Jngczotibcn Stanken.
Dc doodstraf
de meening der meerderheid van het kabinet tot breede uit
breiding van het stemrecht.
Den 5 kondigde üisraëli in het Lagerhuis aan dat het
ministerie van de aanneniiug of verwerping der iutedienen
reform-bill eene kabiuetskwestie maakt.
Dien dag zijn te Dublin in hechtenis genomen de ameri-
caansche genl. Masset/zich noemende militair opperhoofd
der ierjche republiek en een aanvoerder der feniaus met
name Jackson. De policie nam tevens vele wapens in beslag.
In den daarop volgenden nacht viel bij die stad eene scher
mutseling voor tusschen eenige honderden feniaus en de
troepen en policie, waarbij 4 fenians (1 doodelijk) gewond
werden. Zij hadden eenige mijlen spoorweg vernield en de
telegraafdraden tusschen Dublin, Cork en Limerick afgesneden.
Den 6 stonden bij ïallaght 5000 a 6000 fe niatis en is de
policie in verscheidene kleine iersche steden aangerand ge
worden. Deu 7 waren bij Dublin reeds 300 fenians in hech
tenis genomen. In den volgenden nacht werden Tipperary,
Limerick Waterford en Drogheda door talrijke benden be
dreigd. Uit Dublin werd cavallerie en artillerie naar Limerick
ter hulp gezonden. In het graafschap Curk zijn verscheidene
policie-statious aangevallen.
FKAKHH1JH.
Bmile de Girardin zal in rechten vervolgd geworden, we
gens een hevig artikel in het blad la Liberie, naar aanlei
ding van de interpellatie Lanjuinais, in welk artikel hij den
minister Rouher heeft doorgehaald wegens zijne lofreden op
liet Keizerlijk en zijue verzekering dat de toestand steeds
verbetert. In een later artikelwaarin hij zijne vervolging
aankondigt, zegt hij tevens, dat iu Europa, Spanje alleen
uitgezonderd, nergens minder vrijheid eevonden wordt dan in
Frankrijk, dat de staatsgreep van 1851 noodeloos en onge
wettigd was en het land sedert niet machtiger en vrijer is
geworden.
Den 2 heeft te Toulon een hevige storm gewoed waar
door een gepantserd fregat vergaan is.
De Keizer heeft, op verzoek van den pruisischen gezant,
aan den gezant en deu secretaris van het Memorial diploma-
tique kwijtschelding verleend van straf wegens hoon van den
Koning van Pruisen.
Z. M. heeft den baron de la Villeslreux tot eersten am
bassadeur te 's Graveuhage benoemd.
Bij Keiz. besluit wordt het aantal compaeniën der 100
linie-regimenten op den voet van vrede van 22 op 20, ge-
sameuiijk 2000 man tellende, gebracht, zullende de voel
van oorlog zijn 21 actieve en 6 depót-compaguiën samen
van 3030 man.
Bij hei Wetg. Lichaam is eene wet in behandeling genomen
tot aanvulliug der wetten op het lager onderwijs van 1833 eu
1850, ten gevolge waarvan 8000 meisjesscholen en 2000 ge
hucht- of buurtscholen in het aanzijn geroepen13000
nieuwe onderwijzeressen in vrouwelijke handwerken aange
steld en de traetementen van het ouderwijzend personeel
verbeterd zullen wordeu. Vooral de heer Kotb-Bernard be
streed het staatsonderwijs, dat door den minister Duruy
krachtig verdedigd werd.
ITALIË.
Garibaldi heeft aan de Ie Triest gevestigde griekeu ver
zekerd dat Italië gunstig voor Griekenland gestemd is:
dat zijn zoon naar Candia vertrekt en hij zelf zal volgen
zoodra de tijdsomstandigheden zijn voornemen begunstigen.
Na zijn vertrek uit Venetie, waar Garibaldi even schit
terendals hartelijk is ontvangen, heeft hij Udine, Pordeuone,
Belluna en Feltre bezocht, waar hij almede feestelijk ont
haald is.
In een nieuvr te Florence verschijnend oppositieblad heeft
hij de kiezers aangespoord om vooral geen clericaleu naar
het Parlement altevaardigen.
De aartsbisschop van Genua raadt daarentegen de keuze
aan van ordelievende en godsdienstige mannen als het
eeui e middel om verbe'ering te brengen iu deu hachelijken
toestand des lands.
