VEMIGIM TER VERBREIDING DER WAAI1HEID.
Sstabs ïlicuws.
ittatrfit- ctt Beursberichten.
3H
774
5 pet.
50-
51|
734
134
31
76
70A
351
204
73A
15
Qlbucvtcutiim.
vl» 25jarigc Echtverceniging
CmS Val1
gj BAREND IZAAK de JONGH
maar gat' hij gasthuismeesters van S. Elisabeth last
het hunne i vergrooten tot opneming van jonge
zieke vrouwen en dienstmaagdenwaartoe 2 collecten
door de stad mochten geschieden. 18 Jaren later
volgde eene nieuwe aansporing tot vergrooting, toen
de 'bisschop van Haarlemter verbetering van het
Waaggebouw, de opheffing van het daarmede ver
bonden gasthuis vergunde en de meubelen en bezit
tingen aan S. Elisabeths-gasthuis toewees, mits dit
nog een huis zou koopen tot gerief der vreemdelingen.
Met de omwenteling verviel het klooster, maar voor
de bagijntjes liep het nog al wel af. Verscheidene
hunner, misschien ook uit andere kloosters, bleven
in het gebouw wonen en werden daar onderhouden,
waarvoor de rentmeester der geestelijke goederen
jaarlijks eene uitkeering aan het gasthuis deed. De
weeskinderen, door den nood der tijden zeer in aan
tal toegenomen waren er ook al in geplaatst, maar
verlieten het in Februari 1576 om het Jongehot
te betrekken. Voorts bewoonde Jacob Cornelisz., de
brouwer, er een huis, dat hij met den bij hem in ge
bruik zijnden zolder en de langs de Gasthuisstraat
staande brouwerij met de daarin aanwezige gereed
schappen tegen Mei 1576 weder voor één jaar in
huurde voor f 48.
Het voorstel van den bisschop in 1560 schijnt niet
aangenomen te zijn, misschien wijl de zusters, slechts
gewoon om zieke vrouwen te verplegen er niet op
gesteld warenbinnen hare gewijde muren jan en
alleman 3 dagen en 3 nachten om niet te herbergen.
De vruchten van het H. Geesthuis werden althans in
1572 half aan het mannen- en half aan het vrouwen
gasthuis toegelegd en de goederen in 1576 voor 5
jaren gedeeld, waarbij het laatste de landerijen te
Haringhuizen, Oudcarspel, Schagen en Koedijk, 1
rentebrief en een deel van het schoutambt van Ou-
dorp en Oterleek bekwamhetgeen in 1582 door
eene finale verdeeling gevolgd werd, terwijl 's jaars
daarna het mannen- aan het vrouwengasthuis nog
overdroeg een stuk land „die Heilige-geest-oort" te
Oudcarspel, en 2 losrentebrieven elk van f 6, tot af
koop van de bij de scheiding bepaalde jaarlijksche
uitkeering van f 48, „tot onderhoud van de beyert
die in 't H. Geesthuis placht te zijn." De „beyert,"
de „gemeene haard," was dus nog werkelijk in het
vrouwenhuis terecht gekomen en heett tot in onze
dageu haren naam overgedragen aan de ziekenzalen,
de mannen- en de vrouwen beyert.
Niet veel later, in 1589, werd ook het mannen
gasthuis van achter het stadshuis naar de Paternos
terstraat overgebracht, in de gebouwen die tot pied
a ttrre der egmonder abten en tot het abts-proven-
huis waarvan een gedeelte al tot pesthuis was in
gericht, gediend hadden, en dus bleven de 2 zieken
huizen gedurende 2 eeuwen nevens elkander en on
der afzonderlijke besturen bestaan, zich met de pro
venierswoningen, bleekvelden en hagen vrij goed
presenteerendezooals de prenten van Rademaker
ze ons doen kennen. Het Elisabeths-gasthuis, want
wij houden ons alleen daarmede bezig, had in 1614
de inkomsten van het (toch tot stand gekomen) Ka
pelsgasthuis verkregen en werd aanstonds met eenige
vertrekken voor kostkoopers vergroot. Toch gingen
de financiën achteruitin 1681 besloot de stadsre-
geering om bij provisie f 1260 te verstrekken en
commissarissen van onderzoek te benoemen alzoo
het te kort ruim f 8000 bedroeg in 1698 om het
huis uit te laten sterven totdat het van zijn revenuen
bestaan kon en in het volgende jaar al weder om
f 900 bijtepassen afteschrijven op de obligatie van
f 20500, zeker een vrucht van beter dagen. Zoo
sukkelde het heen tot 1784, toen beide stichtingen
vereenigd werden, en later desgelijks en al erger,
zoodat ten laatste de stad alles tot zich trok de
proveniers door jaarlijksche toelagen uitkocht en de
woningen ging verhuren. De ziekenzalen trokken
zich toen in het noordeind van het mannengasthuis
bijeen en, bij de behoefte aan verblijven voor de tal
rijke bezetting in de eerste jaren dezer eeuwwerd
het hoofdgebouw langs de Gasthuisstraat tot kazerne
gebezigd. Na de restauratie van 1813 behield het
deze bestemming en ontving alzoo, na onze vereeni-
ging met Belgie, de „luikerwalen", die zich in 1816
niet ontzagen een voorbijgaanden predikant te be-
leedigen.
