ALKMAARSCHE COURANT
No. 41.
Negenenzestigste Jaargang.
Donderdag
19 September.
Bij wijze van proefneming wordt tot 1°. October ook Woensdags avonds gratis een N°. der ALKMAARSCHE COUBAHT uitgegeven; de prijs zal
alsdan worden voor Alkmaar f 1.271 en franco per post buiten deze stad f 1.50 per kwartaal. Beleefdelijk verzoeken wij onze geabonneerden zich
vóór 1°. October te willen verklaren, zoo zij niet gezind zijn het abonnement op dien voet vooi'ttezetten.
Advertentiën voor die Nos. worden ingewacht Woensdags namiddags uiterlijk tot één uur. DE UITGEVERS.
't Zou over iets anders zijn
maar 't is eigenlijk over de kermis.
iMcmusfijbingcu.
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijg
baar op Zondag morgentussohen 8 en 9 ure. Prijs per
jaar ƒ3,40, enkele Nos. 7 Cents, franco per post ƒ4.
Brieven franco aan de Uitgevers
EER I". COSTER ZOON.
De Advertentiën kosten van 15 regels J 0,75, voor
elke regel meer 15 Cents, behalve 35 Cents zegelrecht
voor elke plaatsing. Zij worden uiterlijk aangenomen tot
Zaturdag namiddag 1 uuringezonden berichten een dag
vroeger.
Ook ia 1867 heeft de gevreesde ziekte de schrikwekkende
cholera zich in ons land vertoond, gelukkig tot nog toe
niet veel meer dan vertoond. Slechts enkele plaalsen heb
ben den pijnlijken druk barer schreden op nieuw gevoeld
meerdere streken ontvingen een herinnering aan haar be
staan, en voor ons geheele land was het bezoek der cho
lera een ernstige waarschuwing om haar niet te vergeten
nm zich niet vrij te achten van alle gevaar en zich niet aan
zorgeloosheid over te geven.
Men is dan ook niet geheel zorgeloos geweest. Er zijn
blijken gegeven van waakzaamheid. Verschillende besturen
hebben maatregelen genomen om het dreigende gevaar af te
werenen sommige gemeenteraden hebben zelfs den moed
gehad om onze nationale kermis af te schaffen oF uit te
stellen. Want het is helaas niet andersonze kennissen
zijn nog nationaal, en er behoort nog eenige moed toe om
er zich tegen te verklaren.
Intussehen mogen de voorstanders der afschaffing zich ver
heugen, dat de kas der gemeente minder belang bij de
kermissen heeft dan vroeger. Nu de plaatselijke accijnsen
ziju afgeschaftheeft de gemeentekas er geeu voordeel vau
dat er op enkele dagen des jaars buitengewoon veel wijn en
jenever wordt gedronken. En dat is gelukkig, want n o ai
mer n is bij Jan llelmers' groote natie inderdaad al Ie
dikwijls nommer één, en gemeenteraden plachten van ouds
her een overgroote toegevendheid te bezitten voor alles wat
geld in de kas brachtonverschillig hoe en van waar.
Doch zoo al de onmiddelijke voordeelen voor de gemeente
kas niet groot genoeg meer zijn om invloed uit te oefenen
de gemeente heeft immers nog belang bij iiare kermis om
de middelijke voordeelen die zij afwerpt. Er wordt in die
dagen geld verteerd en bij gevolg door verschillende klassen
van ingezeteneu geld ontvangen. En nu moge de gemeente
er geen belang bij hebben en er niets bij winnen dat liet.
geld uit den zak van den één in dien van den ander over
gaat, er komen een massa kermisgasten van buiten die hun
geld binnen de gemeente laten zoo heeft een vrij aanzien
lijk getal ingezetenen groot belang bij de kermisen geeft
zij een niet te verachten steun aan verschillende bedrijven.
