PAAIin'ËL IN MTliUII,
Een Banketbakkersleeiiing
Een Marketentster van 't Metalen Kruis.
Stab® Atcu\u9
Vereoniging: Evangelische Zending.
ftt.xrfet- cti Beursberichten.
s;
Qbocvtculicu.
genooten slechts door 2 stedenof indien men Oude
water daar liever niet onder rekent, slechts door ééne
stad in Nederland in sterftecijfer te bovengegaan en
zulks in weerwil dat zijne omgeving gansch niet tot
de slechtste moet geacht worden. Droevige eer voor
waar! wel waardig er bij stil te staan en er de aan
dacht op te vestigen.
"Wij zien het gaarne, dat nijvere vreemdelingen
hunne industrie en handel in ons midden overbren
gen, dat de welgestelde landlieden hunne woningen
onder onze lommerrijke dreven opslaan, doen wij dus
wat wij kunnen, opdat de S t erft e - A tl as hun niet
bewege zich te verwijderen van eene plaats, waar zij
hunne vestiging met eenige jaren levens moeten
bekoopen. Ook voor ons, inwonenden, is het ver
van onverschillig, of wij hier inderdaad korter dan
elders leven het raakt ons meer dan iets anders
wij moeten trachten optesporen waarom hier meer
menschen stervende kennis van de oorzaak eener
wond is het eerst noodig voor het aanwenden van mid
delen tot herstelling. Te trachten den gemiddelden
levensduur te verlengen is geenszins eene overmoedige
poging om te grijpen in de werken der Voorzienigheid,
maar wel de heerlijkste aanwending van de vermogens
ons door de Voorzienigheid geschonken. En dat die
pogingdoor de wetenschap voorgelichtslagen kan
daarvan getuigen de verrassende resultaten vooral in
Engeland verkregen, waar door goede gezondheids
maatregelen de levensduur in verschillende steden
met vele jaren is vermeerderd.
Brengen wij de noordhollandsche steden in verge
lijking, dan verkrijgen wij de volgende cijfers
gemeenten zielental kiezers* bewoners overledenen
van 1 huis p. 1000 ziel.
Alkmaar
10243
691
4.90
36
Weesp
2814
178
4.60
34
Muiden
1582
103
4.72
33
Amsterdam
232446
5983
10.14
32
Zaandam
11531
468
7.06
32
Medemblik
2783
161
4.52
32
Purmerende
3904
252
4.72
31
Haarlem
26137
1241
5.72
30
Hoorn
9220
546
5.15
30
Monnickendam
2664
183
4.71
29
Enkbuizen
5196
306
4.62
28
Edam
4518
247
4.70
28
Naarden
2399
146
5.50
27
Helder
11635
598
5.89
26
Gaan wij dit staatje na, dan bespeuren wijdat het
hooge sterftecijfer van Alkmaar niet veroorzaakt wordt
door den behoeftigen staat der bevolkingwelke zeker
meer welvaart geniet dan die van Enkhuizen, Medemblik
en Monnickendam en evenmin door de overbevol
king der woningenonze arbeidende klasse woont rui
mer en luchtiger dan de meer gegoede in Amsterdam.
Komen er hier dan meer ziekten voorf Zeker meer
dan te Medemblik en Helder, maar minder dan te
Zaandam. De vreemdelingen prijzen Alkmaar steeds
als een zindelijk stadje, het drinkwater is er in 3 van
de 4 binnenwijken zeer goed of vrij goed, wandelplaatsen
en beplanting geven ruimschoots gelegenheid tot ge
zonde lichaamsbeweging en tot zuivering der damp
kringslucht. Fabrieken die lucht en water verpesten
worden er niet gedreven. Waar ligt het dan aan?
Laat ons nog meer cijfers raadplegen en dieper in
zicht zoeken te krijgen.
Van de 100 overledenen alhier vinden wij 24.74 be
neden het jaar, 6.47 van 1 tot 2, 3.31 van 2 3,
2.23 van 3 4, 4.36 van 4 - 8, 2.73 van 8 14,
2.42 van 14 - - 20, 6.49 van 20 30, 7 61 van 30 - 40,
3.74 van 40 45, 3.95 van 45 50, 4 75 van 50 56,
6.05 van 56 62, 6.68 van 62 69, 6.42 van 69 77,
3.06 van 77 - 85 en 0.64 boven de 85 jaren.
