ALKMAARSCHE COURANT
No. 12.
Zeventigste .1 aargang.
186g?
Zondag
22 Maart.
,2Ï&
©fftciëcl (ScbccUc.
kennisgeving
ure'.
Diplomatiek beleid of Kamerontbinding?
politiek iDocrzicht.
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijg-
oaar op Zondag morgen, tusschen 8 en 9 ure. Prijs per
jaar 3,40, enkele Nos. 7 Cents, franco per post ƒ4,—.
Brieven franco aan de Uitgevers
H.ERM-. COSTER ZOON.
..ci::.
De Advertent.iën kosten vaü 1 5 regels 0,75, voor
elke regel meer 15 Cents, behalve 35 Cents zegelrecht
voor elke plaatsing. Zij worden uiterlijk aangenomen tot
Zaturdag namiddag 1 uuringezonden berichten een dag
vroeger.
BR ANDWE8R.
BURGEMEESTEReu WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen ter kennis van belanghebbenden dal door hen ten
Raadhuize alhier, op Dingsdag 31 Maart e.k., s namiddags
ten 6 urehet onderzoek zal worden gehouden van de li
chaamsgebreken der personen die voor de brandweer zijn
iugeschrevjïn^eed^ brandweer zijn ingelijfd doch ver-
meenen mogten van die dienst vrijgesteld te moeten worden,
kunnen hunne reclames alsdan tevens doen onderzoeken.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
17 Maart 1868. He Secretaris.
SPANJAARD!.
Het HOOFD van het Plaatselijk Bestuur te ALKMAAR
brengtten gevolge van art. 1 der wet. van 22 Mei 1845
(Staatsblad No. 22), bij deze ter kennis van de ingezetenen
der gemeentedat het zesmaandsch suppletoir kohier, n° 5,
en het voljaarsch suppletoir kohier, n». 6, beide voor de be
lasting op het personsel over de dienst 18|J en op deu
13 Maart 1868 door den Heer Commissaris des Konings in
de Provincie Noord-Holland executoir verklaard, op heden
aan deu Heer Ontvanger der directe belastingen binnen"Meze
gemeente ter invordering zijn overgegeven.
leder ingezeten, die daarbij belang heeft, wordt vermaand
op de voldoening van zijnen aanslag behoorlijk acht te geven
ten einde alle geregtelijke vervolgingen welke uit nalatigheid
zouden voortvloeijente voorkomen.
Alkmaar, Het Hoofd van het Bestuur voorn.,
den 18 Maart 1867. A. MACLAINE PONT.
K E N N I S G E V I N G.
Het HOOFD van het Plaatselijk Bestuur te ALKMAAR
brengtten gevolge van art. 1 der wet, van 22 Mei 1845
(Staatsblad No. 22), bij deze ter kennis van de ingezetenen
der gemeentedat het kohier van het Patoatregtover
het 3" kwartaal 18|lop den'14 Maart 1868 door den
Heer Commissaris des Konings in de Pruvincie Noord-
Holland executoir verklaard, op heden aau den Beer Ont
vanger der directe belastingen binnen deze gemeente ter
invordering is overgegeven.
Ieder ingezeten die daarbij belang heeft, wordt vermaand
op de voldoening van zijnen aanslag behoorlek acht te geven,
ten einde alle geregtelijke vervo'giugenwelke uit nalatigheid
zouden voortvloeijen te voorkomen.
Alkmaar. Het Hoofd van het Bestuur voorn.,
20 Maart 1867. A. MACLAINE PONT.
SCHUTT E R IJ.
De persoon van THEODORUS JOHANNES GIJSBER-
TUS ALINK wordt verzocht zich ter gemeente secretarie
aantemelden.
Wat is van die beide onderwerpen thans aan de orde?
Waarover zal de Tweede Kamer haar oordeel uitspreken
Het is van belang hier alle verwarring te voorkomen.
De heer Thorbecke heeft inlichtingen van het Ministerie
gevraagd omtrent de jongste ontbinding der Tweede Kamer.
Toen die inlichtingen gegeven waren en dit onderwerp in
de Kamer besproken werd stelde de heer Blussê voor, dat
de Kamer de beraadslagingen zou sluiten met de verklaring,
dat geen landsbelang die ontbinding had gevorderd. Werd
dit voorstel aangenomendan werd ook de ontbinding door
de Kamer veroordeeld, want een gewichtig algemeen rijks-
of volksbelang alleen kan zulk een uitersten maatregel wettigen.