Geenzins wegens deze omstandigheidmaar om
eene verblijdende redenwerd het kort daarop door
de militairen ontruimd en weder de liefdadigheid
toegewijd. In 1811 was hetalthans wat den omvang
der gebouwen betrof aanzienlijke, burgerweeshuis,
het vroegere Jongehof, door de kinderen verlaten
en tot verblijf voor de fransche krijgslieden ingericht
en, al mochten na 1813 vaderlandsche soldaten de
vreemde vervangen hebben, de weesjes, door goede
vrienden hier en daar te huis gehaald, verkeerden
in denzelfden toestand als in onze dagen zooveel stof
tot klagen heeft opgeleverd, zij misten eene gemeen
schappelijke opvoeding onder behoorlijk toezicht. De
regeering kwam dus, volgens besluit van 18 Juli 1816,
met regenten overeen, dat zij de nu gesloopt wor
dende gebouwen tot een gesticht voor de weezen zou
doen inrichten, en dat het verschil in waarde tusschen
het nieuwe en het vroegere weeshuis zou geacht
worden vereffend te zijn door de schulden op ver
schillende tijden door de stad overgenomen.
De aanbesteding der verandering had plaats op
11 November, en eene tweede tot het verder afwer
ken en het optrekken van een gevel, op 20 Augustus
van het volgende jaar. Eene romeinsch-aorische poort,
waarboven de beeldjes van het vorige weeshuis gesteld
werdenwerd aan de Gasthuisstraat gemaaktde
regenten- en regentessekamers in de voormalige
kerk. Dus betrokken de kinderen, tot groote vreugde
der burgerijvoor de tweede maal het Middelhof,
maar slechts korte jaren mochten zij daar verblijven.
Het Kon. besluit, waarbij de kinderen der gestichten,
die zonder subsidie der burgerlijke gemeente niet
bestaan konden naar de koloniën van liefdadigheid
verwezen werdendeed hen op 1 Aug. 1831 mede
derwaarts vertrekken. De localen werden toen groo-
tendeels aan de stad verhuurd tot kleedermagazijn
en bakkerij voor het depot van het 2« regiment in
fanterie. Het locaalwaarvoor de nieuwe gevel
geplaatst en dat voor do behoefte van het weeshuis
misschien overbodig was, had men in 1826 bestemd
tot vleesehhalwaartoe het met 1° Maart 3 malen
's weeks geopend werd maar met zoo weinig bijval
dat het nog in hetzelfde jaar, toen de gezondheids
toestand hoogst ongunstig was, tijdelijk, alweder tot
gasthuis voor behoeftige lijders werd ingeruimd en
sedert behoorde tot een der 7 wonderen van Alkmaar
„een hal zonder vleeseh." De kerk bleef de zetel
van het bestuur der instelling, waarvan de verpleeg
den later bij de ingezetenen besteed werden, en
diende eerst tot berg-, maar sedert eenige jaren tot
tentoonstellingsplaats der oude regentenstukken en
schilderijen die nog niet lang geleden vermeerderd
werden met de fraaie penseelgewrochten betrekking
hebbende op den kloeksten wees van Alkmaar, Wol-
brand Oeleynsz. de. Jong.