In de eerste plaats zij opgemerkt dat hier geen artikel
geschreven wordt tegen volksfeestenmaar bepaald tegen
de kermissen. Ons volk viert niet te dikwijls feest. Inte
gendeel ons volk vermaakt zich zelden en die het wat meer
uitspanning bezorgtverricht, een goed werk. Maar de
wijze waarop het zich vermaakt, is allerellendigst; eigenlijk
blijkt er duidelijk uitdat het niet weet hoe zich te ver
maken en omdat men nog zou eindigen met zich te vervelen
wat toch een beetje al te gek zou zijndrinkt men zich
dronken. Er bestaat inderdaad geen andere uitweg op de
kermis, zich vervelen of de opwekking van den drank. Want
waarin bestaat eigenlijk de kermis Niet in de komedie of
het paardenspel. Die kunnen er even goed zijn al is er geeu
kermis. Toch niet in de kramen Wat daarin te koop is,
kan men even goed en beter in de winkels krijgen. En het
mag gevraagd worden welk belangde gemeenteer bij heeft,
op gezette tijden al die vreemde kramers tot zich te lokken
om met ontvangsten te gaan strijken die de ingezetenen
zeiven hadden kunnen genieten. Maar ook daarin bestaat
de eigenlijke kermis niet. Zij bestaat in het beestenspel
waar een half versufte beer, een zwart varken, eenige opge
zette wanstaltigheden en eenige walgelijkheden op sterk water
den dampkring verpesten, in de dikke dame, den keisteen
etenden of levende duiven verscheurenden wilde uit
Amsterdam; en eigenlijk daarin ook niet., maar in dat oor-
verdoovend en zinverbijsterend straatrumoer, dat ontstaat
door de onderlinge medewerking van de verschillende muziek
instrumenten waardoor ieder de aandacht tracht te trekken,
de trompet, de Turksche trom, de bekkens en de bel, de
draaiorgels, de stem van den paljas en van den ernstiger
persoon die aan de //burgers en buitenlui" vertelt wat er bij
hem te zien is, het gekrijsch der liedjeszangers en het geroep
van kramers en kooplui.
Dat straatrumoer, die herrie, dat gejoel, getier en gelol
is de eigenlijke kermis. Zinverbijsterend en bedwelmend is
het. Die er in raaktdoet één van beide hij schrikt terug
en gaat heen, of hij wordt ook door de algemeene razernij
aangetast en doet mee
Maar laat ons toch voet bij stuk houdenwij zijn van
de cholera in eens op de kermis gekomen en het is alsof
de kermisjool ons vau de wijs brengt en niet meer toelaat
tot ons eigen onderwerp terug te keeren. Laat het zijn.
Er is nu eenmaal verband gekomen tusschen de cholera en
de kermis.
Wat moet er dan met de kermissen gebeuren? Zij moeten
verdwijnenen zij zullen verdwijnen in onzen tijd van stoom-
booten en spoorwegen, retour-kaarten en pleiziertreinen
van volksconcerten muziekfeesten reünies tentoonstellin
gen en volksfeesten. De kermissen worden vervangen aan
het volk worden betere gelegenheden aangeboden om zich
te vermaken en al tast men nog dikwijls misal zijn ook
de volksvermaken nog niet gevonden die dien naam inder
daad verdienen, men zoekt, men zoekt ernstig, en daarom
zal men vinden. Maar bovenal de smaak van het volk moet
veranderen. En hoe zal dat? Door het onderwijs, maar
door het onderwijs niet alleen, althans niet door het onder
wijs gelijk het tot nog toe gegeven wordt. De zang bekleedt
bij het volksonderwijs in de, verste verte nog de plaats niet
waar hij recht op heeft. Waar zijn de volkszangscholen
waar bijna eiken winteravond het aankomend geslacht in
een aangenaam verlicht en verwarmd lokaal gelegenheid
heeft muziek en zang te hooren en zelf zich in den zang
te oefenen De gymnastiek is onder het volksonderwijs op
genomen maar omdat de wet, het voorschrijft, niet ui
overtuiging van de wenschelijkheid en waar blijven de gym
nastische oefeningen en spelen, die de gezondheid, den
liehamelijken welstand den levenslust en den blijmoedigen
geest van het volk moeten onderhouden Als het volk zal
hebben leeren ziugen en er nationale gymnastische spelen
bestaan dan zal ook het raadsel der volksfeesten zijn opgelost.
