Turkije.
Binnenland.
Sttgcsotibcn Stukken.
&t«ibs ïïieuwiSL
mm
Van de Cretawelke mede tot liet aanvoeren van vrijwilligers
en ammunitie voor den opstand gebezigd wordt. Eene dier
vaartuigende Enosisis door een turkschen kruiser ge
praaid maar heeft diens signalen met. een kanonschot be
antwoord en is daarna in de haven van Syra gevlucht, waar
het door zijn vervolger geblokkeerd werd. De regeering zond
het fregat Hellas te hulp en de fransohe gezant te Athene
het oorlogschip le Forbin, aan welks commandant het gelukte
den turkschen admiraal Hobart-bassa te bewegende ver
volging te stakenonder voorwaardedat de Forbin en een
oostenrijksch vaartuig de Enosis naar Epirus begeleiden en
daar het bedrijf van dat schip aan de rechtbanken voor
leggen zouden. De turksche vlootvoogd is Syra blijven
blokkeeren.
Rusland heeft, zonder de toestemming der Porte te vra
gen aan de grieksche schepen vergund om de russische vlag
te voeren.
De minister Dolyamis heeft in de Kamer verklaarddat
de regeering niet de minste inbreuk zal dulden op de waar
digheid der Kroonop de constitutioneele vrijheden of op
de nationale belangenwelke verzekering met uitbundige
toejuiching is beantwoord.
Te Athene is de opgewondenheid ten top gestegenver
scheidene corpsen vrijwilligers worden gevormdde onder
linge partijschappen schijnen vergeten en de oppositie onder
steunt krachtig het gouvernement. Evenwel doen zich ook
anders luidende stemmen hooreneen aantal voorname han
delaars der Jonische - eilanden heeft ecne verklaring getee-
kend, inhoudende dat de opstand op Candia verwekt is door
eene woelige en eerzuchtige minderheiddie het ware be
lang van Griekenland geheel uit het oog verliest; en 400
van de 1200 studenten te Athene hebben geweigerd zich
onder de vrijwilligers te scharen, en een adres aan de regee
ring gericht ten gunste van het behoud der goede verstand
houding met Turkije.
De regeering heeft een buitengewoon erediet van 100 mil
joen drachmen aangevraagd en verlangd, dat de nationale
garde mobiel verklaard zal worden.
Na de eervolle onderwerping der sfakioten, hebben de
turken den 9 Lutro bezet, zijnde de eenige haven van Candia,
waar de grieksche schepen des winters konden binnenloopen
om den opstandelingen hulp te brengen.
De grieksche gezant te Konstantinopel heeft den 16 zijne
paspoorten ontvangen en is den 22 vertrokken. De engel-
schefransche en oostenrijksche gezanten hebben geweigerd
om de belangen der in Turkije vertoevende grieksche onder
danen te behartigenwaartoe zich ten laatste de noord-
americaansche gezant bereid heeft verklaard.
Op het verzoek der liedenondersteund door de bescher
mende mogendheden heeft de Porte den termijn voor hun
vertrek met 3 weken verlengd.
De Porte heeft het door Rusland, met ondersteuning van
Pruisengedane voorstelom het geschil met Griekenland
door eene conferentie te doen beslechtenafgewezen.
Staten-Generaal. De 2' Kamer heeft aangenomen de
volgende hoofdstukken der begrooting voor 1869: den 18
oorlog met 56 tegen 11 st., nationale schuld met algem. st.,
den 19 financiën met 41 tegen 27 st., den 22 koloniën met
50 tegen 13 st., onvoorziene uitgaven met 62 tegen 1 st. en
den 23 de wet op de middelen met 38 tegen 23 st. De
Kamer is daarna gescheiden.
