ALKMAARSCHE COURAN
Xerentigste Jaargang.
JVo. 1.
Zonria
5 Janna ri j.
fjolitick (tDucrzicltt.
«idlcfcclt jksefte 13c richt cu.
Deze Courant, wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijg
baar op Zondag morgen, tusschen 8. en 9 ure. Prijs per
jaar 3.40. enkele Nos. 7 Cents, franco per post. 4.—.
Brieven franco aan de Uitgevers
a E II MX CUSTER ZOON.
De Advertêutiën kosten van 5 regels
elke regel meer 15 Cents, beltaive 35 Cents zegelrecht
voér elke plaatsing. Zij -worden uite'rlijk aangeiiomen tot
Zaturdag namiddag 1 uuringezonden berichten een dag
vroeger.
Vergeleken met zijn voorganger, is het jaar 186/. dat nu
reeds weder voor zijn opvolg, r plaats gemaakt beeft, arm
geweest in gebeurtenissen. Er was dan ook in 1866 zooveel
gebeurd dat Europa inderdaad wel eens een poos rustig
mocht adem balen, om zich te herstellen van de hevige
arhokken die liet had doorbestaan. Maar. ofschoon in hd
if.'eloopen jaar de vrede in Europa luet verstoord werd, hel
rustig 'dem halen bleef toch mt. Wel bleef oris werelddeel
verschoond van de rampen des oorlogs maar de vrees voor
dm oorlog hing toeli als een vale nevel over de lolken, en
beroofde hen van de vt rkwikkende en levenwekkende warmte
van de zon des vredes. Er zijn van die dagen dat wij
moeite Itehhen om te gelooven dat de zon werkelijk is op
gegaan. Wij weten, dal zij aan den hemel slaat, maar wij
voelen bare koestering niet wij worden niets gewaar van
den gloed harer stralen, die aan de aarde een glans geeft van
schoonheid en jeugd, van ri|kdom en vreugde, die ons harte
met levenslust, met blijde hoop en vasten moed vervult. De
zou is opgegaan, 1 is nipt te ontkennen, maar zij schenkt
ons nauwlifks licht genoeg om ons werk te kunnen doen;
'l blijft somber en koud zij heeft geen kracht genoeg om
de nevelen van den nacht geheel te doeu optrekken Wij
erkennen dat liet geen nacht is maar de verklaring dal
het (tag is komt ons wel wat sterk voor.
Zoo was de vredezon van 1867. 't Was vrede, maar de
zegeningen des vredes bleven uit. liet ouderling vertrouwen
keerde uiet terug. Wel stonden de volken met als vijanden
legen elkander over, maar van broederlijke gezindheid was
evenmin eenig spoor Ie ontwaren. Doch wat spreken wij
van de volken? Zijn zij overal meester van hun lot?
Wat vermag het Fransche vnlk tegen den Keizer, het Rus
sische tegen den Czaar En heeft de fortuin von Bismarck
niet met ren lichtglans omgeven die liern d n bijval waar
borgt der menigteen daardoor de macht scheukt van een
aanvoerder en g. bieder 't. Was vrede, maar de geesl
spitste zich niet op de werken des vredes. ofschoon Parijs
zelfs een vredetempel zag verrijzen op het veld van den
krijgsgod. Legerorganisaties en wapeuverheteringen bleven
degroote onderwerpen, die iti de eerste plaats de algemeene
aandacht werden waardig gekeurd. Naar welk stelsel zullen
wjj onze geweren maken Hoe moeten wij onze oorlog
schepen houwen? Welk pantser geeft de beste beschutting en
voor welke kanonnen bezwijkt weer het beste pantser? Wat
zijn dc uiterste grenzen waartoe wij de getalsterkte onzer
legers kunneil opvoeren en hoe worden onze manschappen
het best. geoefend Dat waren de vragen die de regeeriiigeu
bezig hielden. Zekerheid vertrouwen althans op den duur
des vredes is een vereisehte voor de ondernemingen des
vredes, en hoe kan dat vertrouwen zich vestigen, wanneer
men elkeen zich ziet voorbereiden tot e'en oorlog?
