 of f 500, opengesteld. Teeltenen ties tijds. &öUckclijkschc ticvichtcu. Deze Courant, wordt, wekelijks uitgegeven en is verkrijg baar op Zondag morgentusschen 8 en 9 ure. Prijs per jaar f 3,40, enkele Nos. 7 Cents, tranco per post, f 4,—. Brieven franco aan de Uitgevers KERM'. COSTER ZOON. De Advertentiën kosten van 5 regels 0,75, voor elke regel meer 15 Cents, behalve 35 Cents zegelrecht voor elke plaatsing. Zij worden uiterlijk aangenomen tot Zaturdag namiddag 1 uuringezonden berichten een dag vroeger. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter kennis van de belanghebbenden Dat. een suppletoir kohier der directe belasting en eender hondenbelastingbeide over de dienst van 1866den 20 November door hen voorloopig is vastgesteld en gedureude 14 dagen na heden ter secretarie der gemeente voor een ieder ter inzage is nedergelegd. Burgemeester en IVethouders voornoemd. AlkmaarA. MACLAINE PONT. den 24 Nov. 1866. Oe Secretaris SPANJAARDT. De onderstaande personen worden verzocht zich binnen de eerstvolnende acht dagen ier gemeente-secretarie aantpmelrien JORAN HENDRIK YOLMER, HENDRIK KR1JNS, P. J. van den MUIJSENBERG, G. DEKKER, gepaspor- te'erd O. I. soldaat; CORNELIA van der WEIJDEN laatste woonplaats LeydenTEUNIS DIRK BRUIN, 1. w. Helder; BERNARDUS van BOMMEL, 1. w. Mille. a. //Wat beduiden de teekeneu des tijds? Is het ebbe of vloed Gaan wij achter- of vooruit, Met deze woorden begon Hansen in 1855 zijn //Teekenen des tijds," zoo hebben dezer dagen gewis veleu in den lande gevraagd en zoo vragen wij met, hen. //Een nieuw tijdvak is voor de geschiedenis van ons con stitutioneel leven geopend", verzekert het Dagblad van Zuid holland en 's Gravenhaye, en het, schetst het nieuwe tijdvak als monarchaal-oonstilutioneel." Die naam is niet zonder beteekeuis. Is men in Nederland constitutioneel, dan is men daardoor ook reeds monarchaal, vermits onze Grond wet, de constitutioneele monarchie als regeeringsvorm voor ons land vaststelt. Die zich in ons land alzoo naar de constitutie noemt is monarchaal monarchaal in den ziu der Grondwet, dat is: niet onbeperkt of absoluut monar chaal, maar beperkt of constitutioneel monarchaal hij hul digt het souvereme Koningschap beperkl door een consti tutie. Wie zich dus niet alleen constitutioneelmaar mn- narchaal-constituiioneel noemt, schijnt iels meer te verlan gen dan de Grondwet voorschrijft hij schijnt het monar chale karakter van onzen grondwettigen regeeringsvorm iets te flauw te vinden, en noemt zich monarchaal-corislitulio- neeldat is iets meer, iets sterker monarchaal dan de con stitutie bepaalt. De richting der monarchaal-constitutioneele partij is vol gens het Dagblad tevens de //nationale" richting de lang door misleiding en bet. gebruik van bedriegelijke leuzen on derdrukte, doch thans krachtig geopenbaarde geest des volks. Het volk is het dus volgens het, Dagblad geheel eens met de monarchaal-constitutioneele partij, het wenseht niets liever dan het tegenwoordig Ministerie te behouden en te ondersteunen; en wanneer dit hier of daar uit de verkiezingen no"- niet duidelijk genoeg blijkt, is liet alleen te wijten aan de misleiding der liberalen neen //radicalen", die allen te "enstauders van Oranje zijn en den ondergang van het land beoogen om zich zeiven te verrijken. Maar wij zijn het van het, Dagblad reeds gewoondat het alle mooie namen eu schoone leuzen voor zich in beslag neemt, en zijn tegenstanders gewoonlijk met zoodanige ver siert die hier te recht of ten onrechte verdacht, zijn. Ook volgens de Tijd hebben de liberalen reeds lang hel recht op dien naam verloren Radicalen moeten ze