Toen dit voorstel, deze motie van orde, om parlementair
te spreken nieuw voedsel gaf aan het alles aantastend en
alles verterend spreekvuur dat m onze Tweede Kamer woedt
werd ook het beleid van onzen Minister van Buiteniaud-
sche Zaken op nieuw van alle kanten bekeken. Immers de
begrooting van dezen Ministerwas door de in 1866 gezuiverde,
doch blijkbaar nog niet geheel gereinigde Kamerverworpen,
en daarin zag het Ministerie een afkeuring van de leiding
der buitenlandsche zakenwaarvoor het zich gezamenlijk
aansprakelijk stelde. Die verwerping was de aanleiding tot
de ontbinding dus redeneerden het Ministerie en zijn
verdedigers als de nieuwe Kamer alzoo het buitenlandsch
beleid kon goedkeuren dan zou zij ook de ontbinding niet
kunnen afkeuren.
Oppervlakkig beschouwd schijnt die redeueering niet on
gegrond; toch is zij inderdaad zeer onjuist en onvereenigbaar
met een zuivere toepassing van het parlementaire stelsel.
Laat ons aannemen dat een Minister van Buitenlandsche
Zaken zijn begrooting door de Kamer ziet verwerpen ter
wijl hij in gemoede overtuigd is, dat hij in het belang des
lands heeft gehandeld en ook inderdaad dat belang heeft
bevorderd. Wat moet hij doen Het kan zijn dat het land
zich in een min of meer gevaarlijkentoestand bevindtdat de tijd
van groote gebeurtenissen zwanger gaat dat er spanning
heerscht tusschen de verschillende statendat er gevaar
is voor oorlog waarin het vaderland kan worden meegesleept,
dat er verwikkelingen bestaan en onderhandelingen gevoerd
worden die naar de meening des Ministers zijne aftreding
gevaarlijk maken. Hij kan door het afkeurend oordeel der
Kamer getroffen worden midden in zijn werk in een aller
gewichtigst werk dat groote gevolgen kan hebben voor het
land, en dat door geen ander kan worden overgenomen
Omstandigheden van dien aard kunnen den Minister doen
besluiten den Koning in overweging te geven van het bui
tengewone middel der ontbinding gebruik te maken. Want
de ontbinding moet een buitengewoon middel blijven dat al
leen onder zeer bijzondere omstandigheden mag worden be
proefd. Die dit ontkentmiskent het wezen van het verte
genwoordigend stelsel. Niet de kiezers maar de Kamer be
slist en beslist zonder hooger beroep. Een ander stelsel
brengt de regeering over bij het volk, voert de democratie
in, waarvan juist de behouders gewoon zijn met zoo grooten
afschuw te spreken. Het is een zeer onjuiste uitdrukking
schoon zij dikwijls onnadenkend gebruikt wordt, dat het
Ministerie door de ontbinding bij de kiezers in hooger be
roep komt van de uitspraak, der Kamer. In dien ziu is het
recht tot ontbinding in ónze Grondwet niet opgenomen. In
den regel moet de Minister berusten in de uitspraak der
Kamerals vertegenwoordigende het Nederlandsche volk.
Dat volk neemt zelf geen deel aan de regeeriughet kiest
alleen de mannen in wier beginselen, bekwaamheden en eer
lijkheid het vertrouwen stelt tot zijn vertegenwoordigers en
deze beslissen zonder ruggespraak met de kiezers. Om de
twee jaren treedt de helft der vertegenwoordigers af, en de
kiezers hebben dus ruimschoots gelegenheid om te zorgen
dat geen anderen zitting nemen dan die zij tot hunne af
gevaardigden begeeren. Om de vier jaren worden dus telkens
al de leden der Kamer aan een nitöwe stemming onderwor
pen en dat is waarlijk voldoende om te kunnen aannemen,
dat de Kamer inderdaad in den geest des volks is. Dit is
de regel en dit moet regel blijven. De kiezers moeten oor-
deelen over de algemeene richting, over de beginselen die
hunne vertegenwoordigers in hunne woorden en daden aan
deu dag leggen met over elk afzonderlijk vraagstuk. Zond
men de leden der Kamer telkens naar huis met de boodschap
aan de kiezers uwe vertegenwoordigers hebben deze zaak
verkeerd ingezien, beoordeelt gij zeiven haar eens, en zendt
ons dan mannen die er juist over deuken als gij, dan
waren de leden der Kamer niet anders dan stern-machines,
lasthebbers van hunne meesters de kiezers, en geen verte
genwoordigers van het Nederlandsche volkdan hadden wij
een zuivere volksregeeringin strijd met onze grondwet eu
met den geest aller wetten die op ons staatsbestuur betrek
king hebben.