Eu. toch: wilt gij vrede, wees strijd'-aardig, heeft men
gezep Men heeft het gezfgd ja. maar geloofd? Vooral
hij had die woorden menigmaal op de lippen die ook ver
zekerde dat het keizerrijk de vrede was. Die machtspreuken
hebben sinds lang hare kracht verloren. Eu waarom zou
men zich ook van alle kanten wapenen met. opoffering van
de heste krachten en de rijkste schatten des volks, zoomen
niet van alle kanten een aanval duchtte, zoo nipn niet
vreesde, dat een niaehii'P pii waakzame vijand misbruik zou
maken van zijr. overmacht, en zou binnendringen waar de
verdedigingsmiddelen ontoereikend zijn?
Belooft het jaar 1868 iets beters? Zullen de nevelen
eindelijk wei-trokken, en zal de zon des vredes in staat ge
stéld worden Europa hare volle kracht te doen gevoelen
Wij weten liet niet. Kunnen wij vertrouwen op den duur
des vredes-? D- hemel is grijs en kleurloos, zei onlangs de
Engelsche minister DisraSli, maar er dreigen toch geen stormen;
Mogen wi) die woorden tol de onze maken hij de beschou
wing van d' n toestand van Europa hij den aanvang van
het. nieuwe jaar
Wat in liet vorige jaar in Duitschland voorviel is door
velen beschouwd al» een bedreiging van den algetneeiien
vrede. Die meening is in de Atkmaarsche Courant meernja
Ier. bestreden. De vereeniging van willekeurig en geweld
dadig versnipperde volken kan geen bedreiging van den
algemeenen vredp zijn. Dit geldt van Italië zoowel als van
Duitschland. De ontevredenheid met liet kunstwerk van
het Weener congres was ouder de Italianen en de Duitschers
algemeen en bestendig. Al spoedig na 1815 openbaarde zij
zichen al de macht van het Heilig Verbond was noodig
om den bpstaanden toestand te handhaven Eenheid van
It al iëeenheid van Duitschland, dat zijn geen kreeten
van de laatste jaren. Reeds voor meer dan een halve eeuw
verhieven zij zielt als een pro'est der heide volken tegen
het gewrocht der diplomatie. Voortdurende eu steeds toe
nemende ontevredenheid gisting en onrust,, geheime woelin
gen bedekte aanslagen en openbare opstanden waren in
beide landen dti natuurlijke vruchten van de onnatuurlijke
volkenverdeeliug en de geweldige otnkeering, die eindelijk
plaats greep, geeft inderdaad minder reden tot verbazing
dan de lange duur van zulk ellendig werk.
Maar kou dan die verandering niet langs vreedzamen weg
geschieden? vraagt de rustige burger zoo gaarne, de rustige
burger, die een natuurlijken afkeer heeft van geweld en
die gruwt van de verwoesting en de ruwheid van den krijg
en van al de ongerechtigheden van het zoogenaamde oor
logsrecht. Maar hoe zou die verandering langs vreedzamen
weg kunnen geschieden, als er allijd een talrijke leger
macht gereed staat om den hestaaiiden toestand des noods
met geweld te handhaven Hue is dat mogelijk waar de
zaken zoo geregeld zijn, dat alle pogingen om veranderingen
langs den wettigen weg te beproeven door den onwil van
een enkelen verijdeld of door den nooit sluimerenden naij
ver van een paar machtige mededingers vruchteloos gemaakt
kunnen worden
Omtrent de onmogelijkheid van een hervorming van den
vonrmaligen Duitschen Bond langs vreedzamen weg zegt de
Bonnsche hoogleeraar Erwin Nasse in zijn antwoord aan
(lioen van Prinsterer liet volgende «Eren erkend als liet
ondraaglijke van dezen toestand was ook de onmogelijkheid
om langs den weg van de Bonriswctgeving en het Bonds-
reeht tot een bevredigende regeling-der onderlinge betrek
kingen te geraken Ik kan mij in dit opzicht beroepen op
tioit uilslag van alle voorstellen tot hervorming, onverschillig
of zij van Oostenrijk of van Pruisenof van Dresdener
cóuferen'iën of vanwaar dan ook waren uitgegaan. De on
mogelijkheid der on' wikkeling van een staten-bnnd die,
behalve twee niei-Duitsche en zelfs niet altijd jegens Duitsch
land vriendschappelijk gezinde vorsten twee Europebsche
'groote mogendheden bevatte van geheel v rschillenden staaf
van geestelijke eu maatschappelijke beschaving lag in den aard
der zaak en kun noch door goeden wil noch door de scherp
zinnigste ontwerpen van Staatsregelingwcirden weggenomehi.'1
Wat in Italië eu in Duit soli la nel is geschied, is de bevre
diging van twee groote volken, waardooreen machtige aan
leiding tot verwikkeling en oorlog is weggenomen zoosleclits
geen vreemde inmenging liet werk der vereeniging stoort eu
zich verzet legen den n:u wen hand die Zuid- en Noord-
Duitsehland moet verbinden. Als Duitschland aan de Duit
schers, en Italië aan de Italianen behoort, zijn wij een schrede
nadt r gekomen aan den toestand waarin de vrede onder de
volken van Europa mogelijk i>. Professor Nasse komt dan
ook in zijn geschrift legen Groen tol hot volgende besluit
«Op deze gronden wordt eindelijk ook liet go aar voor groote
M lilden - Eu ropt-esc lie oorlogen, die toeli altijd hij voorkeur
de zwakkere leden van liet siatenslelsol mei verlies bedreigen,
door de grondvestip'g van den Italiaanschen en den Duitschen
staal .verminderd. Als m de Ooslersche kwestie uitzondert
zijn het nadat Zwitserland en België onzijdig verklaard zijn
vooral de aangelegenheden van Balie en Duitschland,, die.