Den 23 zijn verschillende wetsontwerpen goedgekeurd, tot
verlenging yag' den termijn gedurende welken de wet tegen
de tgetyphus van kracht blijft, tot vaststelling van provinciale
belastingen en van de begrooting van het fonds voortspruitende
uit "de koopprijzen van domeinen, tot naturalisatie van eenige
personentot wijziging van hoofdstukken der begrooting voor
1867 enz. Ingekomen is een wetsontwerp tot regeling van
het veeartsenijkundig staatstoezicht en de uitoefening der
veeartsenijkunde.
Benoemingen. Tot dijkgraaf van het Geestmerambacht
H. Mensonides, tot hoofdingeland C. Groenewoudtot hoofding.-
plaatsv. H. Lau en C. Spaans.
Leening der gemeente Rotterdam. Het totaal der
inschrijvingen bedraagt 236.919 obligationzijnde 164919
meer dan gevraagd waren.
Spoorwegen. Een groot aanzienlijke ingezetenen van
Amsterdam hebben zich bij adres tot de ministers van binnenl.
zaken en van financiën gewend, tot ondersteuning van het
verzoek der heeren Holtzman en Sieburgh, om eene subsidie
ofgarantie van staatswege, voorden ontworpen Ooster-spoorweg.
De gemeenteraden van Hilversum en Nijkerk hebben derge
lijke adressen ingezonden.
Onderwijs. De gemeenteraad van Groningen heeft met
eenparige stemmen besloten tot oprichting eener burger avond
school tot het vormen vanbekwame ambachtslieden.
Aanbestedingen. Het bouwen van 2 stallen te Amers
foort in plaats van de afgebrande artillerie-paardenstalis
aangenomen door Colder en v. Doornik aldaar, voor f 61000.
Den 22 te Middelburg, het bedijken der schorreu in het
Aelsche Gat, te Neuzen, minste inschr. C. Wisse te Zaamslag,
voor 43440.
Den 24, te 's Hage, het maken en stellen van den metalen
bovenbouw van de spoorwegbrug over het Hollandsch-Diep
(14 openeningen elk van 100 el, de spoorstaven 7.60 boven
laagwater), minste inschr. de heeren v. Vlissingen en Dudok
v. Heel te Amsterdam, voor 1,466.740.
Monument voor Boerhaave. Bij de commissie tc Leiden
is ontvangen van den Koning eene bijdrage van f 500 en
van prins Frederik eene van 200.
Openbare werken. Het collegie voordezeevisscherijen,
door het gemeentebestuur van 's Gravenhage geraadpleegd
omtrent de aanvraag eener engelsche maatschappijom con
cessie voor den aanleg van een hoofd op het strand te Sehe-
veningen, vreest dat daardoor groot nadeel en zelfs gevaar
voor de vrije beweging der visschersvaartuigen zou ontstaan.
Aan den gemeenteraad van 's Gravenhage is voorgesteld
f 200000 te verleenen voor de verbetering van den waterweg
tusschen de Maas en die stadwaarvoor aldaar eene binnen
haven zal verkregen worden. De vroegere toezegging van
100000 was met het einde des vorigen jaars vervallen.
Rampen. Door den storm van 7 Dec. zijn op den Rijn
tusschen Dordrecht en Keulen 35 vaartuigen gezonken.
Den 21 is een gedeelte van de in aanbouw zijnde kerk
der herv. gemeente te Oudcarspelwaarschijnlijk door dat
de kolommen te zwak opgetrokken wareningestortwaar
door 11 werklieden, doch gelukkig niet een hunner gevaar
lijk getroffen werden.
Misdrijven. Te Oenkerk bij Leeuwarden heeft eene vrouw
des nachts getracht haren man den hals aftesnijden. De
buren vonden hem in bewusteloozen toestand en de vrouw
verklaarde van niets te weten. Evenwel rezen, wegens hare
ongunstige antecedenten, zware vermoedens tegen haar en
werd bevel tot hare gevangenneming uitgevaardigd; voor de
justitie kwam, maakte zij echter door verdrinking een einde
aan haar leven.