In den regel onderwerpt zich dus de Minister aan de
uitspraak der Staten Generaal die het Nederlandsche volk
vertegenwoordigen, aan de uitspraak alzoo van den opper
sten rechter, en niet van een rechtbank van eersten aanleg,
van wier uitspraak men bij de kiezers in beroep kan komen.
Hij is overtuigd dat men hem onrecht aandoet, dat men de
zaak verkeerd inziet, maar als constitutioneel minister, die
niet kan regeeren zonder voldoende ondersteuning bij 's volks
vertegenwoordiging, gelijk onze minister van Binnenlandsehe
Zaken het zoo juist, uitdrukt, treedt hij af, en waeht zijn
rechtvaardiging van den tijd, van later beter inzicht dat
soms al spoedig de dwaling overwint. Maar er kunnen bui
tengewone omstandigheden bestaan, waarin van den regel
moet worden afgeweken en tot buitengewone maatregelen
moet worden overgegaan. Persoonlijke miskenning, de over
tuiging van goed gehandeld te hebben en goedkeuring te
verdienen in plaats van afkeuring kan natuurlijk nooit eene
der buitengewone omstandigheden zijn die een afwijking van
den regel wettigen. Dit is voor elk staatsman integendeel
iets zeer gewoons. De buitengewone omstandigheid moet al
tijd bestaan in het algemeen staatsbelang dat gevaar loopt
in een volksbelaug dat opgeofferd dreigt te worden in een
recht vau de Kroon of van het volk dat geschonden wordt.
Is de buitengewone omstandigheid naar de meening des
Ministers aanwezigen twijfelt hij of de Kamer, die hem
hare ondersteuning onttrektwel inderdaad is samengesteld
overeenkomstig de beginselen in de richting van de meer
derheid des volksdan kan hij in het belang des lands aan
den Koning de ontbinding der Kamer voordragen.
Welke buitengewone omstandigheden hebben nu de jongste
ontbinding der Tweede Kamer gewettigd; welk landsbelang
zag de Minister door de afstemming zijner begrooting be
dreigd, dat hem van den regel deed afwykeu en zijn toevlucht
nemen tot een uiterst middel? De Ministers hebben zelfs
niet getracht aan te toonen dat er iets van dien aard bestond.
Bij de eerste ontbinding was dit ten minste anderstoen
beweerden zij althans, dat de Tweede Kamer hare bevoegd
heid was te buiten gegaan eu de rechten des Konings had
geschonden. Dat was inderdaad iets buitengewoons, dat was
krenking van een algemeen belang, van de rechten der Kroon.
