fereenigde Staten.
iSinneatlaml.
3ngc30ubcn js&tufckeiu
Kerkstichting te Heer Hugo Waard.
Onze overzeesche
belangen.
Te gelijk met de presidentiëele verkiezingenhebben die
der plaatsvervangers plaats gehad van dat derde gedeelte van
het Congresdat op 4 Maart '69 moet aftreden. Het Huis
der Afgevaardigden zal alsdan bestaan uit 145 liberalen en
82 consèrvatievende Senaat uit 58 liberalen en lüconsei-
vatieven. De liberalen beschikken dan niet meer over dei
stemmenwelke noodig zijn voor het doordrijven eener wet
tegen den wil van den President.
Tot burgemeester der stad Nieuw-York is verkozen de lieer
Huil, een conservatief.
De genl. Grant wordt bestormd met brievenafkomstig
van personendie in aanmerking wensehen te komen voor
de 53000 ambten, welke een president bij zijn optreden te
begeven heeft. Hij zijnen secretaris bevolen, al de brieven,
waarin hij het woord «ambt" leest, terstond te verbranden.
Staten-Generaal. Bij de 2e Kamer is ingekomen een ont
werp van wet tot intrekking der octrooiwet.
Den 27 is aangenomen hoofdstuk III der begrooting
buitenlzaken) met 63 tegen 2 st., na verwerping met 58
tegen 11 st. van een amendement der heeren Heydenrijck
Pijnappel en kiruly, om uit de japansche oorlogscontributie
41757,84 schadevergoeding aan kooplieden te verleenen, en
met 46 tegen 18 st. van een ander van den heer de Casembroot,
om f 25000 van die contributie toetevoegen aan het fonds
voor oude en gebrekkige zeelieden.
Den 30 is het hoofdstuk justitie met alg. st. goedgekeurd,
den 1 Dec. r. c. eeredienst, met 51 tegen 14 st., den 2 herv.
eeredienst, met 49 tegen 13 st.
De le Kamer heeft den 2 en 3 Dec. de beide hoofdstukken
der indisehe begrooting met alg. st. goedgekeurd.
Ontslag. De heer K. Mmtjewerf heeftop grond van
hooge jarentegen 1 Jan. a.s. zijn eervol ontslag als bur
gemeester van Zuidseharwoude aan Z. M. verzocht.
Visscherij. Den 26 heeft een der schuiten van den heer
P. de Niet te Scheveningen de voorbeeldelooze vangst van
ruim 200000 haringen aangebracht.
Aanbestedingen. Den 27 te Groningenhet graven van
een afwateringkanaal van het Slochterdiep naar Earmsum, minste
inschr. J. Vernimmen te Drunen, voor 139,500.
Bouwwerken. De oude toren van Oudcarspel, die door
verzakking der fundeering 12 palmen overhing, is door het
beleid van den heer H. Hana, architect te Amsterdam,
weder in rechten stand gebracht. Deskundigen prijzen de
vernuftige wijze waarop hij zijn werk volvoerde, in weerwil
der veelvuldige bezwaren, waaronder ook behoorde de toeneming
der overhelling gedurende den arbeid, tot op 1.34 uit de loodlijn.
Openbare werken. Den 26 is, door het doorsteken van
den dam op het strand, het kanaal door den Hoek van
Holland, voor den nieuwen rotterdamschen waterweg, met
de Noordzee in gemeenschap gebracht.
Rotterdam. De gemeenteraad heeft den 28 de voor
drachten tot het sluiten der leening van 6 miljoen met de
daarbij voorgedragen belastingen, na 5 zittingen, met 30
tegen 7 st. aangenomen. De leening is gesloten door bemid
deling der Commanditaire Bankvereeniging aldaar, met den
heer J. E. Oppenheim te Brussel.
Haarlemmermeer. De gemeenteraad heeft bepaalddat
de in aanbouw zijnde dorpen Kruisdorp en Venneperdorp
voortaan zullen heeten Hoofddorp en Nieuw-Yennep.
