a
Li
x
SSpl I I I I
l S I
I 1
1
1
Even als in 1849 bleef het Heilige Land van de
ziekte verschoondin de toen zwaar bezochte Boeken-
laan kwamen nn geen gevallen voor, op het naburige
Bopjeskuil 2 (hersteld). 26 Gevallen deden zich voor
in nieuw gebouwde woonhuisjes en de meeste gevallen
langs den cingel tusschen de Kennemerpoort en het
Texelsche hekin de omstreken der Boompoort en
tusschen het Groot Nieuwland en de stads timmerwerf'.
Door pokken werden aangetast 138 personen
waarvan 23 overleden, door waterpokken 6, door
kinkhoest 89, waarvan 16 overledenen door
roodvonk 8.
423 Personen werden gevaccineerdn.l. 207 gratis
en 216 tegen belooning.
(Aangenomen, dat de vaccinatie om de tien jaren herhaald
moet worden, hebben 732 personen deze kunstbewerking
verzuimden dan verwondert men zich nog dat er lijders
aan de pokken sterven
In het gasthuis werden gebracht 3 lijken en 272
lijderswaarvan 138 hier en 134 elders armlastig
verdeeld in103 gewone zieken 9 gekwetsten 5
kraamvrouwen54 met gebreken van onzuiveren
aard7 syphilitisehen21 met pokken en 73 met
cholera en diarrhée. Daarvan herstelden 196, over
leden 52 en bleven in behandeling 24. Het aantal
verpleegdagen bei iep 7534.
In het huis van verbetering, gemiddeld bevolkt
door 156 personenbleven 87 geheel van ziekte
bevrijd en overleden 5 jongens, 3 aan longteering
1 aan hersenziekte en 1 aan hardnekkige koorts.
In de geneeskundige armendienst wordt voorzien
door 2 med doctoren jaarw. ieder f200, 2 heelmeesters
ieder f 150, 1 vroedmeester f 75, 2 vroedvrouwen
ieder f 200, 1 apotheker f 800 en vrije woning1
bediende f 350 en f 50 toelage en 1 stamper f 208
en f 25 toelage.
b. Gemeente-Policie.
Het personeel bestaat uit den commissarisjaarw.
f 1200 4 agenten ieder f 416, f 25 als commandant
der nachtwacht en bovenkleeding28 nachtwachts
dienstdoende om den anderen nacht, genietende 50 c.
per wachten 6 noodhulpen
Het brandpersoneel bestaat uit 1 pres. brandmeester,
10 brandmeesters, 10 ass. brandm., 30 commandeurs en
575 manschappen, ingedeeld bij 5 spuiten, bij elk waar
van 8 korporaals een tractement genietende van f 8.
De gemeente wordt verlicht door 217 gas- en 7
olielantarens.
De kosten der policienachtwacht en wachthuizen
beliepen f 6231,91J der brandweer met gratificatiën
en onderhoud spuiten f 1131,39, der straatverlichting
f 823 L,581.
VII. Nationale Militie en Schutterij (bl. 96102).
De werkelijke sterkte der schutterij bestond op
15 Dec uit 368 man, fc. w. 217 actief en 151 reserve.
De heer Cl. Janssen Cz., tot2«. luitenant benoemd,
verzocht den Koning intrekking zijner benoeming op
grond dat hem de bekwaamheid ontbrak, beroepsbezig
heden en meerdere liefhebberij of gtschiktheid van
anderen.
B. en W. adviseerden hierop, in overeenstemming
met den commandanttot intrekkingomdat de
heer blijkens zijne gez o c h te redenengeen goed
officier zou zijn, en tot betaling eener jaarlijksche
contributie van f 100200. De Commissaris des
Konings vereenigde zich met het advies tot intrekking,
maar meende dat de betaling niet te pas kwam
omdat de heer J. de benoeming niet weigerde.
De hooge regeering beslistte in denzelfden zin en
de Koning trok de benoeming in.
Uit de rekening over 1865 is gebleken dat er
geen schuttersraad meer werd gehoudendaaromtrent
zijn inlichtingen aan den majoor-commu gevraagd.
Het voorgevallene over het inrichten eener schiet
baan wordt op bl. 101 gemeld.
VIII. Kerkelijke zaken (bl. 102 -104).
Aan de diaconie der herv. gemeente werd vermaakt
f 100 door mej. W. G. 1'. Rentmeester, aan het parochi-
aal kerkbestuur van S. Laurentius ouder den last
van vruchtgebruik, f 1500 door JU. Punt.
IX. Onderwijs (bl. 104—121).
Door de oprichting eener lagere burgerschool voor
jongens en meisjes werd de laatste hand gelegd aan
de volledige regeling van het lager onderwijs. Met
de opening daarvan worden leerlingen beneden de
9 jaren niet meer op de meisjesschool toegelaten.