Vergeleken met de straks genoemde gemeenten
staat Alkmaar in den tweeden rang wat betreft de
leeftijd van 1 tot 2 en van 56 tot 62 jaar, in den
vierden voor onder het jaar, 3 tot 4 en 62 tot 69 j
in den vijfden van 2 tot 3 j., in den zesden van 40
tot 45, in den zevenden van 4 tot 8, 30 tot 40 en 69
tot 77, in den negenden van 45 tot 50 en 50 tot 56,
in den tienden van 8 tot 14, 14 tot 20, 20 tot 30
en boven de 85, in den elfden van 77 tot 85 jaren,
terwijl het den twaalfdendertienden en veertienden
rang in het geheel niet kan bereiken. Hoog bejaarden
r sterven hier alzoo in verhouding tot het gansche doo-
dental minder dan elderswat juist geen voorrecht,
maar het natuurlijk gevolg van een hoog sterftecijfer
is. Over het tijdperk 8 tot 30 en 45 tot 56 jaar heb
ben wij niet te klagen van 4 tot 8 en van 30 tot 40
behooren wij tot de beste helftvan 40 tot 45 jaren
houden wij onder de verschillende plaatsen het midden.
Het kwaad schuilt dus ten deele bij lieden van 62
tot 69, meer bij die van 56 tot 62, maar voornamelijk
bij kinderen beneden de 4 jaren en tellen wij de
opgaven over de eerste levensjaren bijeendan blijkt
het, dat van de 100 sterfgevallen niet minder dan
38.75 van kinderen beneden de 4 jaren zijn, dat is,
in opvolging gesteld meer dan te Monnickendam
Helder, Edam, Amsterdam, Haarlem, Weesp, Naar-
den, Purmerende, Enkhuizen, Muiden, Medemblik,
L Zaandam en Hoorn, in welke laatste, in vele opzich
ten met Alkmaar in vergelijking te brengen stad, het
cijfer niet hooger dan 30.28 is.
Hieruit kunnen wij dus opmaken, dat de levens
kans hier over het algemeen niet zoo ongunstig is als
zij schijnt, dat Alkmaar voor den aankomenden en
mannelijken leeftijd geen slechter en in sommige op
zichten beter voorwaarden aanbiedt dan de andere
noordhollandsche steden, maar dat het onzen kinderen
bezwaarlijk valt de 4 eerste levensjaren te boven te
komen. "Worden zij hier meer vertroeteld of verwaar
loosd (beide even schadelijk) dan elders, meer versuft
door slaapstroop en dergelijke verdoovende middelen,
meer blootgesteld aan de kinderziekte door veron
achtzaming der vaccine meer stilgehouden met dot
ten, meer doodgevoerd met pap en den „middagpot",
terwijl zij nog geen tanden hebben om de spijs te
kauwen en alzoo het tot verteering noodzakelijke speek
sel af te scheiden terwijl hunne ingewanden nog geen
Hierbij moet in aanmerking genomen wordendat de cen
sus te Amsterdam S6, te Haarlem en Zaandam f 25, te
Alkmaar en Purmerende f 20 en in de overige gemeenten
f 16 bedraagt.
ander dan vloeibaar voedselde moedermelk boven
aan, kunnen verdragen'f De geneesheerendie 't wel
beter zullen weten dan wij mogen het uitmaken en
de moeders, die hunne kindereu liefhebben, mogen
het ernstig overwegen.
Indien het gebleken ware, dat het hooge doodental
niet slechts den kinderlijken maar ook de volgende
leeftijden eigen wasdan zou een meer omslagtig
onderzoek noodig zijn geweest, om optesporen welke
deelen en buurten der stad den dood den meesten
cijns betalen. De Atlas kan ons daar natuurlijk niet
aan helpen en het is voor het doel van dit ons schrij
ven ook minder noodzakelijk, al erkennen wij gaarne,
dat zoodanig onderzoek niettemin allernuttigst en
belangrijk is.
Slaan wij ten slotte een oog op de landelijke bevol
king onzer provincie, dan staat Alkmaar in doodental
gelijk met BarsingerhornBuiksloot, Hilversum, La
ren en Uithoorn en beneden Spaarndam de veen-
streek bezuiden Amsterdam, Haarlemmermeer en Pet
ten welke 2 laatsten met de zwartste van alle zwarte
vlekken geschandvlekt zijn. C. W. B.