heeten. Daarom mag men ook de Katholieken niet beschuldigen dat zij van de liberalen zijn afgevallen. Daar komt de Tijd tegen op: »de Katholieken zijn niet van de liberalen, maar de liberalen zijn v n zich zeiven afgevallen." Zij steun den Thorbecke, ook nog voor weinige maanden, toen hij ten tweeden male Minister was //om zijn konservatieve prak tijk." Men bedenke, //dat de tegenwoordige kouserva- tic-en de eigenlijke liberalen zijn." Zoo spreekt de Tijd. Aardig, niet, waar? Neen, niet aardig, omdat het niet oorspronkelijk is. De geheele redenee ring is slechts eeD navolging van die van den baron van Zuylen van Nyevelt Aan dezen Nederlandscheu staatsman komt. de eer toe, het eerst tegen de beschuldiging, dat hij zijn partij had verlaten en zijn beginselen had verloochend, zicli op liet standpunt geplaatst te hebben van den jongen in de schuit, die verbaasd uitroept,: ik lig stil, maar de hoornen en de koeien en de menschen aan den wal gaan vooruit Wel mogen wij vragen waar gaan wij heen Wat brengt ons het nieuwe tijdvak? Noemt het Dagblad de regeeringspartij constitutioneel met een monarchaal iintje, dat wat, meer dan constitutioneel is dat op zich zelf en huiten de Grondwet schijnt te staan, wij hebben reeds gezien, hoe //een der geleerdste schrijvers van de geloovigi Katholieke partij," die tevens //uitstekend geschied schrijver en politiek denker" is, het Koningschap hij de gratie Gods volgens Pruisische opvatting huldigt, hoe M'. J. van hennep tot, inlichting van de kiezers niets anders noodig acht dan de begeerte van Zijn Majesteit, uit te vorschen en meer eu meer zien wij de Tijd de leer van de Goddelijke genade ontwikkelen tegenover ons Nederlaudsch grondwettig Kuuing- schap. Die leer was hier langzamerhand op den achtergrond geraakt, maar de Tijd acht. het noodig haar weer ingang te doen vinden en krachtig te doen heerschen zooals vroe o-er.— Zooals vroeger? vraagt gij, en gij pijnigt, uw geheu gen om u toch te herinneren, wanneer die leer hier laatste lijk heeft gebloeid. Gij vreest dat ge naar de middeleeuwen zult verplaatst worden, althans naar een tijdvak vóór 1581 want gij meent dat na de afzwering van Graaf Philips, //om dat, de onderzaten van God niet. geschapen ziju ten behoev van den Vorst maar de Vorst om den wil der onderd inen" de thans weer gevierde leer in Nederland niet inheemse!) heeft kunnen zijn. Gedurende de Republiek althans heeft zij zich bezwaarlijk weer kuuueii vestigen Bodewijk was te veel Koning bij de gratie van zijn broeder Napoleon. Keizer der Pranschen om plaats Ie laten voor de gratie Gods, en van 1810 tot 1813 kwam het gezag al te zeer rechtstreeks uit Parijs dan dat het Nederlandsche volk had kunnen ge- looven dat het //van boven" kwam en van Goddelyken oor sprong was. Maar in 1813? //In 1813 leert, de Tijd van 23 Nov. 11. leefden onze bevolkingen nog in de ware leer dat alle magt van God komt." Waar drommel kwam die ware leer zoo in eens van daan durven wij vragen. In 1581 was zij zeer bepaald en plechtig verloochend, en na dien tijd heeft ze hier onmogelijk weer ingaug kunnen vinden. Hoe kon dan ons volk in 1813 nog leven in de ware leer van het Ko ningschap bij de gratie Gods Ziedaar wat wij gaarne op gehelderd weuschten te zien. 