Deze zal voor het getal leerlingen evenwel te klein
blijvenwant slechts 3 der leerlingen missen dien
leeftijd. Over de verwarming en ventilatie van het
locaal wordt mede geklaagd. Het houden van een
onder- en bovenschool in de armenschool levert
insgelijks bezwaar op. De schoolcommissie vraagt
tereeht rugleuningen aan de banken van de jonge
kinderen der laagste klasse. De tusschenschool leed
nog onder den nadeeligen invloed der langdurige
ziekte en het overlijden der beide vorige hoofdon
derwijzers en herhaalde ongesteldheid der hulpon
derwijzers.
Het onderwijzend personeel der openbare lagere
scholen bestond uit 3 hoofdonderwijzers1 hoofdon
derwijzeres, 9 hulponderwijzers, 3hulponderwijzeressen,
6 kweekelingen 2 onderwijzeressen in vr. handwerken
met 5 helpsters, en 1 onderwijzer in de gymnastie.
De kosten van het lager onderwijs beliepen f 15522,13,
waarvan f 12256,541 voor jaarwedden terwijl de school
gelden opbrachten f 5949,55.
Gemiddeld werden bezocht de armenschool door
257 j en 142 m., de tusschenschool door 196 j. 96
m., de jongenschool door 39 en de meisjesschool door
62 leerlingen.
Sedert 1865 is het aantal leerlingen op de openbare
scholen verminderdB. en W. hebben de schoolcom
missie verzocht een onderzoek naar de redeneu daar
van te willen instellen.
Aan de 5 bijzondere scholen werd onderwijs gegeven
door 4 hoofdonderwijzers, 1 hoofdonderwijzeres, 3
hulponderwijzers, 5 hulpouderwijzeressen en 4 kwee
kelingen. Die voor christelijk onderwijs leed door
ziekte van den onderwijzer, de staat van het onder
wijs in de school voor israëlieten liet steeds te wenschen
over, zoodat het getal leerlingen afnamde school
van den heer de Vries was voor het locaal te bevolkt.
Deze werd gemiddeld bezocht door 119 j en 35
m., die van den heer Bosch door 41 j. en 24 m., die
voor chr. onderw. door 61 j. en 43 m., die voor r.
cath. meisjes door 180 leerlingen waarvan 51 kosteloos
en die voor israëlieten door 14 j. en 6 tn.
De opgeheven herhal ingschool bij de tusschenschool
telde 6, de avondscholen van 3 bijzondere scholen 39
leerlingendie niet tevens de dagscholen bezochten.
De Zondagschoolwaar alleen onderwijs wordt
gegeven in bijbelkennisdoor 5 onderwijzers3
onderwijzeressen 8 assistent-onderwijzers en 7 assis
tent-onderwijzeressen werd bezocht door 163 j. en 158 m.
De bewaarschool van het Nut telde op 31 Dec. 120,
de r. catholieke 231 en de christelijke 87 kinderen.
Van de normaallessen tot opleidiug van hulponder
wijzers eu kweekelingen maakten gebruik 7 kweeke
lingen van hier en 1 vanHeyloo. De rector (directeur),
de hoofdonderwijzers der openbare scholende
onderwijzers in de gymnastiek en het teekenen genoten
elk f 50 uit de gemeentekasterwijl het Bijk er
f 200 voor beschikbaar stelde.
De teekenschool verschafte, ten koste van f 819,91J,
onderwijs aan 43 minvermogende leerlingen.
(De onderwijzer geeft vogr zijne bezoldiging tevens
onderricht in de openbare jongens- en meisjesscholen.)
De gymnastiekschool werd gemiddeld bezocht door
14 leerlingen der jongens-, 10 der meisjes-, 24 der
tusschen-, 41 der armen-, 23 der bijzondere scholen
en 6 der normaallessen waaronder gemidd. 16 meisjes.
Het gymnasium werd bezocht door 9 leerlingen
terwijl van de openb. jongensschool 18 de lessen in
de wiskunde en 11 in de natuurkunde bijwoonden
X. Armwezen (bl. 122—137).
De toestand der behoeftigen was minder gunstig
dan in 1865, zoo door de cholerawaardoor het
aantal weduwen en weezen toenamals door de
duurte der levensmiddelen. Het mindere marktvertier
(waarover later) werkte mede nadeel!
p. i;. -d S -I C
*£3- r: -i —t -r -W rm
<5 2 P'Q 0:T3 O
t n _r?
COo t»
3
cn
c/>
n c73' O 33'
v - co =r
c j
e 5.
(55
2.3 3 S
o
E, -, N f1 O.
j'ïg 5 5.