Prins Amudrushertog v. Aosta tweede zoon des Konings.
zal in het huwelijk treden met de prinses del Pozza la Cis-
terna en vervolgens zijn verblijf te Napels vestigen.
HERKELIJKE STAAT.
Verschillende personen zijn gearresteerd o.a. graaf Pngli
acci te Vilerbo de tusschenpersoon van het Nationale Co
mité en de romeiusche uitgewekenen en de advocaat Ca-
rancinidie voor deu secretaris van dat comité gehouden
wordt.
In den nacht van 27 28 Fehrua'i is, door de waak
zaamheid der po'icie, eene poging verijdeld om het voor de
carnavalsfeesten op het Volkspleiu te Rome opgerichte am
phitheater in brand te steken.
PKVIÜEK.
Aan den hertog van Nassau wiens onlangs reeds dood
verklaarde gemalin nagenoeg van hare ziekte hersteld is,
zijn 4 sloten toegestaan, waaronder het kasteel te Bibericlt,
voorts eenige hossehen de helft der inkomsten van de do
meinen en 36000 fl. apanage voor zijn eerstgeboren kind.
Te Keulen is bij herstemming den frankfurter pastoor
Thissenden candidaat der catholieken, versterkt door de
democratenmet 8379 st tot lid van den Noordduitschen
Rijksdag verkozen tegen 6106 st. op den heer Lud. Camp-
hausen den candidaat der oud liberalen.
In den Rijksdag hehbeu zitt ine 1 prins van den bloede.
2 hertoeen4 vorsten26 graven 9 vrijheeren en 62 edel
lieden »an lageren rang. De ambtenaren zijn talrijk verte
genwoordigd n. 1. 9 ministers. 7 generaals. 2 opper-regee-
ringspresidenteu 6 presidenten en 15 leden van cerechtsho-
ven of rechtbanken, 5 ambtenaren van het o. m. en 24 land
raden de nijverheid eu de wetenschappen zeer zuinig, n. 1.
2 boekhandelaars, 1 bankier. 2 fabrikanten, 2 hoogleeraren
en 8 redacteurs van dagbladen. Tot voorzitter is niet ver
kozen de meermalen genoemde graaf Stolberg z. IVernigrrode.
maar de heer Simson voormalig voorzitter van het frankfur
ter parlement ondervoorzitters zijn de hertog v. Ujest en
de vroegere hannoversche minister v. Benningsen den voor
zitter van het National- Verein.
VEKKIAIL»»; STATES.
Het Huis der Vertegenwoordigers heeftniettegenstaande
het veto yan den President, de wet goedeekeurd tot invoe
ring van een mili.air bestuur in de zuidelijke Staten.
Den 4 Maart is het veertigste Congres der Unie geopend.
MKAil»
De Keizer is den 19 van het landgoed !a Teja in de
hoofds'ad teruggekomen. Om in den dringenden geldnood
te voorzien, heeft hij zijn tafel- en ander zilver naar de
munt gezonden en zijne paardenrijtuigen en voorwerpen
van weelde verkocht.
Volgens een ander berichtwas hij op genoemden dag
met 6000 man in noordelijke richting gemarcheerd en had
hij een geheel corps republikeinen verslasen.
Op voordracht van den maarschalk Bazaineheeft hij aan
250 frausehe officieren en soldaten de ridderorde van Gua-
daloupe verleend.
Aau de frao schep ep apdeje vreemdelingendie door de
tijdsomstandigheden verliezen hadden geleden, heeft hij gron
den ter bebouwing afgestaan.
ItK\ LA t II
Verkiezingen. Te Amsterdam is bij herstemming tot lid
der prov. Staten van N. Holland verkozen de heer Mr. E. N.
Rahusen met 735 sttegen 461 op den heer P. Smult v. Gelder.
Staten Generaal. De minister van financiëu heeft een
wetsontwerp ingediend om de bier-accijns niet meer te
berekenen uaar de inhoudsruimte der hrouwvaten maar naar
de gebruikte hoeveelheid meel of mout, en zulks tot tege
moetkoming aau de Nederlaudsche Beiersch-bierbrouwerij te
Amsterdam.
De 2« Kamer heeft de volcende hoofdstukken der staats-
begrooting aangenomen justitie met 44 tegen 21, r. c.eere-
dimst met 36 tegen 30 eu hero, eerediensl met 43 tegen 26 st.