Meent eenig lezer, dat wij soms te veel aandacht
geschonken hebben aan of te lang zijne aandacht
gevergd hebben voor eenige oude en lang niet schoone
gebouwen, voor wat puin en brandhout, wij willen
zijne meening niet veroordeelen overtuigd als wij ons
houden, dat hij des te meer zijne aandacht zal wijden
aan hetgeen tot onzen tijd behoort, aan het gesticht
dat eerlang verrijzen gaaten daarvan de tastbare
blijken zal geven.
De vereenigingdie zich ten doel stelt om de
heugenis van Alkmaar'3 beleg inzonderheidmaar
ook van andere alkmaarsche zaken en personen te
bewaren, heeft gezorgd, dat door eene photographi-
sche afbeelding de uitwendige vorm van de verdwij
nende stichting aan de nakomelingschap zal worden
overgebracht. C. WB.
Het stedelijk muziekcorps zal heden Zondag 's namid
dags var. 1 tot 3 uren, in den Hout, de navolgende
nummers uitvoeren:
No. 1. Marsch van K'órner. 2. Ouverture van Küjfner.
3. Potpourri (Montecclii et Capuletti) van Bellini. 4. Wal-
zer van K'órner. 5. Potpourri (Les Huguenots) van Meijerbeer.
6. Ouverture (Le due d'Olonne) van Auber. 7. Cavatine
(Barbier) van Rossini. 8. Menuëtto van André. 9. Potpourri
(li Bravo) van Mercadante.
Onder de 3 pauselijke zouaven dietijdens het woe
den der cholera te Albauohet slachtoffer hunner hulpvaar
digheid zijn geworden en voor welke op last des Pausen
een praalgraf zal worden opgerichtbevond zich één alk
maarder, met. name P. v. Ophemdie in het r. c. weeshuis
alhier is opgevoed. Toen de stad Albano, bevolkt door
8000 zielen en 1500 derwaarts uit Rome geweken personen,
door de onverwacht en met ontzettende hevigheid versche
nen cholera geteisterd werden de nog gezond gebleven
leden der overheid en zelfs een der beide geneesheeren ge
vlucht waren terwijl schrik en vrees ieders krachten ver
lamden waren het, nevens de geestelijken, alleen de 45
door den Paus uit Rome gezonden zouaven die den moei
lijken plicht van ziekenoppassers en lijkbezorgers vervulden.
Bij besluit van 12 Sept.. heeft de Koning tot leeraren
aan 's Rijk3 hoogere burgerschool alhier benoemd de heeren
IK. Verbeet te 's Hertogenbosch ea C. Fogteloo te Eukhuizen.
BUHfiKKLUHK STAM».
ONDERTROUWD.
13 Sept. Johan Frederick Koelman en Maria van Eland.
GEBOREN.
10 Sept. Lea D. van Ezechiel David Hamburger en Betje Nias.
11 Trijntje, van Jan Otto en Adriana Spruit.
12 Neeltje, D. van Hendricus Langendam en Luwtje
de Groot.
13 Alida Johanna D. van Hendricus Jaeobus Wijdeman
en Johanna Barbara Binneman. Jacob, Z. van
Abraham Mozes Werkendam en Ester Swaneweber.
MargarethaD. van Nieolaas Stoppelsteen en
Jannetje Eehres.
OVERLEDEN.
11 Sept. Wijnanda JohannaD. van Matthijs Seba en Saartje
Nijhoff, 16 j. en 4 m.
12 u Johan Friederich Wissing. 77 j.
2 Marijtje Meijer, 26 j., overleden te Zijpe.
VlilLDt; VA A VASTE GOKBKREltl.
14 Sept.
Door den. Notaris J. G. A. VFRHOEFF.
1. Weiland ede Hemme," te Oudcarspel, sectie A 257, groot
1.80.30. C. Bakker te Koedijkf 3187,40
2. Dito ede Achternoordweide te Noorscharwoude,
sectie C 125 groot 2.28.70.
K. Kroon te Oudcarspele 6370,90
3. Dito ede Zuiderweide," aldaar, C 127 en 128,
groot 2.82.60 ea .01.50 water.
K. Slotemaker te Noordscharwoude 7711.25
4. Dito ede Hazenicei," te Koedijk, sectie A 304,
groot 1.90.10. S. Jonker te Koedijk 2773,20
5. Dito, te Bergen Oudburgerpolder. sectie B 85,
groot 3.87.20. C. v. d. Pol te Schoorl e 5147,45
6. Grondrentegroot 9,50, op 6.43.10 bosch en
weiland te Schagerbrug.