Rampen. In den nacht van 29 op 30 Nov. isten ge
volge van dikke luchtop den Banj aard gestrand het schip
Dordrecht, van Batavia naar Dordrecht bestemd. De equi
page passagiers en troepeneen 40tal personen, zijn door
de sleepboot Hellevoetsluis te Brouwershaven aangebracht en
een gedeelte der rijke lading is door verschillende vaartui
gen geborgen.
Misdrijven. Den 2 Dec. 's avonds is aan de Oostvest
te Rotterdam weder door 5 personen een aanval gedaan op
een policie-agent, die zij op den grond geworpen hebben,
doch op wiens hulpgeroep zij op de vlucht zijn gegaan. Een
hunner is teruggekeerd maar afgedeinsdnadat de agent een
pistoolschot gelost en hem waarschijnlijk geraakt had.
De 1* Kamer heeft den 2 en 3 Dec. de beide hoofdstukken
der indisehe begrooting met alg. st. goedgekeurd.
Bijzonderheid. Den 4 Dec. heeft Jan Zootjes, landman
in den Schermeer, gemeente Oterleekvoor de zestigste maal
de pacht betaaldvoor de sedert 60 jaren bij hem in huur
gebruikte boerderij.
Koloniën. Op 3 en 12 October zijn vruchtelooze aan
vallen ondernomen op de sterkte Bandjar op Bali, de eerste
maal door de lafhartigheid der belilengsche hulptroepen.
Gelukkig is er niemand der onzen gesneuveld. Sedert 21
Sept. was de expeditie werkeloos gebleven, aangezien de
sterkte niet bereikbaar was voor het gesehut der schepen en
er geene koelies te vinden warenzoodat 2 stoomschepen die
van elders moesten halen. Ida Madeh Rahi had van dit
oponthoud gebruik gemaakt tot uitbreiding van den opstand,
door de vroeger weifelende stammen aan zich te verbinden.
Van den Almanak voor Landbouwers en Veehouders is de
23® jaargang verschenen, een blijk, dat dit nuttige en goed-
koope werkje zich voortdurend in de belangstelling van
medewerkers en lezers verheugen mag. 't Bevat, behalve
de kalender, wederom een veertigtal bijdragen over onder
werpen tot land- en tuinbouw en veeteelt betrekking hebbende,
waaronder over het bemesten en verbeteren van den bodem,
de spadeploeg, de rechten en wetten omtrent uit- en over
wegen, hooiwinning door broeiing, het planten en snoeien
van boomen, de runderpest, de friesche veestapel, de vee
markt te Chicago, het veredelen van vee, het mesteiy van
runderen en varkens, middelen tegen veeziekten en ongedierte,
enz. Het mengelwerk van 8 vroegere jaargangen tot een
bundel verzameld is voor geringen prijs verkrijgbaar, en
brengt een schat van opmerkingen en raadgevingen tot het
landbouwend publiek, dat leeren en van de ondervinding
van anderen partij trekken wil.
Een belangstellend lezer heeft aan de Alkmaarsche Courant
het volgende ter overneming aanbevolen uit het bekende tijd
schrift //Los en Vast". Alles wat de verzorging der wee
zen betreft verdient ongetwijfeld de algemeene aandacht, in
zonderheid waar een nieuw gebouwd huis voor zijn aanstaande
bewoners ingericht, en zooveel op nieuw geregeld moet wor
den. Van die eerste regeling, van den geest die daarbij de
richting aangeefthangt veel af. Gaarne wordt daarom aan
het verzoek van den inzender voldaan.
Zoo de zorg voor mond en tanden, naar het oordeel van
alle artsen, noodzakelijk en heilzaam is voor de gezondheid
van den menschen voor veelvuldige smarten en onaange
naamheden behoedt, is het pligt hiervoor het beroemde,
met de uitstekendste resultaten bekroonde ANATHERIN-
MOND WATER van Dr. POPP in herinnering te brengen
Geen middel werkt zoo krachtig en zeker tegen tandsteen
nuistenzweerenbederf in den mondzelfs tegen scorbut
als deze heerlijke essencedie tevens voor gezonden het
zekerst voorbehoedmiddel tegen alle mondkwalen is. Op
wekkend verfrisschendden adem zuiverend, werkt zij vooral
op de tanden, welker gezondheid en natuurlijke kleur be
waard of hersteld wordt. Zij verwijdert den wijnsteen, de
pijnen veroorzaakt door holle en aangestokene tanden en
heelt het gemakkelijk bloedend tandvleesch. Tegen elke
tandpijn (rhumatisch of nerveus) werkt zij snel en zeker en
behoudt den goeden reuk des adems, daar zij alle scha
delijke atomen uit den mond verwijdert. De zegenrijke wer
king dezer essence kan daarom aan alle tandlijders niet ge
noeg aanbevolen worden.