Bij de behandeling van het hoofdsluk binnenl. zaken is
met 35 tegen 32 st. aangenomen een amendement van den
heer n. Lijnden, om de som van f 12000, uitgetrokken als
sul sidie voor het practisch onderwijs iu de geneeskunde te
Amsterdam met /9000 te verminderen. Het miljoen bestemd
tot wering der veepest is toegestaan volgens den minister
is dit slechts als een voorloopig bedrag te beschouwen eu
zal spoedig een afzonderlijk wetsontwerp dienaangaande wor
den ingediend.
Volkswapening. Prins Frederik heeft het hem aange
boden beschermheerschap van de scherpschutters-vereeuigiug
te Leiden aanvaard.
Voor een opterichten weerbaarhei.lsfonds zijn te 's Gra
veuhage reeds belangrijke toezeggingen gedaan: de heeren
J. B. v Limburg Stgrum en H. A. v. Karnebe'k zijn bereid
ieder f 3000 te gevende heer Schotten gedurende 3 jareu
10 's maaudsde heer P. A. Roche tot wederopzeggeus
f 100 's jaars. Het doel van dit fonds is het aankoopen
van geweeren het oprichten van schietbanen en het bevor
deren van algemeene scherpschutters-wedstrijden.
Handel. Te Rotterdam is tot stand gekomen om met
1°. April in werking te treden eene maatschappij tot on
derlinge verzekering van uitgevoerd levend en geslagt, vee.
Afdamming der Ooster-Schelde. De minister vau
binn. zaken heeft de seheepvaart kennis gegevendat een
aanvang wordt gemaakt met de afdamming van dit vaarwa
ter tusschen Woensdrecht en Krabbrndijkeen dat, ter
vervanging daarvangebruik kan worden gemaakt van het
sedert 15 Oct. geopende kanaal door Zuid-Bcvelaud.
Nijverheid. De fabrikanten in Twente hebben besloten
tot eene vermindering der werkuren wegens de tegenwoordige
overvoering der iudische markt met geweven stoffen.
Te Breda zal eene meel-en broodfabriek opgericht worden,
waarvoor het henoodigde kapitaal reeds beschikbaar is.
Bij Kon. besluit van den 8 is de prins v. Oranje benoemd
tot eere-voorzitter van de nederlaudsche hoofdcommissie voor
de aanstaande wereldtentoonstelling te Parijs.
Koninglijke maatschappij van tuinbouw. Het cijfer
der leden tot 225 gedaald zijnde, heeft het bestuur de ont
binding der maatschappij en de overdracht harer bezittingen
aan het rotterdamsche departement der holl. maatschappij
van landbouw voorgedrageu.
Standbeeld van Vondel. B. en W. van Amsterdam
zijn door den gemeenteraad gemachtigd, om het door de
stad te bekostigen fundament te leggen iu het nieuwe rij
en wandelpark.
Volksgezondheid. Te Leiden is eene vereeniging opge
richt tot verbetering der volksgezondheid aldaar.
Pharmacofcba Neerlandica. Bij Kon. besluit van 1
Maart, is eene commissie benoemd tot wijziging eu aanvulling
der Nederlaudsche Apotheek.
Aanbestedingen. Den 4, te Zwolle, het bouwen van
eene lagere schooleene teekeuschool en eene burger-avond
school aan B. H. Trooster, voor t 43880.
Den 6. te Assenhet bouwen eeuer school voor meer
ui gebreid lager ouderwijs, aan J. Lumbers voor 3550.
Bouwwerken. Bij den gemeenteraad van Leeu warden is
vaude burgerij eene aanbieding omvangen van t 13000 voor
een nieuw beursgebouw, onder voorwaarde van plaatsing aau
de Wortelhaveu, waar thans de hulpbeurs slaat.
Giften. Volgens de G4e lijst vau vrijwillige giften voor
den Paus, door de Tijd medegedeeld, was het bedrag reeds
t t 101 732 geklommen.
Rampen. Inden avond van den 1 heefteen hevige brand
gewoed iu de Haarlemmer Houbuinen te Amsterdam waar
door 4 met brandstoffen gevulde perceelen zijn vernield en
b- prachtige r. c. kerk de Posthoorn groot gevaar heeft ge-
oopeu.
Den 7 is te West woud de hofstede van den landman Prins
verbrand, waarbij 18 koebeesten eu 2 paarden in de vlam
men zijn omgekomen.
Veepest. Van 17 tot 23 Feb. zijn
iu Z.-Holl. aauget.1020, gest.241, afgem. 10, herst. 80
Utrecht 386, 253, 245 3
N.-Holl. u 181, 11, 245,
Gelderl. 18, 115, g
N.-Brab. 2, 10, n S
Nog ziek in Z-Holl. 1025, in Utrecht 548.