Op de vauxhal bij Vester had een gebeurtenis plaatsdie
vermelding verdient. De vauxhal was wel niet zoo over
vloedig bezocht als die van den vorigeu avond maar de
feestelijke stemming, kon het zijn, 5 tot nog hooger pijl ge
klommen. Muziek en warme feestdronken hadden de ge
moederen doen ontvonken met levendige sympathie voor alles
wat met het vaderland, met den Koning, met onze geschie
denis in betrekking staat. Wie er van wilde spreken moest
hel goed doenwat niet pittig en geestig klonk of niet vlug
van stapel liep, was beneden het niveau der algemeene geest
drift, en kon onmogelijk eenige aandacht verwerven. Bij
den gang der opvolgende toasten en toespraken wasbij
de herinnering aan het roemrijk voorheen en het gelukkig
hedende hoop der toekomst op de scherpschutters geves
tigd. In dit phasen van den feestavond trad een oud
marketentstertje een zeventigjarig vrouwtje op. Met alge
meen gelach, dat van bijzonder weinig verwachting getuigde
werd zij begroet. De amazone beantwoordde die groet met
een gullenvriendelijken Idik en begon te spreken. Men
hoorde haar heldere zachte vrouwelijke stem al spoedig tot aan
het andere einde der zaal. Met weinig omhaal van woorden en
met benijdbare ordelijkheid sprak zij van haar dertigjarigen dienst
tijd dat zij veel had beleefd en geziendat er wel
eens meer een tijd was geweest als nuwaarin de een
meende dat wij voor geen oorlog hoefde te vreezen en de
ander voor zeker hield dat zulk een ongeluk aanslaande
was; dat zij, haar ondervinding in aanmerking nemende
het zeer mogelijk achtte dat de laatste gelijk konden heb
ben dat zij een vrouw was die van vrede hield, en
voor Vaderland en Koning de vrede wenscht en van God af
smeekte; maar indien volgens Gods raadsbesluit het Vader
land door vijanden werd bedreigden de scherpschutters
naar de grenzen snelden, om onzen dierbaren grond te verde
digen dan voelde zij zeventigjarigenog kracht en moed
genoeg, om die jongemannen dezelfde diensten te bewijzen,
die zij eenmaal hun had gedaan die thans leden waren van het
Metalen Kruis." Met gespannen aandacht werd deze toe
spraak aangehoord, onder een stilte, dat men een speld zou
hebben hooren vallen. Maar het laatste woord was niet van
hare lippenof oorverdoovende bijvalsbetuigingen barstten
los, en zoo, alsof er geen einde aan zou komen. Denaam
van deze welsprekende heldin is de wed. Plettenberg; van
1828 tot 1858 diende zij bij het 7e regiment infanterie.
Waar van de Reünie des jaars 1867 melding zal worden
gemaakt, moet van deze vrouw gesproken worden. R.
Het stedelijk muziekcorps zal heden Zondag 's namid
dags van 5 tot 7 uren, in den Hout, de navolgende
nummers uitvoeren:
No. 1. Metalen Kruis Marsch van Soeterik. 2. Ouverture
(le serment) van Auber. 3. Air varié van A. Otto. 4. Her
manns Galop van Klügel. 5. Ouverture (le droit du Seigneur)
van PZedighem. 6. Cavatine (Czaar und Zimmerman) van
Lortzing. 7. Walse (la tulipe rose) van Briffaux. 8. Pot
pourri (Norma) van Bellini.
De heer L. v. Zanten Jz. alhier is benoemd tot leer-
aar in de wiskunde aan de hoogere burgerschool met vijfja
rigen cursus te Veendam.
De officier van administratie 2' kl. fZ. F. Gouwe,
dienende op Z. M. stoomschip de Zalk, is met den laatsten
Augustus op non activiteit gebracht.
Den 29 is nabij de spoorwegbrug opgehaald het lijkje
van een knaapje dat waarschijnlijk al spelende in het water
gevallen en verdronken is.
Kl l&<»f-ieCi.l.)K*; STAXlt.
GEBOREN.
20 Aug. ElisabethD. van Johannes Doorewaard en Wiliemp-
jen van der Linde.
29 Jozef Levie Z. van Levie Abraham Cohen en Reina
da Silva Solis. Christina HendricaD. van Pieter
van der Meer en Anna Maria Charlotta Rijss.
30 Grietje, D. van Jan van de Beid en Agnes van
der Hoorn. Jan Z. van Willem Yink en Autje
Pijs.
OVEllLEDEN.