Voor bovenstaand doel ontvangenbij Ds. Oortvan
Mevr. N. N. f 2,50bij Ds. J, Bólger, gecollecteerd bij de
godsdienstoefening aan den Helder 66.89,
///'De tijd is lang voorbijschreef onlangs een philanthro-
pische Duitscher, "toen liet onzeker wasof men de gevan
genen in 't weeshuisdan wel de weezen in de gevangenis
moest zoeken," en zonder twijfel is de inrichting der wees
huizen, in de laatste honderd jaren, heel wat ten goede ver
anderd. Ik zou niet durven beweren, wat de bekende Salz-
mann in zijn dagen zei«Liever vertrouwde ik een ouder-
loozen knaap aan een Zigeunerkorde toe dan aan een wees
huis." Evenmin zou ik 't zijn tijdgenoot Meissner onvoorwaar
delijk nazeggen: «Weeshuizen zijn moordenaarsholen," Uit
een en ander volgt echter geenszins, dat er, over 't algemeen,
in de bedoelde gestichten niet ontzaglijk veel tc verbeteren
zou zijn. Ik ben overtuigd dat het onderwerp al de aandacht
van wijze en edele menscnen niet alleen waardig ismaar
zelfs gebiedend eischt.
«Wil iemand al de domheid en de gruwelen aan 't licht
brengen, die, in den goeden ouden tijd, een weeshuis tot
een even aangenaam verblijf als een kerker maaktenik
heb er niet tegenals het maar niet strekken moet om öf
de dooden te schelden, óf de levenden te vleien. Overigens,
hoe eerbiedwaardig de antiquarische studie ook moge zijn,
't hervormingswerk in den tegenwoordigen tijd is misschien
nog wel zoo nuttig.
«Wil een ander opmerken, dat hij kinderen kent, wier
ouders nog leven, en die 't vrij wat slechter hebben dan de
bevolking onzer weeshuizenhem staat dagelijks de gelegen
heid open aan zijn ongelukkige kennissen goed te doende
hervorming dier gestichten behoeft daarom niet te worden
uitgesteld.
«Het is, in één (zacht) woord, erbarmelijk, zooals er in
sommige weeshuizen met de meisjes wordt geleefd. Na een
doorgaans gebrekkig schoolonderricht binnenshuisworden
zij gebracht naar de naaikamer. Daar zitten ze jaren ach
tereen, van den morgen tot den avond, over 't naaiwerk
gebukt; daar leeren ze dat overschoone «op den draad'
werkenwaartegen geen menschelijk gezichtsorgaan op den
duur is bestanddaar wordt het eene «bruidsuitzet" na het
andere onder handen genomen, om in het jonge, vreugde-
looze hart begeerten op te wekken, die geen formulier van
bijbelteksten bezweert. Ik ken een weeshuis, waar een tal
van jonge dochteren, tot op haar 23»» levensjaar, aldus
wordt bekwaam gemaakt voor 't huiselijk en maatschappe
lijk leven. En plein dix-neuvième hebben dergelijke dingen
plaats. Indien men de maagdelijns stelselmatig, naar zielen
ligchaam, wilde verderven, men zou niet noemenswaard te
veranderen hebben in 't systeem. Het is dan ook een zeld
zaamheid dat de arme schepselsin later tijd, met^ God en
met eere haar brood verdienen. Voor een «dienst" zijn ze
niet opgeleid. Van huishoudelijk werk weten ze niets. Het
gezalfde stelsel der regentessen bracht dat zoo meê. Of is
het niet dier edele vrouwen schuld 't Kan het niet anders
in een zoo bevolkt gesticht, bij zoo beperkte ruimte Welnu,
dan is het vonnis geveld; dan moeten die gestichten voor
afbraak worden verkochtdan mogen ze niet langer prijken
met de heilige emblemata der christelnke liefdadigheid; dan
moeten ze weg als plaatsen waar, onder Godtergend psalm
gezang en gebed, de schijnheilige proloog van menigtreur-
ipel der vermoorde onnoozelheid wordt afgespeeld.