oude strijdperken der Europees he diplomatie geweest., die
herhaalde malen liet geheele vasteland oorlog of oorlogsgevaar
hebben gebracht, llehben deze heide volken door een vasten
staatkundigen hand hunne staats-eenheid bevestigddan
geven hunne inwendige toestanden geen aanleiding meer tol
internationale onderhandelingen en verwikkelingen. Eu wan
neer van Bazel lot Luxemburg een wat. het krijgswezen betreft
vereenig i en goed gewapend Duitschland tegenover liet oor
logzuchtige Frankrijk staat, dan mag men hopen, dat juist
de grootte van.een oorlog tusscheii beide natiën en van liet
daaruit ontstaande nadeel aan beide zijden een aansporing
tot matiging zal zijn."
De waarheid dezer woorden is inderdaad reeds eenigermate
gebleken. Frankrijk zal zich wel twee malen bedenken, eer
liet met Duitschland een oorlog begint. Geen volk was ooit
zoo spoedig tot den oorlog bereid als het Fransche; daarom
was het wensetielijk dat er een staat ontstond die liet in
toom kon houden en Pruisenof wil men, Noord-Duifsch
land is voor die taakUi rekeiiu. Fr-thkrijk zal zich- evenzeer
wachten vooreen oorlog mei Pruisen, als het zich heeft ge
wacht voor een oorlog met Engeland. En wat Duitschland
zelf betreft, 't is groot genoeg om alle uitbreiding te kun
nen ontberen, 't Is geen veroveringszucht wat de Duitschers
hezielt en de geheele inrichting van den Noord-Duitschen
Bond en van hel leger is berekend op een ontzagwekkende
weerbaarheid maar niet op veroveringsoorlogen. Pon Sybel
zegt te recht "Bij ons wordt het uittrekken van liet leger
in elk gezin op elk kantoor, op eiken akker gevoeld er
bestaat, geen tak der staatshuishouding, die door de oproe
ping der landweer niet wordt belemmerd geen soort van
industrie, die door het tnarschvaardig maken van het leger
niet wordt verlamd. Zulke offers kan de staat, slechts in
gevallen van gevaarlijke crisis van zich eischen onze leger-
inrichting is önovertreffeljjk voor krachtige verdediging en
korte beslissende aanvallen maar ten eenen male onbruik
baar voor een aanhoudende oorlogs- en veroveringspolitiek."
Wal Nederland betreft, zijn ligging reeds eu de natuurlijke
handelswegen vorder n een goede verstandhouding eu een
nauwe betrekking met Nuurd-Duiischlaiid. Als die aanslui
ting vooral mei betrekking lot tfen handel innig is, e-i wij
in onze koloniën geen uits.iuiiingssielsel vol' en heeft Duitsch
land groot belang bij ons zelfstandig volksbestaan, en zal
beider bloei de vrucht zijn van heuler goede heerschap. De
waarheid (ter woorden van Nasse moet in Nederland gevoeld
worden dat wij van Duitschland niets hebben te vreez- n
zoo wij ons zehen niet tot een Fransche voorpost, willen
vernederen. Niet must Frankrijk, maar naast Duitschland
I- onze plaats, naast Duitschland, waarnaast de natuur ops
geplaatst heeft, waarmee wij moeten handelen en verkeeren.
waar wij, wal volk-karakter, taal en beschaving betreft,
liet meest mee overeenstemmen.