't, Komt ons voor dat de zaak inderdaad die moeite wel eenigermate verdient, Wel hebben wij hooren verhalen, dat ons geteisterd en geplaagd volk in 1813 niets sterker verlangde dan rust eu verademing, dat het den Koning voor alles liet zorgen eu hem een onbepaald vertrouwen schonk, maar liever zelf niet medewerkte, dat het, volk zich zelf onmondig verklaarde en niet de minste deelneming en belangstelling toonde in de regeling van den nieuwen staat, dat de mislukte pogin gen tot zelfbestuur van 1795 tot 1806 en de daarop ge volgde Eransche centralisatie aan de natie het, geloof aan eigen kracht had ontnomen eu haar aan eigen inspanning en werkzaamheid had ontwend, dat zij daarom liet geheele bestuur met blind vertrouwen overliet aan IVillem I, hem den Vader des Vaderlands, den g e 1 i e f d e den geëerbiedigde, Europa's Salomo noemdemaar later, t,oen de zon des voorspoeds was ondergegaan zeer ten nrechte ook hein alleen de schuld gaf van alle rampen die ons vaderland hebben getroffen. Met zulk een voorstelling bbeu wij ons kunnen vereenigen maar dat. ons volk in 1813 nog leefde in de ware leer dat alle macht van God komt, althans in de beteekeuis die men thans aan die leer wii geven, om haar toe te passen op de staatsrechtelijke vraag stukken die tegenwoordig aan de orde van den dag zijn neen, dat wisten we niet., en dat zullen we weigeren te gelooven zoolang het ons niet deugdelijk wordt bewezen. Wij hebben tot nog toe gemeend dat de denkwijze van ons volk omtrent, de betrekking tusschen Nederland eu Oranje volkomen juist was uitgedrukt in deze woorden van den Ge- neraal-Majuor Knoop: /'Wat men ons verkondigt van het goddelijk regt der vorsten, dat. begrijpen wij niet. Maar wat wij wel begrijpen isdat een stamhuis zulke groote, uit stekende, langdurige diensten aan een volk kan bewijzen, dat het. daardoor dit volk met den sterken baud der dank baarheid aan zich verbindt,, zoodat het, als het ware, niet anders dan natuurlijk en regtmatig wordt, de hoofden van dat volk zooveel mogelijk uit dat stamhuis te kiezen. Zie daar, naar ons inzien, wat bij ons den hechtsten grondslag uitmaakt, waarop het huis van Oranje zijne aanspraken op de oppermagt kan vestigen. Die aanspraken moeten zich nooit gronden op een in nevelen en duisternis gehuld god delijk regt, altijd stuitend vooreen volk als het onze, dat gezond verstand heeft, gevoel van eigenwaarde en afkeer van kueehtelijke onderwerping; maar die aanspraken moeten gegrond zijn op de vele diensten die het huis van Oranje den lande heeft, bewezen, op den luister, dien de groote daden der leden van dat huis op ons hebben doen afstralen, op de eeuwenlange verbinding van Nêerlands geschiedenis met die der Oranje's, van Nêerlands welzijn en roem met, het, welzijn en den roem van dien vorstenstam." Zoover, maar niet. ver Ier, ging steeds naar onze meening de overgroote meerderheid onzer landgenooten. Zoo ver gingen de woordvoerders der Katholieken niet altijd. 1) heer Alberdingk Tbyrn h. v. heeft zich altijd verzet tegen het in verband brengen van de vroegere geschiedenis des lands onder de stadhouders uit het Huis van Oranje met ons te, genwoordttr Koningschap onder vorsten uit hetzelfde Huis, Nog in 1863 (f) meende hijdat het wijzen op de handen tusschen Neerland eu Oranje vóór 1813 //slechts leiden kon tot, verzwakking van de betrekkingen tusschen Vorst en Volk, die de Grondwet heiligt en waarin wij ons gelukkig gevoe len." Hij herinni-rt, hoe in 't bijzonder Amsterdam zich steeds deed en nog doel kennen door zeker //overwicht, van liet, liberaal-aristokratiesch element," hoe in hare//muurkroon de liberaal-aristocratische diamant de andere steenen vrij sterk overschit.tert en hoe het //Patriciaat, van Regenten eu kooplieden" steeds gedurende de Republiek een heilzaam tegenwicht bood aan de «monarchistiesch-democratische" richting, waarin de Stadhouders zich somtijds met het la gere volk schenen te vereenigenen aan de leer van »de predikanten der Staatskerk die uit de