Hel totaal aangetasteu beliep 1607, tegen 1735 en 2048
in de beide voorafgegane weken. Beuoorden liet IJ kwamen
in de laatste week 15 gevallen voor te Nieuwendam Edam,
Westzaan Hoogwoud en Z. en N. Schermer.
Iu Friesland heeft zich de ziekte, na het geval op 20 Febr.
te Kooten niet weder vertoond. Verschillende gemeente
raden dier provincie hebben op raad van Ged Staten ver
ordeningen vastgesteld tegen hel overbrengen der runderpest
door personen.
De arroud. rechtbank te Amsterdam heeft beslist, dat het
opgraven van onteigend vee is diefslalen alzoo 2 personen
veroordeeld den een tot 15 dagen en den ander tot 1 maand
eenzame opsluiting.
Gedep. Staten van Gelderland, Noord-Holland Friesland,
Groningen eu Overijsel hebben zich tot den Koning gewend
met dringend verzoek, dat de door Rijks commissie voor
gestelde maatregelen zullen worden ten uitvoer gelegd. Ged.
Slatenvan Z.Holland zijn eveneens overtuigd dat afmaking
het. eenige middel is tot sluiting der ziekte, doch geven,
wat de uitvoering betreftde voorkeur aau de denkbeelden
van den heer Loudon.
Het hoofdbestuur der friesche maatschappij van landbouw
heeft den Koning mede een adres van adlnesie aan het rap
port der Staatscommissie gezonden.
Gratie. Z. M. heeTt het doodvonnis door het Hof van
Gelderland gewezen tecen A. Huisman eu B. Klutnwegens
moord, veranderd in lOjarige tuchthuisstraf.
Staats-LoteRIJ. Trekking der 5e klasse, 2e week. No. 16405
100000, No. 763 t 20U0No. 5759 en 18755 1500,
No. 443. 1443, 2834, 3923, 7944. 8697, 9710. 10254,
12326. 12585, 13267, 13900, 13988, 15254, 16318, 16852
eu 17354 1000.
Zoolang de minister Olivier aan bet hoofd stond
van de nederlandsche justitie, konden wij deze quaestie
veilig laten rusten. Zijne handelingen toonden ge
noegzaam, dat door hem geene uitvoering aan eenig
doodvonnis zou worden gegeven. Feitelijk was de
doodstraf' afgeschaftal bestond ze regtens nog steeds,
't Dagblad van Zuid-Holland en 's Gravenhage heeft den
minister een verwijt gemaakt van wat het eene ontdui
king van de wet noemdeons inziens zeer ten onregto.
Wij zullen n.l. trachten aantetoouen, dat de weg
door den heer Olivier bewandeld de eenige isdie tot
eene volslagen afschaffing dezer wreede straf voeren
kan; dat eene proefneming, zoo als die van den
heer Olivier, het eenige middel is om aan de voor
standers van het schavot hun laatste argument te
ontnemen.
Oog om oog tand om tand leven om leven leerde
de Mozaïsche wet. Die den dood geeft zal den dood
ontvangen; dat was volkomen logisch geredeneerd;
de gevolgen van een dergelijk systeem waren ver
schrikkelijkwreed en onberekenbaar, dikwerf onregt-
vaardig en soms onmogelijk maar de strengste logica
kon in het stelsel niets berispelijks vinden. De
vraag is alleen maar, of het een strafstelsel kon
heetenen of men het niet eerder een systeem van
officiëele wraakneming moest noemen.
Prevóst Paradol schreef in zijne „Queiques pages
d' histoire contemporaine Tome IV" over de doodstraf,
en beweerde, dat er geen strafselsel bestond, dat
regt gaf om de dood als straf te verwerpenen dit is
volkomen juist, tenzij men met ons moge beweeren,
dat de dood evenmin een straf is, als de Mozaïsche
talio den naam van strafstelsel verdiende.
't Is juistomdat er altijd plaats overblijft voor wat
wij zouden willen noemen: „liet noodzakelijkheids
argument" Men vergunne ons een voorbeeld. Een
van de nieuwste en zeker de meest geliefkoosde van
de theorien der tegenstanders van de „peine capitale"
is dezeHet doe] van den Staat is om aan de bur
gers de grootst mogelijke mate van ontwikkeling te
schenken. Nu is het leven zekerde eerste onmisbare
voorwaarde tot ontwikkeling. De Staat zou dus door
iemand het leven te ontnemen handelen tegen het
doelwaarmede hij is ingesteldmet andere woor
den het belang van den Staat zou strijden met het
doel van den Staat, wat geheel onaannemelijk is.