Ongeregeldheden te Rotterdam. De gemeenteraad
heeft een tweede erediet toegestaan voor de daardoor ver
oorzaakte onkosten, ditmaal ten bedrage van/20000, makende
alzoo met het vorige f 45000. Voorts is f 3800 aangewezen
ter belooning der door de policie bewezen dienstenwaartoe
bovendien door particulieren reeds 2362 was geschonken.
Rechtszaken. De Hooge Raad heeft den 22 verworpen
het beroep van A. C. Kouwijzer, tegen een arrest van het
hof in Zeeland, waarbij zij, ter zake van vergiftiging van
haar dochtertje, tot de doodstraf is veroordeeld.
De rechtbank te Amersfoort heeft den 24 den heer Jansen,
hoofdconducteur bij den Rijnspoorweg, veroordeeld tot 45
dagen eenzame opsluiting.
Door het kantongerecht te Goes zijn 275 visschersdie
de oesterbank op de Oosterschelde onder Yerseke geheel af-
gekord en daardoor in de 3 eerste dagen ieder minstens/300
verdiend hadden, wegens overtreding van het reglement op
het bevisschen der zeeuwsche stroomen, veroordeeld tot geld
boeten, gezamenlijk ten bedrage van f 24780.
B. v. A. heeft niet geheel ongelijk wanneer hij mij verwijt
dat ik mijnen hoorders geene gelegenheid gaf inlichtingen te
vragen of bedenkingen te maken. Het was mijne bedoeling
geweest nueven als bij alle vroegere vergaderingen van
dien aardde gelegenheid daartoe te openendochiets
later dan gewoonlijk begonnen, had ik de pauze verge
ten en verwijderden zich velen toen tegen 10 uur mijn voor
dracht geëindigd was. Gelukkig echter bleven eenige hoorders,
naar ik gis een 20tal, de ztak bespreken en heb ik uit hunne
opmerkingenhet. artikel van B. v. A. en hetgeen ik van
dezen en genen vernam vrij. volledig de heerschende bezwaren
leeren kennen en ben ii dus thans in staat die te weder
leggen.
Die bezwaren betreffen niet de voorgestelde werken zelve,
wantvoor zoo ver mij bekend, heeft niemand in of buiten
den gemeenteraadnadat het rapport der Commissie werd
uitgebragt, de wenschelijkheid of de mogelijkheid in twijfel
getrokken van het uitdiepen en het voor doD houthandel
bestemmen der Singelgrachten en heeft zich geen enkele stem
doen hoorenom te bewerendat de thans bestaande toe
gangswegen naar het station in alle opzigten voldoende zijn
en het leggen van een regten weg met eene spoorwegverbin
ding gemeentelijke of particuliere belangen zou schaden.
De eenige vraag omtrent wier beantwoording verschil van
gevoelen bestaat is deze
Mag do gemeentemet het oog op hare geldelijke belan
gen en die harer ingezetenen, tot de uitvoering dier werken
overgaan
Aan de beantwoording dier vraag nu wijd ik te liever eenige
regelenomdat juist in dat opzicht het rapport der raads
commissie weinig licht verspreidtdaar de behandeling
dier vraag niet op haren weg lagomdat ieder der leden
van den gemeenteraaddie voor zich zelve voldoende kan
beantwoorden. Zooom maar een voorbeeld te noemenzou
geen lid van den gemeenteraadwaar hij over de gevorderde
sommen sprak, met B. v. A. kunnen zeggen //Volgens spr.
40,000doch volgens deskundigen wel 60,000" omdat
de gemeenteraad de specifieke begrootingen juist door des
kundigen opgemaakt bij de kaarten en met de memorie van
toelichting heeft ontvangen.