29 Aug. Trijntje Heneweer, echtgen. van Sijbrand Pover,
vroeger wed. van Jan Haringhuizen57 j. Adolt
Johannes, Z. van Andries Josephus Smabers en
Neeltje Deurman 3 j. en 3 m.
BIDSTOND voor en bespreking over de uitbreiding
van Gods Koningrijk, op Zondag 1 September, in het
gebouw aan den Koningsweg, des avonds ten 7f uur.
Toegang vrij.
BEWXÜKSlIIftOL
van het Departement der Maatschappij
„Tot Nut van 't Algemeen."
Zitting van Commissarissen op Diugsdag, den 3 Sept.
1867, des avonds ten 8 ure.
Ouders, die hunne kindereu op de bewaarschool wenschen
toegelaten te zien, kunnen zich ten genoemden tijde aan het,
locaal der school aan de Doelenstraat vervoegen voorzien
van de geboorte- en inëntingsbewijzen der kinderen.
Uit naam der Commissie, M. BODISCO, Secret.
Alkmaar 30 Aug. Kleine kaas ƒ26.25, commissie dito f29,
middelbare dito 29, laagste prijs f 16, aangevoerd 592
stapels, wegende 124887 NP. 14 mud Tarwe f 12,50,
58 mud Rogge 9.25, 168 mud Gerst ƒ7.50, 318 mud Ha
ver f 5 122 mud Erwten, vale f 10.50, groene 14, 127
mud Koolzaad ƒ11.50, 41 mud Mosterdzaad ƒ19, 9 mud
Karweizaad f 20.
31 Aug. Aangevoerd 6 Paarden f 20 a 905 Koeien
ƒ100 a 200, 8 nucht. Kalveren ƒ4 a 10, 242 Schapen 9 a
22, 20 Lammeren f 4 a 10 6 Geiten 2 a 4, 50 magere
Varkens f 8 a 1472 Biggen 2 a 4, Boter per kop
65 a 77; ets.
Amsterdam 30 Aug. Tarwe prijshoudend, bonte Pools, ƒ415,
418, 425, 428, alles per 2400 kilo, Rogge eits hooger bij
gerijven Nicolatief f 239 a 240Odessa f 238 v/b. Taganrog
248 Galatz f 242 alles per 2100 kiloop levering Oct.
223, 224, maar 228. Aangezegd L. 100, totaal in deze
maand L. 150. Raapolie op 6 weken, 't Ned. vat, ƒ38.25;
dito vlieg, 37, primo Sept. 36.75, Oct. J 37.50. Nov.
38 Dec. 38.50, Mei f 38.75. Lijnolie, op 6 weken,
't Ned. vat, 39.75, dito vliegend 38.50, primo Sept.
38.25 Oct. 37,75 Nov. f 37.50Dec. 37. Hen
nepolie op 6 weken 41.25 dito vliegend f 40. Raap
koeken de 1000 stuks ƒ80 a 85. Lijnkoeken de 100 stuks
11 a 14. Koolzaad lager, op 9 vat in October 69;.
Aardappelen Priesche ƒ2.30; Zwarte of Groningers ƒ2.40;
Duinzandaardappelen f 4.50 a 5.25 Geldersche ronde Wol
kammers ƒ2,10; dito Stoelenmatters 3; Fransche Jammen
2.50.
Broek zn Waterland 29 Aug. Kleine kaas 24,75, aange
voerd 34 stapels, wegende 7825 NP.
Enkhuizen 28 Aug. Kleine kaas 20 a 25.50, aangevoerd
56 stapels wegende 14448 NP., Mosterdzaad f 19 a 21
per mud Karweizaad 20,25 per 50 NP., graauwe Erwten
ƒ18, Capucijnders 16bruine Boonen ƒ12, witte Erwten
10 a 11Wijker valen t 11.
Haarlem 28 Aug. Kleine kaas 25.75, aangevoerd 110
stapels, wegende 21900 NP. 80 Schapen 8 a 21, 55 Big
gen 2.50, 2 Veulens 60 en 90.
Helder 2% Aug. Aangevoerd 1 mager Varken 14, 1 Geit,
6 Konijnen, 36 Kippen 50 a 65 12 Hanen 20 ets. per stuk,
74 zoetemelksche Kazen 0.70 a 1 per stuk 45 koppen
Boter 1.25 per NP., 350 Kippeneieren 3 per 100 stuks,
20 halve mudden Aardappelen 7 a 8 ets. per kop, 6 manden
Peren 1 a 1.50 per mand.
