BIJBLAD Y.Hi «Ie Alkmaarsche Courant van
Zondag 17 Mei 1868.
Verslag nopens den toestand der Gemeente
Alkmaar in 1867.
«-
de
61
62
63
64
65
66
67
10688
10747
11054
11308
11556
11473.
11609
1316
1361
1410
1389
1395
1305
1277
37
16
31
199
8 5
179 288
139
44
72
199
13
666 602 1270.
Vervolg.
n het
uder>v:
eerepe'
eere-(i
GEMEENTE-EIGENDOMMEN, WEEKEN
EN INKICHTINGEN (bl. 58—71).
De eigendommen, niet bestemd voor depubliekedienst,
kostten aan onderhoud en lasten f 566,89, en brachten aan
huur, paeht enz. op f 4935,41 waarvan de loealen
der rechtbank 1 800, het erf der infirmerie 1 200, de
ijskelder f 75, de vischbanken f 74,75, het grasgewas der
plantsoenen f 483,25, het hakhout f 654,85, de Zes- TVie-
len f 1480, de Mijzerkade f 220, de Twuiverweg f 64, de
landerijen der kapellerijgoederen van M.v.d. Velde f 301.
De eigendommen bestemd voor de publieke dienst
vorderden aan opbouw of verbetering f 39728,25 (de
hoogere burgerschool f 39490), aan onderhoud f 2150,97
(het waaggebouw f 931,36).
Bovendien is voor grond- en polderlasten betaald
f 383,83.
De brugwachterswoning op het Heilige-Land werd aan
het Bijk verkocht voor f 1950, de Kennemerpoort ter
slooping voor f 1410.
De boeten wegens te late oplevering van het gebouw
der hoogere burgerschool werden den aannemer kwijt
gescholden.
Voor het onderhoud van huizen en torens
is uitgegeven
vernieuwing en onderhoud van be
strating en plaatsing van urinoirs
het onderhoud van riolen
het onderhoud van wegen en voet-
paden, verbetering van den singel
over het Glarisse-bolwerk, schoon
houden der plantsoenen en aankoop
van boomen
het diep- en schoonhouden der
grachten leuningen op de Groen
markt en voor de S. Dominicus-
kerkbakens op de Alkmaarder-
meer enz
vernieuw, en onderhoud van bruggen
onderhoud der begraafplaats
van den Hoever schelpw.
dag- en weekgelden van vaste werk
lieden enz
bijdrage in het onderhoud van den
weg van Limmen naar Uitgeest
jr demping van de Korte-Nieuwe-sloot
en Bamen
Van het bij de demping der Lange
Nieuwe-slooten aangenomen rioolstelsel wordt eene uit
voerige beschrijving gegeven waardoor het voordeehge
daarvan in het oog springt.
Verder volgt eene opgaaf der plaats gehad hebbende
aanbestedingenmet eenige meerdere bijzonderheden
omtrent die van het burger-weeshuis.
VI.
f 1258,08.
v 4084,99.
6192,91.
1094,64.
2864,62.
110,11.
1534,16{.
843,93.
100,—.
//19096,41.
en Korte-
MEDISCHE EN GEMEENTE-POLICIE
(bl. 71—82).
Dit hootQo'^v- vangt aan met de vermelding der geno
men maarregelen uwn ,]e gevreesde wederkomst der
cholerawaarvan gelukkig „jet meer dan één geval (met
doodelijken afloop) voorkwam.
De overdekking der straatgoten van de Krebbesteeg
en Houttilstraat wordt tegen 1868 aangekondigdals
mede het voornemen om zulks ook bij volgende ver
nieuwingen van bestrating toetepassen. Als middel tot
verbreeding van smalle straten is dit zeker goedtekeuren
maar de verzekering, dat die overdekking eene groote
verbetering zal zijn in het belang der gezondheid, zal
niet algemeen gedeeld worden.
Door pokken werden aangetast 82 personen, waarvan
13 overleden; 70 waren gevaccineerd (2 zonder gevolg)
en 12 niet.
Door mazelen werden aangetast 456, waarvan 16
overleden; alleen in November kwamen 26S gevallen
voor. In 1864 waren aangetast 173, in 1862 119 en
in 1854 771 personen.
Nog kwamen voor 3 gevallen van waterpokken2 van
roodvonk en 11 van kinkhoestvan laatstgenoemds
ziekte 1 met doodelijken afloop.