De beschouwing onzer naaste omgeving heeft alle beschik
bare ruimte reeds ingenomen. Fr kan daarom slechts gewezen
worden op de gevaren, die door de gebeurtenissen in het
oosten kunnen ontstaan. Het Turksche rijk zal er wel nimmer
ui slagen, een bevredigenden toestand bimi -n zijn grenzen te
vestigen; zijn val schijnt daarom onvermijdelijk; maar de
vrees voor tie lievige twisten, die dc verdeeling zijner nala
tenschap even overmiidelijk met zich zal brengen de vrees
voor de overiieersching van oostelijk Europa door Rusland
vooral doet de diplomatie alle krachten ins|iauuen om den
bestaanden toestand zooveel mogelijk te handhaven en groote
omkeeriugen te voorkomen. Dat er van deze zijde reeds
gevaar voor verstoring van den vrede te dlightIU is. blijkt
niet, maar de toestand is allijd van dien aard, dat, hij be
zorgdheid inboezemt.
En de Romeiusche kwestie? Is nog allijd dezelfde Ro-
nieinselte kwestie. Er is niets in veranderd dan dal de
drillen in 11 al ië nog meer zijn opgewekt, en de geheim
zinnige bewoner der Tmleriën zich duidelijker dan ooit be
reid 'heeft verklaard tot. verdediging van het wereldlijk gezag
des Pausen. Dat de Paus een degen en een hoed heeft
gezegend die bestemd schijnen tot een geschenk voor den
man van den tweeden December, is onbetwistbaar een merk
waardig teeken des tijds; eu de dank. door liet Hoofd der
Katholieke Keik aan den Fr .nschen Keizer toegebracht voor
de verleende hulp, zal er wel niet toe bijdragen om hen tot
andere gedachten te brengen, die zeer betwijfelen, of een
wereldlijk gezag van dien aard de onafhankelijkheid des
Pausen veriioogt. Intussehen is liet een groot bezwaar voor
Italië, dat juist de zoo vurig begeerde hoofdstad de eeuwen
oude zetel is van het Hoofd der Katholieke Kerk, die de
handhaving van zijn wereldlijke macht in het belang heeft
geacht van de vrije uil oefening van zijn geestelijk gezag.
Elke poging tot bemiddeling stuit af op het, non possumuf,
en hoe de tegenwoordige toestand zoo vol gevaren, zich
zal oplossen in een bevredigenden staat, van zaken, is
thans duisterder dan ooit. Ook kan bezwaarlijk wórden
beweerd, dat de gezindheid der Romeinen zeiven -aicliin
het vorige jaar duidelijkheeft geopenbaard. Er is je' Rome
geen opstand uitgebarsten tot ondersteuning van den aanslag
der Garihaldianeri maar wat. zal met grónd wótden geant
woord op de bewering van .de andere zijde dat. de vrees
voor de zonaven hierbij d'e grootste drijfveer was? Eu zcjo
zij de Garihaldianen al niet hebben ingehaald hebben de
Romeinen veel gedaan om hunne regeering te verdedigen
En wat zal het einde zijn van de woelingen der Fenians,?
Is dal geen storm die Engeland bedreigt 't Is de vergelding
voor de miskenning der Iersclie nationaliteit en de verdruk
king der Katholieke Kerk ter wille eener bevoorrechte en
heersehzuchlige staatskerk Nu heeft men van ontzetting,
en roepl wraak over de helsehe aanslagen van een eeuwen
lang miskende en vertrapte natie! Tc laat; 't zijn de wrange
vruchten van eigen schnld. 'Tot. zulke gruwelen neemt ein
delijk de wanhoop haar toevlucht, als alle andere middelen
te vergeefs zijn beproefd.
Niet overal is de hemel dus helder bjj den aanvang van
1868 inderdaad hangt er nog een grijze nevel en zwerveu
er verontrustende wolken. Zal het einde ties jaars ze weg
gevaagd zien of zullen zij vóór dien tijd zich in stormen
en onweders ontlasten W. v. D. K.
i: K I, (U 1 K.
Het ministerie heeft eenige wijzigingen ondergaan en be
staat thans uit lieeren Frére-Orban, voorzitter en financiën,
Pirmez binn. zaken, Jamar openbare werkeu v. d. Stichelen
builenl. zaken, Bernard oorlog eu Bara justitie. Men ver
moedt dat dit kabinet, hetwelk liberaler heet dan het, vori
ge. het onderwijs aan het gezag der geestelijkheid zal ont
trekken en daarentegen de uitbreiding van liet leger en der
antwerpsche fortificatiën zal bevorderen.