De commissie heeft de redenen opgegeven waarom zij de
beide werken: het uitdiepen der grachten en den regten weg
naar het stationte zamen heeft behandeld en vercenigd
doch daar het de hoofdtaak der commissie wasover het over
nemen der rijks toegangswegen te adviseren, schijnt bij den
oppervlakkigen beschouwer de meening te zijn ontstaan, dat
de aanzienlijke som van 40000,— voor den regten weg wordt
vereischt. Had de commissie haar voorstel gesplitst, dan zou
het tegendeel duidelijk zijn gebleken.
Voor rekening van het uitdiepen der grachten moet worden
gebragt
1. De daarvoor uitgetrokken som van 10000,
2. De brug in de Singelgrachten5000,—
Die brug toch moet niet ten laste van den
regten weg, maar van de interigten werken voor
houtberging worden gebragt. Immers het zal
wel geen breedvoerig betoog behoeven, dat
indien tot het dempen dier grachten of niet tot
het uitdiepen wordt besloten, het maken van
eene brug geheel onnoodig zou zijn en in het
laatste geval in den aanteleggen dam door steenen
of ijzeren buizen voor doorstrooming van water
zou kunnen worden gezorgd.
3. Een gedeelte van den aantekoopen grond.
Volgens het rapport wordt voor aankoop daar
van gesteld 10000,—.
Wordt nu alleen tot het aanleggen van een
regten weg beslotendan mag inderdaad, naar
matige berekening worden gesteld, dat het over
blijvende van het terrein reeds dadelijk zou
zijn te verkoopen voor 5000,
Is die becijfering juist, d.n blijkt daaruit dat
voor dat werk moet worden uitgetrokken 20000,
en alzoo voor de werkelijke kosten van den regten
weg slechts overblijven20000,
Te zamen f40000,
Die berekening evenwel geeft geen geheel juisten maatstaf
aan, want door het aanleggen van den regten weg worden
eenige werken uitgevoerddie anders thans of later moeten
worden volvoerd en die dus, indien men eene zuivere bere
kening wil maken, van die som moeten worden afgetrokken.
Door den aanleg toch wordt de aangevangen afgraving van
den Kanaalvest voltooid en een gedeelte van de Geestgracht
gedempt. De wenschelijkheid van beide zaken behoeft inder
daad geen breedvoerig betoog. De brug aan de Geest moet
geamoveerd of hersteld: - bij amotie zal dus
demping van de Geestgracht noodig zijn en daaruit vermoe
delijk toch geheele of gedeeltelijke afgraving van de kanaalvest
en het Munniken-bolwerk moeten volgen, terwijl bij herstel
belangrijke kosten zullen moeten worden gemaakt. De juiste
cijfers voor een en ander zijn niet bekend. Zij zullen echter
vermoedelijk op circa f 5000,kunnen worden begroot en
voor het leggen van den regten weg dus slechts circa
15000,overblijven.
Ook die som, ik erken het gaarne, is niet van gewigt
ontbloot, doch bedrieg ik mij niet, dan zijn inderdaad de
te verkrijgen voordeelen belangrijk grooter. Voor die som toch
wordt een doelmatige weg aangelegd, die in onderhoud
aan de gemeente slechts de helft kost uie
der beide bestaande toegangswegenzouden
vorderen, terwijl bovendien door die uitgaafbij het
besteden van gelijke som door de Hollandsche IJzeren Spoor
wegmaatschappij tot het leggen van rails, eene voor den
handel wenschelijke spoorwegverbinding wordt verkregen.
Veilig toch mag men aannemen dat de opofferingdie gezegde
Maatschappij zich getroosten wil, omdat zij die als vermoe
delijk productief beschouwt, aan de gemeente minstens gelijke
som moet waard zijn, want moge zekerheid omtrent het
eventueel gebruik der spoorwegverbinding niet zijn te geven
dit toch staat, geloof ik, vast, dat, is de aanleg productiet
voor de Maatschappijzij het in gelijke mate voor de gemeente
en hare ingezetenen zal zijn. Maken deze van die verbinding
gebruikdan winnen zij niet minder dan de Maatschappij.