In het gasthuis werden verpleegd 107 bieren 78 elders
armlastigen, n. 1. 112 gewone zieken, 10 gekwetsten,
38 met gebreken van onzuiveren aard 4 kraamvrouwen
4 met mazelen 9 met pokken 2 krankzinnigen en 6
syphilitischen. 144 Lijders herstelden21 overleden
en 20 bleven op het einde des jaars in behandeling
het jaar was geopend met 24 patiënten. Het aantal
verpleegdagen beliep 5695, of ruim 30 dagen voor
ieder persoon. 3 Lijken werden het gasthuis ingebracht.
In het jongensgesticht kwamen 30 gevallen voor van
tusschenpoozende koortzen 18 van mazelen en 25 van
hoofdzeer, het laatste alleen bij nieuw-ingekomenen. 3
Knapen overleden aan borstziektetyphus en hersen
ziekte. De aanwending van 2800 baden was zeer
bevorderlijk tot het voorkomen van huidziekten.
De nieuwe regeling der geneeskundige armendienst
komt voor op bl. 77 en 78.
212 Vaccinatiën zijn verricht, waarvan 88 gratis;
75 daarvan bij personen beneden de 2 jaren 109 van
van 2 tot 10 en 28 boven de 10 jaren.
Ter zake van misdaden en wanbedrijven werden op
gemaakt de volgende processen-verbaal1 wegens man
slag 17 verwonding en mishandeling, 14 laster en
beleediging1 aanranding op den openbaren weg1
vergrijp tegen de zeden1 overspel44 landlooperij
en bedelavij, 37 diefstal, opligting en misbruik van
vertrouwen, 2 rebellie, 1 zakkenrollerij, 3 verbreking
van afsluiting, 1 valschheid in onderhandsche geschriften
2 brandstichting der onvoorzichtigheid en 3 overtreding
der wet tot wering der veeziekte.
Aan de kennisneming des kantonrechte) s- werden onder
worpen 237 zaken met 345 beklaagden, waarvan 340 veroor
deeld en 5 vrijgesproken werden; 57 personen voorkwamen
eene vervolging door vrijwillige betaling van het maximum
der geldboete. Under de 345 beklaagden waren er 185,
die zich schuldig hadden gemaakt aan overtreding der
plaatselijke policie-verordeningen.
Het aantal in bewaring genomen beschonken lieden
wordt ditmaal niet opgegeven tegen openbare dronken
schap is alhier tot nog toe geen straf bedreigd.
De kosten der policie waren door de uitbreiding van
het personeel f 390 hooger dan in 1866 en bedroegen
f 6650,26j de brandweer kostte f 1002,77 (f 128,62
beneden het vorige jaar: er hadden slechts onbeduidende
schoorsteenbranden plaats) en de straatverlichting vor
derde f 7942,04 J waaronder f 249,44 voor het verleggen
van pijpen en verplaatsen van lantarens.
VII. NATIONALE MILICIE EN SCHUTTEBIJ
(bl. 83—90).
De werkelijke sterkte der schutterij bestond op 15
Dec. uit 360 man te weten actief 214 en reserve 146
man. De actieve sterkte der schutterijbij de wet
gevorderd, is behalve het kader 171 man. De eerste
ban bestond, behalve uit 6 tamboers, voor de le cate
gorie uit 4 officieren, 12 onderofficieren, 7 korporaals,
123 schutters actiel en 58 schutters reserve en voor
de 2« categorie uit 4 officieren 10 onderofficieren 10
korporaals 14 schutters actief en 71 schutters reserve.
Van het nieuwe muziekcorps worden de hoofdbepalingen
van het reglement en andere bijzonderheden opgegeven,
gevolgd door de vermelding van het voorgevallene over
de oprichting eener schietbaan.
De scherpschuttersvereeniging telde op het einde des
jaars 80 werkende leden en 25 donateurs. Het meeren-
deel der werkende leden nam met ijver en goed gevolg
aan de oefeningen deel. Gedurende de wintermaanden
werd gratis onderricht gegeven aan 24 jongeliedenvoor
wie het bijdragen der contributie te bezwarend was. De
vereeriiging gebruikt van het Bijk 35 gladloopsgeweren.
De 2 instructeurs zijn tegen f 6 j^er man en per week
door de gemeente geherbergd tegen eene schadeloos
stelling van Bijkswege van f 4,20 per man in de week.