'd
ft f
to
CJX CO Cn S- to CC 1—'*>-1
ta cc to 4-
CU to O to t-j I—I -<j
OO-QCnhi^H-iCCCCcOCJ
qc cc cn cc
tO CC Cn
1 5 =5
t—WOO bi 09 «J*
Oi O «OOOIO^c* T*
O "^1 CC to COCCOfOOS^OCOOCC
cn DO O co I OfCOCOOvj^
G* bi wC lOcOÖOcOCncD^—"<JcD
MO<lC6 O^tCOiOOifA^lWÜf
o*
cc
O.'
5'
v
3
a»
5 t t 'S
WOOHCO CC Cn
cncriO-—hf^oocntsS'—-t—
Otf*CCtOCncDCnCStOCStf»-CCQOCC
ox o CO to OO CD OO co CC pi CD
ot bi CC If*, to 05 00 co Cn *sO -3 co
WO <1 cn r—o tOOCOOi^—ICCÜX
w to
to üv CO t—i Cn
4* J CD OO OO OC cc to
CO to Cn —5 —5 O OO OO CO
OO oo oo
O O O
Oi 4* —3 tO CO
OOWOO
W T
OO <1
CD —5
O W
OO 05
CD
to to
en to
Cn J—
4* CO
CD to
NCC t
oo co
-O OO
O O C
O c
3D oo
l w
I Mtow
•CD CO CD
po O® OO p to
I bi vr CO ÓO
—3 ij» Cl (OC3
CD
to
i Cn
oo to
tè
O O 1
OO
OO I COOOtO CD
to w cc o 4* to - «q i-i i-i ïi <1 o
to C' OifȆiKiOOOOOW^WWt"
tn o oo w o w ta o s s p
bbboco'— <noccc»iobtobb
WOWO^tOCJiCOONi^OCOCn
3
CL
Cl
Q.
3
Onaf
gebroken.
Tijdelijk.
Totaal.
C3
£4 3 5'?
-i rrt rL.
-ra 5 2
(5 5 «I
<T5
ra TT
era C
n c
cc O. CL
si
I Q. Cu
n ci
7\
9 o
Tot de ontvangsten van het Burgerweeshuis behoor
den f 67,19 huur der turftonnen en f 183,80 huur
der rouwgoederen f 2226,44 werd besteed tot ver
grooting van het kapitaal.
De spijscommissie besteedde tijdens de cholera-
epidemie f 863,06, waarvoor f 971,23| gecollecteerd
was. Het overschot der zomerbedeeling kon dus het
tekort der winterbedeeling niet dekken.
5 Provenhuizen en 5 Fondsen hadden te zamen
eene uitgaaf van f 3842,68|, 81 personen genoten
daarvanwaarvan 14 geheele verzorging en 39 vrije
woning.
De ontvangsten van het Gasthuis bedroegen
f 7479,381, de uitgaven f'9176,12. Begenten leenden
f 1500 uit de gemeentekas en hebben eene subsidie
van f 1732 gevraagd tot dekking van het tekort.
In de Stads-Apotheek werden niet minder dan
27231 recepten gereed gemaakt. De uitgaven beliepen
f 3762,804, het saldo des vorigen jaars f 1344,93|, de
restitutiën voor de elders armlastigen, de herv.,
luth. en remonstr. armen en de huizen van arrest
en verbetering f 2888,99, de bijdrage van het Bijk
f 75, zoodat met eene gemeente-subsidie van slechts
f 50,88 de dienst nog een overschot opleverde van
f 597, terwijl de algemeeneroomsche en israël.
armen, het gasthuis en het burger-weeshuis koste
loos bediend werden.
Bij de Bank van Leening werden ingebracht 36031
panden a f 101257,50, gelost 34594 en verkocht 593
pandensamen a f' 99515,75. De ontvang bedroeg
f 111463,814, «ie uitgaaf f 109216,484 en de zuivere
bate f 487. De meeste panden werden beleend in
Maart, de hoogste waarde in December; de maanden
MeiOctober waren overigens de drukste. Er wer
den 2031 meer panden beleend dan in 1865 en slechts
1315 meer gelost. De meerdere inbreng geschiedde
door den minderen eu den burgerstand, terwiil die
van den boerenstand niet grooter was dan gewoonlijk.
De inbreng bij de Spaarbank door 1244 deelnemers
bedroeg f 19831,02, de terughaling met renten
f 23148,57. Het aantal deelnemers nam alzoo toe
met 54, de ingebrachte gelden verminderden met
f 4234,95^. Het eigen kapitaal der instelling klom
van f 5913 85 tot f 6533,47§.
De Hulpbank verleende aan 257 personen 334
voorschotten, tot een bedrag van f 21515, eu wees
12 aanvragen af. Van deze instelling wordt toene
mend gebruik gemaakt. Wegens 9 voorschotten
werden de borgen aangesproken. Het tegen 4 pet
opgenomen kapitaal der bank bedraagt nog f' 3850,
het eigen kapitaal f 3453,38Jzijnde wederom met
f 337,50 vermeerderd.