V aar nu aan aPsflie voordeelen zich bet gemak van kort
heid en veiligheid, verbindt, meen ik, dat de keuze niet
twijfelachtig kan zijn en zou ik desgevorderd in overweging
willen geven om, zoo de uitvoering van beide werken, met
het oog op de gevorderde uitgaven, te bezwarend voorkomt,
de splitsing aantebevelen doch in ieder geval dringend tot
den aanleg van den regten weg te adviseren.
Waar ik evenwel van die splitsing gewaag wensch ik
daardoor niet te doen gelooven dat ik het andere werk min
wenschelijk of nuttig acht. Verre van dien. Ook voor
dat werk is het waar, dat het ja! groote offers vordert, maar
èn in dringende behoeften voorziet en anders onvermijdelijke uit
gaven voorkomt.
De toestand onzer Singelgrachten eischt een besluit of tot
dempen of tot uitdiepen. Thans zijn zij geheel onnut zoo niet
schadelijk voor de gezondheid. Het dempen zou belangrijke
kosten vorderen en vermoedelijk geen voordeel hoegenaamd
opleveren. Wordt tot het uitdiepen besloten, dan zullen
vermoedelijk de kosten niet hooger maar lager zijn en worden
zoowel direct als indirect belangrijke voordeelen verkregen. -
Het rapport heeft een en ander genoegzaam uiteengezet.
De houthandel heeft aan lig- en losplaats dringende behoefte.
De sommen hierboven voor het werk uitgetrokken moeten
dus almede met het oog op die omstandigheid worden be
schouwd. De f 10,000,voor het uitdiepen zal misschien
niet geheel worden gevorderdin ieder geval kan met een
gedeelte worden aangevangen en blijkt de aanvrage om ruimte
voor houtberging genoegzaam, dan zou tot het uitdiepen van
het 2(le gedeelte kunnen worden overgegaan, eene uitgave
die dan reeds aanstonds zekerheid van goede renten geven zou.
Men stelle dus voor het le gedeelte de som van f 5000,
Voor de brug5000,
En voor het te behouden gedeelte terrein tot
storting van den uitgedolven grond 5000,
Dan krijgt men de inderdaad niet onaanzien
lijke som van15000,—
doch men vergete bij die becijfering niet, dat daarbij f 5000,
voor het terrein is uitgetrokken en dat die som niet verloren is.
Misschien niet aanstonds maar toch binnen eenige jaren zal die
grond voor bebouwing gewenscht worden. Verlangt men
dien tijd niet aftewachten men kan het terrein met de specie
direct na het uitdiepen verkoopen.
De eigenlijke uitgaaf ten behoeve van de uitdieping zou
dus op circa f 10000,moeten worden begroot van die
som zullen de rente ad 5 °/0dus f 500,spoedig door de
houthandelaren worden opgebragt. Ik ben dus van oordeel
dat dit werk in het belang der gemeente wenschelijk is en voor
de ontwikkeling van den houthandel, die anders van hier zal
moeten worden verlegd, dringend wordt gevorderd.
Bedrieg ik mij niet, dan is het voor Alkmaar, juist om de
geldelijke belangen van gemeente en ingezetenen allezins
wenschelijkdat er een vast plan voor de uittevoeren wer
ken besta en bij ieder aantevangen werk worde overwogen
of het op den langen weg voor de gemeente duur of goed
koop en voor het gemak en de welvaart der ingezetenen
wenschelijk is of niet. Het is juist met het oog daarop,
dat de commissie de bedoelde werken aanbeval en van harte
hoop ikdat het toevallig doch ongunstig zamentreffen van
het verzoek der Regering om de bestaande toegangswegen
overtenemen en het besluit om geene vaste berging voor
houtvlotten in het afgesneden kanaalvak toetestaanmet de
noodzakelijkheid tot verhooging der belasting, mijne mede
ingezetenen niet op een dwaalspoor zal brengen en aan de com
missie de eer en het genoegen moge worden gespaard om eer
lang, met de gemeenterekeningen in de hand, te kunnen be
wijzen dat zij het regt volkomen aan hare zijde had en dat
van lieverlede voor dan geisoleerde en weinig nut aanbren
gende werken, hooger sommen zijn besteed, de gemeente
met meerder kosten van onderhoud werd bezwaard en een
slechte toestand werd bestendigd, alleen omdat men, toen het
tijd was, vergat, wat ieder huisvader bij ervaring weet, dat
men slecht en duur werk krijgt, als men eerst een nieuw
kleed legtdan behangtdan verwt en dan stueadoort
COHEN STUART.