A. J. M. Keysper te Alkmaar 170,
7. Dito, groot, f 2,op 1.25.20 weiland aldaar,
Dezelfde 25,
8. Dito, groot 22,50, op huis, tuin, weiland enz.
aldaar, samen groot 13.70.18. Dezelfde e 390,
(Afslag 21 Sept.)
OPENBARE VERGADERING, heden Zondag, 15 Sept.,
's avonds 7) ure, iu het gebouw aan den Koningsweg,
spreker de WelEerw. heer A. 6. Ziegeler, Predikant te Am
sterdam. Toegang vrij, voor zoover de plaats toelaat.
De directie der Sociëteit van Moederlijke Weldadigheid te
Alkmaar neemt langs dezen weg de vrijheid, aan hare stad-
genooten bekend temaken, dat zijdoor iemand van harent
wege gekwalificeerd, eerlang eene collecte zal doen houden
en eene lijst van inteekening ter instandhouding dezer lief
dadige instelling, zal doen aanbieden.
In den jare 1865, dus twee jaren geleden werd uwe edel
moedige medewerking daarvoor het laatst iugeroepen en de
verwachting van de directie geenszins teleurgesteld. Sedert dien
tijd zijn 133 kraamvrouwen, tot den behoeftigen burgerstand
behooreude, zonder onderscheid van godsdienstige belijdenis,
zoo wel voor haarals voor hare jonggeborenen gedurende
eenigen tijd verzorgd kunnen worden.
De directie ziet thans de fondsen dezer zoo heilzame instel
ling welke door uwe milde bijdragen en de jaarlijksche gift
van hare Komnglijke beschermvrouw steeds geschraagd werd,
voor verderen voortgang ontoereikend. Zij gevoelt zich ge
drongen andermaal uwe weldadige medewerking, die sedert
39 jaren het bewijs heeft geleverd het nut dezer instelling te
waardeereninteroepen. Zij vleit zich met uwe welwillende
belangstelling, waardoor zij m staat moge blijven gesteld, met
ijver hare werkzaamheden te kunnen voortzetten om door
uwe giften, van zoo menige onder leed gebukte moeder de
smarte te kunnen leenigen. De leden van den raad der
Moederlijke Weldadigheid
M. J. van LEEUWEN
Vollenhoven, Pres.
L. W. BINKHORST
Uilenhage de MistSecret.
Alkmaar,
den 10 September 1867.
Alkmaar 13 Sept. Kleine kaas ƒ27.50, commissie dito ƒ29.50,
middelbare dito 29.50, laagste prijs ƒ17.25, aangevoerd 604
stapelswegende 124389 NP. 426 mud Tarwe f 13
37 mud Rogge ƒ9, 101 mud Gerst 7.50, 887 mud Ha
ver 5, 53 mud Erwten, vale 10, 70 mud Mosterdzaad ƒ20.
14 Sept. Aangevoerd 8 Paarden 50 a 80. 5 Koeien
110 a 150, 8 nucht. Kalveren 7 a 13.50, 343 Schapen 9 a
28, 6 Geiten 3 a 6, 60 magere Varkens 6 a 14, 132 Big
gen 2 a 4, Boter per kop 724 a 80 ets.
Amsterdam 13 Sept. Tarwe iets vaster, b. Poolsche 439,
440, 445, o. Eriesche 445 a/d Zaan alles per 2400 kilo.
Rogge ruim prijshoudend, Taganrog 263, Nicolajef 263,
v/boord Petersburg 258, alles per 2100 kilo, op levering
Oet. 252 251 250, Maart f 254, 253, 252, Mei 252,
251. Raapolie op 6 weken 't Ned. vat, 39, dito vlieg.
37.75, primo Oct. 37.50 a 37.75, Nov. 38. Dec. 38.50,
Mei ƒ40. Lijnolie, op 6 weken 'tNed. vat ƒ40, dito
vlieg, f 38.75, primo Oct. f 38.50, Nov. 37.75, Dec. 37,
Maart, April, Mei 36.75. Hennepolie, op 6 weken,
40.75, dito vliegend 39.50. Raapkoeken de 1000 stuks
87 a 92. Lijnkoeken de 100 stuks 11 a 14.Koolzaad
op het najaar 4 lager, op het voorjaar daarentegen 1 hoo-
ger, Polder f 11 a 12 per mud, op 9 vat in October 7141
November 72, April 741.