P 111)1 N Kü.
De Staats Anzeiger spreekt de bewerjpg van het helgisehe
blad la Financeals zouden sommige fransche dagbladen
zich door Pruisen hebben laten omkoopen otn de nieuwe
orde van zaken in Duitschland voortaan minder fel te be
strijden nadrukkelijk tegen.
Met 1». Januari is in al de Staten van het Noordduitsch-
Verhond, voor brieven welker zwaarte zeker gewicht niet te
hoven gaat het uniform-port van 1 silbergr. ingevoerd. Het
port der ongefrankeerde brieven bedraagt het dubbel van
(lat der gefrankeerde.
De regeering heeft het aanbod van liet ontbonden National-
Perein, om de gelden voor de duitsclie vloot (106 580 fl.)
voor het Nuordduitsch Verbond tot een liefdadig doel, met
het zeewezen in verband staande, te aanvaarden, aangeno
men eu het bedrag gevoegd hij de Frauengahe-Elberfeld, een
fonds tot ondersteuuiug van bejaarde zeelieden en hunne
nagelaten betrekkingen.
De studenten van de philosofische en theologische facul
teiten te Paoerborn hebben aan die van Munster eene uit-
iinodiging gericht, om met woord en daad pal te staan voor
de verdediging van de rechten der Kerk en van den Paus.
Het getal inwoners van Berlijn is in de 3 laatste jaren
vermrerderd met 70058 en bedraagt thans 702 437.
Onder voorzitting vau den Kroonprins heefi zich een cen
traal comité van onderstand gevormd, dat doör het geheele
Rtjk inzamelingen doet tot leeniging van den nood in de
lirovincie Pruisen, alwaar de hongeityjihus ouder het armere
gedeeite der bevolking begiril te woeden.
De hoogeschool van Göttingen heeft den hoogleeraar Za-
charia tot ito ren vertegenwoordiger in het Heereiihuis verkozen.
Het pruisische garnizoen heeft den 27 Leipzig verlaten.
Het afscheid van de Saksische overheden en de bevolking
is zeer hartelijk geweest.
88 38 Ei X.
De le Kamir heelt bijna eenparig hare pordkeuring ge
hecht aan hel door dc 2e Kamer aangenomen voorstel van
den lieer Eckliardtstrekkende tot eene uituoodigiug aan
den Groothertog om een wetsontwerp tot invoering van het
verplichte burgerlijk huwelijk te doen aanbieden.
ttOOTl VHlJli
Bij schrijven aan den heer v. Beu.it, heeft de Keizer hem
bij voortduring belast met het voorzitterschap van den minis
terraad der in den Rijksraad vertegenwoordigde lauden, en
uitgeiióödigd om maatregelen te nemen voor liet in werking
treden van het constitutioneele ministerie; met benoeming
van lin. Bede tot rijks-minister van financiën eu uitnoodiging
aan v. Beust en den veldmaarschalk John om het beheer
hunner departementen als rijks-ministers voorttezetten.
De Keizer heeft graaf Andrassy schriftelijk mededeeling
van dil alles gedaan.
Het cis-leithaansche kabinet is benoemd en bestaat uit:
prins Carlos Auersperg. voorzilter, graaf Taaffe waarn. voorz.,
minister van defensie en policieGistra binn. zaken, Herbet
justitie, Brestel financiën, Hasner eeredipnst en onderwijs,
Alfred Potocki landbouw. Berger zonder portefeuille-.
Uil Hannover zijn met een extra-trein dezilveren kleinoo-
diëu de oudheden en het kabinet van munten eu penningen
van Koning George te VVeenen aangebracht.
De Magnaten lichheu dp wet op de spoorwegen aangenomen
waarna de hougaarsche Rijksdag voor onbepaaldeii tijd is
uiteengegaan.
t T 5, I K.
De door deu Kamerverworpen motie, tengevolge waarvan
liet kabinet, zijn ontslag heeft ingediend was voorgestel'
door deu heer Bonfadini en 4 andere leden der rechter^
en had de goedkeuring verworven van den minister Men
Men meent dat zij zou zijn aangenomen geworden
Imre bewoordingen omzichtiger waren gekozen eu