monarchistische geschiedenis der Herderkoningender Godsregeerir.g en der Koningen van Israël weinig sympathie voor de Amster- damsche Vroedschap putten." Hij wijst hij herhaling op dien liberaal-arisloeralisohenop dien min of meer republtkein- scheu zindien Amsterdam nooit heeft, verloochend, althans /-als het zijn ordelijken gang ging, niet gestoord door eeni- gen volkswaan van den dag." Hi; geeft, toe, dat Amsterdam i> 1813, //een oogenhhk door de gelukkige omkeering mede- gesleept, verademend van den druk zich zonder voorwaarden in de geopende armen van den Souvereiuen Vorsf zofl ge stort hebben, ook al hadde hij de politieke fout begaan (waarvoor zijne wijsheid hem behoed heeft) niet, terstond eene kouslilutie te heioven en aan te bieden. Maar in zulk een oogeublik gaat hij voort -- zofl men Amsterdam zelfs grootere gedachteloosheid ten goede moeten honden. Men was builen zich zelve; men vergat al het verledenemen putte zich uit in overdreven betuigingen ten opzichte van den aanstaanden Koning, om daarmede zoo mogelijk de herinnering uit te wisschen van de plechtige aanbieding der stads sletilcleu aan Keier Napoleon, voor weinige maanden geleden. In één woord Amsterdam was een oogeublik Oranjeklant in den huitensporigslrn zin, en zofl de ppn ge haald hebben door zijn geheel verleden, meten benevens de rechten en vrijheden hij de Konstituties van de laatste jareu der XVIII- Eeuw veroverd en bedongen." Wat Amsterdam zich in 1813 veroorloofde, en in de op gewondenheid van het oogenblik mocht veroorloven daarvoor heeft, hei zich echter later gewacht, en behoorde het zich volgens den heer Thijm ook tneer gewacht te hebben in 1863, toen het de bevrijding der Eransche overheersching herdacht. Alberdingk Thijm heeft zich in 1863 geërgerd aan den kreet Oranje-bovendie steeds de leuze der //Oranje-partijschap tegenover de liberale richting" wasaan het dragen der oranje-kokarde, als //voor gewone burgers, als openbaring van hun nationaliteitsbesefhoogst ongepast, of men moet er een protest tegen de Grondwet meê willen aanduiden," aan het Oranje hoven «op den Damvoor het oude Asnster- iamsclie Stadhuis (thands Paleis)," als //eene verloochening van Amsterdams verleden en eene overdrijving van de ge zindheid der meerderheid harer burgers." Tot verschoouing weet hij alleen aan te voeren dat de Amsterdamsche burgers en de Amsterdamsche regeering hebben gehandeld «zonder argh of listmaar hij acht toch //eene waarschuwing voor 't vervolg" niet overbodig. Was dat. een voorgevoel van de dingen die in 1866 zouden geschieden De man, die zich in 1863 genoopt gevoelde aldus te protesteerentoen naar onze meening het Oranje-boven met geen mogelijkheid als partijleus kon aangemerkt worden, en dit, karakter ook inderdaad nergens heeft gehad, die «een sterk dynastiek gevoel" in den Koning eerbiedigde, maar toch daarbij verklaarde: //de Koning heeft andere herinne ringen, een ander zelfgevoel, dan elk verschillend volksdeel heeft en het volksdeel moet niet meenen den Koning te vereeren door een loutere echo te wezen van de koninklijke gedachten hoe moet hij te moede zijn nu «een der geleerdste schrij vers van de geloovige Katholieke partij," tevens «uitstekend geschiedschrijver en politiek denker" de kiezers vermaant alleen 's Koniugs proclamatie te lezen daaruit 's Kouing3 bedoeling op te maken, en overeenkomstig die bedoeling, als van //den meest bevoegden beoordeelaar," te stemmen Hoe moet, Inj te moede zijn nu hij de kiezers onder den kreet Oranje-boven tegen de //liberale factie" naar de stem bus ziet drijven ook //zonder argh of list"? Wat moet hij van de beoefening