De afschaffing van de kermis moet gewacht, worden van
een verandering in de zeden des volks, heeft het Volksblad
gezegd. Dat is zoo; maar tot die verandering kunnen de
gemeentebesturen medewerken. Er is opgemerktdat er in
elke gemeente vaneenig belang een commissie voor de volks
vermaken moest bestaan. Moet zich dan de gemeente daar
ook al meê bemoeien Ligt. dit nu niet wat beneden de
waardigheid der gemeentebesturen wordt gevraagd. Maar
die slechts een oogenblik nadenkt, over den invloed van de
feesten en gewone uitspanningen des volks op zijn bescha
ving, zal zoo iets niet vragen. Duizenden worden uitgegeven
voor liet volksonderwijs; maar wat op de school wordt ge
leerd, zal in plaats van voortgezet en ontwikkeld te worden,
zooals noodig was weldra ondergaan iu ruwe vermaken en
onedele uitspanningen zoolang er niets gedaan zal worden
om den smaak van het volk te leiden en het afkeerig te
maken van al wat Lelijk is, gemeen staat y- valsch klinkt.
Verdient die zorg niet de aandacht der g-emeenwocsturen
En behooren zij zich wel te belasten met de zorg voor Vu
kermis Moeten zij op sommige tijden des jaars de steden
en dorpen openzetten voor allerlei vreemd gespuis, voor het
vuilste en gemeenste volk voor bedelaars en landloopers die
op gewone tijden geweerd zouden worden Is de kermis
een zoo edele en goede zaak, dat zij de aandacht, de lei
ding, de toestemming en de bescherming der gemeentebesturen
verdient
Zal men dan de kermissen onverwijld afschaffen Ik zou
zeggen: men zij op volksfeesten bedacht, die de voordeelen
en niet de nadeelen van de kennissen bezitten. Zoodra men
zoo iets gevonden heeft, wijze men er op, dat er iets beters
voor de kermis in de plaats is gekomen en dat er dus geen
kermis meer gehouden zal worden. Die afschaffing geschiede
na kalm en ernstig beraad, niet op eens, onder den indruk
eener algemeene ontsteltenis, niet in opgewondenheid, ook
niet tegen den tijd dat de kramen en spellen opgebouwd
worden en velen hunne plannen hebben gemaakt en hunne
ondernemingen geregeld maar tijdigin dagen van kalmte,
als alles in den gewonen, den normalen toestand verkeert.
Zal het spoedig blijken, dal de kermis niet meer tot dezen
tijd behoorten dat er inderdaad geen enkele deugdzame
reden meer bestaat, om haar te handhaven? Als men de
zaak inderdaad ter harte neem ja; want blijkbaar zijn del Reichenberg, aan den burgemeester verklaard,' datde onder-
kermissen reeds in verval. Als men iets beters zoekt met, handelingen over de gemeenschappelijke aangelegenheden
op een goeden weg waren om tot een gunstig resultaat te
leiden en dat hij niet twijfelde aan het behoud van den
vredewaarvoor het verder aankn.oopen der staatkundige
en handelsbetrekkingen met Pruisen een waarborg was.
Het eat.holieke congres te Innsbruck heeft zich ten krach
tigste verklaard voor het wereldlijk gezag van den Paus en
voor het in staud houden van het oostenrijksehe concordaat.