Hoorn 29 Aug. Kleine kaas 26.25aangevoerd 238
stapels, wegende 57598NP.
Medemblik 28 Aug. Kleine kaas 26.25 aangevoerd 214
stapels, wegende 52150 NP., Boter ƒ1.24 per NP., Kippen
eieren 2.60, Eenden dito ƒ2.60 per 100 stuks.
30 Aug. met de boot naar Engeland verzonden 1014 Schapen.
Schagen 29 Aug. Aangevoerd 3 Stieren 60 a 120,
14 magere Gelde Koeien f 100, 12 vette dito f 200 a 250,
4 nncht. Kalveren f 7, 390 magere Schapen 8 a 16180
vette dito f 20 a 24 90 Lammeren 10 a 12, 25 magere
Varkens ƒ10 a 15 30 Biggen 3 a 5, Konijnen 10 a 60,
Kippen 30 a 50, Eenden 30 a 40, Duiven 10 a 30 ets., Boter
85 ets. per kop of f 1.131 Per NP., Kaas 25 a 40 ets. per
NP., Kippeneieren 2.40 a 2.50 per 100.
Schiedam 29 Aug. Moutwijn ƒ13,50, Jenever ƒ19.
Londen 29 Aug. Aangevoerd 940 Runderen, 8610 Schapen
en Lammeren253 Kalveren en 195 Varkens. Beste soorten
5.4, 5.4, 5.2 en 4.6.
PER TELEGRAAF Amsterdam 31 Augustus.
Nederl. N.W.Sch.2; pet.
53'
Nationale 5
pet.
SOA
3 H
63;
Loten 1854
4 t,
84;
1860
Spanje
2;
3H
1864
74;
Binnenl.
3 n
30;
Griekenland 5
Portugal 1853
3
38;
Turkije 5
30;
Rusland. 17 89
5
92
N. Amerika 5
U
76;
6e serie
5
70»
1882 6
II
77;
1860
4; n
77^
Illin. Sp. (Cert.
1864
5 n
84;
Amst.)
83
1866
5
83J
Debentures 8
H
23;
Loten 1864
186
Gr.W.Sp.(Ohio) 7
37
1866
180;
St.Paul& Pacifies
Oostenr. Metall.
5
45 i
le sectie 7
2;
22tV
Gecons. Atlant. 7
H
21
Rente Amst;
5
66|
Brazilië 1865 7
II
73;
1864
5
56A
Mexico 1851 3
II
1865
5
60;
1864 3
II
Bevallen van eene Dochter A. M. C. van
der MEER RIJSS.
Alkmaar29 Aug. 1867.
Voor de vele bewijzen van deelneming, bij
de voltrekking van ons huwelijk ondervondenbe
tuigen wijook namens onze wederzijdsche betrek
kingen, aan allen onzen opregten dank.
H. J. JAMES.
C. A. J. JAMES
v. Eogendorp.
kan dadelijk geplaatst worden bij B. J. SOECKER,
Banketbakker, Alkmaar.
in verbinding met het
HONDEN- en Nl'ENTHÉNTRE,
geplaatst op de Paardenmarkt, No. 1. van af den
heer J. F. Wijnkampte Alkmaar.
Op Zondagden 1 Sept. 1867, s avonds 8 uur precies.
LAATSTE AFSCHEIDSVOORSTELUNG VAN PAUL DASSIE.
De directie blijft dankbaar aan het publiek van
Hoorn Monnikendam en Alkmaar, voor den gunsti-
*gen bijval, die zij bij hunne voorstellingen in voor-
genoemde plaatsen hebben genotenterwijl zij van
den laatsten Julij tot en met heden in deze provincie
met hun personeel hebben gereisd, hopende zich bij eene
nadere kermis met dezelfde gunst vereerd te mogen zien.
De te geven voorstelling zal breedvoerig door
kleine programma's worden bekend gemaakt.
Het paardenspel is gecomposeerd uit 20 ponneys,
van de edelste rassen die gestald zijn bij J. F.
Wijnkamp, aan de Paardenmarkt te Alkmaar, en
dagelijks gratis te bezigtigen voor heeren lief hebbers.
Prijzen der Plaatsen
le Rang/ 1,20, 2e Rang/ 0,80, 3e Rang/0,60,
4e Rang 0,40. Kinderen beneden 10 jaar op
den len en 2en Rang half geld.
L. DASSIE, Directeur.