van onze geschiedenis, en van de Amsterdamsche in 't bijzonder denken nu hij in de Tijd leest: in 1813 leefden onze bevolkingen nog in de ware leer dat alle magt van God komt Moet hij niet geloovendat «de ordelijke gang" in ons vaderland, en te Amsterdam in 't bijzonder, is //gestoord door eenigen volkswaan van den da g"? Zal hij ook nu niet //een weinig Amsterdamsche kritiek" leveren, en een tweede, ernstiger //waarschuwing voor 't ver volg" in 't licht, geven Zal hij althans niet vurig met ons bidden, dat deze //volkswaan van den dag" spoedig moge voorbijtrekken en dat Nederland, Amsterdam ia 't bijzonder, weer «zijn or delijken gang" moge gaan (f) Een weinig Amst.prdamsche kritiek hij gelegenheid der nationale feestvieringen door J. A. Alberdingk Thym. KlCIUiA. Het leger heeft bij den jongst,en oorlog 2865 manschap pen verloren, waaronder 47 gesneuvelde en 111 gekwetste officieren. B E 1/E.I K. De heer Gillardredacteur van le Grelotaangeklaagd wegens liet hoouen van vreemde souvereiuen in het nummer van 21 Juniis door het hof van Brabant vrijgesproken. De staatsspoorwegen hebben in 1865 opgebracht 25600 fr. per kilometer, dat, is 600 per k.m. meer dan in 1864. Het zuiver overschot, ging dat van het vorige jaar met 500,000 fr. te boven. De kosten van exploitatie bedroegen 51 p.et. van den outvang. De beroemde violoncellist Fr.Servais is te Hal overleden' Zijn lijk werd den 29volgens het algemeen verlangen op kosten der gemeente, begraven. Daartoe waren vele voor name artisieu uit Londen .Parijs en Keulen overgekomen. K I, A O Het gepantserd Kanaal-eskader, beslaande uit 9 schepen, is gedurende de jongste stormen 32 dagen buitengaats ge weest en heeft bewezen dat de geharnaste vaartuigen even zeevaardig en vlug van beweging zijn als de gewone. In de week geëindigd 17 Nov. zijn slechts 2 runderen door de veepest aangetast. Den 23 zijn te Dnblin Limerick en Cork weder gewa pende feuians in hechtenis genomen, alsmede een americaan die in het bezit, was van eene aanzienlijke som gelds. Aan den policie-agent die James Stephens, welke weer uit America teruggekeerd schijnt te ziju gevangen neemt wordt. 1000 uitgeloofd. Op bevel der regeering zullen 3 regimenten in- fauterie naar Ierland vertrekken. De rechtbank te Toronto, in Canada, heeft op nieuw 2 fentans ter dood veroordeeld. Mazzini heeft aan de Daily-Telegraph geschreven, dat de aan hem toegeschreven proclamatie aan de romeinen een verzouuen stuk is. De stad Londen telt mper schotten dan Edinhurgmeer ieren dan Dublin meer eatholieken dan Rome en meer joden dan geheel Palestina. Het hoofd der londensche polioie heeft geweigerd om te zorgen voor het handhaven der orde bij de groote demon stratie van handwerkslieden op 3 Dec. De commissie ter regeling der hijeeukomst hrefl daarop verklaard de geheele verantwoordelijkheid op zich te nemen, en eene deputatie uit haar midden heeft den minister IPalpole verzocht om 1000 handwerkslieden als policieagenten te beëedigen tot bewaring der orde hij den optocht. De minister antwoordde, dat hij aan dit verzoek niet voldoen kou en dat de gewone politie voor de orde zou zorgen. De regeering heeft Primrose-hill ter beschikking gesteld voor de bijeenkomst en lord lianelagh heeft de commissie verlof gegeven daartoe van zijn park bij Beaufort house gebruik te maken, aan welke laatste plaats thans de voorkeur is gegeven. De tegenwoordige prijs der effecten van de sedert 1862 aan de iondensche beurs gestoten buiteulandsche leeningen vergelijkende met den prijs der uitgifte, bespeurt men, dat

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1866 | | pagina 1