Den 12 is te Zolkiew, in Galicieop den verjaardag van
den grooten veldslag tegen de turken in 1683 bij Weenen,
waardoor Oostenrijk behouden werd de geheel vernieuwde
kerk ingewijd waarin eenige poolsche Koningen o. a. Jan
Sobieski die toenmaals de turken overwon, onder praalgraven
rusten.
Bij de z. g. coufessioneele commissie van den duitsch-sla-
vischen Rijksraad zijn ontwerpen ingekomen van den Afge
vaardigde Hermann om de school- en van zijnen ambtgenoot
.1/iihl/eld om het huwelijk van de Kerk lostemaken.
ZWITSERLAND.
De vijandige uitdrukkingen welke Garibaldi zich op het
geneefsche vredes-congres tegen het Pausdom heeft veroor
loofd hebben het misnoegen der catholieke bevolking in zoo
hooge mate gaande gemaakt, dat spanning en gisting zijn
ontslaan, die ten laatste derwijze zijn toegenomen, dat hij
eerst te rade is geworden zich in stilte te verwijderen en
daarna het geheele congres voor goed is opgebroken.
Nadat Garibaldi met de uitbundigste geestdrift was ont
vangen en men vernomen had, dat er luisterrijke feesten ter
zijner eer werden voorbereid had de bisschop Mermillod de
eatholiekeu van den kansel vermaand om geen deel te ne
men aan manifestatiën, die beleedigend waren voor het ge
loof en den Paus. De oatholieken hebben aan die verma
ning gehoor gegeven, een protest in alle kwartieren der stad
doen aanplakken en den bisschop een adres tot betuiging
hunner gehechtheid aan de Kerk en den Paus aangeboden.
De lieer Fazy heeft zich ten gunste der calliolieken ver
klaard aan wien zich mede spoedig hebben aangesloten de
protestanten en voorstanders der behoudende beginselen
die voor de veiligheid des lands vreesden indien de uit
spattingen van het congres niet beteugeld werden. De op
positie, alzoo verwektheeft ten laatste den president bewo
gen de zitting te sluiten. Intussehen hebben de raddraaiers
van het congres een permanent bureau benoemddat te
Bern zal zijn gevestigd, en bepaald dat de volgende bijeen
komst te Mannheim zal plaats hebben.
ITALIË.
De Koning heeft den 15 te Milaan de nieuwe galerij
Viclor-Emmanuel ingewijd.
man sterkde stad binnengetrokken alle met bouquetten
op de geweren hun aangeboden door de bevolking van
Echternach en Diekircb.
PRUISEN.
Een: overeenkomst is openbaar gemaakt, den 18 Juni met
den Vorst van Waldeek-Pyrmont gesloten, waarbij deze het
bestuur dier landschappen het beheer der domeinen en der
kerkelijke zaken uitgezonderd overdraagt aan Pruisen om
het in zijnen naam en overeenkomstig de bestaande grond-
wei te voeren. Pruisen ontvangt dc landsinkomsten, be
strijdt de uitgaven en benoemt de ambtenaren die den eed
van trouw aan den Koning zweren. De Vorst behoudt aan
zieli het regt van gratie en het veto over wijzigingen der
grondwet. De overeenkomst is voor 10 jaren gesloten en
treedt den 1 Januarij 1868 in werking.
Ingezetenen van Alsen en Sundewitt hebben een adres
gericht aan den Afgevaardigde in den Rijksdag Krüger,
ten betooge dat die oorden een geheel uitmaken metNoord-
Sleeswijk.
BAREN.
In het adres van antwoord der le Kamer leest men:
//Het vaste besluit van U. K. H. om zonder ophouden
naar de nationale vereenigiug van ons land met het Noord-
duitsch Verbond te streven heeft volle aanspraak op on
dersteuningook van de Stenden [De opening der baden-
sche Kamers is in het voorlaatste No. abusief onder Hessen-
Darmstadt medegedeeld],
BEIEREN.