«Als de weeshuizen zullen blijven, moet er veel onzinnigs
en onzedelijks in hen worden afgeschaft.
«Dan moet aan de advertenties een einde komen, waarin
gehuwde personen zonder kinderen" voor de betrekking van
vader" en «moeder" worden gevraagd, als sprak het van
zelf, dat lieden, die niet weten wat er in een kinderziel
omgaat, de aangewezen vaderlijksten en moederlijksten zijn.
«Dan moet er worden toegezien, dat geen ongeluk van
een vent, wiens affaire verliep omdat hij zelf half verloopen
was, door hooge of lage voorspraak tot een post wordt ver
koren, die misschien meer dan eenige post ter wereld de
edelste krachten vraagt. Dan moet er geen vrouw; als «moeder"
op den koop toe worden aangenomen, van wie men niets
anders weet, dan dat zij de gelukkige echtgenoot is van zulk
een man.
«Dan moet men, zonder aarzelen en zonder uitzondering,
alle sollicitanten afwijzen, die niet in hun eigen moedertaal,
maar in geleende en gehuurde teksten «de werken Gods
verkondigen." Het systeem om de kinderen, bon gré mal
qré, «op de knieën" het levenswerk te leeren, is even onzalig
en onheilig als het vloek- en ranselsysteem.
«Dan moet het niet langer den schijn hebben, als waren
patriciërs, naar heilige natuur- en geestes-ordonnantiën, de
beste regenten van een weezengestieht. Geen domme aris
tocraat mag worden voorgetrol&en boven een verstandigen
plebejer; geen gelauwerde non-activiteit boven een huisvader,
die «in het zweet des aanschijns" zijn roggebrood eet.
«Dan moeten de regenten, bij voorkeur, brave mannen
zijn «uit den werkenden stand;" geen nietsdoende papa's
wier eigen zoons op hun 12i! jaar al weten wat er in de
wereld te koop is, om op hun 40»" nog niet te weten wat
er voor een mensch in de wereld te doen is. Dan moeten
die regenten den onderloozen jongen bijstaan met raad en
daad, als de ure om een beroep te kiezen heeft geslagen
Geen kleine jongen mag langer de stad adoopen om een
winkel te zoeken; het moet niet kunnen plaats hebben, dat
hij vandaag zich bij een kleermaker wil verhuren, om mor
gen aan te landen bij een smid. De orde van het «Huis
moet niet meebrengen, dat de knaap terstond geld verdient,
hoe meer hoe liever; de jongen moet door het «stelsel" niet
worden aangepord om met den baas tegen de regenten te
complotteeren. Ook moet geen knaap, op zware straf, ver
plicht zijn, ten minste één jaar bij denzelfden baas te blijven.
Wanneer die baas een ellendeling is en den leerling als
slaaf behandelt, dan moeten de «Heeren" dit weten, dan
moeten ze den jongen helpen, redden, troosten, alsof hi
dier heeren eigen kind was. Anders «zoo wie een van deze
kleinen ergert het ware hem nutter dat hem een molensteen
om den hals werd gedaan en dat hij verzonk inliet diepste der zee.'
En een weinig verder:
«Over de godsdienstige opleiding der weeskinderen kanik
kort wezen. De meeste regenten en regentessen zijn uit
den «fatsoenlijken" standen dus zeer specifiek christelijk.