Thans is men het er vrij wel algemeen over eens, dat de
bewering ongegrond wasmaar 't was in elk geval een
grond voor ontbinding, zoolang de onjuistheid van dien grond
niet was aangewezen. Bij de tweede ontbinding was dat
anders. Na de verwerping der begrooting van Buitenlandsche
Zaken schreven zij aan den Koning dat zij meendendat
hun buitenlandsch beleid goedïeuring in plaats van afkeuring
verdiendedat de Tweede Kamer echter anders had geoor
deelden dat zij hun ontslag verzochten omdat zij zonder
de ondersteuning dier Kamer niet konden regeeren. Dat
was volkomen juist geredeneerd. Maar zij ontvangen ten
antwoord dat de Koning geen redenen heeft gevonden om
zijn vertrouwen aan het tegenwoordig Kabinet te ontzeggen
eu mitsdien het aaugebodeu ontslag niet aanneemt. In plaats
van nu bij hunne aanvrage om ontslag Ie volharden, omdat
zij geen ondersteuning bij de vertegenwoordiging vindeu
stellen zij de ontbinding voor en op welken grond Ziehier
de eeuige dien zij noemenzij wilden een nieuwe poging
doen om zoo God wilnog eenigen tijd Zijne Majesteit en
het land te dienen. Dat was zeker een edele gezindheid
en een vaderlandslievende opoffering van eigen rust. Maar
welk landsbelang wordt hier aangevoerd? Toch niet dit:
het belang des lands vordert onder alle omstandigheden,
dat wij Ministers blijven
De Minister had zijn werk verricht. Hij had naar zijne
meeniug den vrede van Europa gered en het Londeusch
tractaat helpen sluiten. Hij kon dus altreden met het zoete
bewustzijn zijn land een weldaad bewezen te hebbendie
men nu nog wel niet geheel overzag maar die langzamerhand
meer aan het licht zou komen. Er bestond voor het oogen-
blik geen gevaar, de sombere wolkeu waren aan den politieken
horizon verdwenen, de zon des vredes scheen in volle kracht
hij kon gaan iu vrede, wetende dat zijn land buiten gevaar
was. Welk landst elang dwong hem dan te blijven. Hij had
goedkeuring verdiend in plaats van af keuring. Maardaardoor
werd toch geen landsbelang gekrenkt; men mocht zijn werk
afkeuren maar men kon het niet vernietigen. Alles was
weer tot rust gekomen. Waarom moest dan het geheele
laud in beroering gebracht Waarom moest er van den
regel worden afgeweken en tot een builengewonen maatregel
worden overgegaan? En dat nadat, de Kamer slechts vijftien
maanden geleden reeds ontbonden was geworden! De gron
den voor een nieuwe ontbinding hadden juist buitengemeen
sterk moeien geweest zijn.
Verdient liet dan geen afkeuring, dat dit Ministerie, in
strijd met, de bedoeling der Grondwet, de ontbinding tot
een gewoon middel maakt om aau de regeering te blijven?
En wat heeft hiermee nu het oordeel van deze Kamer
over het buitenlandsch beleid te maken W. v. D. K.
I i het jaar 1839 verscheen te Londen de tweede druk
van een werk van W. E. Gladstone Esq. lid van het Parlement
tot, titel voerende «De Staat in zijn betrekking tot de Kerk."
Het werd door Macaulay aangekondigd en gerecenseerd. In
die recensie wordt de schrijver voorgesteld als een jong man
van een onbevlekt karakter en van buitengewone parlementaire
bekwaamhedenals de hoop van die stroeve en onbuig
zame Tories, die, schoon onwillig en weerstrevig steeds een
leider volgen wiens ondervinding en welsprekendheid hun
onmisbaar zijn maar wiens behoedzamen aard en gematigde
denkbeelden zij verafschuwen. De recensent voorspelt, dat
de jeugdige schrijver tot groot aanzien zal komen in het
Huis der Gemeenten. Die voorspelling is vervuld. Nadat
de heer Gladstone den 268ten Juni 1866 wegens de aanneming
van een wijziging in het wetsontwerp tot hervorming van
het. Parlement zijn ontslag als Minister had gevraagd en
verkregen is hij het hoofd geworden der tegenstanders van
het tegenwoordig Ministerie. Of echter de //stroeve en on
buigzame Tories" tevreden zijn over den man dien zij in
1839 als hun toekomstigen leider begroetten, is zeer twij
felachtig.
De heer Gladstone van 1839 schreef een pleidooi ten gnnste
van de Engelsche Episcopale Kerk. Hij verdedigt daarin
haar recht om zich ais Staatskerk te handhavenen betoogt
de verplichting der Engelsche regeering om haar daarin met
alle kracht bij te staan. Hij gaat uit van de stelling, dat, het
de plicht van elke regeering is, de godsdienstige waarheid
te verspreiden eu daarentegen de verspreiding van den leu
gen en de dwaling tegen te gaan. Hij rangschikt de zorg
voor deze hoogere belangen zelfs onder de eerste plichten
van den staat. De staatdie groote vereeniging van men-
schen in hun aller belang, die voor zoo vele zaken zorgt,
ook voor zaken van betrekkelijk gering gewichtzou hij
het voornaamste uit het oog moeten verliezen Zou de
staatdie alleen bestaat in het belang des volks onverschil
lig belmoren te zijn voor waarheid of dwaling, onverschillig
omtrent het allergewichtigsteomtrent de godsdienst Het
antwoord van den schrijver is natuurlijk ontkennend. Schei
ding van Kerk en Staat is in zijn oog iets onmogelijksieti
onbestaanbaars. Het volk toch zoo redeneert hij be
staat uit eenige millioenen menschen die te zamen een een
heid vormen elk volk treedt in de wereld op als persoon.