In Beneden.Beieren circuleert een adres aan den Koning,
waarin aangedrongen wordt op het verwijderen van den
pruisischgezinden prins llobenlohe en zijn kabinet, Het droeg
den 10 handteekeningen uit 197 -gemeenten. In den Boven-
Paltz moet een soortgelijk adres in omloop zijn en grooten
bijval vinden.
De Keizer en de Keizerin van Oostenrijk, vergezeld van
de Koningin van Napels, zijn den 13 te Munchen aange
komen. De Keizer vertrok den 14 naar Possenhofen om den
Koning te ontmoeten.
OOSTENRIJK.
De weener bladen berichtten den 13 dat de ministers
Becke en Andrassy een vergelijk hadden getroffen.
Men verzekertdat het aandeel van Hongarije in de
lasten en renten der monarchie is bepaald op 30 p.ct,, ge
lijkstaande met 52 a 54 miljoen.
In Moravie is de runderpest uitgebroken.
Den 8 is te Salzburg de uienw gebouwde protestantsche
kerk ingewijd. De Koning van Pruisen heeft de kleine
gemeente een gouden Avondmaalsbeker geschonken.
De minister s. Beust heeft te Brünnop zijne reis naar
den oprechten wensch om iets beters te vinden zal het zoeken
niet vruchteloos zijn. Immers de tegenwoordige toestand is
beneden alles die kan niet gehandhaafd worden. Tot zoo
iets mogen de gemeentebesturen niet. meewerken. Men zegge
nietdat de gemeentebesturen door de afschaffing der kermis
toch niet beletten kuunen, dat er gedronken wordt en schan
dalen worden bedreven. Dat is zoo; maar moeten de gemeen
tebesturen het dan bevorderen door er op bepaalde tijden
ruime gelegenheid toe te geven Moeten zij zeiven de gele
genheid openstellen, dat de geheele burgerij, ook hij die
zich anders niet te buiten gaatmeegesleurd wordt in de
algemeene razernij, verbijsterd wordt door het gejoel en
getier dat //met autorisatie van liet Edel Achtbaar bestuur
der gemeente" de stralen vervulten alzoo verlokt wordt
om ook mee te doen? Want immers al dat kermisgaan is
er op aangelegd om de goê gemeeute te bedwelmen om haar
in een maalstroom te brengenom haar te doen vergeten
wat haar betaamt en wat zij voor haar vermaak kan uitgeven,
om haar te verhinderen na te deuken en le rekenen en
daardoor er haar toe te brengen haar dikwijls zuur verdiend
geld en trouw vergaarde spaarpenningen waarvoor zij zooveel
meer zou kunnen genieten in één enkelen nacht op armoedige
en walgelijke wijze te verteeren en door openbare bedriegers
te laten ontfutselen.
Wat zou hier de plicht der gemeentebesturen meebrengen
In een volgend opstel hoop ik tot het eigenlijk door mij
bedoelde onderwerp te komen. W. v. d. K.
SS E E IE.
De Koning heeft het voorstel der minislers goedgekeurd
om vau de ingescheveu gelden tot oprichting van eeu mo
nument ter etrc van Leopold nabij Laeken eeu park aan-
teleggen en te midden daarvan een standbeeld te plaatsen.
De nationale inschrijving had ruim 250,000 fr, opgebracht.
Kouing Leopold II had 200,000, de graaf v. Vlaanderen
50,000 en deVolksvertegenwoordiging 1 miljoen fr. geschonken.
LUXEMBURG.
Het, laatste bataljon pruisseu heeft den 9 de hoofdstad
verlaten en is voorbij het paleis van den Prins-stedehouder
gedefileerd. De Prins, gekleed in den uniform van admiraal
der nederlnndsehe marine kwam vergezeld van den com
mandant der luxemburgsche jagers, naar beneden om van het
bataljon afscheid te nemen.
Denzelfden dag zijn 2 bataljons luxemburgsche jagers, 500 I