Broek m Waterland 12 Sept. Kleine kaas 26.25, aange
voerd 29 stapels, wegende 6388 NP.
Enkhuizen 11 Sept. Kleine kaas 22 a 26.25, aangevoerd
44 stapels, wegende 10855 NP., Mosterdzaad 20 a 21 per
mud, Karweizaad 20,25 per 50 NP., graauwe Erwten ƒ20,
Capucijuders 15, bruine Boonen f 16, witte Erwten 11,
Wijker valen f 11. Haring 25 a 26 per ton.
Haarlem 11 Sept. Kleine kaas 25.50, aangevoerd 107
stapels, wegende 21867 NP. 120 Schapen ƒ12 a 20.
Helder 11 Sept. Aangevoerd 3 vette Varkens 40 ets. per
NP., 15 zoetemelksche Kazen 0.75 a 1 per stuk, 39 kop
pen Boter ƒ1.20 per NP., 500 Kippeneieren 2.80 a 3 per
100 stuks20 halve mudden Aardappelen 7 ets. per kop,
50 halve mudden Peren 1.85 per half mud 10 manden
Peren 5 a 8 ets. per kop, 6 NP. Druiven 1.50 per NP.,
15 Perziken 6 ets. per stuk.
Hoorn 12 Sept. Kleine kaas 27.25, aangevoerd 243 sta
pels wegende 55395 NP.
Medemblik 11 Sept. Kleine kaas 26.25 aangevoerd 180
stapels, wegende 42125 NP., Boter ƒ1.26 per NP., Kippen
eieren 2.60, Eenden dito 2.60 per 100 stnks.
13 Sept. met de boot naar Engeland verzonden 1414 Schap.
Schagen 12 Sept. Aangevoerd 6 Paarden 30 a 60, 3
Stieren 60 a 1208 magere gelde Koeien f 100 a 140
10 vette dito ƒ180 a 200, 3 Vaarzen 17 a 24, 4 nucht. Kal
veren 5 a 7, 380 magere Schapen 5 a 14, 396 vette dito
20 a 25, 67 Lammeren 9 a 12, 4 Bokken en Geiten 1
a 4 18 magere Varkens 11 a 20, 58 Biggen t 2.50 a 5,
Konijnen 10 a 60, Kippen 35 a 50, Eenden 35 a 55, Duiven
10 a 30 ets., Boter 75 a 90 ets. per kop of 1 a 1.20 per NI'.,
Kaas 25 a 40 ets. per NP., Kippeneieren 2.10 a 2.20 per 100.
Schiedam 12 Sept. Moutwijn ƒ15, Jenever 20.50.
Londen 12 Sept. Aangevoerd 820 Runderen, 6610 Schapen
en Lammeren, 138 Kalveren en 170 Varkens. Beste soorten
5.2, 5.6, 5.10 en 4.2.
PER TELEGRAAF Amsterdam 14 September.
Ae£?eW.N.W.Sch.2i pet.
3
53A
634
4
844
Spanje 2 4
Binnen!. 3
31
Portugal 1853 3
39
Rusland. 1789 5
9214
6e serie 5
704
1860 4J.
1864 5
841
1866 5
B3J
Loten 1864
I884
1866
186 j
Oostenr. Metall. 5
45 TV
2|
22tV
Rente Amst. 5
654 I
1864 5
564
1865 5
6O4 I
Nationale
Loten 1854
1860
1864
Griekenland 5
Turkije 5
N. Amerika 5
1882 6
Illin. Sp. (Cert.
Amst.)
Debentures 8
Gr.W.Sp.(Ohio) 7
St.Paul& Pacifies
le sectie 7
Gecons. Atlant. 7
Brazilië 1865 7
Mexico 1851 3
1864 3
SOC/~NPQ/~NOQ,- VJQZ"\9CV_\pO£"\pQr~
uRo en
pS BETJE EMMERING.
Q.;l Hunne dankbare kinderen.
Alkmaar15 September 1867.
Voorspoedig bevallen van eene Dochter
M. 11. KLE1J SCHOUTEN.
Amsterdam, 11 September 1867.
De ondergeteekenden betuigen hunnen wel-
meenenden dank voor de menigvuldige bewijzen van
deelneming ondervonden bij de geboorte van hun
jongste kind. B. van der MEER Jr.
A.M. C.van der MEERRijss.