VIII. KEBKELIJKE ZAKEN (bl. 90—91).
De hervormde kerk en de herv. diaconie genoten elk
f 500 van w ijlen mej. L. M. Luttelshet r. c. parochi
aal armbestuur f 200 en de S. Laurenskerk f 600 van
wijlen Lijsbelh Luken, wed. van Klaas Puntoverleden
te Oudorp 16 Mei 1867.
IX. ONDEBWIJS, KUNSTEN EN WETEN
SCHAPPEN (bl. 91—115).
Omtrent het openbaar lager onderwijs zegt het verslag
der plaatselijke schoolcommissie dat het voldoende kan
genoemd worden. Op de tusschenschoolwaar zich de
nadeelige gevolgen van de ziekte en het overlijden van
2 hoofdonderwijzers biunen betrekkelijk korten tijd hadden
doen gevoelenis de gunstige invloed der leiding van
den tegenwoordigen hoofdonderwijzer merkbaar.
Aan de meisjesschool is vooral van de ouders meer
medewerking ondervonden in het medegeven van geschikt
werk voor het onderwijs in vrouwelijke handwerken. Aan
de armenschool maken niet minder dan 100 leerlingen
van dergelijk onderwijs gebruik zoodat het hulppersoneel,
1 helpsters bestaande uitbreiding vereischt. Aan de
De avondlessen aan de openbare burgerschool werden
bijgewoond door 54 jongens en 13 meisjes, alle dag
scholieren, die aan 3 bijzondere scholen door 58 jongens
en 10 meisj' s die tevens de dagschool en door 31 jon
gens en 17 meisjes die uitsluitend de avondschoolbezochten;
laatstbedoelden verhoogen dus het totaal van 1270 tot
1318 lager onderwijs genietende kinderen (de optelling
4 malen 's jaars door 4 gedeeld brengt het cijfer op
1325). Van deze genoten kosteloos onderwijs de leer
lingen der armenschool en 67 der r. c. meisjesschool.
Het aantal schoolkinderen is in de laatste jaren in
weerwil van den aanwas der bevolking, afnemende, blijkens
de volgende opgaaf
in 1860 bevolking 10548 dagscholieren 1219= Vso.
8'1J
Vj>8!5
VW13
1/s'3i
V 8»23
*/-
/9ï09
als de schoolcom-
dit verschijnsel
uu
tusschensc.uO0j vindt dit vak van onderwijs steeds minder
bijval, zoodat ei slechts 31 leerlingen van profiteerden.
Het bijzonder ondeimjg wordt door de commissie over
het algemeen voldoende gen^md. De school voor
christelijk onderwijs en de israélitlooK» school maken
daarop eene uitzonderingde eerste is onder den vorigen
hoofdonderwijzer zeer achteruit gegaan van den nieu
wen hoopt men verbetering van het zeer gebrekkige
onderwijs. De laatste school verliest telkens meer leer
lingen zoodat zij tot niet veel meer dan eene bewaarschool
afgedaald is. De bijzondere school van D. Bosch is
opgeheven wegens het onvoldoend getal leerlingen
In 1867 vorderde het openbaar lager onderwijs jaar
wedden f 12383,79toelagen voor kweekelingen f 249,58,
onderhoud van gebouwen f 268,09, idem van sckool-
meubelen boeken enz. f 718,541vuur, licht en aanleg
van gas f 1220,80 J4 maanden vergoeding voor gemis
van woning f 66,66*-, bijdrage in het pensioen der
onderwijzers f 305,66 J-, subsidie aan de bijzondere school
te Boekei f 25, plaatselijke schoolcommissie en commis
sie van huishoudelijk beheer f 200, totaal f 15643,50J
of na aftrek van f 5857,95 aan schoolgelden ontvangen
f 9785,55*.
Het aantal leerlingen was op de dagscholen gemiddeld
Jongens. Meisjes. Totaal.
Openbare armenschool 255 140 395
tusschenschool .175 91 266
jongensschool, burgerschool 57 24 87
meisjesschool 59 59
Totaal der openbare scholen
Bijzondere school H. de Vries IVz.
id. D. Bosch
id. H. Frugte (chr. ond.)
487 314 801
102
28
41
id. J.J.P.v.Roosmalen^r.c.)
id. P.L.Frenc/cel( israël.)
Totaal der bijzondere scholen
Totaal-generaal
Zoowel burgemeester en wethouders
missie wijdden hunne aandacht aan
dat een ernstig onderzoek verdient.