Yan de hoogere sferen weet een ordinair en «natuurlijk"
mensch zoogoed als niemendal. Men zou kunnen vragen,
of de lieve lleere Jezusdie «een kindervriend" waswel j
bijzonder gesticht zou zijn geweest door de lange gebeden, -.
voor en nadoor het opdreunen van de tien plagende tien i
geboden, de zooveel koningen van Israël enz.; men zou j
kunnen twijfelen aan de nuttigheid van het bijbellezen door
dik en dun heende dochteren Lot's en de hoere Babylon's
incluismen zou voor de afwisseling, na al het gepsalm
misschien een patertje-langs-den-kant willen hebben op een
zeurigen Zondagmiddag; edoch, dat vragen, twijfelen, wil
len enz. zou reeds droevig genoeg bewijzen dat ge geen idéé
hebt van wat een arm weeskind, in zake der godsdienst,
toekomt. Ik spreek dus van de godsdienst niet, met een
stille hoop, dat de Goede God, trots al het psalmgedreun
en 't overige stichtelijke levenmaken, zich met de kinderen
zal kunnen verstaan."
Met den volgenden wenk wordt dit artikel besloten:
«Als gij de Erankforterpoort te Berlijn uitwandelt en den
straatweg volgt, dan komt gij, na een halfuur gaans, bij de
Rummelburger Anstalt. Het is een Berlijnsche inrichting voor
weezen. Erisch en vriendelijk blinken de nette woningen
door het geboomte u tegen. Hier heerschen levenslust en
levenskracht. Ook hier is het volmaakte nog niet. Doch
hoor dit éénesoliede Berlijnsche huismoeders verlangen
haar dienstmeisjes, bij voorkeur, uitde Rummelburger Anstalt.
«Gij nu, dit wetend ga heen en zie wat n te doen staat
Dikwijls klaagt men in algemeene uitdrukkingen over de
kostbare huishouding bij het departement van marinezonder
dat veelal de middelen worden aangegeven tot het brengen
van verbetering in dezen verkeerden toestand. Misschien is
hiervan de oorzaakdat men niet genoegzaam op de hoogte
der bezwaren isof schroomt zaken met personen in verband
te brengen. Daar waar het echter de belangen van de Neder-
landsche schatkist geldt, zijn wij voor ons van oordeel, dat
het pligt is over die beschroomdheid heen te stampen en de
aandacht op de middelen tot verbetering te vestigen.
Op grond van deze overweging veroorloven wij ons te
wijzen op de leverantiën aan het departement van marine in
buitenlandsche havens, met name te Kaapstad (Kaap de Goede
Hoop) gedaan wordende.
Ons Gouvernement is gewoon daar ter plaatse alles wat
het voor zijn schepen noodig heeft, door zijnen consul-
generaal te laten bezorgen, zonder daarop tot nog toe de
minste controle uit te oefenen niet alleenmaar zonder zelfs
te weten of de benoodigdheden op de goedkoopste wijze
worden ingeslagen.
Het Eransche Gouvernement daarentegen laat elk jaar of
om de twee jaren door zijnen consul-generaal in de couranten
inschrijvingsbilletten opvragen van de prijzen van al datgene
wat aan zijne oorlogschepen kan of moet worden geleverd.
Deze billetten worden door hem in tegenwoordigheid van
twee achtingswaardige kooplieden geopend en de laagste
inschrijver is aannemer.
Waarom volgen wij dit voorbeeld niet? Waarom vestigt
onze consul-generaal aldaar, Sir John Trut er, er de aandacht
niet op? Immers de officieren van administratie op onze
oorlogschepen kunnen zeiven onmogelijk op de hoogte der
prijzen zijn en evenmin persoonlijk de aankoopen doen.
Wij geven daarom ons tegenwoordig Ministerie, welks
loffelijk streven bezuiniging is, in overweging, om zich los
te maken van de sleur zijner voorgangers en het stelsel van
protectie te doen vervangen door dat der vrije concurrentie,
een der heilzaamste vruchten van het liberalisme.
Het onderzoeke:
1. «Of onze consul-generaal voor de gelden welke hem zijnter
«hand gesteld, de steenkolen, proviand enz. aanschaft
«daar waar zij als gevolg van contante betaling het goed-
«koopst zijn., dan wel of hij de inkoopen doet ter plaatse
«waar hem het langst crediet wordt verleend en alwaar zij
dus noodwendig het duurst moeten zijn.