Ieder spreekt van nationale eer en nationale trouw. Zoïï~
men dan niet mogen spreken van een nationale godsdienst?
De staat, die zoovele plichten heeft te vervullen, heelt hij
geen plicht te vervullen jegens God Een volk aldus
besluit hij ligt, daar het een eigen persoonlijkheid bezit,
onder de verplichtingzijn daden te heiligen door de plech
tigheden der godsdienst, en hij gevolg is er een staatskerk
noodig.
De Protestant Gladstone, het lid der Engelsche Kerk,
verkondigde alzoo de leer, die tegenwoordig door de meeste
Katholieke schrijvers omtrent hetzelfde onderwerp wordt
voorgestaan, en aan de Katholieke regeeringen als richtsnoer
harer handelingen wordt voorgeschreven de leer, die tegen
woordig door de voorstanders van het concordaat in Oosten
rijk wordt ingeroepen tot handhaving der aldaar bestaande
Staatskerk. Ongelukkig zijn de menschen het echter niet
met elkander eens wat hier waarheid en wat, dwaling is; en
de vraag doet zich dan ook terstond van zelve voorwelke
godsdienst moet de staat verdedigen en verbreiden Glad
stone is met het antwoord niet verlegen. Elk staatsbestuur
behoort volgens zijne meening die godsdienst te beschermen
en voort te planten die de regeering in gemoede voor de ware
houdt. »Ik aarzel niet te verklaren zegt hij dat
indien de Mahomedaan in gemoede gelooftdat zijne gods
dienst van goddelijken oorsprong is en goddelijke waarheden
leert,hij ook moet geloovendat die waarheid boven alle
andere zaken weldadig ia voor de zielen der menschen daar
om moet hij de verspreiding dier waarheid wenschen, en
voor die verspreiding alle geschikte en betamelijke middelen.
Als die Mahomedaan alzoo ee» vorst is, behoort hij onder
deze middelen ook te begrijpen de aanwending van alle macht
en invloed waarover hij op wettige wijze tot bereiking van
dit doel kan beschikken.
De Engelsche Staatskerk is bij gevolg in de oogen van
den heer Gladstone van 1839 een even rechtmatige zaak als
de Oostenrijksche Staatskerk in de oogen der verdedigers
van liet concordaat. De handhaving en begunstiging der
Protestantsclie Kerk in Ierland acht hij alzoo plichtmatig.
De Engelsche regeering mag niet anders. Wat waarheid is
naar hare overtuiging moet zij verspreiden wat dwaling is
tegengaan. Hij betreurt het zelfs dat de Schotsche Kerk is
vrijgelaten en de Engelsche Staatskerk daar niet evenzeer
als m Ierland is ingevoerd. Hij acht het een smet op de
regeering van Koning Willem III, dat hij een verdrag heeft
aangegaan, waarbij aan de Schotsehe Presbyteriaansohe Kerk
hare onafhankelijkheid is gewaarborgd. Dat contract
bindt nu ongelukkig de Engelsche regeeringals het niet
bestond en het is jammer dat het bestaat,' dan moest de
Engelsche Staatskerk tegenover de Presbyteriaansohe Kerk
in Schotland evenzeer begunstigd en bevoorrecht worden
als zij in Ierland tegenover de Katholieke Kerk begunstigd
en bevoorrecht wordt.
In Schotland moest de Engelsche regeering op het stuk
der godsdienst evenzoo handelen als in IerlandMaar
heeft de schrijver dan niet gelet op de gevolgen dier
handelingen Macaulay vestigde er de aandacht op.
vinderdaad schreef hijhet zou vermakelijk'zijn indien
het niet, zoo Ireurig was, een man van eer en bekwaamheid,
als de heer Gladstone, onvoldaan le zien met de rampen die
écne Kerk op valsehe grondslagen gevestigd, over het land
heelt gebracht, en hem te hooren betreuren dat Schotland niet in
denzelfden toestand verkeert als Ierland, dat geen Schotsche
volksleider liet land in beroering brengt, dat geen volksver
gaderingen worden gehouden opCalton Hiil, dat geen 25000