Aan de Redactie.
Den 22"tón October 1.1. schreef ik eene beschouwing over
de vennootschap Holland en haar beheer onder directie van
Wel-Edele Heeren H. W. Fischer en D. k erhoop, te Amsterdam.
Als gevolg van dat ingezonden stuk zonden die Heeren
mij hunnen hosfd-inspecteur den Heer 1'. Wiardadie mij
de zaken naauwkeurig heeft toegelicht en hetwelk later is
gevolgd door een schrijven van de Heeren directeuren, beide
versterkt door een schrijven van een mijner geachte bloed
verwanten tut Amsterdam en door het, op mijn verlangen,
benoemen van een solied en fatsoenlijk agent voor het arron
dissement Winschoten.
De vertrouwbare inlichtingen, die ik op deze wijze bekwam,
hebben mijne bezwaren, in genoemd schrijven geopperd, geheel
weggenomen.
Ik aarzel dus niet, tot wegneming der verkeerde beoor
deelingen, die bij sommigen mogten zijn gerezente verklaren,
dat ik de zaken dier vennootschap en hare directie thans
uit een geheel ander standpunt beschouw dan vroeger cn
mijne medeverzekerdenen die daarin wenschen deel te nemen,
uit vaste overtuiging de vennootschap Holland aanbeveel als
eene Maatschappij van Levensverzekering, die de waarborgen
bezit en van zekerheid èn van soliditeit.
Door deze regelen te plaatsen in uw veelgelezen blad zoudt
gij mij zeer verpligten.
WildervankUw Ed. Dw. Dienaar
8 December 1868. A. W. YERSEELT.
Ecne vereeniging van beoefenaars der toonkunst stelt zich
voor om in de volgende maand, onder de leiding van den
heer Ad. Smabers en den orchest-directeur Otto, een concert
te geven, waarop ten gehoore gebracht zullen worden: Stn-
but Mater van RossiniGriekenlands tForstelstrijd en Ver-
lossingwoorden van d'. Heije en muziek van v. Beethoven,
alsmede compositiën van Mendelssohn Bartholdy. De opbrengst
dezer uitvoeringwaarvan met reden veel goeds te verwachten
iszal gelijkelijk verdeeld worden tusschen de Protestantsche
Vrouwenvereeniging en het Roomsch-Catholiek Armbestuur,
en dus ten bate komen der behoeftigen van verschillende
gezindheden. Wij achten het een gelukkig denkbeeld, op
deze wijze alle eenzijdigheid te vermijden, en hopen dat zij,
die aldus hunne talenten tot genoegen en tot voordeel van
anderen doen strekkendoor het welslagen hunner pogingen
eene ware voldoening mogen smaken.
In het verloopen jaar zijn ter graanmarkt alhier aan
gevoerd: 395 mud kanariezaad, 718 mud mosterdzaad, 554
mud koolzaad, 44 mud lijnzaad 133 mud Karweizaad 2564 mud
erwten, 14321 mud tarwe, 5178 mud rogge, 10051 mud
gerst, 43393 mud haver en 314! mud boonen, te zamen
80492 mudden, tegen 67009 mudden in 1867,