2. «Of het waar is, dat aan den consul-generaal van een
«en ander eene premie van 5 °/0 door de leveranciers wordt
«uitgekeerddaar deze immers den prijs hunner waren met dit
«bedrag zullen verhoogen enalzoo ons Gouvernementbenadeelen.
en 3. «Of het waar is eindelijk, dat voor de steenkolen
«meer in rekening is gebragt dan 50 shillings 30) per
«ton, een prijs, waarvoor zij altijd in de Kaapstad kunnen
«geleverd worden."
En mogt al uit dit in te stellen onderzoek (des noods ook
bij het Eransche Gouvernement te doen) blijken wat wij
hartelijk hopen, dat zulke handelwijzen niet plaats grijpen,
de overtuiging zal er niettemin uit voortvloeijen, dat op de
onkosten welke door 's Rijks stoomschepen te Kaapstad
worden gemaakt, eene besparing van gemiddeld 20 te
verkrijgen is en dat aldus de zaak, welke wij in deze regelen
behandelden, de ernstige overweging in hooge mate verdient.
J. L. T.
DIRKSHORN (gem. Haringcarspel). 3 Dec. 1868.
De dag van heden was voor deze gemeente een ware
feestdag. Van verschillende woningen wapperde onze nationale
driekleur, daardoor als van zelve tot vreugde gestemd, had
den wij het genoegendoor het geachte hoofd dezer ge
meente, den eersten steen te zien leggen van de nieuw te
bouwen Protestantsche kerk.
Ten 1 ure begaven zich de genoodigden en belangstellenden
naar de aangewezen plaats.
Na gepaste en ernstige toespraak van den beminden leer-
aar, werd als met vaste hand door den heer C. Francis de
eerste steen gelegd. Niet weinig werd onze aandacht getrok
ken en onze blijdschap verhoogdtoen onze burgemeester
de hem aangeboden taak vervulde en zich daarbij bediende
van een zilveren truweel, waar, op de bovenzijde de voor
gevel der kerk met toepasselijke inscriptie prijkte, en aan
de achterzijde eveneens «deze eervolle taak opgedragen
door de colleges van kerkvoogden, notabelen en kerkeraad"
met aanwijzing der namen van den predikantarchitect
en aannemer aan de vergetelheid werd ontrukt, en van een
mahonijhout kalkbakje met zilver gemonteerd, waarop, inge
sloten door dezelfde inscriptie, zich de platte grond der
kerk vertoonde. Deze voorwerpengetuigende van den goeden
smaak van den architect, beslaan thans mede eene plaats
onder de vele blijken van liefde en hoogachting, die de
jubilaris nog onlangs van verschillende zijden binnen zijne
uitgestrekte en bloeiende gemeente, bij gelegenheid van
zijn 25jarig burgemeestersambt, heeft ontvangen.
Menigen wcnsch ging in 't openbaar en verborgen hemel
waarts, om den hoog geschatten grijsaard nog vele jare met
zijne geliefde gade, kinderen en kleinkinderen tot waardig
voorbeeld dezer gemeente te mogen bezitten.
"Vervolgens zagen wij de echtgenoote van den burgemeester
den 2® steen leggen en onwillekeurig werden wij gedrongen,
ziende op het naauwe verband dezer twee steenenden wensch
te stamelen, dat onze gemeente over3a4 jaren hetvoorregt
zal mogen smaken, het gouden huwelijksfeest, eene vijftigjarige
vereeniging van den jubilaris en zijne gade, te mogen aan
schouwen.
Wijders werden door verschillende Leden der Kerkvoogdij,
Notabelen, Kerkeraad en Gemeenteraad, benevens door vele
belangstellenden, meerdere steenen toegevoegd.
Waarlijk, deze zamenvoeging van vele steenenzoo onmis
baar om dit sierlijke gebouw en toren voor veler oog te zien
verrijzenwas een afdruk van de eensgezindheid en der on
derlinge liefde, die hier ongestoord wordt genoten.