XI. Landbouw en Veeteelt (bl. 138—146).
üe afdeeling der IIoil. maatschappij van landbouw
telde 179 meest buitenleden.
De veehouders hebben een vrij goed jaar gehad.
De veestapel bestond op 31 Dec. uit 6755 stuks
zijnde 514 minder dan in 1865, 't welk hoofdzakelijk
de schapen betreft.
Voor graanbouw werden gebezigd 14, voor aard
appelenteelt circa 5, voor tuinbouw omstreeks 28,
voor bloembollenteelt circa 2 en voor oof'tteelt 14
bunders. De uitkomsten waren zeer voldoende"
behalve van aardappelen en boomvruchten.
os
O
to O
CC CC
O 'oo
Cn >—i
CO 'CC
cc oo to
to or
cn
-q o
to cn
CD C7t
y s to OO
O or
►f». Cn
cn cn
O CC
O co
CD
Ci
to
CC cc
N cc
O o
CC G<
cc to
fjq cn *<1
CD to
CO o
cn
CD cn
cn -"3
co cn
cc cc
—q
CD CO
CD CD
to oo
N cc
V
CD
CD «O
N N Ol O
to b 'cd t—
to cc oo o
to CC co to
O) cj ei cn
■<1 cc to cn
H- O OD t—1
1857
58
po
pa
SS
CC
Or
CD
to
oo
'cd
CU
Sa
oo
CD
O
oo
CCD
t=s
Or
CD
<1
cn
cm
s
ïf*.
OO
V
oo
cc
eu
t=>
OO
CD
br
tc
CD
oo
9
C3
•-ö
O
CL "O
O JQ
o_
CTQ
O. i—-
cc cc
-q CD to cn
t—- cn co
Cï OO cd co
p
"n*
O D
c
3 O
CD
o 0°
cc cn
cn cD
CD
d
CD tO
co
O O
tn tn L-
Jfs tc OO JO
co cc os 7— t—11
CC to O 1
O H to
cn i^.
CC
CD
co <1
CC CD
cn
CC O
CD
XII. Nijverheid Handel en Scheepvaart
(bl. 147-154).
Eene opgaaf der verschillende fabrieken beslaat
de blz. 148 tot 1516 stoomwerktuigen worden
gebezigd, samen van 50 paardenkrachten.
Cholera, veeziekte, gestremd vervoer, geldduurte
en kwijnende staat van den groothandel veroorzaakten
een min gunstig jaar voor winkeliers en kleinhan
delaars. 3 Winkeliers werden in staat van faillisse
ment verklaard.
Ingeklaard werden 29 schepen met zout, hout,
katoen eu koeken, en uitgeklaard 23 schepen met
kaas, van en naar Engeland, BuslandNoorwegen,
Denemarken en Hamburg. Het geringe verkeer
blijkt alweder uit de volgende vergelijking:
inklaringen: uitklaringen
1857 36 schep, van 5320 tonu., 35 schep, van 5253 tonn.
58 39
59 43
60 45
61 44
62 37
63 23
64 34
65 45
66 29
6907
5084
6560
8428
5210
4252
5345
7004
4054
40
36
41
44
22
22
36
40
23
6632
4241
5674
8726
4681
4132
4708
6877
3714
121 tonn., geb. 1849.
Op de groote scheepstimmerwerf werd bij het einde
des jaars bijna niet meer gewerkt.
De reederijen waren
D. Bosman en Zoon
kof' Johanna Petronella
N. Brantjes en P. A. v. d. Drift,
clipper-bark Arcjonaiït
P. A.v. d. Drift, Maria Anna,
ijz clipp.-brik Profess. Suringar, 282
IV. Peltrvpbrik Amicitia, 173
I. Ilult.z, sloep de Roll. Duiker, 83
J. R. Ibink, 189
387
134
1859.
1858.
1837.
1850.
1859.
in aanbouw.
XIIJInrichtinc4en in verband met handel enz.
(154-158.)
De opgaven nopens het vervoer over den Noord-
hollandschen Staats-spoorweg zijn reeds in No. 11
dezer couraut opgenomen.
Bij het agentschap der Nederlandsche Bank werd
in het eerste dienstjaar op effecten beleend f 295400
en tot een bedrag van f' 889297,54 aan wisselbrieven
en ander handelspapier gedisconteerd. Verwisseld
werd voor f' 2,785,950 aan bankbiljetten tegen specie
en andere biljetten, en f'187050 specie tegen bank
biljetten. De winsten uit renten van beleening en
disconteering beliepen samen f 16681,58.
Opgaven nopens 'sBijks post- en telegraafkantoren
worden in dit hoofdstuk niet gevonden.
Snelpersdruk van HERM•. COSTER ZOON te Alkmaar,