Maar nu zegt het „noodzakelijksheids-argument,"
wanneer eens de dood van dien eenen burger nood
zakelijk is voor de ontwikkeling van allen? Wanneer
de misdaad slechts op deze wijze kan worden onder
drukt? Wanneer de rust en de vrede, die voor de
ontwikkeling van allen noodig zijnslechts ten kos
ten van dien enkelen kan worden verkregen Dan
jadan moet het regt van den eenen opgaan in het
regt van allen; dan moet de misdadiger sterven.
Zietvoor deze redeneering is plaats in elk straf
stelsel, totdat men zal hebben uitgemaakt dat de
dood geen straf is.
Vroeger zocht men het onderscheid tusschen wraak
en straf altijd hierin, dat de straf door de bevoegde
autoriteit, de wraak door het individu werd voltrok
ken. Zeker is dit niet het eenige, waarschijnlijk niet
eens het voornaamste kenmerk. Wanneer een fransch
dagbladschriiver naar Cayenne wordt verbannen „pour
excitation a la haiue et au mépris du gouvernement" (wat
in het hollandsch heet, omdat hij eene vrij gematig
de, andere is onmogelijk, oppositie tegen de
Keizer voerde), dan kan men dat nooit straf noemen,
zonder den zin van het woord te verdraaiendat is
hoogstens gewettigde wraakneming.
Elke straf moet zijnevenredig aan de mis
daad en zij moet ergens toedienen; hetzij
tot verbetering van het individu, hetzij tot zekerheid
van den Staat.
Geen van beide kenmerken vinden wij in den dood.
Wat de dood is weet niemand; het angstspook
voor velen de verlossing voor enkelenhetonbekende
voor allen.
Hoe kan nu het onbekende evenredig zijn met het
bekende?
Zegt niet: met den dood wordt alleen hij gestraft,
die gemoord heeft, het gelijke met het gelijke; want
niet de gevolgen van de daad, niet de gevolgen van
den moord worden bestraft, maar de handeling zel
ve niet de dood van het slagtoffer, maar de aanval
van zijn vijand. De dood van het slagtoffer zou wor
den gewroken, de handelwijze van den moordenaar
wordt gestraft; dat is juist het onderscheid.
Zoo dan het onbekende niet evenredig kan zijn
met het bekende, dan is de dood geen straf, en moe
ten wij bij de voltrekking van een doodvonnis de straf
zoeken in 't geen den dood vooraf gaat, in de mar
teling, die de ziel van den veroordeelden kwelt ge
durende de laatste dagen van zijn leven.
Lees „le dernier jour d'un eoudamné, Claude Gueux"
en zooveel andere werken. Voorzeker, die marteling
is boete genoeg ook voor de ergste misdaad maar,
behalve dat zij zeer verschillend werkt, is het straf?
verbetert zij den misdadiger? In alle geval beneemt
zjj hem de gelegenheid dat te toonen.
Helpt zij den Staat? Ook zonder die marteling
ware opsluiting voldoende. Deze tortuur is erger,
dan die uit de vorige eeuw zij dient niet eens om
bekentenissen aftedwingea. Als ze daartoe leidt, is
het toeval.
De Staat kan dus niet met den dood straffen.
Hieruit volgt nu echter volstrekt niet, dat aan den
Staat het regt geweigerd moet worden om doodvon
nissen te doen voltrekken.
De eerste pligt van den Staat valt te zamen met
het krachtigste instinct van den mensch: zelfbehoud.
De Staat mag dooden zoo als ook elk mensch dat
doen mag, uit noodweer.
Maar zegt dan niet, dat de maatschappij den dood
straft; zegt, dat zij met alle middelen, die zij be
reiken kan, voor haar leven strijdt; met alle mid
delen want in zulk een geval zijn zij allen wettig.
Hieruit volgt dan ook, dat alleen op die misdaden
de dood kan wordeu gesteld, die de hartader van
de maatschappij aantasten.
Wij geven 10e dat meü dit vrij ruim nemen kan
zelfs nemen moet. Dat men ook volslagen storing
van de binnenlandsche vrede en rust moet tellen
onder de gevallendie den Staat tot noodweer roepen.
Geene enkele noodzakelijkheid dwingt bijv. den
nederlandsehen wetgever om op straatroof den dood