Ten aanzien der schoollocalenvolhardt de school
commissie in hare afkeuring van de plaatsing der leerlingen
van de laagste klasse, op de galerij in de armenschool;
mocht daartoe geen ander locaal aangewezen kunnen
wordendan wenscht zijen terechtdat althans de
losse banken van rugleuningen worden voorzien. De
overige schoollocalen noemt zij voldoendezij acht
wijziging noodig in de soort en de plaatsing der toe
stellen in de gymnastiekschool.
Op de Zondagschool werd 149 jongens en 168 meisjes
godsdienstig onderricht gegeven door 5 hoofd- en 9
assistent-onderwijzers en 3 hoofd- en 7 assistent-onder
wijzeressen.
De toestandderbewaarscholenblijkt uit de volgende cijfers:
Die van 7 Nut, 1 hoofd- en 3 hulponderw. 120 leerlingen
De roomsch-cath. 1 4 253
christelijke l»//2 84
De normaallessen werden bijgewoond door 8 kweeke
lingen der openbare scholen en droegen goede vruchten.
De hoogere burgerschoolwaaromtrent uitvoerige mede-
deelingen worden gedaan (bl. 104109), telde van 9
October tot 24 December 26 leerlingen voor den vollen
cursus en 14 voor eenige of enkele vakken. 9 Aspiranten
voor den vollen cursus werden afgewezen. De commissie
toezicht op het middelbaar onderwijs vestigt de
aandacht op de wenschelijkheid tot instelling van een
in plaats van 3jarigen cursus en meent datzoo
lang dit niet geschiedt, de school slechts weinig jonge
lieden uit de omstreken zal trekken omdat de ouders
hunne zonen voor de laatste leerjaren toch naar eene
andere plaats, waar een 5jarige cursus bestaat, moeten
zenden.
De stadsteekenschool verleende onderwijs aan 40
jongelieden.
De gymnastiekschool werd bezocht door gemiddeld
19 leerlingen van de burgerschool, 14 van de meisjesschool,
12 van de tusschenschool, 39 van de armenschool, 19
van de bijzondere scholen en 7 van de normaallessen
te zamen 110. Op 15 April was het aantal 126, waar
onder 18 meisjes.
Het gymnasium bleef tot 1 October met de openbare
jongensschool vereenigd en werd toen vervangen door
eene latijnsche school9 leerlingen maakten van het
onderwijs in de oude talen gebruik.
Op 15 Januari werd de jongensschool door 44 leer
lingen bezochttoen de hoofdonderwijzer aan de bur
gerschool geplaatst en deze geopend werddaalde dat
aantal achtervolgens tot 16.
De stads-muziekschool telde 40 leerlingen waarvan
8 gratis onderwijs ontvingen.
Het natuur- en letterkundig genootschap Solus nemo
sapitmet 2 honoraire, 7 werkende en 31
gewone ledenverloor een zijner ijverigste leden (den
heer v. Zanten) door vertrek naar eldersmaar vermocht
door verdubbelde inspanning de ledendie vrij goed
opkwameneiken Maandag avond bezig te houden. Het
gaat steeds voort zijne verzameling van natuurkundige
werktuigen te vermeerderenmaar geniet niet genoeg
zaam de belangstelling van die ingezetenenwaarvan het
in de eerste plaats ondersteuning zou mogen verwachten
Het departement der maatschappij «lot Nut van H
Algemeen F met 3 honoraire en 65 gewone leden, stelde
pogingen in het werk tot oprichting eener ambachtsschool
en hield in Maart eene tentoonstelling van voorwerpen
van nut en smaak, welke bezocht werd door 1287 per
sonen tegen 25 en 2492 tegen 10 centen entiéebehalve
de leden en de 135 inzenders die vrijen toegang hadden.
Tot de verloting van aangekochte voorwerpen werden
1326 loten a 50 ets. geplaatst. De uitgaven werden
door de ontvangsten gedekt.
De afdeeling der maatschappij V. TV., met 45 leden
bleet' in bloeienden toestand verkeeren.
Het departement der maatschappij van nijverheid telde
27 leden en 1 lid-donateur.
Het aantal leden van het rechtbeoefenend genootschap
wordt niet opgegeven.
De rederijkerskamer Bilderdijkwerd ten gevolge van
vermindering van het getal leden ontbonden.
De rederijkerskamer Tollens had 3 honoraire13
werkende en 50 beschouwende leden.
Het teekengenootschap «Kunst zij ons doeV 6 hono
raire 10 werkende en 24 kunstlievende leden.
De liedertafel Arion 34 werkende en 150 kunst
lievende leden.
naar.
